២០២០
ប្រវត្តិសាសនាចក្រ ៖ ប្រភព​នៃ​កម្លាំង និង​ការបំផុស​គំនិត
ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០២០


ប្រវត្តិសាសនាចក្រ ៖ ប្រភព​នៃ​កម្លាំង និង​ការបំផុស​គំនិត

កាល​យើង​រៀនបន្ថែម​ទៀត​ពី​ពួក​បរិសុទ្ធ​ពី​មុន យើង​នឹង​ទទួល​បាន​កម្លាំង​ក្នុង​ការ​បំពេញ​បេសកកម្ម​របស់​យើង​ផ្ទាល់​ ក្នុង​នាម​ជា​បុត្រា​ ឬ​បុត្រី​មួយ​រូប​របស់​ព្រះ ។

smiling woman

ខាងស្ដាំ ៖ រូបថត​ស្ត្រី​មក​ពី Getty Images ខាងស្តាំ​ឆ្ងាយ ៖ អាឌីសុន ប្រាត និង​កំហត់ហេតុ​របស់​លោក ហ្វ្រែន ប៉ូលីនេស្សា ឆ្នាំ ១៨៤៤

អែលឌើរ ឃុក ៖ ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សាសនាចក្រ​អាច​ជា​ប្រភព​ដ៏​សំខាន់​នៃ​សេចក្ដី​ជំនឿ ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​មនុស្ស​មួយ​ចំនួន វា​ត្រូវបាន​យល់​ខុស ឬ​មើល​រំលង ។ មនុស្ស​ខ្លះ​ថែមទាំង​បាន​និយាយ​រឿង​ពី​អតីតកាល​ទាំង​ខុស​ឆ្គង​ដោយ​ចេតនា ដើម្បី​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ការ​សង្ស័យ ។

ដោយ​ការរៀន​សូត្រ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សាសនាចក្រ​ដែល​អាច​ជឿ​ទុកចិត្ត​បាន នោះ​យើង​នឹង​ចងភ្ជាប់​ដួង​ចិត្ត​របស់​យើង​រួម​គ្នា​ជាមួយ​នឹង​ពួក​បរិសុទ្ធ​ជំនាន់​មុន និង​សម័យ​បច្ចុប្បន្ន ។ យើង​នឹង​រក​ឃើញ​គំរូ​នៃ​មនុស្ស​ដែល​មិន​ល្អ​ឥត​ខ្ចោះ​ដូច​ជា​បងប្អូន និង​ខ្ញុំ ដែល​បាន​ដើរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​មុខ​ដោយ​សេចក្ដី​ជំនឿ ហើយ​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ព្រះ​ធ្វើ​ការ​តាមរយៈ​ពួកគេ ដើម្បី​សម្រេច​កិច្ចការ​របស់​ទ្រង់ ។ ខ្ញុំ​សូម​សន្យា​ថា ការ​សិក្សា​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​សាសនាចក្រ​អាច​ពង្រឹង​សេចក្ដី​ជំនឿ​ និង​បំណង​ប្រាថ្នា​បងប្អូន​ដើម្បី​រស់​នៅ​តាម​ដំណឹងល្អ​កាន់​តែ​ពេញ​លេញ ។

ដំណើរ​រឿង​នៃ​ការ​ស្ដារ​ឡើង​វិញ​គឺជា​ដំណើរ​រឿង​មួយ​នៃ​ការ​លះបង់ ការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត និង​សេចក្ដី​ជំនឿ ។ យើង​ទាំងអស់​គ្នា​គឺ​ជា​ផ្នែក​នៃ​ការស្ដារ​ឡើង​វិញ និង​នៃ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សាសនាចក្រ ។ យើង​ម្នាក់ៗ​មាន​បេសកកម្ម​មួយ​ដើម្បី​សម្រេច​នៅ​ក្នុង​ជីវិត​នេះ ដែល​នឹង​ជួយ​ដំណឹងល្អ​ឲ្យ​បំពេញ​ផែនដី​នេះ ។ កាល​យើង​រៀនបន្ថែម​ទៀត​ពី​ពួក​បរិសុទ្ធ​ពី​អតីតកាល យើង​នឹង​ទទួល​បាន​កម្លាំង​ក្នុង​ការ​បំពេញ​បេសកកម្ម​របស់​យើង​ផ្ទាល់​ ក្នុង​នាម​ជា​បុត្រា​ ឬ​បុត្រី​មួយ​រូប​របស់​ព្រះ ។

ក្នុង​រយៈពេល​ជាង ២៤ ឆ្នាំ​នេះដែល​ខ្ញុំ​បាន​បម្រើ​ជា​ពួក​អ្នក​មាន​សិទ្ធិ​អំណាច​ទូទៅ​មួយរូប ថាបំណង​ប្រាថ្នា​របស់​ពួកបងប្អូន​ប្រុសគឺ​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​តម្លាភាព​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន ទាំង​ខាង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សាសនាចក្រ និង​ខាង​គោលលទ្ធិ ។ យើង​ទទួល​អារម្មណ៍​ថា ការ​ខិតខំ​បង្កើត​ធន​ធាន​ថ្មី​ទាំង​នេះ—ជាពិសេស អត្ថបទ​របស់​យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ សំណេរ​អំពី​ប្រធាន​បទ​ដំណឹងល្អ ប្រធានបទ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សាសនាចក្រ ហើយ​ឥឡូវ​នេះ​គឺ សៀវភៅ ពួកបរិសុទ្ធ ដែល​មាន​ច្រើន​វ៉ុល—គឺជា​វិធី​ដ៏​ល្អ​មួយ ដោយ​ឲ្យ​មនុស្ស​សិក្សា​រឿងរ៉ាវ​នៅក្នុង​បរិបទ​ដែល​ត្រឹមត្រូវ ហើយ​នឹង​ជួយ​ពួកគេ​ឲ្យ​យល់​ពី​ដំណឹងល្អ​នៃ​ព្រះយេស៊ូវ​គ្រីស្ទតាមរបៀប​ដែល​អាច​ជឿ​ទុកចិត្ត​បាន ។

ដំណើរ​រឿងមួយ​ដែល​ខ្ញុំ​ចូល​ចិត្ត​នៅ​ក្នុង ​ពួកបរិសុទ្ធ គឺជា​ដំណើរ​រឿង​របស់ អាឌីសុន ប្រាត ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​តំបន់​ប៉ាស៊ីភិច​ខាង​ត្បូង ។ លោក​មាន​ពិធី​បុណ្យ​ជ្រមុជទឹក​ប្រហែល​ជា ៦០ ។ ភរិយា​របស់ខ្ញុំ ម៉ារី និង​ខ្ញុំ​បាន​មាន​ឱកាស​ទៅ​បណ្ដុំកោះ​អូស្ត្រាលី ហ្វ្រែន ប៉ូលីនេស្សា ជា​កន្លែង​ដែល អាឌីសុន ប្រាត បាន​បង្រៀន ។

បទពិសោធន៍​ដ៏អស្ចារ្យ​មួយ​ដែល​ខ្ញុំ​ធ្លាប់​មាន គឺ​ការឮ​ស្ត្រី​វ័យ​ក្មេង​ម្នាក់​និយាយ​នៅទីនោះ​ថា « ខ្ញុំ​គឺជាសមាជិក​សាសនាចក្រ​ជំនាន់​ទីប្រាំពីរ » ។ អាឌីសុន ប្រាត បាន​ជ្រមុជទឹក​ជីដូន​ជីតា​របស់​នាង ពីមុន​ពួក​បរិសុទ្ធ​ចេញ​ទៅ​រដ្ឋ​យូថាហ៍ ។

មិន​ថា​បងប្អូន​នៅ​ទីណា​ទេ មិន​ថា​តំណ​ពូជពង្ស​របស់​បងប្អូន​មក​ពី​ណា​ទេ បងប្អូន​គឺជា​មនុស្ស​សំខាន់ បងប្អូន​គឺជា​ផ្នែក​នៃ​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​សាសនាចក្រ ។ យើង​ត្រូវ​ការ​បងប្អូន ហើយ​ចង់​បាន​បងប្អូន​ខ្លាំង​ណាស់ ។ បងប្អូន​នឹង​ផ្ដល់​ពរជ័យ​ដល់​ជីវិត​មនុស្ស ។

ហេតុអ្វី​សាសនាចក្រ​ពុំ​បើក​ចំហរ​កាន់តែ​ខ្លាំង​អំពី​រឿងរ៉ាវ​ចម្រូង​ចម្រាស់​មួយ​ចំនួន​នៅក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​របស់​សាសនាចក្រ ?

