Kaukauwa Ni Masu Ena Vakacegu
E dodonu me da masu me salavata kei na lomana na Tamada Vakalomalagi. O Koya e via vakatovolei keda, me vakaukauwataki keda kina, ka vukei keda me da rawata na noda kaukauwa vuni taucoko.
Ena gauna oqo ni komupiuta, talevoni, kei na peija, era sa qai veitaratara vakavinaka cake sara na tamata me vakatautauvatani ena gauna e liu. Ia oqo mada ga, e se leqa tu ga na veitaratara. Ena noqu a laki veisiko walega oqo ki na nodra itikotiko na malumalumu, keirau veitalanoa vata kei na dua na marama me baleta na nona matavuvale. E a tukuna vei au ni ratou lewe tolu na luvena tagane, e rua erau dau mai sikovi koya vakawasoma.
“E vakacava na ikatolu ni luvemu tagane?” au a taroga.
“Au sega ni kila se sa tu mai vei o koya,” e sauma mai ena tuturu ni wainimatana. “Sa vica vata na yabaki na noqu sega ni rogoca mai vua e dua na ka. Au sega mada ga ni kila se sa vica na makubuqu.”
Na Cava Me da Masu Kina
Kevaka e dua na tina vakaoqo e gadreva vakaukauwa me veitaratara kei ira na luvena tagane, e rawarawa sara ni da raica na vuna e vinakata kina na Tamada mai Lomalagi dauloloma me rogoca na domodra na luvena.1 Mai na noda masu, e rawa ni da vakaraitaka na noda lomana na Kalou. E sa vakarawarawataka sara ga o Koya. E rawa ni da masuti Koya ena dua ga na gauna. E sega ni gadrevi e dua na iyaya kilai tani. E sega mada ga ni gadrevi me jajitaki na batiri se saumi e dua na isau vakavula ni veiqaravi.
E so na tamata era qai dau masu walega ena gauna era dau sotava kina na leqa. E so era sega sara ga ni dau masu. E dua na ivolanikalou e cakava na vakadidike oqo: “Io dou sa sega ni nanuma na Turaga na nomudou Kalou ena veika sa vakalougatataki kemudou kina, ia dou sa nanuma ga na nomudou iyau ka dou sa sega ni vakavinavinakataka vua na Turaga na nomudou Kalou.”2
Era sa tukuna makawa sara vei keda o ira na veiparofita me da dau masu ena yalomalumalumu ka vakawasoma.3
Me Da na Masu Vakacava
E vakavulici keda o Jisu ena itovo ni masu.4 Eda masu vua na Tamada Vakalomalagi,5 ena yaca i Jisu Karisito,6 mai na kaukauwa ni Yalo Tabu.7 Sa ikoya oqo na “ivakarau dina ni masu,”8 “kakua ni vosa balabalavu wale ga”9 se ena veitutu ni sala ni da masu “me raici [keda] kina ko ira na tamata.”10
E vakatakila o Jisu ni da masu tiko ki vua e dua na Tamada vuku ka sa kila e liu na veika sa yaga vei keda ni se bera na noda kerekere vua.11
E a vakavulica o Momani na luvena tagane, o Moronai, ni dodonu me da masu “ena yalomudou taucoko.”12 E vakaraitaka o Nifai, “Au masulaki ira [noqu tamata] ena veisiga ka sa suasua na noqu ilokoloko ena wai ni mataqu ena veibogi, … ia au sa daumasu vua na noqu Kalou ena vakabauta kau kila ni na rogoca ko Koya na noqu masu.”13
Na kaukauwa kamikamica ni masu e rawa me vaqaqacotaki cake ena lolo, ena veigauna eso, ena gauna veiganiti me baleta e dua na gagadre.14
Na masumasu e rawa ni vakayacori ena vakanomodi. E rawa me vakasamataki ga e dua na masu, vakabibi ena gauna era na takoso mai kina na vosa.15 Eda dau tekiduru ni da masu; e rawa ni da tucake tu se me da dabe.16 Na vanua o tu kina e sega soti ni bibi, ia e bibi ga na nomu soli iko yani vakayalo vua na Kalou.
