Ilungu sya Wambĩlĩlyo
Kĩlungu kya 21: Maũtw’ĩo


Kĩlungu kya 21

Maũtw’ĩo

Aũme na anake matonya kwĩka ata na ũthembi?

Mena Ũthembi, Aũme Mena Ũkũmũ Wĩanene na Ũla wa Yesũ wa Kwĩka Maũtw’ĩo

Maũtw’ĩo nĩ syathĩ ntheu syĩkawa nĩ ala manengetwe ũkũmũ wa ũthembi. Ũvatiso, ũlũlũmĩĩlyo, kwilĩĩla awau moko kũmavosya, na kũathima na kũnengane sakalamendi nĩ amwe ma maũtw’ĩo.

Yĩla Yesũ waĩ ĩũlũ wa nthĩ, nĩweekaa maũtw’ĩo kwondũ wa kũtethya andũ. Nĩwavoisye awau na atuma ililinda syona. Nĩwatumie ala au matu matonya kwĩw’a na ona athayũũkya ala akw’ũ. Nĩwanengie sakalamendi aatĩĩi Make.

Yesũ nũnenganĩte ũtonyi na ũkũmũ wa kwĩka maũtw’ĩo kwa aũme ala mena ũthembi. Aũme na anake ala aĩlu ala mena ũthembi nĩmatonya kwĩka maũtw’ĩo. Nĩmekaa maũtw’ĩo matũathime na maitũtetheesya tũtonye kwĩkala ta Asa waitũ wa Ĩtunĩ. Maũtw’ĩo matũtetheeasya ithyĩ kwĩĩyũmban’ya kũsyoka na kwĩkala Nake.

Nũndũ Yesũ nũnenganĩte ũthembi kwa aũme ĩũlũ wa nthĩ ũmũnthĩ, nĩtũtonya kũkwata maũathimo maingĩ mathayũnĩ maitũ. Nĩtũtonya kũvatiswa, kũkwata mũthĩnzĩo wa Veva Mũtheu, na kũsiĩlwa na mĩsyĩ yaitũ tene na tene.

Atongoi ma nguthu maĩlĩte kũmanyĩsya atĩĩi ma nguthu syoo ũndũ maĩlĩte kwĩka maũtw’ĩo. Ethĩwa mũndũ wĩna ũthembi nũkwĩka maũtw’ĩo na ndesĩ ũndũ mekawa, aĩlĩte kũkũlya mũtongoi wa nguthu yake amũmanyĩsye.

Ũneenan’ya

  • Nĩkĩ maũtw’ĩo mekawa?

The Last Supper [Mboka ya Mũthya], nĩ Carl Heinrich Bloch

Yesũ nĩwambĩlĩlye sakalamendi me mbokanĩ ya mũthya ena Atũmwa Make.

Maũtw’ĩo Mekawa Matũtethye Ithyĩ

Ũvatiso

Ũvatiso nĩ ũtw’ĩo wa mbee wa ũvoo mũseo wa Yesũ Klĩsto. Mbee wa kũvatiswa, andũ nonginya methĩwe na mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa Yesũ, kũalyũla ngoo kwondũ wa naĩ syoo, na kwenda kwĩka maũndũ ala Yesũ wamanyĩisye.

No mũndũ ũla wĩna ũthembi ũtonya kũvatisa angĩ. Kũvatisa mũndũ ona wĩva, nonginya ethĩwe na wĩtĩkĩlyo kuma kwa mũsyaĩĩsya wake kana mũtongoi wake wa ũvonge. Mũndũ ũla eũvatisana nĩũendaa akalika nthĩnĩ wa kĩw’ũ ena mũndũ ũla ũkũvatiswa. Mũndũ ũla ekũvatisana amwĩtaa ũla eũmũvatisa kwa ĩsyĩtwa na aivoya mboya nguvĩ. Ĩndĩ nũmũthkaa mũndũ ũla eũvatiswa kĩw’ũnĩ vyũ na aimũkĩlya kuma kĩw’ũnĩ ĩngĩ.