ដោយ ខេត ហូលប្រ៊ូក

mother and daughter visiting grandmother

ខាងឆ្វេង ៖ រចនា​រូបភាព​ដោយ ដេវីឌ ហ្គ្រីន

កាល​ខ្ញុំ​អាយុ​បួន​ឆ្នាំ ម្ដាយ​ខ្ញុំ និង​យាយ​ខ្ញុំ​បាន​ធ្វើ​ការ​នៅ​ផ្ទះ​ប៊ីហៃ ជា​ផ្ទះ​ចាស់​របស់​ព្រីកហាំ យ៉ង់ នៅក្នុង​ទីក្រុង​សលត៍​លេក រដ្ឋ​យូថា ។ គាត់​បាន​បង្រៀន​ខ្ញុំ​អ្វីៗ​ទាំងអស់​អំពី​ព្រីកហាំ យ៉ង់ ហើយ​ថា​លោក​មាន​ភរិយា​ច្រើន ។ ប្រហែល ១០ ឆ្នាំ​ក្រោយមក ខ្ញុំ​បាន​រៀន​ថា យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ មាន​ភរិយា​ច្រើន​ផងដែរ ។ ខ្ញុំ​ពុំ​បានរៀន​ពី​ត្បូង​អ្នក​មើល​ឆុត ដែល​យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ ប្រើ​ដើម្បី​ជួយ​បកប្រែ​ព្រះគម្ពីរ​មរមន​ទេ រហូត​ដល់​ខ្ញុំជា​មជ្ឈិមវ័យ ។ សាសនាចក្រ​ពុំ​បាន​បិទ​បាំង​ព័ត៌មាន​ពី​ខ្ញុំ​ទេ ប៉ុន្តែ​ព័ត៌មាន​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នោះ​ពុំត្រូវបាន​សង្កត់​ធ្ងន់​ខ្លាំង​ទេ ពេល​ខ្ញុំ​នៅ​ក្មេង​នោះ ។

អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​បាន​រៀន​នៅ​ក្នុង​ការ​ប្រជុំ​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​របស់​ខ្ញុំ និង​ក្នុង​ថ្នាក់​សិក្ខា​សាលា​របស់​ខ្ញុំ​គឺជា​កិច្ចការ​ចម្បង​របស់​សាសនាចក្រ ។ ខ្ញុំ​បាន​រៀន​ប្រែ​ចិត្ត ។ ខ្ញុំ​បាន​រៀនធ្វើ​ឲ្យ​ជីវិត​ខ្ញុំ​ស្រប​តាម​ដំណឹងល្អ​របស់​ព្រះយេស៊ូវ​គ្រីស្ទ ។ ខ្ញុំ​បាន​រៀន​ពី​របៀប​បង្កើត​ទំនាក់​ទំនង​មួយ​ជាមួយ​នឹង​ព្រះវរបិតា​សួគ៌​ខ្ញុំ ។ ហើយទាំង​នេះ​គឺជា​រឿង​ដែលខ្ញុំផ្តល់​តម្លៃបំផុត​ក្នុង​ជីវិត​របស់​ខ្ញុំ ។ ខ្ញុំ​ដឹង​ថា ចំពោះ​មនុស្ស​ខ្លះ វាអាច​ជា​រឿង​ដ៏​ឈឺចាប់​ដើម្បី​រៀន​ពី​អ្វី​មួយ​ដែល​ប្អូន​បាន​គិត​ថា ប្អូនគួរ​តែបាន​ដឹង ប៉ុន្តែ​ប្អូន​ពុំ​បាន​ដឹង ។ នោះ​ជា​ហេតុ​ផល​ដែល ម៉ាត និង​ខ្ញុំ​ធ្វើកិច្ចការ​ដែល​យើង​ធ្វើ​នេះ ។ យើង​សង្ឃឹម​ថា បទពិសោធន៍​សម្រាប់​មនុស្ស​នោះ​នឹង​ក្លាយ​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​អតីតកាល ដោយសារ​យើង​មាន​សៀវភៅ​ពួក​បរិសុទ្ធ ដែល​បង្ហាញ​ពី​ដំណើរ​រឿង​ពេញ​លេញ​មួយ​សម្រាប់​មនុស្ស​ទូទៅ ។

តើ​យើង​ដឹង​ថា​បើ​ប្រភព​មួយ​អំពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សាសនាចក្រ​អាច​ជឿជាក់​បាន​ដោយ​របៀបណា ?

ដោយ ម៉ាត ហ្គ្រូ

ខ្ញុំ​បាន​ធ្វើ​ការ​ឲ្យ​សាសនាចក្រ​អស់​ប្រាំបួន​ឆ្នាំហើយ ដោយ​សរសេរ​អំពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ។ ខ្ញុំ​បាន​ឃើញ​ពី​ឥរិយាបថ​របស់​ពួក​អ្នក​មាន​សិទ្ធិ​អំណាច​ទូទៅ​របស់​យើងចំពោះ​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​របស់​យើង ។ ការសន្ទនា​ទាំងឡាយ​គឺ​មិន​មែន​អំពី « តើ​យើង​លាក់​កំបាំង ឬ​ពិនិត្យ​ដកចេញ​នូវ​អ្វី​ដែល​មិន​ល្អ​ពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ដោយ​របៀប​ណា ? » នោះ​ទេ ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការសន្ទនា​ទាំងឡាយ​គឺ​អំពី « តើ​យើង​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​អាច​ចូល​ទៅ​ប្រើប្រាស់​បាន អាចរកបាន និង​អាច​យល់​បាន​ដោយ​របៀប​ណា ? »

យើង​ទាំងអស់​គ្នា​ដឹង​ថា ការ​ប្រឈម​នៅ​ក្នុង​ជំនាន់​ព័ត៌មាន​វិទ្យា​នោះ គឺ​ពុំ​មែន​ជា​ការ​ស្វែង​រក​ចម្លើយ​នោះ​ទេ—យើង​ហ៊ុម​ព័ទ្ធ​ដោយ​ចម្លើយ—ប៉ុន្តែ​ការ​ប្រឈម​នោះ​គឺ​ជា​ការ​ញែក​ដឹង​រវាង​ចម្លើយ​ល្អ និង​ចម្លើយ​អាក្រក់ ព័ត៌មាន​ល្អ និង​ព័ត៌មាន​អាក្រក់ ។ មាន​ការ​ពិភាក្សា​ជាច្រើន​អំពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​របស់​យើង​នៅ​លើ​អ៊ិនធើរណិត ហើយ​ភាគច្រើន​ការ​ពិភាក្សា​ទាំងនេះ​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​ជា​កំហឹង​ជាជាង​ពន្លឺ ។

ចូរ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​អំពី​ប្រភព​ព័ត៌មាន​ដែល​រកតែ​បន្តុះ​បង្អាប់​ដល់​មនុស្ស ។ ជំនួស​មក​វិញ សូម​រក​មើល​ប្រភព​ព័ត៌មាន​ដែល​ពឹង​ផ្អែក​ទៅ​លើ​កំណត់ត្រា​ដែល​បន្សល់ទុក​ដោយ​មនុស្ស​ផ្ទាល់ ហើយ​ដែល​ខិតខំ​ដើម្បី​មានភាព​យុត្តិធម៌​ចំពោះ​ពួកគេ ។ វា​ងាយ​ស្រួល​ដើម្បី​រក​ឃើញ​កំហុស​របស់​មនុស្ស​ជំនាន់​មុន​ដោយ​វិនិច្ឆ័យ​ពួកគេ​ដោយ​ប្រើ​បទដ្ឋាន​បច្ចុប្បន្ន​នេះ វា​ងាយ​ស្រួល​ដើម្បី​ទាញ​យក​ការ​ដក​ស្រង់​មួយ ឬ​ឧប្បត្តិហេតុ​មួយ​ចេញ​ពី​បរិបទ​របស់​វា ហើយ​ធ្វើ​ឱ្យ​វា​មើល​ទៅ​គួរ​ឱ្យ​ភ័យ​ខ្លាច ។

ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​ប្រវត្តិ​វិទូ​មួយ​រូប ខ្ញុំព្យាយាម​ធ្វើ​តាម​ពាក្យ​ទូន្មាន​របស់​កវី​ប្រលោម​លោក​ជន​ជាតិ​អង់​គ្លេស​ម្នាក់ ។ គាត់​ពោល​ថា « អតីតកាល​គឺជា​ប្រទេស​ក្រៅ​មួយ ពួកគេ​ធ្វើ​រឿង​ផ្សេង​នៅ​ទី​នោះ » ( L. P. Hartley, The Go-Between [ 1953 ], បុព្វកថា ) ។ វា​មានន័យ​ថា នៅ​ពេល​យើង​មើល​ទៅ​អតីតកាល យើង​ពុំ​ចង់ធ្វើ​ជា « អ្នក​ទេសចរណ៍​ដ៏​អាក្រក់ » ម្នាក់​នោះ​ទេ ។ យើង​ចង់​ព្យាយាម​យល់​ពី​មនុស្ស​នៅ​ក្នុង​បរិបទ និង​វប្បធម៌​របស់​ពួកគេ​ផ្ទាល់ ។ យើង​ចង់​មាន​ចិត្ត​អត់ធ្មត់​ជាមួយ​នឹង​អ្វី​ដែល​យើង​យល់​ថា​ជា​កំហុស​របស់​ពួកគេ​នោះ ។ យើង​ចង់​មាន​ចិត្ត​រាបទាប​ចំពោះ​ដែនកំណត់​នៃ​ដំណេះដឹង​របស់​យើង​ផ្ទាល់ ។ ហើយ​យើង​ចង់​មាន​វិញ្ញាណ​នៃ​សេចក្ដី​សប្បុរស​មួយ​អំពី​អតីតកាល ។