Eda tinia na noda masu “ena yaca i Jisu Karisito, emeni.”17 Ni da vakarorogo vua e dua e masu, eda na vakarogoya na noda “emeni,” kena ibalebale, “oqori talega na noqu masu.”18
Gauna Ni Masu
Na gauna cava e dodonu me da masu kina? E kaya na Turaga, “Dou vakasaqara vagumatua ka daumasu tikoga ena vakabauta, ena rawa vakavinaka na veika kece e baleti kemudou.”19
E kaya o Alama, “Mo vakarogotaka vua na Turaga na nomu sala kecega, ia ena vakadodonutaka na nomu ilakolako ko Koya; mo soli iko vua na Turaga ni ko sa davo sobu ena bogi ka na vakatawai iko ko Koya; ia ni ko yadra ena mataka, mo vakavinavinakataka vua na Kalou.”20
Eda masu vuni, vakawasoma vata kei ira na noda matavuvale, gauna ni kana, kei na itavi qaravi ni veisiga yadua. Ni vakalekalekataki, o keda e dua na mata tamata daumasumasu.
Veika Eda Sotava Ena Noda Masu Vakaikeda
E lewe vuqa vei keda eda sa sotava oti na kaukauwa kamikamica ni masu. E dua vei ira na noqu au wasea vata kei na peteriaki ni iteki mai na ceva kei Utah. Keirau a sota ena imatai ni gauna ena noqu valenivolavola vakavuniwai ena 40 na yabaki sa oti, ni se qai tekivutaki kina na veisele ni uto. E rarawa tiko vakalevu na yaloi koya na yalododonu oqo baleta ni tauvimate ni uto. A kerekere me vukei, ni vakila tiko ni vu ni nona leqa na kena sa vakacacani e dua na paipo ni utona, ia e vakabauta o koya ni na rawa ni vakavinakataki.
E kilai mai na vakadidike vagumatua ni rua na paipo erau sa leqa tiko. E dua e rawa ni vukei ena kena qaravi vakavuniwai, na kena ikarua e sa sega ni rawa. Oqori na vuna sa na sega kina ni yaga me seleti. E sa rarawa vakalevu sara ena nona rogoca ni sa na sega ni yaga na veisele.
Na levu ni nona laki raici tiko vakavuniwai, e soli tiko ga mai e dua na ivakasala. Kena itinitini, ena yalo sega ni vakasuka, e a kaya vei au ena levu ni yaloluluvu: “Dr. Nelson, au sa masuta na veivuke kau sa vakadodonu sara ga mai oqo kivei iko. Ena sega ni vakatakila vei au na Turuga me vakavinakataki vakacava na ikarua ni paipo, ia e rawa vei Koya me vakatakila vei iko. Sa vakavakarau sara tu ga na nomu vakasama. Kevaka mo na seleti au, ena vakaraitaka vei iko na Turaga na ka mo cakava. Yalovinaka mo vakayacora na veisele au gadreva, kau masuta na veivuke o gadreva o iko.”21
E tarai au sara ga vakatitobu na cecere ni nona vakabauta. E rawa vakacava vei au meu se baci vakasukai koya lesu tale? Au a mani vakadonuya meu tovolea, ni oti e dua na neirau masu vata ena yaloraramusumusu. Ena vakavakarau ki na siga ni vakatulewa oqori, au masu kau se baci masu tale, ia e se sega tikoga ni matata vei au na ka meu cakava ena paipo ni uto oqo,22 e tarogi au na noqu ivukevuke, “Na cava o na cakava ena ka oqori?”
Au kaya, “Au sega ni kila.”
Keirau sa tekivu veisele. Ni oti ga na kena vagalalataki na vanua e tasogo ena imatai ni paipo,23 keirau vakavotuya na ikarua ni paipo. Keirau raica ni sa taucoko tu, ia e sa levu tu ka sa sega ni rawa me cakacaka me vaka na kena ivakarau. Ena noqu vakadikeva tiko na paipo oqo, e basika tiko vakamatata ena noqu vakasama e dua na itukutuku: Vakalailaitaka na gusu ni paipo. Au tukuna na itukutuku oqori vua na noqu ivukevuke. “Ena rauta vakavinaka na tolo ni paipo kevaka edaru rawa ni vakalailaitaka sara ga vakavinaka na gusuna ki na kena ibulibuli dina ga.”
