Lēsoni 31
ʻOku ou Fakafetaʻi Koeʻuhí Ko Hoku ʻApi Nofoʻangá
Taumuʻá
Ke fakalotolahiʻi ʻa e fānaú taki taha ke nau maʻu ha loto houngaʻia koeʻuhí ko honau ʻapí pea ke tokoni ke tauhi lelei ia.
Teuteú
-
Ako ʻi he faʻa lotu ʻa e 1 Nīfai 2:2–6; 17:7–8; 18:6, 23.
-
Ngaahi nāunau ʻoku fiemaʻú:
-
Tohi Molomona.
-
Poulu pe hina vai, poulu pe ipu kelekele, kiʻi vaʻakau. Kapau te ke saiʻia ange ai, peá ke ʻomai ha fakatātā ʻo ha ano vai, kelekele, pea mo ha fuʻu ʻakau.
-
Pepa mo ha ngaahi kala valivali, pe ngaahi peni vahevahe.
-
Fakatātā 1–60, Ko e Tūʻuta ʻa Līhai mo Hono Kakaí ʻi he Fonua ʻo e Talaʻofá (Ko e Ngaahi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí 304; 62045); fakatātā 1–61, Ko e Fononga mei Nāvuú (Ko e Ngaahi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí 410; 62493).
-
-
Fai mo ha ngaahi teuteu ki ha ngaahi ʻEkitivitī Fakatupulaki te ke fie fakaʻaongaʻí.
Ngaahi ʻEkitivitī Ke Ako Mei Aí
Fakaafeʻi ha taha ʻo e fānaú ke ne fai ʻa e fua lotú.
ʻOku lahi ʻa e faʻahinga ʻo e nofoʻangá
Fakamatalaʻi ange ko e fanga monumanú mo e fanga ʻinisēkité ʻoku nau nofo ʻi ha ngaahi nofoʻanga kehekehe. ʻOku nofo foki mo e kakaí ʻi ha ngaahi nofoʻanga kehekehe.
Ko e ʻapí ʻa e feituʻu ʻoku ʻofaʻi ai ʻa kitautolú
Fakamatalaʻi ange ko e faʻahinga nofoʻanga ko ia ʻoku tau nofo aí ʻoku ʻikai ke fuʻu mahuʻinga. ʻE lava pē ke tau nofo ʻi ha fale lahi pe ʻi ha fale ʻoku siʻisiʻi, pe ko ha fale nofo totongi, ʻi ha fale fehikitaki, pe ha vaka. Ko e meʻa ʻoku mahuʻingá ʻa e hoko ko ia ʻa hotau nofoʻangá ko ha feituʻu ʻoku ʻofaʻi kātoa ai ʻa e mēmipa ʻo e fāmilí. Fakamatala ʻo fekauʻaki mo ho ʻapi nofoʻanga pea mo e meʻa ʻokú ke fai ke ngaohi ia ke hoko ko ha feituʻu ʻoku ʻi ai ʻa e ʻofá.
-
Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻokú ke saiʻia ai ke ke ʻi ʻapí?
-
ʻOkú ke ʻilo fēfē ʻoku ʻofa ho fāmilí ʻiate koe?
-
Kuó ke mohe nai ʻi ha feituʻu kehe mei ʻapi?
-
Naʻá ke mohe ʻi fē?
-
Naʻá ke ongoʻi fēfē ʻi he taimi naʻá ke foki ai ki ʻapí?
Fakamanatu ange ki he fānaú ʻa hono lelei ʻa ʻenau foki mai ki honau ngaahi ʻapí pea mo honau ngaahi moheʻangá.
ʻE lava ke tau tokoni ki hotau ngaahi fāmilí ke tokangaʻi ʻa hotau ngaahi ʻapí
Fakamatalaʻi ʻoku fiemaʻu kitautolu ke tau tokangaʻi ʻa hotau ngaahi ʻapí koeʻuhí ke nau hoko ko ha ngaahi feituʻu lelei ke tau nofo ai. ʻOku totonu ke tokoni ʻa e mēmipa kotoa pē ʻo e fāmilí ke tauhi ʻa e ʻapí ke maʻa mo maau.
Ngaahi Ekitivitií Fakatupulakí
Fili ha niʻihi ʻo e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ke ke fakaʻaongaʻi ʻi he lolotonga ʻo e lēsoní.