យ៉ូសែប ស៊្មីធ និង​ព្រះ​គម្ពីរ​មរមន

កាល​ខ្ញុំ​នៅ​ជា​យុវវ័យ យើង​បាន​គិត​ថា បងប្រុស​ខ្ញុំ​នឹង​មិន​បាន​បម្រើ​បេសកកម្ម​ទេ ដោយសារ​វួដ​ត្រូវបាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​បញ្ជូន​យុវជន​តែ​ម្នាក់​ម្ដងៗ​ប៉ុណ្ណោះ​ដើម្បី​ទៅ​បម្រើ​បេសកកម្ម​មួយ ។ អ្នក​ផ្សេង​ទៀត​ត្រូវតែ​ត្រៀម​ជា​ស្រេច​សម្រាប់​កំណែន​ទ័ព ។ ប៉ុន្តែ​ប៊ីស្សព និង​ប្រធាន​ស្តេក​របស់​យើង​បាន​ដឹង​ថា ពួកគាត់​អាច​បញ្ជូន​ម្នាក់​ទៀត ។ ដូច្នេះ​ពួកគាត់​បាន​និយាយ​ជាមួយ​បងប្រុស​ខ្ញុំ​អំពី​វា ហើយ​គាត់​បាន​ត្រឡប់​មក​ផ្ទះ​ប្រាប់​ឪពុក​ម្ដាយ​ខ្ញុំ ។

ឪពុក​របស់​ខ្ញុំ​ជា​បុរស​ដ៏​ល្អ​ម្នាក់ ប៉ុន្តែ​គាត់​មិន​បាន​សកម្ម​នៅក្នុង​ព្រះវិហារ​ទេ ។ ការឆ្លើយ​តប​របស់​គាត់​គឺ​អវិជ្ជមាន—ប៉ុន្តែ​ដោយសារ​មូលហេតុ​ដ៏​មិន​ធម្មតា​មួយ ។ គាត់​ពុំ​បាន​រិះគន់​សាសនាចក្រ ឬ​បេសកកម្ម​ទេ ប៉ុន្តែ​បងប្រុស​ខ្ញុំ​កំពុង​រៀបចំខ្លួន​ចូលរៀន​សាលា​ពេទ្យ ។ ឪពុក​ខ្ញុំ​បាន​ពោល​ថា « កូន​បាន​រៀបចំខ្លួន​ចូលរៀន​សាលា​ពេទ្យ ។ កូន​បាន​ចូលរៀន​ថ្នាក់​ទាំងឡាយ ។ កូន​អាច​ធ្វើ​កិច្ចការ​ល្អៗ​បាន​ច្រើន​ជាងកូន​ទៅ​បេសកកម្ម បើ​កូនចូល​រៀន​នៅ​សាលា​ពេទ្យ » ។

នៅ​រាត្រី​នោះ បងប្រុស​ដ៏​ល្អ ដ៏​ស្មោះត្រង់​របស់​ខ្ញុំ​បាន​អង្គុយ​ជាមួយ​នឹង​ខ្ញុំ ហើយ​យើង​ពីរ​នាក់​បាន​ពិភាក្សា​គ្នា ។ យើង​បាន​សន្និដ្ឋាន​ថា ពិតជា​មាន​សំណួរ​បី​យ៉ាង​ដែល​នឹង​កំណត់ពី​ចម្លើយ​របស់​គាត់​ទៅ​កាន់​ឪពុក​របស់​យើង ។ ទីមួយគឺ « តើ​ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ​គឺជា​ព្រះអង្គសង្គ្រោះ​នៃ​ពិភពលោក​មែន​ទេ ? » ទីពីរ​គឺ « តើ​ព្រះគម្ពីរ​មរមន​ជា​បន្ទូល​របស់​ព្រះ​មែន​ទេ ? » និង​ទីបី​គឺ « តើ​យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ​គឺជា​ព្យាការី​មែន​ទេ ? » ខ្ញុំ​បាន​ដឹង​ថា ចម្លើយ​ចំពោះ​សំណួរ​ទាំង​បី​នោះ​នឹង​ជះ​ឥទ្ធិពល​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដល់​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ស្ទើរ​តែ​ទាំងអស់ ដែល​ខ្ញុំ​នឹង​ធ្វើ​ពេញ​មួយ​ជីវិត​ខ្ញុំ ។

ខ្ញុំ​ស្រឡាញ់​ព្រះអង្គ​សង្គ្រោះ​ជានិច្ច ហើយ​ខ្ញុំ​បាន​អាន​ព្រះគម្ពីរ​មរមន ប៉ុន្តែ​ដោយដឹង​ថា​ចម្លើយ​ទាំងនោះ​មាន​សារសំខាន់​យ៉ាង​ណា នោះ​ខ្ញុំ​បាន​អធិស្ឋាន​នៅ​រាត្រី​នោះ ហើយ​បាន​ទទួល​ចម្លើយ​តាមរយៈ​ព្រះវិញ្ញាណ​បរិសុទ្ធ​នូវ​ចម្លើយ​ដ៏​ជ្រាលជ្រៅ​មួយ​ចំពោះ​សំណួរ​ទាំងនោះ ។ ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ​គឺ​ជា​ព្រះអង្គ​សង្គ្រោះ ព្រះគម្ពីរ​មរមន​ជា​បន្ទូល​របស់​ព្រះ ហើយ​យ៉ូសែប ស៊្មីធ គឺ​ជា​ព្យាការី ។ ខ្ញុំ​ថ្លែង​ទីបន្ទាល់​ថា រឿង​ទាំង​នេះ​ពិត ។

ហេតុអ្វី​ដំណើរ​រឿង​អំពី​ការ​និមិត្ត​ដំបូង​របស់​យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ មាន​ភាពខុស​គ្នា​បន្តិចបន្តួច ?

ដោយ ម៉ាត ហ្គ្រូ

យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ បាន​កត់ត្រា ឬ​បាន​សុំ​ឲ្យ​អ្នក​សរសេរ​កំណត់ត្រា​របស់​លោក​ឲ្យ​កត់ត្រា​ដំណើរ​រឿង​បួន​ខុសៗ​គ្នា​ពី​ការ​និមិត្ត​ដំបូង ។ ដំណើរ​រឿង​ទាំង​អស់​នោះ​ប្រាប់​ពី​ដំណើរ​រឿង​ខ្ជាប់ខ្ជួន ប៉ុន្តែ​វា​មាន​ភាព​ខុស​គ្នា ។ វា​ពុំ​គួរ​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ឡើយ ។ បើ​មាន​ភាពឯកភាព​ពេញលេញ​ក្នុង​ចំណោម​ដំណើរ​រឿង​ទាំង​នោះ នោះ​ហើយ​ជា​ពេល​ដែល​ខ្ញុំ ក្នុងនាម​ជា​ប្រវត្តិវិទូ​ម្នាក់ នឹង​មាន​ការ​សង្ស័យ ព្រោះ​វា​មិនមែន​ជា​វិធី​ដែល​ការចងចាំ​ដំណើរ​ការ​នោះ​ទេ ។ យើង​មើល​ឃើញ​គំរូ​ដូច​គ្នា​នោះ​នៅ​ក្នុង​ដំណើរ​រឿង​ផ្សេងៗ​ទៀត​ក្នុង​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ ឬ​ក្នុង​បទគម្ពីរ ( សូមមើល កិច្ចការ ៩:៧; ២២:៩ ) ។

សូម​ចងចាំ​ផងដែរ​ថា វា​មាន​ការ​លំបាក​ណាស់​ដើម្បី​រៀបរាប់​ពី​បទពិសោធន៍​ពិសិដ្ឋ​មួយ​ជា​ការនិយាយ​ស្ដី​នោះ ។ យ៉ូសែប​បាន​ហៅ​ការនិយាយ​ស្ដី​ថា​ជា « គុក​ដ៏​តូច​ចង្អៀត » ( នៅក្នុង ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​សាសនាចក្រ ១:២៩៩ ) ។ សូម​គិត​ពី​បទពិសោធន៍​ដ៏​ពិសិដ្ឋ​បំផុត​របស់​អ្នក ។ តើ​វា​ងាយ​ស្រួល​ដើម្បី​រៀបរាប់​ជា​ពាក្យ​សម្ដី​ដែរ​ឬ​ទេ ? យើង​គួរតែ​អបអរ​ដែល​យើង​មាន​ដំណើររឿង​ច្រើន ដោយសារ​វា​ផ្ដល់​ការយល់​ដឹង​ថ្មី និង​ទស្សនវិស័យ​ថ្មី​ដល់​យើង ។ សូម​ទៅ​អាន​ដំណើររឿង​ទាំង​បួន​​អំពី​ការ​និមិត្ត​ដំបូង នៅក្នុង​សំណេរ​ប្រធានបទ​ដំណឹងល្អ ( Gospel Topics essays ) ។ ការធ្វើ​ដូច្នោះ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​បងប្អូន​កាន់​តែ​មាន​អំណរគុណ​ចំពោះ​អ្វី​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​នោះ ។

តើ​យូរីម និង​ធូមីម​បាន​ដើរ​តួ​អ្វីខ្លះ​នៅ​ក្នុង​ការ​បកប្រែ​ព្រះគម្ពីរ​មរមន ?

