Taura Matua na Nomu iLesiesi

Peresitedi Thomas S. Monson

iMatai ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada

Me da dolele yani ka vueti ira era sa lutu e bati ni sala, me kakua kina ni yali e dua vei ira na yalo talei oqo.

Eda soqoni tiko ena yakavi bogi nikua me vaka e dua na isoqosoqo ni matabete qaqa, ena lomani Vale ni Koniferedi oqo ka vakakina ena veivanua e so e vuravura raraba. E so na Matabete i Eroni ka so ena Matabete i Melikiseteki.

E a kaya o Peresitedi Stephen L Richards, ka a veiqaravi me ikarua ni daunivakasala vei Peresitedi David O. McKay: “E dau kilai tu ga vakarawarawa na Matabete me ‘kaukauwa ni Kalou ka soli vua na tamata.’” E tomana tale: “Na ivakamacala oqo, au vakabauta, ni dodonu vakavinaka. Ia me baleta na kena vakayagataki au na vinakata meu vakamacalataka na Matabete me baleta na veiqaravi kau dau vakatoka vakawasoma me ‘na ituvatuva maqosa duadua ni veiqaravi.’… Oqo e dua na iyaya ni veiqaravi, na tamata e sega ni vakayagataka ena rawa ni yali mai vua, baleta ni sa tukuni tu vakamatata vei keda ena ivakatakila ni o koya e vakaweleweletaka ena sega ni kilikili me vakailesilesi.’”¹

Ena iTeki iVuvu, ka tiko e Salt Lake na vanua au a ciqoma ruarua kina na Matabete i Eroni kei na Melikiseteki, keimami a vakavulici me keimami kila na ivolanikalou, ka okati kina na wase 20, 84 kei na 107 ni Vunau kei na Veiyalayalati. Ena veiwase oqo eda vulica kina na matabete kei na liutaki ni Lotu.

Ena bogi nikua au na vinakata meu vakabibitaka e dua na tikina mai na wase 107: “Raica sa kilikili ki na tamata yadua me vulica ka kila na nona itavi; io me vakayacora ena yalodina na itavi ni ilesilesi sa digitaki kina.”²

E dau vakavuvulitaka vakawasoma o Peresitedi Harold B. Lee, “Ni sa taura e dua na matabete, sa yaco o koya me matataka na Turaga. Me raica na nona ilesilesi me vaka ni cakacaka tiko ena nona veitalai na Turaga.”³

Eda vulica talega mai na veiwase oqo na nodra itavi na mataveiliutaki ni kuoramu kei na noda itavi talega me baleti ira na tani.

Au vakabauta deivaki tu ni sa qai kaukauwa vinaka sara na Lotu ena gauna oqo me vakatauvatani kei na veigauna kecega. Na ivakatagedegede ni nodra bulabula vakalotu na noda itabagone e vakadinadinataka ni oqo na itabatamata ni vakabauta ka na tudei ena dina. Ia eso era se lutu voli ga e bati ni sala, era malele vakalevu cake ki na veika wale e so ka dau vakavuna na nodra vakaweleweletaka na nodra itavi vakalotu. Me da kakua sara ni vakayali ira na yalo talei oqo.

E tubu cake tikoga na kedra iwiliwili na sa vakavakarau tiko ki na Matabete i Melikiseteki era sega tiko ni lako mai ki lotu se sega ni qarava vinaka tiko na nodra itavi vakalotu. Na tikina oqo e rawa ka dodonu sara ga me valuti. Sa noda na itavi oqori. Ena gadrevi me lesi na itavi ka sasagataki sara ga oqo.

E rawa ni soli na kaukauwa ki na mataveiliutaki ni veikuoramu ni Matabete i Eroni, ena ruku ni veiliutaki ni matabisopi kei na dauvakasala ena veikuoramu me ra dolele yani ka veivueti.

