Ngaahi Tohi Lēsoni Palaimelíi mo e Taimi Fevahevaheʻakí
Lēsoni 42: Ko e Vahehongofulú


Lēsoni 42

Ko e Vahehongofulú

Taumuʻá

Ke fakamālohia ʻa e loto holi ʻa e fānaú ke nau totongi vahehongofulú.

Teuteú

  1. Lau mo ako ʻi he faʻa lotu ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 119:3–4 pea mo e Malakai 3:10.

  2. Teuteu mai ke tokoniʻi e fānaú ke nau hivaʻi pe lau ʻa e lea ʻo e “I Want to Give the Lord My Tenth” (Children’s Songbook, p. 150).

  3. Ngaahi nāunau ʻoku fie maʻú:

    1. Tohi Tapu mo ha Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava.

    2. ʻOmai ha tā ʻo e Temipale Tongá.

    3. Sila mo e laʻi foomu ki he Vahehongofulú mo e Ngaahi Foaki kehé maʻau pea mo taki taha e fānaú.

    4. Peni vahevahe ke taki taha ʻa e fānaú.

    5. Taki sēniti ʻe hongofulu (pe ha fuaʻi ʻakau kehe) pe ha faʻahinga meʻa pē.

    6. Fakatātā 3–26, Ko ha Taʻahine ʻokú ne Totongi Vahehongofulu; fakatātā 3–68, Ko e Kakai ʻoku Nau Hiki ʻenau Hisitōlia Fakafāmilí; mo e fakatātā 3–69, Ko e Ongo Faifekau ʻokú na Uiui (62611).

  4. Teuteu ʻa e ngaahi meʻa ʻe fie maʻu ki ha ngaahi ʻekitivitī fakatupulaki te ke fakaʻaongaʻi.

Fokotuʻu ki he Founga Fai ʻo e Lēsoni

Fakaafeʻi ha taha ʻo e fānaú ke ne fai ʻa e fua lotú.

Kapau naʻá ke poupouʻi e fānaú ke nau fai ha faʻahinga meʻa he lolotonga ʻo e uiké pea mou vakaiʻi ia.

Ko e Lao ʻo e Vahehongofulú

ʻEkitivitī ke takiakiʻi ʻaki e tokangá

Fakaʻaliʻali ʻa e foʻi ʻāpele ʻe hongofulú (pe ha faʻahinga meʻa kehe pē) ʻi he feituʻu ʻe lava ʻo sio kotoa ki ai ʻa e kalasí.

ʻEkitivitī ke takiakiʻi ʻaki e tokangá

  • Kapau te u ʻoatu maʻau ʻa e ngaahi foʻi ʻāpele ko ʻeni ʻe hongofulú peá u kole atu ke ke fakafoki mai ʻa e taha kiate au, te ke loto fiemālie pē ke foaki mai ia? Hiki ho nimá kapau te ke toe foaki mai ia maʻaku.

  • Ko hai naʻá ne ʻai ke tupu ʻa e ʻāpelé?

  • Ko hai naʻá ne fakatupu ʻa e kelekelé?

Fakamatala ʻa e faiakó

Hanga ʻo fakamamafaʻi ange ko e foʻi māmaní pea mo e ngaahi meʻa lelei kotoa pē ʻi aí ko e foaki mai ia ʻe he Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisi maʻatautolu. ʻOkú na ʻofa mo tokanga mai kiate kitautolu taki taha. Te tau lava ke fakahā ʻetau houngaʻia ʻi heʻene ʻofá mo ʻene anga-leleí ʻaki ʻetau talangofua ki heʻena ngaahi fekaú mo fai ʻetau kongá ʻatautolu ke tokoni ki hono fakamālohia ʻo e Siasí.

Fakamatalaʻi ange ʻoku lave ʻa e lēsoni ko ʻení ki ha foʻi fekau mahuʻinga. Ko e taimi pē ʻoku tau talangofua ai ki he fekau ko ʻení, ʻoku tau tokoni ai ki he tupulaki ʻa e Siasí.

Kole ki he fānaú ke nau fakafanongo ka ke lau ange ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 119:3–4.