ដោយ ខេត ហូលប្រ៊ូក

Joseph Smith with the plates

ខាងឆ្វេង ៖ រចនា​រូបភាព​ដោយ ដេវីឌ ហ្គ្រីន

យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ បាន​បកប្រែ​ព្រះគម្ពីរ​មរមន​ដោយ​អំណោយទាន និង​ព្រះចេស្ដា​នៃ​ព្រះ ។ យូរីម និង​ធូមីម ដែល​បាន​លើក​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ព្រះគម្ពីរ​មរមន ​ត្រូវ​បាន​កប់​ទុក​ជាមួយ​នឹង​ផ្ទាំង​ចំណារ​ទាំង​នោះ ។ នៅពេល​មរ៉ូណៃ​បាន​ប្រគល់​ផ្ទាំង​ចំណារ​មាស​ទៅ​យ៉ូសែប នោះ​លោក​ក៏​បាន​ប្រគល់​យូរីម និង​ធូមីម​ផងដែរ ។ ត្បូង​អ្នក​មើល​ឆុត ដែល​យ៉ូសែប​ក៏​បាន​ប្រើប្រាស់​ដើម្បី​បកប្រែ​ដែរ​នោះ ពុំ​ត្រូវបាន​កប់​ទុក​ជាមួយ​នឹង​ផ្ទាំង​ចំណារ​នោះ​ទេ ។ វា​គឺជា​អ្វី​មួយ​ដែល​យ៉ូសែបបាន​រក​ឃើញ​ដោយ​ខ្លួន​ឯងប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​មុន​នោះ ដែល​បាន​ជួយ​លោក​ឲ្យ​ងាយ​ស្ដាប់​តាម​វិវរណៈ​ខាង​វិញ្ញាណ ។ ដូច្នេះ​លោក​បាន​ប្រើ​វា​ទាំង​ពីរ ។

អិមម៉ា ស្ម៊ីធ ជាអ្នក​សរសេរ​ម្នាក់​របស់​លោក ក្រោយ​មក​បាន​ចងចាំ​ថា នៅពេល​ណា​យ៉ូសែប​បាន​អង្គុយ​ចុះ​ដើម្បី​ចាប់ផ្ដើម​បកប្រែ​ម្ដង​ទៀត លោក​ពុំ​ដែល​សួរ​ថា « ឥឡូវ​ខ្ញុំ​ដល់​ត្រង់​ណា​ហើយ ? តើ​ខ្ញុំ​បាន​ឈប់​នៅ​ត្រង់​ណា ? » នោះ​ទេ ។ លោក​បាន​ចាប់ផ្ដើម​ត្រង់​កន្លែង​ដែល​ពួកលោក​បាន​បញ្ចប់ ។ បើ​អ្នក​មើល​ទៅ​ទំព័រ​មួយ​នៃ​សៀវ​ភៅ​កំណត់​ហេតុ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ ដែល​លោក​បាន​សរសេរ​បីឆ្នាំ​ក្រោយ​ពី​ការ​បកប្រែ​ព្រះគម្ពី​រមរមន វា​មាន​សុទ្ធ​តែ​ពាក្យ​ដែល​គូស​ចោល គំនិត​មិន​ពេញ​លេញ ប្រយោគ​ដែល​ខ្វះ​ខាត ។ នៅ​ពេល​អ្នក​មើល​ទៅ​ទំព័រ​មួយ​នៃ​ព្រះគម្ពីរ​មរមន​ដែល​បាន​ហៅ​ឲ្យ​សរសេរ នោះគ្មាន​រឿង​ទាំង​នោះ​ឡើយ ។ វា​ពេញ​លេញ មាន​ពាក្យ​ដ៏​ពិរោះ—ប្រយោគ​ពេញ​លេញ គ្មាន​ការ​គូស​ចោល​ទេ ។

រឿង​ទាំងអស់​នេះ​គួរ​ឲ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​ណាស់​បើ​គិត​ទៅ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​សំខាន់​ចំពោះ​ខ្ញុំ​ជាង​នេះ គឺជា​បរិបទ​របស់​ព្រះគម្ពីរ​មរមន ។ ព្រះគម្ពីរ​មរមន​គឺជា​កន្លែង​ដែល​ស្ដេច​បេនយ៉ាមីន​បាន​បង្រៀន​ខ្ញុំ​ឲ្យ​ផ្ដល់​អាទិភាព​លើ​ចិត្ត​សប្បុរស​មុន​ការវិនិច្ឆ័យ ជា​កន្លែង​ដែល​អាលម៉ា​បាន​​បង្រៀន​ខ្ញុំអំពី​អត្ថន័យ​នៅ​ពេល​ដែល​ខ្ញុំ​បាន​ជ្រមុជទឹក អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​សន្យា​ធ្វើ​សម្រាប់​ពួក​បរិសុទ្ធ​ដទៃទៀត ។ ហើយ​ព្រះគម្ពីរ​មរមន​គឺជា​កន្លែង​ដែល​មរមន និង​មរ៉ូណៃ​បាន​បង្រៀន​ខ្ញុំ​អំពី​សារៈសំខាន់​នៃ​សេចក្ដី​សប្បុរស និងអ្វី​ដែល​ត្រូវ​ធ្វើ​ដើម្បី​ទទួល​បាន​វា ។ ព្រះគម្ពីរ​នេះ​បាន​ជួយ​លត់​ដំ​ខ្ញុំ និង​បាន​បង្រៀន​ពី​របៀប​ដែល​ខ្ញុំ​មើល​ពិភពលោក​នេះ ។

អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពហុ​ពន្ធភាព

ខ្ញុំ​ចង់​លើក​ឡើង​បី​ចំណុច អំពី​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពហុ​ពន្ធភាព ។ ទីមួយ វា​ច្បាស់​ថា មាន​ការ​លះបង់​ជាច្រើននៅ​ក្នុង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពហុ​ពន្ធភាព ។ មាន​នូវ​សេចក្ដីស្រឡាញ់ និង​សាមគ្គីភាព​ជាច្រើន ប៉ុន្តែ​ក៏​មាន​ការ​លះបង់​ផង​ដែរ ហើយ​ឪពុក​ម្ដាយ​នៅក្នុង​ជីវិត​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ទាំងនោះ​បាន​បង្រៀន​កូនៗ​របស់​ពួកគេ​ឲ្យ​លះបង់ ។ កូនៗ​ជា​ច្រើន​នៃ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពហុ​ពន្ធភាព​ទាំងនោះ​បាន​យក​ដំណឹងល្អ​នៃ​ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ​ទៅ​ជុំវិញ​ពិភពលោក ហើយ​បាន​ផ្ដល់​ពរជ័យ​ដល់​ជីវិត​ជាច្រើន ។

ទីពីរ មាន​មនុស្ស​មួយ​ចំនួន ដូចជា វ៉ៃឡេត ឃិមបល ដែល​បាន​ទទួល​វិវរណៈ​ផ្ទាល់​ខ្លួន—សូម្បីតែ​ពីមុន​ពួកគេ​បាន​ដឹង​យ៉ាង​ពេញលេញ​អំពី​អ្វី​ដែល​នឹង​កើត​ឡើង​ទៅទៀត—ថា​គោលលទ្ធិ​នេះ​គឺ​មក​ពី​ព្រះ ។

ហើយ​ទីបី នៅក្នុង​ការប្រជុំ​ក្រុមប្រឹក្សា​ជាន់​ខ្ពស់​នៃ​សាសនាចក្រ មាន​អារម្មណ៍​មួយ​ថា អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពហុ​ពន្ធភាព​ត្រូវបាន​អនុវត្ត​ដើម្បី​បម្រើ​គោលបំណង​មួយ ។​ យើង​គួរតែ​គោរព​ដល់​ពួក​បិសុទ្ធ​ទាំងនោះ ប៉ុន្តែ​គោលបំណង​នោះ​ត្រូវបាន​បំពេញ​រួចហើយ ។

ឥឡូវ មាន​នូវ​សំណួរ​ដែល​មិន​ត្រូវបាន​ឆ្លើយ​ទាំងឡាយ ។ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​ចង់​ឲ្យ​បងប្អូន​ដឹង​ថា យើង​មាន​ព្រះវរបិតា​សួគ៌​ជា​ទីស្រឡាញ់​មួយ​អង្គ ដែលមាន​ផែនការ​មួយ​ដ៏​ល្អឥតខ្ចោះ ថា​ផែនការ​របស់​ទ្រង់​គឺជា​ផែនការ​នៃ​សុភមង្គល ថា​យើង​មាន​ព្រះអង្គ​សង្គ្រោះ​មួយ​អង្គ​ដែល​បាន​ធ្វើ​អ្វីៗ​គ្រប់​យ៉ាង​សម្រាប់​យើង ។ យើង​អាច​ទុកចិត្តពួក​ទ្រង់​បាន ។

ហេតុអ្វី​ពួកគេ​អនុវត្ត​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពហុ​ពន្ធភាព​នៅក្នុង​ជំនាន់​ដំបូងៗ​នៃ​សាសនាចក្រ ?