E kaya na Turaga, “Raica sa ka talei ena mata ni Kalou na tamata kecega; … ka sa levu vakaidina na nona marautaki ira era sa veivutuni!”⁴

Ena so na gauna sa dau rairai vakaitamera sara ga na itavi oqo. E rawa ni da vakayaloqaqataki tale mai vei Kitioni ena gauna makawa, sa vakarau o koya vata kei na nona mataivalu lailai me vala vata kei ira na kai Mitiani kei ira na Amelekaiti. O na nanuma na nona vorati ira na mataivalu vakaitamera ka tu vei ira na veiyaragi rerevaki ni ivalu, vata kei na nona mataivalu lailai. E tukuna na Veiyalayalati Makawa ni mataivalu cokovata oqo ni meca, o ira na kai Mitiani kei ira na Amelekaiti, era sa “koto ena buca me vaka na vodre na kedra iwiliwili, kei na nodra kameli sa sega ni wili rawa, na kedra iwiliwili sa vaka na nuku sa no mai matasawa… .”⁵ E a goleva o Kitione na Kalou me baleta na kaukauwa.

E kidacala o Kitione ni tukuna tale mai vua na Turaga ni ra sa rui lewelevu na nona mataivalu me rawa kina ni qai soli ira na nodra meca ki ligadra na Turaga, de ra na qai tukuna, “A ligaimami ga sa vakabulai keimami.”⁶ Sa vakaroti o Kitione me kaya vei ira na nona tamata, “O koya sa rere ka yalolailai me lesu yani ko koya mai na Ulunivanua ko Kiliati. Era sa lesu yani e lewe ruasagavulu karua na udolu vei ira na tamata; ka sa vo ga e le tini na udolu.”⁷

Sa qai kaya na Turaga, “Era sa rui lewe vuqa tiko na tamata.”⁸ Sa vakaroti Kitione me kauti ira sobu na tamata ki wai me vakaraica kina na ivakarau ni nodra gunu wai. O ira era sevuka na wai era sa biu vata ena dua na ilawalawa, kei ira era gunu cuvacuva ni ra tekiduru ena dua na ilawalawa. Sa qai kaya na Turaga vei Kitione, “Ko ira na lewe tolunadrau na tamata sa gunusevusevu, kau na vakabulai kemudou kina, ka soli ira na kai Mitiani ki na ligamu: ia me ra dui lako ki na nodra tikina ko ira kecega na tamata yadua.”⁹

Ni sa masu tale, sa qai kaya ko Kitione, “Dou ia ni sa solia ki na ligamudou ko Jiova na nodra itikotiko na kai Mitiani.”¹⁰ Sa qai wasewasei ira na le tolunadrau ki na tolu na kabani, ka solia e yadua na biukila vei ira, kei na tavaya lala kei na cina ena loma ni tavaya. Sa qai kaya vei ira, “Dou raici au mada ka kitaka me vaka kau sa kitaka: ka raica ni kau sa yaco ki na ibili ni nodra itikotiko, na ka kau na kitaka dou kitaka vakakina. Niu sa uvuca na davui, koi au vata kei ira kece sa tiko vata kei au, mo dou uvuca talega na davui koi kemudou, ni dou sa vakavolivolita na nodra itikotiko taucoko, ia dou kaya “ai seleiwau i Jiova kei Kitioni.” Sa qai kaya tale, “Muri au.” Na nona vosa dina sara, “Me vaka au sa kitaka dou kitaka talega vakakina.”¹¹

Ena nona sikinala na iliuliu, era sa qai uvuca na nodra biukila ka voroka na nodra tavaya ka kailavaka, “Ai seleiwau i Jiova kei Kitione.” E volai ena ivolanikalou na veika a yaco ena veivaluvaluti oqo: “A ra sa tu na tamata yadua ena nona tikina,” ka ra sa qaqa.”¹²

Na veituberi e tiki ni ituvatuva ena gauna oqo ni veivakabulai. Ena gauna a tekivutaki kina mai vei Peresitedi David O. McKay vei ira kece na Vakaitutu Raraba, a veivakasalataki kina, “Na veituberi vakavuvale e dua na gauna vinaka duadua ka vuavuai vinaka me da veikaroni ka veivakauqeti, me da veivakasalataki ka dusimaki ira kina na luvena na Tamada… . Oqo e dua na veiqaravi vakalou, e dua na veikacivi vakalou. Sa noda itavi vaka Dauveituberi Vakavuvale me da kauta na yalo vakalou ki na veivale kei na yalo.”¹³