Fakamatala ʻa e faiakó

  • Ko e hā ʻa e fekau ʻoku ʻai ke tau aleaʻí? (Ko e vahehongofulú.)

  • Ko e hā ʻa e vahehongofulu?

Lēsoni fakataumuʻá

Mou fakamanatu ʻa e foʻi fakakaukau ko ʻení, ʻoku ʻuhinga ʻa e vahehongofulú ki he vahehongofulu ʻe taha. Fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi foʻi sēniti ʻe hongofulú ki he fānaú.

Lēsoni fakataumuʻá

  • Kapau ʻe ngāue ha taha ʻo maʻu mai ʻa e paʻanga ko ʻení, ko e hā hono lahi ʻo e vahehongofulu ʻoku totonu ke ne totongí.

Fekau ha taha ke haʻu ʻo toʻo ʻa e sēniti ʻe taha ko e vahehongofulú ia.

Fakamatalaʻi ange kuo kole mai ʻa e Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisi ki he kāingalotu ʻo e Siasí ke nau foaki ʻa e vahehongofulu ʻe taha ʻo e paʻanga ʻoku nau maʻú ki he Siasí. Ko e totongi vahehongofulú ko hono fakafoki pē ʻa e vahehongofulu ʻe taha kiate ia he ko e meʻa kotoa pē ʻoku tau maʻú ko e haʻu kotoa pē ia mei he Tamai Hēvaní. Ko e vahehongofulú ko e meʻa pē ia ʻa e Tamai Hēvaní pea ʻoku totonu ke ʻoua naʻa tau taʻofi ia mei ai.

Ko e Founga ki hono Totongi ʻo e Vahehongofulú

ʻEkitivitií

Fakaʻaliʻali ange ki he fānaú ʻa e Foomu Vahehongofulú mo e Ngaahi Foaki kehé. Fakamatalaʻi ange ʻa e feituʻu ʻi he fale lotú te ke lava ke maʻu mei ai ʻa e Sila Vahehongofulú pea mo e ngaahi Foaki kehé. Ko e ngaahi sila ko ʻení ʻoku faʻa mau pē ia ʻi ha feituʻu ofi ʻi he ʻōfisi ʻo e pīsopé. Pea ʻoku fakaʻaongaʻi pē kinautolu ki he totongi ʻo e vahehongofulú. Tufa ke taki taha ʻa e fānaú ha laʻi pepa vahehongofulu mo ha peni vahevahe. Fakahinohinoʻi ange ki he fānaú ʻa e feituʻu ke tohi ai honau hingoá pea mo e lahi ʻo e vahehongofulu te nau totongí.

Fakamatalaʻi ange ko e taimi ko ē te nau totongi ai ʻenau vahehongofulú, ʻoku totonu ke nau fakafonu ʻa e laʻi fōmú, faʻo ʻa e siliní ʻi he silá, tāpuniʻi, tohi honau hingoá ʻi he tuʻa silá, pea ʻave ia ki he pīsopé pe ko e taha ʻo hono ongo tokoní.

Tuku ke hiki ʻe he fānaú ʻa honau hingoá ʻi he tuʻa silá.

Fakamamafaʻi ange ʻa hono mahuʻinga ke totongi ha vahehongofulu ʻe taha ʻo e paʻanga ʻoku tau maʻú ki he pīsopé ko ha vahehongofulu.

ʻEkitivitií

  • Ko e toko lahi ʻo kimoutolu ʻoku mou totongi hoʻomou vahehongofulú. Te ke lava nai ke ke vahevahe mai ʻa e ongo naʻá ke maʻu ʻi hoʻo totongi hoʻo vahehongofulú?

ʻOku Fakaʻaongaʻi ʻa e Vahehongofulú ki Hono Langa ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí

Ngaahi Fakatātaá mo e fealēleaʻakí

Fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā 3–26, Ko ha Taʻahine ʻokú ne Totongi Vahehongofulu. Fakamatalaʻi ange ʻa e meʻa ʻoku hoko ki he vahehongofulú ʻi he taimi ʻoku maʻu ai ʻe he pīsopé. ʻOku lau ia, pea ʻave leva ʻa e vahehongofulú ki he ʻuluʻi ʻapitanga ʻo e Siasí. ʻOku toki fakaʻaongaʻi leva ia ʻe he kau taki ʻo e Siasí, hangē ko e langa ʻo e ngaahi temipalé pea mo e ngaahi fale lotú, ko hono teuteuʻi ʻo e ngaahi nāunau ke tau ako mei aí, pea mo e ngaahi akoʻanga fakalotú ke tokoni kiate kinautolu ʻi hono ako ʻo e ongoongoleleí.