Mboya ĩla mũndũ ũvoyaa nĩ: “Nĩtĩkĩlĩtw’e nĩ Yesũ Klĩsto, nĩũvatisa ĩsyĩtwanĩ ya Asa na ya Mwana na ya Veva Mũtheu. Ameni.”

Ũneenan’ya

  • Nĩ ũtw’ĩo wĩva wa mbee wa ũvoo mũseo wa Yesũ Klĩsto?

Kũnengane kwa mũthĩnzĩo wa Veva Mũtheu

Mũndũ amina kũvatiswa, aũme ala mena Ũthembi wa Melikiseteki mailĩĩlaa moko moo ĩũlũ wa mũtwe wa mũndũ ũsu na ũmwe woo aivoya mboya yĩ mwanya. Nthĩnĩ wa mboya ĩsũ, nĩmalũlũmĩĩlasya mũndũ ũsu ta mũthaithi wa Ĩkanisa ya Yesũ Klĩsto ya Atheu ma Mĩthenya ya Mũminũkĩlyo na aimwĩa, “Osa Veva Mũtheu.” Kũũ nĩkwasya kana mũndũ nũkwataa ĩvuso ya kũkwata ũtongoesya wa Veva Mũtheu ĩvinda yonthe, mũndũ ũsu atata kwa ũw’o kwia mĩao ya Yesũ. Kũnengwa kũũ kwa mũthĩnzĩo wa Veva Mũtheu nĩkw’o ũtw’ĩo wa kelĩ wa ũvoo mũseo wa Yesũ Klĩsto. Ĩndĩ ũla ũkwĩka ũtw’ĩo anengae mũndũ ũsu ũathimo mũveveeye nĩ Veva Mũtheu. Aũme nonginya methĩwe na wĩtĩkĩlyo kuma kwa mũsyaĩĩsya kana mũtongoi wa ũvonge woo nĩkana manenge mũndũ mũthĩnzĩo wa Veva Mũtheu.

Ũneenan’ya

  • Nũũ ũla ũtonya kũnengane mũthĩnzĩo wa Veva Mũtheu?

Kũtw’ĩĩwa Ũthembi

Kũnenga mũndũũme ũthembi nĩ ũtw’ĩo. Nonginya wĩkwe nĩ aũme angĩ ala mena ũthembi. Nomũvaka methĩwe na wĩtĩkĩlyo kuma kwa mũsyaĩĩsya kana mũtongoi wa ũvonge kũnengane Ũthembi wa Aluni, na wa mũtongoi wa kyambo kũnengane Ũthembi wa Melikiseteki. Nĩ ũkumyo mũnene kwa mũndũũme kana mwanake kũkwata ũthembi. Ala maiaa mawatho ala mathanaa yĩla makwata ũthembi makeethĩwa na ũthembi tene tene.

Ũneenan’ya

  • Nũũ ũla ũtonya kũnengane ũthembi kwa ala angĩ?

Sakalamendi

Mũndũ ũla wĩna ũthembi nũvoyaa mboya ya kũathima mũkate na kĩw’ũ. Na ĩndĩ we kana mũndũ ũngĩ wĩna ũthembi ainenga athaithi ma Ĩkanisa kĩlungu kya mũkate maye na kĩw’ũ manywe. Ĩno nĩyo yĩtawa sakalamendi. Sakalamendi nĩ ũtw’ĩo.

Mũkate na kĩw’ũ nĩ ngelekan’yo ya mwĩĩ na nthakame ya Yesũ. Nĩtũtetheeasya ithyĩ kũlilikana kana nĩwathembie* thayũ Wake kwondũ witũ. Nĩtwaĩlĩte kũlilikana wendo Wake kwitũ. Nĩtwaĩlĩte kũtũnga mũvea nĩwatumie vethĩwe vatonyeka tũekewe naĩ sitũ na tũtĩkala thayũ ĩngĩ twĩna Asa waitũ wa Ĩtunĩ.