Ena veivanua eso e yali tiko kina na kaukauwa ni Matabete i Melikiseteki e gadrevi, me ra veitaratara na peresitedi ni iteki kei na bisopi, vata kei na peresitedi ni kaulotu, me rawa ni ra vakayagataki na daukaulotu me ra sikovi ira na matavuvale era luluqa tu vakalotu kei ira na matavuvale ka so ga vei ira e lewenilotu. E sega walega ni na vakatakata cake na yalo ni kaulotu ena vuvale, ia e vakarautaki sara talega kina e dua na gauna vinaka ni veisureti me rogoci na lesoni ni veituberi ni daukaulotu.

Ena veigauna sa oti niu veisiko voli vei ira na veiiteki e vuravura raraba, au raica e so na iteki, ena nodra cakacaka vagumatua na veiliutaki ena iteki kei na tabanalevu ena kena muri ga na kena ivakarau se ni nanumi na itavi, era biuta laivi na vakasavuliga, ka vakavakarau ki na cakacaka, ka vakakina ena nona veivuke na Turaga, era cakacaka vagumatua ena nodra kau mai na tamata me ra rawa ni taura na Matabete i Melikiseteki ka vakakina vata kei ira na watidra kei ira na luvedra, me ra curu yani ki na valetabu me baleta na nodra edaumen kei na nodra vauci vata.

Au na cavuta vakaleleka e vica na kena ivakaraitaki:

Ena dua na noqu veisiko ki na iTeki na Millcreek mai Salt Lake City ena vica na yabaki sa oti, au kila kina ni sa sivia vakalailai na dua na drau na kedra iwliwili na tagane ka ra vakarautaki tiko ki na Matabete i Melikiseteki era sa tabaki ki na italatala qase ena yabaki sa oti. Au mani tarogi Peresitedi James Clegg me baleta na ka vuni ni nona qaqa. E dina ni a sega ni vinakata me vakacaucautaki ena vuku ni cakacaka oqo, a qai vakaraitaka e dua vei rau na nona daunivakasala, ena nona raica o Peresitedi Clegg na bolebole, sa mani nanuma kina me raica sara ga vakataki koya na nodra kacivi me ra veitalanoa vata kei koya o ira yadua na sa vakarau tiko ki na Matabete i Melikiseteki. Ena veitalanoa oqori, e dau cavuta mai o Peresitedi Clegg na vale n Turaga, na cakacaka vakalotu ni veivakabulai kei na veiyalayalati e dau vakabibitaki kina, ka na dau laki tinia ena taro oqo: “O na sega beka ni gadreva mo kauta na watimu kamica kei na luvemu vakamareqeti ki na Vale ni Turaga, me rawa kina ni o ni matavuvale tawamudu ena veigauna tawamudu?” E a muria oqori e dua na io, a muri na ivalavala oqo ni veivakabulabulataki, ka rawati na sasaga.

Ena 1952 era lewelevu cake na lewe ni Tabanalevu na Rose Park Third era taura tu ga na tamadra kei na watidra turaga na Matabete i Eroni, ka sega na Matabete i Melikiseteki. E a kacivi o Baraca L. Brent Goates me bisopi. E a sureta e dua na turaga ka luluqa tu vakalotu ena tabanalevu, o Ernest Skinner, me veivuke ena nodra vakabulabulataki na le 29 na tagane uabula ena tabanalevu ka ra taura tu na itutu ni vakavuvuli ena Matabete i Eroni ka vakakina me vukei ira na turaga oqo kei na nodra matavuvale me ra lako ki na valetabu. Me vaka ni luluqa tu mada ga vakalotu a via tu vakasuka o Baraca Skinner ena imatai ni gauna, ia e muri sa qai vakadonuya me cakava mada ga na veika e rawata. E a tekivu ena nona veisiko sara mada ga o koya vei ira na ivakavuvuli uabula, ka tovolea me vukea na nodra raica na nodra itavi vakaveiliutaki ni matabete ena nodra veivale ka vakakina ni ra turaga ni vale ka tama ena nodra matavuvale. Sa mani vakacurumi ira kina eso vei ira na turaga luluqa vakalotu oqo me ra vukei koya ena itavi e lesi kina. Sa tekivu me ra bulabula yadua mai ena Lotu ka kauta na nodra dui matavuvale ki na valetabu.