Tala ange ki he fānaú te ke fakaʻaliʻali kiate kinautolu ʻi he ʻahó ni ʻa e meʻa ʻoku faiʻaki ʻe hotau kau taki ʻi he Siasí ʻa e paʻanga vahehongofulú, ʻa e vahehongofulu ʻe taha ʻa e ʻEikí. Toʻo ha foʻi ʻāpele ʻe taha ʻo tofitofi ke taki taha ʻa e kalasí pea fekau ke nau kai. Fakamatalaʻi ange ʻoku lava ʻe he vahehongofulu ʻoku tau totongí ʻo tokoni ki he kakai toko lahi ʻi he founga tatau pē mo ʻeni.

ʻOku fakatahaʻi ʻa ʻetau vahehongofulú mo e vahehongofulu ʻa e kakai kehé ke tokoni ki he Siasí ʻi he ngaahi feituʻu kotoa pē ʻi he māmaní. Ka ʻoku toe foki mai pē ia kiate kitautolu ʻi he ngaahi founga lahi.

Fokotuʻu mai ʻa e ngaahi meʻa mahuʻinga ko ʻení pea fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi fakatātā ʻoku nau hoá:

Ngaahi Fakatātaá mo e fealēleaʻakí

  1. ʻOku totongi ʻe he paʻanga vahehongofulú ʻa e ngaahi fakamole ki hono langa ʻo e ngaahi fale lotú, temipalé mo e ngaahi fale kehe pē ʻo e Siasí, pea mo hono tokangaʻí foki.

  2. ʻOku fakaʻaongaʻi ʻa e paʻanga vahehongofulú ʻe he niʻihi ki he hisitōlia fakafāmilí pea mo e ngāue fakatemipalé.

  3. ʻOku fakaʻaongaʻi ʻa e paʻanga vahehongofulú ʻe he niʻihi ki hono poupouʻi ʻo e ngāue fakafaifekaú.

Fakamatalaʻi ange ʻoku toe tokoni foki ʻa e paʻanga vahehongofulú ki hono totongi ʻo e ngaahi meʻa kehé, hangē ko e ngaahi polokalama ʻa e seminelí mo e akoʻanga fakalotú. Ko ha faingamālie ia mo ha tāpuaki ke te totongi vahehongofulu. ʻOku totonu ke tau ongoʻi lelei ʻi heʻetau ʻiloʻi ko ia ko e paʻanga ʻoku tau foaki ʻi he vahehongofulú ʻoku tokoni ia ki he Siasí.

Talanoá

Fekau e fānaú ke nau fakafanongo ki he talanoa ko ʻení ke nau sio ki he anga hono fakaʻaongaʻi ʻo e vahehongofulu ʻa ha toko taha ke tokoni ki he Siasí.

Ko e tangata paionia ʻa Vilisoni. Naʻe ʻi ai ʻene fanga pulu lelei ʻaupito. Naʻe tokoni ʻa e fanga pulu ko ʻení kia Vilisoni ʻi hono palau ʻa ʻene fāmá.

ʻI he taimi ʻe taha, naʻe totonu ke totongi ai ʻe Vilisoni ʻene vahehongofulú, naʻá ne toki ʻiloʻi hifo naʻe ʻikai feʻunga ʻa e paʻangá ia. Naʻe ʻikai ke ne fie totongi konga ʻa ʻene vahehongofulú ka naʻá ne fie maʻu ke ne totongi kakato.

Fāifai, peá ne fakakaukau ke ne foaki ʻa ʻene pulu naʻá ne saiʻia taha aí ko e vahehongofulu, neongo ʻe toe taha pē ʻene pulú.