ដោយ ខេត ហូលប្រ៊ូក

ការណែនាំ​ក្នុង​ព្រះគម្ពីរ​មរមន​អំពី​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពហុ​ពន្ធភាព​ចែង​ថា អាពាហ៍ពិពាហ៍​ឯកពន្ធ​គឺជា​ព្រះរាជ​បំណង​របស់​ព្រះអម្ចាស់​សម្រាប់​រាស្ត្រ​ទ្រង់ ប៉ុន្តែ​មាន​នូវ​ការលើកលែង​ដ៏​កម្រ​ពេល​ទ្រង់​បញ្ជា​ឲ្យ​មាន​ការអនុវត្ត​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពហុ​ពន្ធភាព​ដើម្បី​ចិញ្ចឹម​បីបាច់​មនុស្ស​សុចរិត ( សូមមើល យ៉ាកុប ២:៣០ ) ។ នេះ​គឺជា​ករណី​លើក​លែង​ដ៏​កម្រ​ដែល​យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ ត្រូវ​បាន​បង្គាប់​ឲ្យ​ចាប់ផ្ដើម ។ យ៉ូសែប​បាន​ពន្យារពេល​អស់​រាប់​ឆ្នាំ​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​តាម​ការបញ្ជា​នេះ ប៉ុន្តែ​នៅ​ទី​បំផុត លោក​បាន​អនុវត្ត​វា ដោយសារ​លោក​ចង់​គោរព​តាម​បទបញ្ញត្តិ​របស់​ព្រះ​ចំពោះ​លោក ។ លោក​បាន​សាកល្បង​អនុវត្ត​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ពហុពន្ធភាព​នៅ​ពាក់​កណ្ដាល​ទសវត្សរ៍ ១៨៣០ ប៉ុន្តែ​លុះ​ដល់​ឆ្នាំ ១៨៤១ ទើប​លោក​បាន​ចាប់ផ្ដើម​ណែនាំ​បន្តិចម្ដងៗ​ជា​ផ្លូវ​ការ​អំពី​ការ​អនុវត្ត​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ពហុពន្ធភាព​ដល់​សហការី​ដែល​លោក​ទុក​ចិត្ត ។ ពួកគេ​បាន​មាន​ការតក់ស្លុត ។ ពួកគេ​បាន​ទូល​អង្វរ​ក្នុង​ការ​អធិស្ឋាន​ជាមួយ​នឹង​ព្រះវរបិតា​សួគ៌​សូម​ការ​យល់ដឹង​អំពី​គោលការណ៍​នេះ ហើយ​ពួកគេ​បាន​ទទួល​សាក្សី​ខាង​វិញ្ញាណ​ផ្ទាល់ខ្លួន​ថា វា​គឺ​ត្រឹមត្រូវ​សម្រាប់​ពួកគេ​នៅ​ពេល​នោះ ។

អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ពហុពន្ធភាព​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​ជា​ផ្លូវ​ការ​អស់​ប្រហែល​ជា ៥០ ឆ្នាំ នោះ​វា​គឺជា​អ្វី​មួយ​ដែល​មនុស្ស​អាច​ជ្រើស​រើស ។ ពួក​អ្នក​ប្រាជ្ញ​នៅតែ​កំពុង​ព្យាយាម​កំណត់​ពី​ចំនួន ថា​តើ​មជ្ឈិម​វ័យ​ពួក​បរិសុទ្ធ​ថ្ងៃ​ចុងក្រោយ​ប៉ុន្មាន​នាក់​ដែល​ជា​ពួក​បរិសុទ្ធ​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ​ពិត​ជា​បាន​ចូល​រួម​ក្នុង​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ពហុពន្ធភាព ប៉ុន្តែ​យើង​ដឹង​ជា​ទូទៅ​ថា មាន​ភាគតិច​នៃ​ពួក​បរិសុទ្ធ​ថ្ងៃ​ចុងក្រោយ​ប៉ុណ្ណោះ ។ ហើយ​យើង​ដឹង​ថា ពួកគេ​ភាគច្រើន​គឺជា​សមាជិក​ដ៏​ស្មោះត្រង់ រឹងមាំ​បំផុត​របស់​សាសនាចក្រ​យើង ។ នៅ​ឆ្នាំ ១៨៩០ ប្រធាន វិលហ្វួឌ វូឌដ្រុព្វ ( ១៨០៧–៩៨ ) បាន​ចេញ​ផ្សាយ​សេចក្ដីថ្លែង​ការណ៍​មួយ​ដើម្បី​បញ្ចប់​ការ​អនុវត្ត​អាពាហ៍​ពិពាហ៍ពហុ​ពន្ធភាព ។ ហើយ​នៅ​ពេល​មនុស្ស​មួយ​ចំនួន​បាន​ឮ​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​នេះ ពួកគេ​បាន​ធូរ​ស្បើយ​ក្នុង​ចិត្ត ។ អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ពហុពន្ធភាព​មាន​ការ​លំបាក​សម្រាប់​ពួកគេ ។ នៅ​ពេល​មនុស្ស​ផ្សេងទៀត​បាន​ឮ​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​នេះ ពួកគេ​ខ្ទិចខ្ទាំ​ក្នុង​ចិត្ត ។ ពួកគេ​បាន​លះបង់​យ៉ាង​ច្រើន ហើយ​ពួកគេ​មាន​ទីបន្ទាល់​អំពី​គោលការណ៍​នេះ ។

សមាជិក​សាសនាចក្រ​មួយ​ចំនួន​ឆ្ងល់​ថា​តើ​ការអនុវត្ត​ពី​អតីតកាល​របស់​យើង​ទៅលើ​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ពហុពន្ធភាព​មានន័យ​យ៉ាង​ណា​សម្រាប់​ជីវិត​បន្ទាប់​ពី​នេះ ។​ ថ្នាក់​ដឹកនាំ​សាសនាចក្រ​យើង​បាន​បង្រៀន​យើង​ថា អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ពហុពន្ធភាព​ពុំ​មែន​ជា​រឿង​ចាំបាច់​សម្រាប់​ភាព​តម្កើង​ឡើង ឬ​សម្រាប់​សិរីល្អ​ដ៏​អស់​កល្ប​នោះ​ទេ ។ ថ្វីបើ​ខ្ញុំ​ផ្ទាល់​​មាន​អំណរគុណ​ដែល​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ឯកពន្ធ​គឺ​ជា​ច្បាប់ ហើយ​ថា​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ពហុពន្ធភាព​ជា​ការលើកលែង ក៏​ខ្ញុំ​ពុំ​បន្ទាប​តម្លៃ​នៃ​ទីបន្ទាល់ និង​ការប្រតិបត្តិ​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​គោរព​របស់​បុព្វការីជន​ខាង​វិញ្ញាណ​របស់​យើង​ដែល​បាន​អនុវត្ត​គោលការណ៍​នេះ​ដែរ ។ ពួកគាត់​គោរព​ប្រតិបត្តិ ហើយ​ពួកគាត់​មាន​ទីបន្ទាល់​មួយ​ថា​វា​ត្រឹមត្រូវ ។

ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ និង​សេចក្ដី​សញ្ញា

Moses, Elias, and Elijah appearing in Kirtland Temple

ខាងលើ ៖ ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ឃើតឡង់ ដោយ អាល រ៉ោនស៍ ខាងស្ដាំ ៖ ម៉ូសេ, អេលីយ៉ាស និង​អេលីយ៉ា ដោយ ហ្គែរី អ៊ើននែស ស្ម៊ីធ

នៅ​ខឺតឡង់ អូហៃអូ មានរឿង​អស្ចារ្យ​មួយ​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​គឺ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ខឺតឡង់ និង​ការ​ឧទ្ទិស​ឆ្លង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ខឺត​ឡង់ ។ ការអធិស្ឋាន​ឧទ្ទិស​ឆ្លង ដែល​យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ បាន​ទទួល​ដោយ​វិវរណៈ មាន​នៅក្នុង​កណ្ឌ ១០៩ ក្នុង​គោលលទ្ធិ និង សេចក្តី​សញ្ញា ។ នៅ​ក្នុង​ការ​អធិស្ឋាន​នោះ លោក​បាន​ទូល​សូម​ព្រះអម្ចាស់​ឲ្យ​ទទួល​យក​ស្នាដៃការងារ និង​ការ​លះបង់​នៅក្នុង​ការសាងសង់​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​នោះ ។