-
ʻOmai ha fanga kiʻi meʻa mei ʻapi ʻi ha tangai (ha meʻa ʻe taha ki he kiʻi tamasiʻi pe taʻahine taki taha). Tuku ke fili ʻe he fānaú taki taha ha meʻa mei he loto tangaí pea ke fakamatalaʻi ange ʻa e founga hono fakaʻaongaʻí ʻi haʻanau tokoni ʻi honau ʻapí. Hangē ko ení, ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ha konga tupenu ki hono tā ʻaki ʻa e efú pe holoholo ʻaki ʻa e ngaahi peletí, ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ha sēpuni ʻi he taimi ʻokú ke hanga ʻo fokotuʻutuʻu fakalelei ai ʻa e tēpilé ʻi ha houa kai, ʻe lava ʻo ʻave ha kiʻi meʻa vaʻinga ʻo tuku fakalelei ʻi he taimi ʻokú ke hanga ai ʻo fakamaau ʻa e lokí.
-
Hivaʻi pe fakatātāʻí ʻa e ngaahi lea ʻo e “Fakakata ke faí” (Children’s Songbook, p. 253), mo ke fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻo hangē ko e “fakamaau hoku moheʻangá” pe “fokotuʻutuʻu ʻo e tēpilé”.
-
Tā ʻa e fōtunga ʻo e laʻi nimá ʻi ha lauʻi pepa ke ʻave ia ki ʻapi. Fakahingoa ʻaki ʻa e lauʻi pepá taki taha ʻa e ʻOku ou maʻu ha ongo nima faʻa tokoni. Talanoa fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ʻe lava ʻe he ngaahi nima ʻo e fānaú ke tokoni aí.
-
ʻAi ʻa e fānaú ke nau pehē pē ko honau ngaahi seá ko e saliote fakafale. ʻAi ke nau hanga ʻo fokotuʻutuʻu honau ngaahi seá ʻi ha fuopotopoto ʻo hangē ko ia naʻe fai ʻe he kau paioniá ʻi he taimi poʻulí ke maluʻi kinautolu mei he kakai anga taʻe fakakaumeʻá mo e fanga manu kaivaó. ʻAi ke nau hanga ʻo fakatātaaʻi hano tafu ʻo ha afi pea mo hono fai ʻo ha meʻatokoni, ke nau hiva mo tauʻolunga ʻi he ʻosi ʻa e kai efiafí, ke nau kaka ki heʻenau ngaahi saliote fakafalé (ngaahi sea) ke nau mohe.
-
ʻOmai ha ngaahi fakatātā ʻo ha ngaahi fale pe ʻapi kehekehe, pe te ke tā kinautolu ʻi he palakipoé pe ko ha lauʻi pepa. Aleaʻi mo e fānaú pe ko e hā ʻa e ngaahi meʻa ʻoku langa ʻaki ʻa e ngaahi falé taki taha pe ʻe anga fēfē ʻo kapau te tau nofo ai. ʻE lava ke ke fakakau mai ki ai ha fale fehikitaki pe tēniti, ha fale ʻoku langa mei he ʻaisí ʻo hangē ko ia ʻoku ngāueʻaki ʻe he kau ʻEsikimó, ha kāsolo, ha fale papa, pe ko ha kiʻi fale ʻoku fakapou māʻolunga.
Ngaahi Ekitivitií Kehe Maʻá e Fānau Iiki Angē
-
Hivaʻi pe lau ʻa e ngaahi lea ʻo e “ʻOku Tau Fiefia Ke Tokoni” (Children’s Songbook, p.198). Tuku ki he fānaú ke nau fakatātaaʻi ʻa e ngaahi meʻa ʻa ia te nau lava ʻo fai ke tokoni ki honau ngaahi ʻapí.
-
Tokoniʻi ʻa e fānaú ke nau fakatātaaʻi ʻa e kiʻi vaʻinga louhiʻi nima ko ʻení:
Louhiʻi nima femoʻuekina (kuku ho ongo nimá pea hiki hake),
Ko hai te ne tokoniʻi kitautolu ke tau talangofuá?
“Ko au.” “Ko au.” “Ko au.” “Ko au.” (fokotuʻu hake ha foʻi tuhu ʻi he taimi kotoa pē ʻoku ke pehē ai, “Ko au” kae ʻoua kuo ʻosi kotoa e louhiʻinimá ki ʻolunga),
Ko e lea ia ʻa e ngaahi louhiʻi nima femoʻuekiná.