Naʻe ʻoange leva ʻe Vilisoni ʻa e pulú ki he pīsopé. Naʻe ʻoange leva ʻe he pīsopé ʻa e laʻi tali-totongi ʻa Vilisoni ki heʻene vahehongofulú. Naʻe loto mamahi ʻa Vilisoni hono ʻave ʻo ʻene pulú. Ka naʻá ne toe fiefia pē ke foaki ʻa ʻene pulú ki he Siasí ko e vahehongofulu.

Naʻe faʻa fakakaukau maʻu pē ʻa Vilisoni ki he pulu naʻá ne foaki ko ʻene vahehongofulú. Naʻá ne fakakaukau pē naʻe fakaʻaongaʻi fēfeeʻi ʻa ʻene pulú ke tokoni ki he Siasí. Pea ʻi he ʻaho ʻe taha, naʻá ne ʻi Sōleki Siti ai he lolotonga ʻo e langa ʻo e temipalé. Naʻá ne fakatokangaʻi atu ha ongo pulu fakaʻofoʻofa ʻokú na toho ʻa e ngaahi fuʻu konga maka mamafa. Naʻá ne fuʻu tokanga ki hono fakasio ʻo e ongo pulú ʻo hoko ai mo ʻene ʻunuʻunu ofi atu ke sio lelei. Naʻá ne ʻohovale peá ne toe fiefia ʻi heʻene fakatokangaʻi hifo ko e taha ʻo e ongo pulú ko ʻene fuʻu pulu motuʻá ia. Naʻe fiefia ʻaupito ʻa Vilisoni ko e ʻiloʻi naʻe tokoni ʻa e pulu naʻá ne foakí ki hono langa ʻo e temipalé.

Talu mei ai, naʻe hoko ʻa e totongi vahehongofulú ia ko ha meʻa ke toe fiefia ange ai ʻa Vilisoni. Naʻá ne fakakaukau atu ki he ngaahi meʻa lahi naʻe fakaʻaongaʻi ki ai ʻa ʻene vahehongofulú ke tokoni ki he Siasí.

Fakamatalaʻi ange neongo ʻoku ʻikai ke tau faʻa sio ki he founga ʻoku fakaʻaongaʻi ki ai ʻa ʻetau vahehongofulú, hangē ko ia naʻe hoko kia Vilisoní, ka ʻoku tau ʻiloʻi ʻoku fakaʻaongaʻi ʻa ʻetau vahehongofulú ke tokoni ki he Siasí.

ʻOku Totonu ke Tau Totongi Fiemālie ʻa ʻEtau Vahehongofulú

Hiva

Akoʻi ki he fānaú ʻa e lea ʻo e “I Want to Give the Lord My Tenth.”

I want to give the Lord my tenth,

For ev’ry time I do

It makes me think of all the gifts

He gives to me and you.

He gives us life, this lovely world.

And though my tenth seems small,

It shows my faith and gratitude

To him, the Lord of all.

Hiva

  • Ko hai ʻoku fiefia ʻi he taimi ʻoku tau totongi ai ʻetau vahehongofulú? (Ko e Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisi.)

  • Ko e hā e meʻa ʻoku tau fakahā ki he Tamai Hēvaní ʻi he taimi ʻoku tau totongi ai ʻetau vahehongofulú? (ʻOku tau ʻofa ʻiate ia pea hounga kiate kitautolu ʻa e ngaahi meʻa ʻokú ne foaki mai maʻatautolú.)

Fekau e fānaú ke nau toe lau ʻa e veesi ʻuluaki ʻo e foʻi hivá. Fakamahino ange ko e taimi ko ia ʻoku tau totongi ai ʻetau vahehongofulú, ko ʻetau fakahā ia ki he Tamai Hēvaní ʻoku tau ʻofa ʻiate ia. Fakamamafaʻi ki he fānaú ʻa e fiefia ʻa e Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisi ʻi he taimi ʻoku tau totongi ai ʻa ʻetau vahehongofulú, kae tautautefito kapau ʻoku tau totongi loto fiemālie ia.

ʻOku Tāpuekina Kitautolu ʻi he Taimi ʻoku Tau Totongi ai ʻEtau Vahehongofulú

Lau folofolá

Tala ange ki he fānaú kuo ʻosi talaʻofa mai ʻa e Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisi te na tāpuakiʻi kitautolu ʻo kapau te tau totongi ʻetau vahehongofulú.