មួយ​សប្ដាហ៍​បន្ទាប់​ពី​ការឧទ្ទិស​ឆ្លង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ និង​អូលីវើរ ខៅឌើរី បាន​មាន​ការនិមិត្ត​មួយ​ទៀត ។ ការណ៍​នេះ​បាន​កើតឡើង​នៅបុណ្យ​អ៊ីស្ទើរ ដែល​ជា​បុណ្យ​រំលង​ផងដែរ ។ ព្រះអម្ចាស់​បាន​យាង​មក​នៅក្នុង​ការនិមិត្ត ហើយ​បាន​ទទួលយក​ដំណាក់​នោះ ។ ទ្រង់​បាន​ប្រាប់​ពួក​បរិសុទ្ធ​ថា ពួកគេ​គួរតែ​រីករាយ​ដែល « បាន​សង់​ដំណាក់​នេះ​ថ្វាយ​ដល់​ព្រះ​នាម​របស់​យើង​ដោយ​អស់​ពី​កម្លាំង​របស់​ពួក​គេ » ( គោលលទ្ធិ និង សេចក្តីសញ្ញា ១១០:៦ ) ។ បន្ទាប់​ពី​ការនិមិត្ត​បាន​បញ្ចប់ ព្យាការី​ពី​បុរាណ​បាន​លេច​មក ៖ ម៉ូសេ ដែល​បាន​ស្ដារ​ឡើងវិញ​នូវ​កូនសោ​ទាំងឡាយ​សម្រាប់​ការប្រមូល​ផ្ដុំ​វង្ស​អ៊ីស្រាអែល​ពី​ផ្នែក​ទាំង​បួន​នៃ​ផែនដី អេលីយ៉ាស ដែល​បាន​ប្រគល់​គ្រា​កាន់កាប់​ត្រួតត្រា​នៃដំណឹង​ល្អ​របស់​អ័ប្រាហាំ និង អេលីយ៉ា ដែល​បាន​ស្ដារឡើងវិញ​នូវ​កូនសោ​នៃ​អំណាច​ផ្សារភ្ជាប់ ( សូមមើល គោលលទ្ធិ និង សេចក្ដី​សញ្ញា ១១០:១១–១៦ ) ។

ការ​ស្ដារ​ឡើង​វិញ​នៃ​កូនសោ​ទាំងនោះ​គឺ​ពិត​ជា​សំខាន់​ដើម្បី​សម្រេច​បាន​នូវ​ព្រះរាជ​បំណង​របស់​ព្រះអម្ចាស់ ។ យើង​មិន​ត្រឹមតែ​ត្រូវការ​ព្រះគម្ពីរ​មរមន​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​កូនសោ និង​ពិធី​បរិសុទ្ធ​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ផងដែរ ។ កូនសោ​ទាំងនោះ​មាន​សារៈសំខាន់​ខ្លាំង​ណាស់​នៅ​ពេល​នេះ ជាង​ពេល​ណាៗ​ទាំងអស់ ។

ខ្ញុំ​បាន​សង្កេត​ឃើញ​ថា នៅ​ពេល​សាវក​ម្នាក់​ក្នុង​ចំណោម​សាវក​ដប់ពីរ​នាក់​ត្រូវបាន​ហៅ​ជា​ព្យាការី នោះ​ដួង​ចិត្ត​របស់​ពួក​លោក​បាន​ងាក​ទៅ​រក​ពិធី​បរិសុទ្ធ​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធតាម​របៀប​មួយ​ដ៏​អស្ចារ្យ ។ ខ្ញុំ​មាន​ឯកសិទ្ធិ​បាន​នៅ​ទីនេះ​អំឡុង​ពេល​ឧទ្ទិសឆ្លង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ណៅវូ​អិលលីណោយ ជាមួយ​នឹង​ប្រធាន​ហ្គរដុន ប៊ី ហ៊ិងគ្លី ( ១៩១០–២០០៨ ) ។ ខ្ញុំ​អាច​ចងចាំ​ថា វា​បាន​រំជួល​ចិត្ត​លោក​យ៉ាង​ខ្លាំង​ ក្នុងការធ្វើ​ឲ្យ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​នេះ​ត្រូវ​បាន​សង់​ឡើង ហើយ​ថាវា​សំខាន់​ខ្លាំង​យ៉ាង​ណា​ចំពោះ​លោក ដើម្បី​នាំ​ឲ្យ​មាន​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ទាំងឡាយ​ដល់​ពួក​បរិសុទ្ធ ។ប្រធាន ថូម៉ាស អេស ម៉នសុ( ១៩២៧–២០១៨ ) បាន​បន្ត​កិច្ចខិតខំ​នោះ ហើយ​បាន​ទទួល​ការបំផុស​គំនិតមក​ពី​ស្ថានសួគ៌​ដូចគ្នា​នឹង​ប្រធាន​ហ៊ិងគ្លី​ដែរ ។ ហើយ​យើង​បាន​ឃើញ​ការបំផុស​គំនិត​នោះ​ជាមួយ​នឹង​ប្រធាន​ណិលសុន តាម​របៀប​មួយ​ដ៏​អស្ចារ្យ ។ ការទទួល​ខុសត្រូវ​របស់​​ព្យាការី​បាន​ធ្លាក់​មក​លើ​លោក ហើយ​លោក​មាន​ការយល់ដឹង​កាន់តែ​ច្រើន​អំពី​តម្លៃ​នៃ​ពិធី​បរិសុទ្ធ​ទាំងឡាយ​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ។

សារលិខិត​ដំបូង​មួយ​របស់​លោក​ក្នុង​នាម​ជា​ប្រធាន​នៃ​សាសនាចក្រ គឺ​ដើម្បី​លើក​ទឹកចិត្ត​ដល់​មនុស្ស​ឲ្យ​ទៅ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ទទួល​ពិធី​បរិសុទ្ធ​របស់​ពួកគេ និង​បន្ត​នៅលើ​ផ្លូវ​នៃ​សេចក្ដី​សញ្ញា ។ ភ្លាមៗ​បន្ទាប់​ពី​នោះ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ប្រសិនបើ​មាន​មូលហេតុ​ណាមួយ​ដែល​អ្នក​ធ្លាក់​ចេញ​ពី​ផ្លូវ​នៃ​សេចក្ដី​សញ្ញា នោះ​ចូរ​ត្រឡប់​មក​លើ​ផ្លូវ​នោះ​វិញ ។

តើ​កិច្ចការ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ផ្ដល់​ពរជ័យ​ដល់​ពួក​បរិសុទ្ធ​ថ្ងៃ​ចុងក្រោយ​ជំនាន់​ដើម​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច ?

ដោយ ម៉ាត ហ្គ្រូ

ពេល​យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ បាន​ទទួល​មរណភាព ជញ្ជាំង​របស់​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ណៅវូ​ទើបតែ​ធ្វើបាន​តិច​ជាង​ពាក់​កណ្ដាល ហើយ​មិន​យូរ​ប៉ុន្មាន ប្រធាន ព្រិកហាំ យ៉ង់ ( ១៨០១–៧៧ ) បាន​ដឹង​ច្បាស់​ថា ពួក​បរិសុទ្ធ​នឹង​ត្រូវបាន​បណ្ដេញ​ចេញ​ម្ដង​ទៀត ។ ដូច្នេះ​លោក​បាន​ទូល​សួរ​ព្រះអម្ចាស់ ៖ « តើ​យើង​គួរ​បន្ដ​នៅ​បញ្ចប់​ការ​សាង​សង់​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​នោះ ដោយដឹង​ថា យើង​នឹង​ត្រូវ​បោះបង់​វា​ចោល នៅ​ពេល​វា​សង់​ជិត​រួច​រាល់ភ្លាម​នោះ ឬ​យើង​គួរ​ចេញ​ទៅ​នៅពេល​នេះ ? » ចម្លើយ​គឺ​បាន​មក​ដោយ​ច្បាស់លាស់​ថា « បន្ត » ( សូមមើល កំណត់ហេតុ​របស់​ព្រិកហាំ យ៉ង់ ថ្ងៃទី ២៤ ខែ មករា ឆ្នាំ ១៨៤៥ បណ្ណាសារ​របស់​សាសនាចក្រ Ronald K. Esplin « Fire in His Bones » Ensign ខែ មីនា ឆ្នាំ ១៩៩៣ ទំព័រ ៤៦ ) ។ ពិធី​បរិសុទ្ធ​នៃ​អំណោយទាន​ពិសិដ្ឋ និង​ពិធី​បរិសុទ្ធ​នៃ​ការ​ផ្សារ​ភ្ជាប់​គឺមាន​សារៈសំខាន់​ណាស់រហូត​ដល់​ពួក​បរិសុទ្ធ​ត្រូវ​បន្ត​ស្នាក់​នៅ​ទី​នោះ ។