Ia me vakacavataki? Keirau sega ni rawa ni vakayagataka na beleti, me vaka na kena dau vakayagataki me vesuka e dua na tarausese levu na tolona. E sega ni rawa ni vakalailaitaki vata kei na dua na ioro me vaka e dau vakadreti kina e dua na idabedabe ni ose. E qai basika mai e dua na iyaloyalo ena noqu vakasama, e vakaraitaka mai na kena iculacula—me dua na ilobi eke ka vakalekalekataki e kea—me vakacavari kina na inaki e gadrevi. Au se nanuma vinaka tiko na ivakaraitaki vakayalo—maucokona tu vata kei na maka ni laini me muria na icula. Sa mai cava na kena vakavinakataki me vaka e a vakaraitaki mai ena noqu vakasama. Keirau vakatovolea na isogo ka kunea ni sa vakalailaitaki sara ga na turu. E kaya na noqu ivukevuke, “E sa qai dua na ka e veivakurabuitaki.”
Au sauma yani, “Oqori na isau ni dua na masu.”
E sa totolo dina na bula tale mai nei koya na tauvimate ka sa vinaka cake sara na nona ituvaki. E sega walega ni a vukei ena sala e vakurabuitaki, ia na veivuke ni veisele e yaco me rawa ni vakayacori vei ira e so tale na tamata ena leqa vata ga oqori. Au sega ni ciqoma e dua na vakavinavinaka. Na veivakacaucautaki e lako ki vua na peteriaki yalodina oqo kei na Kalou, ka dau sauma na noda masu. E a qai bula tu me vica vata tale na yabaki na turaga yalodina oqo, ka sa qai mai gole yani ki na nona lagilagi tawamudu.
Taroga Na Turaga
Ni da dau masu, e sega ni dodonu me da tovolea me da tukuna vua na Turaga na ka me cakava ia me da vakatataro vua na Turaga,24 ka rogoca na Nona ivakasala.25 Na imatai ni masu nei Josefa Simici e vakataka mai na Vakalesuitale mai ni kosipeli.26 Ena 1833, e a ciqoma na Vosa ni Vuku ni oti na nona kere ivakasala vua na Turaga.27 Na ivakatakila me baleta na matabete ka a ciqomi ena 1978 mai vei Peresitedi Spencer W. Kimball ka yaco mai ni oti na nona gumatua ena masumasu.28 Na ivakaraitaki ni kena tara na veivaletabu lalai e a yaco mai ni oti na nona vakasamataka o Peresitedi Gordon B. Hinckley.29
Na iSau Ni Masu
Ena sega ni saumi taucoko sara na noda masu me vaka na noda gagadre. E dau vagauna me kena isau mai na sega. E sega ni dodonu me da kidacalataka. Era sega ni dau vakaio ena nodra kerekere kecega na luvedra o ira na itubutubu vakayago dauloloma.30
Ena dua na neitou lotu vakamatavuvale, era sa bau marautaka dina o ira na makubui keirau. A rarawa vakalevu e dua na makubui keirau yabaki ono ena gauna e sa kaya kina o tamana ni sa gauna ni lako ki vale. Na cava e sa qai cakava na gonetagane vakamareqeti oqo? E a lako mai vei au ka kaya, “Tukaqu, e rawa ni o solia vei au na nomu veivakadonui meu talaidredre vei tamaqu?
Au kaya, “Sega, daulomani. E dua na lesoni cecere duadua sa ikoya na vulici ni mamarau e basika mai na talairawarawa.31 Lako ivale vata kei iratou na nomu matavuvale, o na qai marau.” E dina ga ni rarawataka, e talairawarawa ena nona itavi.
E dodonu me da masu me salavata kei na lomana na Tamada Vakalomalagi.32 O koya e via vakatovolei keda, me vakaukauwataki keda, ka vukei keda me da rawata na noda kaukauwa vuni taucoko. Ena gauna e kaivesu tu kina o Josefa Simici ena Liberty Jail, e a kerea na vakacegu. E saumi na nona masu ena dua na ivakamacala: “Ni ko na kalougata vakalevu, kevaka ko sa vosota rawa na veika kece oqo.”33
Sere Ni Masu
Au nanuma meu sa na tinia na itukutuku oqo me baleta na masu, ena dua na masu—ka volai me dua na sere. E kaya na Turaga ni “nodra sere na yalododonu sa nodra masu vei au.”34 Na ivakatagi e tauri mai na noda iVolanisere,35 kau sa vola vou tale na qaqana. Na vakavinavinaka vei Jessop, Mack Wilberg kei ira e so tale na itokani lomani ena Tabernacle Choir, e rawa ni da sa rogoca sara na sere ni masumasu oqori. Baraca Jessop, kerekere: [lagati na sere “Na Neimami Masu vei Kemuni” mai na Tabernacle Choir].
Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.