Ena dua na siga e biuta mai kina o vunivola ni tabanalevu na laini ni saumi iyaya mai na sitoa me kidavaka kina na iotioti vei ira na ilawalawa oqo me lako ki na valetabu. Ni vosa tiko me baleta na nona itutu vakaiotioti, e kaya kina na turaga oqo, “Au a tu ka sarasara ni ra sa bulabula kece mai na ilawalawa koya ena neitou tabanalevu ka lako ki na valetabu. Kevaka walega me a rawa niu raitayaloyalotaka na kena totoka na loma ni valetabu, kei na sala me na veisautaka kina vakadua na noqu bula, keu a sega beka ni kena iotioti vei ira na 29 me ra vauci vata ena valetabu.”

Ena veitukutuku yadua oqo, e kune kina e va na ka ka vakavuna na qaqa:

A segati na cakacaka ni veivakabulabuataki oqo ena tabanalevu.
A vakaitavi sara ga kina na bisopi ni tabanalevu.
A vakarautaki na qasenivuli kenadau ka vakauqeti.
Era a kawaitaki na tamata yadua.

Kemuni na taciqu me da nanuma vinaka na ivakasala nei Tui Penijamini: “Mo ni kila ni ko ni sa qaravi koya tiko na nomuni Kalou, ena nomuni qaravi ira tiko na wekamuni.”¹⁴

Me da dolele yani ka vueti ira cake na gadreva tu na noda veivuke ka laveti ira cake ki na gaunisala cecere ka vinaka cake. Me da vakanamata mada ki na nodra gagadre na matabete kei ira na watidra kei na luvedra ka ra sa luluqa mai vakalotu. Me da vakarorogo mada ki na itukutuku sega ni cavuti ni yalodra:

“Meu tuberi ka liutaki tikotiko ga ,

Meu vulica rawa tu Na bula vou ko ya.”¹⁵

Na cakacaka ni veivakabulabulataki e sega ni nodra cakacaka na tamata vakawelewele se dau tatadra. Era tubu tiko na gone, ka ra sa qase cake tikoga na itubutubu, ka na sega ni waraka e dua o gauna. Kakua ni vakadaroya e dua na veivakauqeti; ia cakacakataka ena qai dolava na kena sala na Turaga.

E vakawasoma ni na dau gadrevi na itovo vakalomalagi ni dau vosota. Niu bisopi voli au a vakauqeti ena dua na siga meu qiria edua na turaga ka bulabula tu vakalotu na watina, me vakataki ira na luvedrau. Ia na turaga oqo e sega vakadua ni se bau rogoca na ka e dau tukuni vua. Au a tukituki ena katuba nei Harold G. Gallacher ena dua na sigalevu ni vulaikatakata. Au rawa ni raici Baraca Gallacher ni dabe toka ena nona idabedabe ka wilika tiko na niusipepa. “O cei qori?” e taroga mai, ka sega ga ni rai cake mai.

“Na nomu bisopi,” au sauma yani. “Au lako mai me daru mai veikilai ka meu vakauqeti iko talega mo lako yani vata kei iratou na nomu veitinani ki na noda veisoqoni e so.”

“Sega au sa rui dau osooso,” e sauma mai vakasabalia. E sega mada ga ni bau rai cake. Au vakavinavinaka vua ena nona vakarorogo ka biuta yani na nona mata ni katuba.

Ni oti ga vakalailai o ya eratou sa toki na matavuvale na Gallacher ki California. Sa toso na veiyabaki. Qai yaco niu sa lewena voli na Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua, au a cakacaka voli ena noqu valenivolavola ena dua na siga, e qiri yani na noqu sekeriteri, ka kaya, “O Baraca Gallacher ka a dau lewena voli na nomu tabanalevu e via raici iko. E tiko oqo ena noqu valenivolavola.”

Au sauma yani ka vaka, “Taroga kevaka e yacana o Harold G. Gallacher ka ratou a dau vakaitikotiko kei na nona matavuvale ena Vissing Place ena West Temple kei na Fifth South.