ដូច្នេះ​នៅ​ឆ្នាំ​បន្ទាប់​នោះ ពួកគេ​បាន​ផ្ដល់​នូវ​អ្វីៗ​ទាំងអស់​ដែល​ពួកគេ​បាន​មាន​ដើម្បី​សាងសង់​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ។ ទម្រាំ​ដល់​ការបញ្ចប់ ផ្ទះ​របស់​ពួកគេ​ត្រូវបាន​ដុត​បំផ្លាញ​នៅ​ជុំវិញ​ទីក្រុង​ណៅវូ ហើយ​ពួក​បរិសុទ្ធ​កំពុង​រៀបចំ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​ទិស​ខាងលិច​កាលដែល​ពួកគេ​កំពុង​បញ្ចប់​ការសាងសង់​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ។ នៅ​ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​១៨៤៥ ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធត្រូវបាន​សង់​ចប់​ល្មម​គ្រប់​គ្រាន់ ពួកបរិសុទ្ធ​អាច​ឧទ្ទិស​ឆ្លងមួយ​ផ្នែក​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ផ្ដល់​អំណោយ​ទាន​ពិសិដ្ឋ​ដល់​ពួក​អ្នក​ដែល​សក្ដិសម ហើយ​ផ្សារ​ភ្ជាប់ស្វាមី និង​ភរិយា ។

ពួកគេ​បាន​ធ្វើ​ការ​ឥតស្រាកស្រាន្ត​ពីរ​បី​ខែ​ក្រោយ​នោះ ដើម្បី​រៀបចំខ្លួន​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា​ខាង​វិញ្ញាណ​សម្រាប់​ដំណើរ​ដ៏​ធំ​ទៅ​ទិស​ខាង​លិច​នោះ ។ ចំពោះ​ខ្ញុំ វា​ពិត​ជា​អស្ចារ្យ ហើយ​ពិត​ជា​ពិសិដ្ឋ ដោយសារ​ខ្ញុំ​បាន​ផ្សារ​ភ្ជាប់​ជាមួយ​នឹង​ភរិយា កូនៗ ឪពុក​ម្ដាយ​របស់​ខ្ញុំ និង​ជំនាន់​ពីមុន​ខ្ញុំ និង​ជាមួយ​នឹង​ជំនាន់​ដែល​ពុំ​កើត​នៅ​ឡើយ ដោយសា​រ​តែអំណាច​ដូចគ្នា​នោះ ។ នោះគឺជា​អ្វី​ដែល​ការស្ដារ​ឡើង​វិញ​បាន​ធ្វើឲ្យ​កើត​មានឡើង ។

តើ​អ្នក​អាច​ចែក​ចាយ​ព្រឹត្តិការណ៍​មួយ​ចេញ​ពី​ការស្ដារ​ឡើងវិញ​ដែល​បាន​ពង្រឹង​ទីបន្ទាល់​របស់​អ្នក​បាន​ដែរ​ឬទេ ?

ដោយ ខេត ហូលប្រ៊ូក

woman crossing frozen river with children

ខាងឆ្វេង ៖ រចនា​រូបភាព​ដោយ ដេវីឌ ហ្គ្រីន

ខ្ញុំ​ចាំ​ពី​រឿង​របស់​អិមម៉ា ស្ម៊ីធ ដែល​ព្យាយាម​គេច​ពី​ការធ្វើ​ទុក្ខ​បុកម្នេញ​នៅ​រដ្ឋ​មិសសួរី ។ ទន្លេ​មិស៊ីស៊ិបពី​កក​តែ​មួយ​ផ្នែក​ប៉ុណ្ណោះ—មិន​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បី​ឲ្យ​រទេះ​ជាមួយ​មនុស្ស និង​របស់​របរ​របស់​ពួកគេ​ធ្វើ​ដំណើរ​លើ​​នោះ​ទេ ។ វា​ជា​ទន្លេ​ដ៏​ធំ​មួយ ហើយ​វា​គ្រោះថ្នាក់​ដើម្បី​ឆ្លងកាត់ ។ អិមម៉ា និង​កូន​ម្នាក់​អាយុ​ប្រាំ​មួយ​ឆ្នាំ​កំពុង​តោង​សំពត់​នាង​នៅម្ខាង កូន​អាយុ​ប្រាំ​បី​ឆ្នាំ​តោង​នៅ​ម្ខាង​ទៀត បីកូន​អាយុ​ពីរ​ឆ្នាំ​នៅ​ដៃម្ខាង​នេះ និង​កូន​តូច​នៅ​ដៃ​ម្ខាង​នោះ ។

បងថ្លៃ​ស្រី​របស់​អ្នក​សរសេរ​ម្នាក់​របស់​យ៉ូសែប​បាន​ដេរ​ថង់​ក្រណាត់​កប្បាស​ដែល​មាន​ឡេវ​នៅ​ជុំវិញ​ចង្កេះ ។ អិមម៉ា​បាន​ស្ពាយ​ការបកប្រែ​ព្រះគម្ពីរ​ប៊ីប​របស់​យ៉ូសែប​ដែល​មាន​តែ​មួយ​ច្បាប់​គត់​នៅក្នុង​ថង់​ក្រណាត់​ទាំងនោះ​នៅខាង​ក្រោម​សំពត់​របស់​គាត់ ដែល​យ៉ូសែប​បាន​បកប្រែ​អស់​ជា​ច្រើន​ខែ ។ ដោយ​មាន​ឯកសារ និង​កូនៗ​របស់​គាត់ គាត់​បាន​ដើរម្ដង​មួយ​ជំហានម្តងៗ​កាត់​ទន្លេ​កក​នោះ ដោយ​សង្ឃឹម​ថា គាត់​នឹង​ពុំ​ផុង​ចុះ​ឡើយ ។

ចំពោះ​ខ្ញុំ​ វា​គឺជា​សញ្ញា​ពេញលេញ​នៃភាព​ក្លាហាន និង​សេចក្ដី​ជំនឿ—នោះ​ហើយ​ជា​ពេល​ដែល​អ្នក​ត្រូវ​ធ្វើ​អ្វីមួយ​សម្រាប់​អ្វី​ដែល​អ្នក​ជឿ អ្នក​ត្រូវ​ដើរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​មុខ​មួយ​ជំហាន​ម្ដងៗ ។

pioneer scenes

ខាងលើ ៖ រូបភាព​ដោយ ដាន់ ប៊ឺ អព្ភូតហេតុ​នៅ​ឃ្វីនស៊ី ដោយ ជូលី រូជើរ យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ នៅក្នុង​គុក​លីប៊ើធី ដោយ ហ្គ្រេក ខេ អូលសិន

« ចូរ​សង្ឃឹម​ឡើង »

ប្អូនៗជាច្រើន​មាន​ការ​សាកល្បង និង​ទុក្ខ​វេទនា ។ ការលំបាក​មួយ​ចំនួន​ទាំង​នោះ​កើត​ឡើង​ដោយសារ​តែ​ការមាន​សិទ្ធិ​ជ្រើសរើស ។ ការលំបាក​ខ្លះ​ទៀត​ដោយសារ​មាន​មារសត្រូវ ។ ប៉ុន្តែ​អ្នក​ចាំបាច់​ត្រូវ​ដឹង​ថា យើង​មាន​ព្រះវរបិតា​ជា​ទីស្រឡាញ់​មួយ​អង្គ​ដែល​គង់​នៅ​ស្ថានសួគ៌ ហើយ​ដង្វាយធួន​របស់​ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ​អាច​ផ្ដល់​ពរដល់យើង​តាម​របៀប​ដែលយើង​ប្រហែល​ជា​ពុំ​យល់ពេញ​លេញ​នោះ​ទេ ។

ប្រវត្តិវិទូ​មួយ​ចំនួន​និយាយ​ថា ចំនួន​នៃ​ពួក​បរិសុទ្ធ​ដែល​បាន​គេច​ខ្លួន​ពី​រដ្ឋ​មិសសួរី​ទៅ​ទីក្រុង​ណៅវូ​អំឡុង​រដូវ​រងា​ឆ្នាំ ១៨៣៨–៣៩ គឺ​ខ្ពស់​ដល់​ទៅ ៨០០០ នាក់ ។ វា​ជា​រដូវ​រងា ។ តើយ៉ូសែប​នៅ​ទីណា ? លោក​នៅក្នុង​គុក​លីប៊ើធី ខូច​ចិត្ត​ជា​ខ្លាំង​ដោយសារ​ពួក​បរិសុទ្ធ​កំពុង​ជួប​ហេតុការណ៍​នេះ ។ លោក​បាន​មាន​អារម្មណ៍​ថា​លោក​ត្រូវបាន​បោះបង់​ចោល ។

នៅក្នុង​កាលៈទេសៈ​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់​នេះ លោក​បាន​ទទួល​បទគម្ពីរ​ដ៏​ល្អ​អស្ចារ្យបំផុត​មួយ​ចំនួន—កណ្ឌ​ទី ១២១, ១២១ និង ១២៣ នៃ​គោលលទ្ធិ និង​សេចក្ដី​សញ្ញា ។ បទគម្ពីរ​ទាំងនោះ​គឺ​សំខាន់ ។ ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា បងប្អូន​នឹង​អាន​វា ។ ពួកបរិសុទ្ធ​មាន​នូវ​ដំណើររឿង​ខ្លី​មួយ​អំពី​ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ ៖