Lau ʻa e Malakai 3:10.

Lau folofolá

  • ʻOku mou pehē ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻa e Tamai Hēvaní ʻi heʻene talaʻofa mai te ne fakaava ʻa e ngaahi matapā ʻo e langí mo ne tāpuakiʻi kitautolú?

Fakamatalaʻi ange ʻoku haʻu ʻa e ngaahi tāpuakí kiate kinautolu ʻoku nau totongi ʻenau vahehongofulú. Naʻe pehē ʻe Palesiteni Hiipa J. Kalānite, ko e taha ia ʻo hotau kau palōfita ʻi he ngaahi ʻaho ní, ʻe tāpuakiʻi ʻaki kitautolu ha ʻilo ʻoku toe lahi ange ʻo kau ki he Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisi, ha fakamoʻoni ʻoku toe mālohi ange, pea tupulaki ʻa ʻetau malava ke talangofua ki he ngaahi fekaú (vakai, Conference report, ʻEpeleli 1925, p. 10). Kuo toe fakahā mai foki kiate kitautolu ʻe ha kau palōfita kehe ʻo e ngaahi ʻahó ni, ko e taimi te tau totongi ai ʻetau vahehongofulú, te tau tuʻumālie. ʻOku ʻuhinga ʻa e tuʻumālié ki hono tāpuekina kitautolu ʻaki ha ngaahi meʻa fakatuʻasino, hangē ko e meʻakaí mo e fale ke tau malu aí.

Lau folofolá

  • Te ke loto ke ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ko ʻení?

Fakamahino ange ʻoku tāpuakiʻi ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e kakai kotoa pē ʻoku nau totongi ʻenau vahehongofulú. Tala ange ʻoku ʻofa ʻa e Tamai hēvaní ʻiate kinautolu, pea neongo he ʻikai ke ne tāpuakiʻi kinautolu ʻi he founga tatau, ka ko e taimi te nau totongi ai ʻenau vahehongofulú, te ne tāpuakiʻi kinautolu ʻi he ngaahi founga ʻe lelei taha maʻanautolú.

Hanga ʻo fakamamafaʻi heni ʻoku totonu ke tau faitotonu, totongi totonu mo kakato ʻa e vahehongofulú, pea falala ki he Tamai Hēvaní.

Fakamatala Fakanounoú

Foʻi vaʻinga

Tokoni ki he fānaú ke nau fokotuʻutuʻu fakafuopotopoto ʻa honau ʻū seá, peá ke fekau ke nau tangutu fakafuopotopoto pē he falikí. Mou fai ʻa e vilohi ʻo e foʻi hiná. Fakatokoto ha foʻi hina ʻi lotomālie ʻi he ngaahi sea kuo tuʻu fakafuopotopotó. Vilohi ʻa e foʻi hiná. ʻOange ha faingamālie ki he tamasiʻi pe taʻahine ʻe tuhu ki ai ʻa e foʻi hiná ke ne tuʻu ʻo tala mai ʻoku moʻoni pē ʻikai moʻoni. ʻOsi ko iá pea hanga ʻe he tamasiʻi pe taʻahine ko iá ʻo vilohi ʻa e foʻi hiná.

Kapau ʻe feʻunga ʻa e taimí pea mou toe takai tuʻo ua kapau ʻokú ke loto ki ai.

Lau ʻa e ngaahi fakamatala ko ʻení. Kapau ʻoku pehē ʻe he tamasiʻi pe taʻahine ʻoku ʻikai ke moʻoni pea fekau leva ʻa e fānaú ke nau fakahā atu ʻa e fakamatala ʻoku tonú.

Foʻi vaʻinga

  1. Ko e fekau ke totongi ʻa e vahehongofulú. (Moʻoni.)

  2. ʻOku ʻuhinga ʻa e vahehongofulú ki he vahe nima ʻe taha. (ʻIkai ke moʻoni. ʻOku ʻuhinga ʻa e vahehongofulú ki he vahehongofulu ʻe taha.)

  3. ʻOku tau totongi ʻa ʻetau vahehongofulú ki he Siasí. (Moʻoni.)