Kĩla ĩvinda twoosa sakalamendi, nĩtwĩkaa ĩngĩ mawatho ala tweekie kwa Asa waitũ wa Ĩtunĩ yĩla twavatisiwe. Nĩtwaathanaa ĩngĩ kana tũkalilikanaa Yesũ kĩla ĩvinda, kana twĩna wendi twĩtawe kwa ĩsyĩtwa Yake, na kana tũkeew’aa mĩao Yake ĩvinda yonthe. Mbee wa kwosa sakalamendi, nĩtwaĩlĩte kũalyũla ngoo kwondũ wa mavĩtyo ala twĩkĩte na tũisũanĩa ĩũlũ wa mawatho ala twaathanie.

Asa waitũ wa Ĩtunĩ atwathaa kana ethĩwa tũkeeka maũndũ ala twaathanie kwĩka, akatũma Veva Mũtheu ethĩwe naitũ kĩla ĩvinda.

Kũathima Mũkate

Yesũ nĩwatũnengie mboya syĩ mwanya sya sakalamendi. Ĩĩ nĩyo mboya ya mũkate:

Ame Ngai, Asa wa tene na tene, twĩũkũlya ĩsyĩtwanĩ ya Mwana waku, Yesũ Klĩsto, ũathime na kũũthesya mũkate ũũ kwa mathayũ ma onthe ala me kũwosa, nĩkana matonye kũũya maĩlilikana mwĩĩ wa Mwana waku, na maĩkũsĩĩa kwaku, Ame Ngai, Asa wa tene na tene, kana mena wendi wa kwosa ĩsyĩtwa ya Mwana waku, na kũmũlilikanaa kĩla ĩvinda na kwĩanĩasya mĩao yake ĩla ũmanengete; nĩkana veva wake wĩthĩawe namo kĩla ĩvinda. Ameni.”

Kũathima Kĩw’ũ

Ĩĩ nĩyo mboya ya kĩw’ũ:

Ame Ngai, Asa wa tene na tene, twĩũkũlya ĩsyĩtwanĩ ya Mwana waku, Yesũ Klĩsto, ũathime na kũkĩthesya kĩw’ũ kĩĩ kwa mathayũ ma onthe ala meũkĩnywa, nĩkana meke ũu maĩlilikana nthakame ya Mwana waku, ĩla yetĩkie kwondũ woo; nĩkana makũsĩĩe kwaku, Ame Ngai, Asa wa tene na tene, kana nĩmamũlilikanaa kĩla ĩvinda, nĩkana Veva wake wĩthĩawe namo. Ameni.”

Ũneenan’ya

  • Sakalamendi nĩ kyaũ?

  • Twaĩlĩte kũsũanĩa ĩũlũ wa kyaũ yĩla ala mena ũthembi me kũathima na kũnengane sakalamendi?

  • Nĩ mawatho meva twathanaa yĩla tũkwosa sakalamendi?

Kũathima Syana

Aũme ala mena ũthembi nĩmatonya kũathima syana nini, ta ĩvinda ya syumwa nini ĩtina wa syana kũsyawa. Nonginya methĩwe na wĩtĩkĩlyo kuma kwa mũsyaĩĩsya kana mũtongoi wa ũvonge mayĩka ũũ. Asa wa kana noaathime kana ethĩwa ena Ũthembi wa Melikiseteki. Ethĩwa ndena Ũthembi wa Melikiseteki, ndatonya kũathima mwana kana ethĩwe kĩlingenĩ na aũme ala mekũathima mwana. Nũtonya kũkũlya ũmwe ũla wĩna Ũthembi wa Melikiseteki aathime kana. Asa, ethĩwa ena Ũthembi wa Melikiseteki na nĩ mwaĩlu, kana mũndũ ũngĩ ũla wĩna Ũthembi wa Melikiseteki, osaa kana mokonĩ make, atetheew’e nĩ angĩ ala onamo nonginya methĩwe na Ũthembi wa Melikiseteki na aivoya. Nthĩnĩ wa mboya, awetaa ĩsyĩtwa ya Asa waitũ wa Ĩtunĩ, ayasya eĩka ũtw’ĩo kwa ũkũmũ wa Ũthembi wa Melikiseteki, na ainenga kana ĩsyĩtwa yĩla ĩnyuvĩtwe nĩ asyai. Na ĩndĩ ayĩathima kana oũndũ Veva Mũtheu ũkũmũveveeya.