« យ៉ូសែប​បាន​ស្រែក​យំជំនួស​ឲ្យ​ពួក​បរិសុទ្ធ​ដែល​គ្មាន​ទោស​កំហុស ។ លោក​បាន​ទូល​អង្វរ​ថា ‹ ឱ​ព្រះ​អម្ចាស់​អើយ តើ​ពួក​គេ​ត្រូវ​រង​ទុក្ខ​ចំពោះ​កំហុស និង​ការ​សង្កត់សង្កិន​ដ៏​ខុសច្បាប់​ទាំង​នេះ​ដល់​ណា​ទៅ​ មុន​ព្រះ​ហឫទ័យ​របស់​ទ្រង់​នឹង​បាន​ទន់​ទៅ​រក​ពួក​គេ ? ›

« ព្រះអម្ចាស់​បាន​មាន​បន្ទូល​តប​ថា ‹ បុត្រ​យើង​អើយ ចូរ​មាន​សេចក្ដី​សុខសាន្ត​ដល់​ព្រលឹង​បុត្រ​ចុះ › ។ ‹ សេចក្ដី​ទំនាស់ និង​សេចក្ដី​ទុក្ខ​លំបាក​របស់​អ្នក នោះ​គ្រាន់​តែ​មួយ​ភ្លែត​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ហើយ​ខណៈ​នោះ បើ​សិន​ជា​អ្នក​ស៊ូទ្រាំ​ការណ៍​នោះ​ដោយ​ហ្មត់ចត់ នោះ​ព្រះ​ទ្រង់​នឹង​តម្កើង​អ្នក​ឡើង​នៅ​ស្ថាន​ខ្ពស់ អ្នក​នឹង​បាន​ជ័យ​ជម្នះ​លើ​ពួក​ខ្មាំងសត្រូវ​របស់​អ្នក​ទាំង​អស់ › ។

« ព្រះអម្ចាស់​បាន​អះអាង​នឹង​យ៉ូសែប​ថា លោក​ពុំ​ត្រូវ​បាន​បំភ្លេច​ចោល​ឡើយ ។ ព្រះអម្ចាស់​បាន​មាន​បន្ទូល​ប្រាប់​យ៉ូសែបថា ‹ បើ​សិន​ជា​ចង្កា​រមាត់​នៃ​ស្ថាន​នរក​នឹង​ហារ​ត្របាក់​អ្នក​ក្ដី បុត្រ​យើង​អើយ ចូរ​អ្នក​ដឹង​ថា គ្រប់​ការណ៍​ទាំង​នេះ នឹង​ផ្ដល់​ការ​ពិសោធន៍​ដល់​អ្នក ហើយ​នឹង​ទៅ​ជា​ការ​ល្អ​ដល់​អ្នក​ទៅ​វិញ › ។

« ព្រះអង្គ​សង្គ្រោះ​បាន​រំឭក​យ៉ូសែប​ថា ពួកបរិសុទ្ធ​ពុំ​អាច​រងទុក្ខ​ច្រើន​ជាង​ទ្រង់ទេ ។ ទ្រង់​ស្រឡាញ់​ពួកគេ ហើយ​អាច​បញ្ចប់​ការ​ឈឺចាប់​របស់​ពួកគេ​បាន ប៉ុន្តែ​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ ទ្រង់​បាន​ជ្រើស​រងទុក្ខ​លំបាកជាមួយ​នឹង​ពួកគេ ដោយ​យក​ការ​ឈឺចាប់ និង​ភាព​សោក​សៅ​របស់​ពួកគេ​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ពលិកម្ម​ធួន​របស់​ទ្រង់ ។ ការ​រងទុក្ខ​បែប​នេះបាន​បំពេញ​ទ្រង់​ដោយ​សេចក្ដី​មេត្តា​ករុណា ដោយ​ប្រទាន​អំណាច​ចំពោះ​ទ្រង់​ដើម្បី​ជួយ ហើយ​សម្រាំងមនុស្ស​ទាំង​អស់ដែល​បាន​ងាក​មក​រក​ទ្រង់នៅ​ក្នុង​ការ​សាកល្បង​របស់​ពួកគេ ។ ទ្រង់​បាន​លើក​ទឹក​ចិត្ត​យ៉ូសែប​ឲ្យ​ស៊ូទ្រាំ ហើយ​បាន​សន្យា​ថា ទ្រង់​នឹង​ពុំ​ភ្លេច​លោក​ឡើយ » ។

អែលឌើរ ហ៊ីប៊ើរ ស៊ី ឃិមបឹល ( ១៨០១–៦៨ ) ធ្លាប់​គិត​ថា ពួក​ចៅ​ក្រម​នៃ​តុលាការកំពូល​មិសសួរី​នឹង​ដោះលែង​យ៉ូសែប ប៉ុន្តែ​ពួកគេ​បាន​សម្រេច​ចិត្ត​មិន​ដោះលែង​វិញ ។ ហ៊ីប៊ើរ​បាន​ត្រឡប់​ទៅ​គុក​​លីប៊ើធី​វិញ ហើយ​ដោយ​មិន​ត្រូវបាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ចូល​ទៅក្នុង​គុក​ងងឹត​នោះ បាន​ស្រែក​ប្រាប់​យ៉ូសែប​នូវ​ដំណឹង​អាក្រក់​នោះ ។

យ៉ូសែបផ្ដល់​ភាពកក់ក្ដៅ ហើយ​រាក់ទាក់​ទៅ​កាន់​គាត់ ។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាស៍​ថា « ចូរ​សង្ឃឹម​ឡើង » ។ បន្ទាប់​មក​លោក​បាន​ណែនាំ​ហ៊ីប៊ើរ​​ឲ្យ « ប្រមូល​ពួក​បរិសុទ្ធ​ទាំងអស់​ឲ្យ​ចាកចេញ​ទៅ​ឆ្ងាយ​ឲ្យ​បាន​លឿន​បំផុត​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅបាន » ។

មាន​មេរៀន​មួយ​សម្រាប់​បងប្អូន​នៅក្នុង​រឿង​នេះ ៖ ចូរ​សង្ឃឹម​ឡើង​មិន​ថា​បងប្អូន​មាន​ឧបសគ្គ​អ្វី​នោះ​ទេ ។ បើ​បងប្អូន​មាន​រឿង​ដែល​កំពុង​ល្បួង​បងប្អូន ចូរ​ចេញ​ឆ្ងាយ​ពី​វា ។ ពឹង​ផ្អែក​លើ​ព្រះវិញ្ញាណ​បរិសុទ្ធ ។ គំរូ​របស់​យ៉ូសែប​នៅក្នុង​គុកលីប៊ើធី និង​ពួក​បរិសុទ្ធ​ភៀស​ខ្លួន​មក​ពី​រដ្ឋ​មិសសួរី​ទៅទីក្រុង​ណៅវូ គឺជា​គំរូ​មួយ​ដ៏​អស្ចារ្យ​អំពី​ភាពរឹង​មាំ និង​សេចក្ដី​ជំនឿ​លើ​ព្រះអម្ចាស់​ព្រះយេស៊ូវ​គ្រីស្ទ ។

ក្នុង​នាម​ជា​សាវក​មួយ​រូប ខ្ញុំ​សូម​ថ្លែង​ជា​សាក្សី​ពី​ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ ខ្ញុំ​ជា​សាក្សី​ដ៏​ពិត​មួយ​អំពី​ភាពជា​ព្រះ​របស់​ទ្រង់ ។ ខ្ញុំ​ចង់​ឲ្យ​បងប្អូន​ដឹង​ថា ទ្រង់​ដឹកនាំ ហើយ​ណែនាំ​សាសនាចក្រ​នេះ​តាម​របៀប​មួយ​ដែល​នឹង​ប្រទាន​ពរ​ដល់​យើង​គ្រប់​គ្នា ។ ខ្ញុំ​សូម​ថ្លែង​ទីបន្ទាល់ដល់​បងប្អូន​ថា ទ្រង់​មាន​ព្រះជន្ម​រស់ ។

ដើម្បី​មើល​ការប្រជុំ​ធម្មនិដ្ឋាន​នេះ​ទាំងមូល សូម​ទៅកាន់​គេហទំព័រ devotionals.ChurchofJesusChrist.org ។

កំណត់​ចំណាំ

  1. ប្រភព​ទាំងនេះ​អាច​រក​បាន​នៅ history.ChurchofJesusChrist.org ។

  2. សូម​មើល Orson F. Whitney Life of Heber C. Kimball ( ១៩៤៥ ) ទំព័រ ៣២៧ ។

  3. សូមមើល រ័សុល អិម ណិលសុន « As We Go Forward Together » Liahona ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០១៨ ទំព័រ ៧ ។

  4. សូមមើល ពួកបរិសុទ្ធ ៖ រឿង​អំពី​សាសនាចក្រ​នៃ​ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ​នៃ​ពួកបរិសុទ្ធ​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ វ៉ុល ១ បទដ្ឋាន​នៃ​សេចក្តីជំនឿ ១៨១៥–១៨៤៦ ( ឆ្នាំ ២០១៨ ) ទំព័រ ៣៨៩–៩០ saints.ChurchofJesusChrist.org ។