E qai kaya mai, “O koya sara ga oqo.”

Au kerea na marama o ya me kauti koya yani ki loma, E dua na veitalanoa vinaka keirau a vakayacora vata me baleta na nona matavuvale. E kaya vei au, “Au lako mai meu kere veivosoti niu a sega mada ga ni bau tucake mai na noqu idabedabe ka vakacurumi iko mai loma ni vale ena sigalevu ni vulaikatakata o ya ena vica na yabaki sa oti.” Au tarogi koya kevaka e bulabula tiko vakalotu. E sauma mai ena matadredredre, “Au sa ikarua tiko ni daunivakasala ena matabisopi ni neitou tabanalevu. Na nomu veisureti meu lako mai ki lotu, kei na noqu sauma tu yani vakasabalia, sa dau vakararawataki au tu, o koya au sa lewa kina meu vakayacora kina e dua na ka.”

Keirau a dau veisikovi tiko vata kei Harold ena vica vata na gauna ni se bera ni qai takali yani. Eratou a vakatawana e vuqa na veikacivi ena Lotu na matavuvale na Gallcher. E dua vei ira na makubuna gone sara e sa kaulotu tiko oqo.

Kivei ira na lewevuqa na daukaulotu o ni na vakarorogo tiko beka mai ena yakavi bogi oqo, au wasea vata kei kemuni na vakadidike oqo ni sore ni ivakadinadina e sega ni dau ti na wakana ka se e veigauna kece sara. E sega ni ura me sa tei damu. Ia ena qai damu ga mai.

Au sauma na taqiri ni noqu talevoni ena dua na bogi ka rogoca e dua na domo ni sauma mai, “Drau veiwekani beka kei na dua na Elder Monson ka a veiqaravi ena Tabana ni Kaulotu e New England?”

Au sauma ni sega ni vakakina. E a vakaveikilaitaki koya mai ni o koya o Baraca Leonardo Gambardella ka qai tukuna tale mai ni rau a lako yani ki na nona vale ena dua na gauna balavu sa oti e dua na Elder Monson kei na Elder Bonner ka wasea vei rau vakaveiwatini na nodrau ivakadinadina. Erau a vakarorogo ia erau mani sega ni vakatovotovotaka sara na kena ivakavuvuli. Erau a qai toki ki California na vanua erau a laki kunea tale kina na dina ka rau mani vuki ka papitaiso ni oti e tinikatolu na yabaki. E a qai taroga o Baraca Gambardella kevaka e tiko e dua na sala me rawa ni yacovi rau kina na daukaulotu ka rau a sikovi iratou yani ena imatai ni gauna, me vakaraitaka vei rau na nona vakavinavinaka cecekia me baleta na nodrau ivakadinadina, ka sa bula tu vei koya vata kei na watina.

Au vakaraica na itukutukuvolai. Au raica na vanua erau sa tu kina na daukaulotu. E rawa beka ni o kila na nodrau kurabui, me vaka ni rau sa vakawati ruarua ka dui vakamatavuvale, au qiriti rau ka tukuna vei rau na itukutuku vinaka—na ulumatua ni nodrau cakacaka ena veigauna sa oti yani. Erau nanumi iratou vinaka tu na Gambardella. Au vakarautaka e dua na veivosaki ena talevoni me rawa kina ni rau tukuna na nodrau vakanuinui vinaka ka kidavaki rau mai ki na Lotu.

E vola o Edwin Markham na laini e vica oqo:

Na keda icavacava eda veitacini kina;
E sega e dua me bula ga vakataki koya
Veika kece eda solia ki na nodra bula na tani
Ena lesu tale mai ki na noda.16

Ena bogi nikua sa noqu masu me da yadrava o keda e tu vei keda na matabete na noda itavi, me taura matua na tamata yadua na nona ilesilesi, ka duavata ena noda muria na noda iliuliu, na Turaga o Jisu Karisito—kei koya na Nona parofita, o Peresitedi Gordon B. Hinckley. Me da dolele yani ka vueti ira era sa lutu e bati ni sala, me kakua kina ni yali e dua na yalo talei.

Ena yaca i Jisu Karisito, Emeni.