Ũneenan’ya

  • Mũndũ ũla wĩna Ũthembi wa Melikiseteki ekaa ata yĩla ekũathima kana?

Kũathima Andũ Awau

Yĩla andũ meethĩwa meawau, nomakũlye aũme ala mena Ũthembi wa Melikiseteki mamaathime. Mbee, ũmwe wa ala mena ũthembi nĩwĩtĩkĩĩasya mauta mũndũ ũla mũwau. Ekaa ũũ kwa kwĩtĩkĩĩsya mauta mavathe manini ĩũlũ wa mũtwe wa mũndũ ũsu, na ayilĩĩla moko make ĩũlũ wa mũtwe wa mũndũ ũsu na aivoya mboya yĩmwanya. Ĩtina wa ũũ, ala mena ũthembi mailĩĩlaa moko moo ĩũlũ wa mũtwe wa mũndũ ũsu na ũmwe woo aisiĩla wĩtĩkĩsyo wa mauta na ayĩathima mũndũ ũsu oũndũ ekũvevewa ni Veva Mũtheu. Andũ aingĩ nĩmeethĩĩtwe mayĩw’a kavaa kana makavoaw’a maũwau moo yĩla makwata ũathimo ũũ wa ũthembi. Kũathima awau nĩ ũtw’ĩo.

Mauta ala matũmĩawa kwĩtĩkĩsya andũ awau nĩ mavathe kwa kĩtumi kĩĩ nthĩnĩ wa ũtw’ĩo ũngĩ. Kũvatha mauta, mũndũũme ũla wĩna Ũthembi wa Melikiseteki osaa kĩthimo kĩnini kyamo kĩnthĩni wa kasũva kakunũe na aivoya mboya yĩmwanya.

Mũndũũme ũla wĩna Ũthembi wa Melikiseteki ndethĩawa na vata wa wĩtĩkĩlyo kuma kwa mũsyaĩĩsya, mũtongoi wa ũvonge, kana mũtongoi wa kyambo kwĩka maũtw’ĩo aa.

Ũneenan’ya

  • Nũũ ũla ũtonya kũathima andũ yĩla awau?

Asa wa Mũsyĩ Nũtonya Kũathima Andũ ma Mũsyĩ Wake

Asa ũla wĩna Ũthembi wa Melikiseteki no aathime andũ ma mũsyĩ wake. Ekaa ũũ yĩla mũndũ wa mũsyĩ wake mũwau kana ena vata wa ũtethyo wĩ mwanya. Ndethĩawa ena vata wa wĩtĩkĩkĩlyo kuma kwa mũsyaĩĩsya, mũtongoi wa ũvonge, kana mũtongoi wa kyambo kwĩka ũũ. Asa ailĩĩlaa moko ĩũlũ wa mũtwe wa mũndũ ũsu na aivoya. Nthĩnĩ wa mboya, nũnengae mũndũ ũsu ũathimo ũla Veva Mũtheu eũmũtavya nthĩnĩ wa kĩlĩko kyake anengane. Kũathima andũ ma mũsyĩ nĩ ũtw’ĩo.

Ũneenan’ya

  • Nĩ ĩndĩĩ ĩthe wa mũsyĩ ũtonya kũathima andũ ma mũsyĩ wake?

Maũtw’ĩo Amwe nĩ Mavata Mũno Ũkethĩwa Kĩla Ũmwe Nonginya Amakwate

Maũtw’ĩo amwe ma ũthembi nĩ ma vata nĩkana mũndũ asyoke na kwĩkala na Asa waitũ wa Ĩtunĩ. Elĩ ma maũtw’ĩo asu nĩ kũvatiswa na kũkwata mũthĩnzĩo wa Veva Mũtheu. Aũme na anake nonginya onamo makwate ũthembi. Maũtw’ĩo ala angĩ, ta maũathimo ma ĩthe kwa andũ ma mũsyĩ wake, mekawa yĩla twĩna vata wa ũtethyo wa ũkiakisyo.

Ũneenan’ya

  • Maũtw’ĩo amwe nĩtameva?

  • Nĩ maũathimo meva kĩla ũmwe ũetae?