  4. ʻOku fakaʻaongaʻi ʻa e vahehongofulú ke tokoni ki hono langa ʻo e ngaahi fale ʻo e Siasí. (Moʻoni.)

  5. ʻOku fakaʻaongaʻi ʻa e vahehongofulú ki hono tokoniʻi ʻo e ngāue fakafaifekaú, paaki ʻo e ngaahi tohí, pea tokoni ki he hisitōlia fakafāmilí pea mo e ngāue fakatemipalé. (Moʻoni.)

  6. ʻOku tatau ai pē ia pe te tau totongi vahehongofulu pe ʻikai. (ʻIkai ke moʻoni.)

  7. ʻOku tāpuakiʻi kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisi ʻi he taimi ʻoku tau totongi ai ʻa ʻetau vahehongofulú. (Moʻoni.)

Fakamoʻoni ʻa e faiakó

Fakaʻosiʻaki e lēsoní haʻo fai hoʻo fakamoʻoni ki he ngaahi tāpuaki ʻoku ʻomai ʻe he totongi vahehongofulú. Poupouʻi e fānaú ke nau fili maʻu pē ki he totonú pea mo fiefia hono totongi ʻenau vahehongofulú.

Ngaahi laʻi peesi tufá

Tufa ki he fānaú ʻa e ngaahi sila mo e foomu vahehongofulu pea mo e ngaahi foaki kehé ʻi he ʻosi ʻa e Palaimelí.

Fakaafeʻi ha taha ʻo e fānaú ke ne fai ʻa e lotu tukú.

Ngaahi ʻEkitivitī Fakatupulakí

Fili mei he ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ʻa e ngaahi ʻekitivitī ʻe ʻaonga taha ki hoʻo kalasí. ʻE lava pē ke ke fakaʻaongaʻi kinautolu ʻi he loto lēsoní, pe ko hano fakamanatu pe fakamatala fakanounou ʻo e lēsoní. Vakai, “Taimi Kalasí” ʻi he “Ko e Ngaahi Tokoni maʻá e Faiakó” ke maʻu mei ai ha ngaahi fakahinohino kehe.

  1. Tokoni ki he fānaú ke nau teuteuʻi ha feituʻu makehe ʻe lava ke nau tauhi ai ʻenau paʻanga vahehongofulú, ʻo mavahe pē ia mei hono toenga ʻo ʻenau paʻangá. ʻE lava pē ke ʻai ʻi ha kiʻi puha, ha kiʻi foʻi hina pe ngeʻesi kapa, pe ko ha sila. Tala ange ko e taimi kotoa pē ʻoku maʻu mai ai haʻanau paʻanga, ʻoku totonu ke nau tomuʻa toʻo ʻa e paʻanga ʻoku fie maʻu ke totongiʻaki ʻa e vahehongofulú ʻo tuku ia ʻi he feituʻu makehe kuó ne ʻosi teuteuʻí.

  2. Fakaafeʻi mai ki hoʻo kalasí ʻa e kalake paʻanga ʻa e uōtí pe koló ke ne fakamatala ki he meʻa ʻoku hoko ki he vahehongofulú hili hono maʻu ia ʻe he pīsopé pe palesiteni fakakoló.

  3. Huluʻi ʻa e foʻi filimi vitiō ko ia ko e “Ngaahi Matapā ʻo e Langí” ʻa ia ʻoku ʻi he Beginning Course Videocassette 2 (53178 900).

  4. Teuteuʻi mai ha pepa ke taki taha ʻa e fānaú. Tohiʻi ʻi he tafaʻaki ʻe taha ʻa e “Meʻa ʻa e Tamai Hēvaní” pea ʻi he tafaʻaki ʻe taha ʻa e “ʻAʻaku”. Fekau e fānaú ke nau tā ha ngaahi meʻa ʻe hiva (sēniti, ʻāpele, mo e hā fua) ʻi heʻenau tafaʻaki ʻanautolu ʻi he laʻi pepá pea tā pē ha meʻa ʻe taha ʻi he tafaʻaki ʻoku tuʻu ai ʻa e “Meʻa ʻa e Tamai Hēvaní.”

Paaki