Reirein te Euangkerio
Te Koaua n te Mangauti
N te tai ni Kiritimati teuana tabeua ririki n nako, ti kawara te Aba ae Tabu ao n nori taabo ake E kawari Iesu. Ti kabanei tabeua aoa aika kakawaki n te bwai ae taekinaki bwa te Onaroka are Ketetemane ao ni keiaki n iangoi maraki are E ri nanona n te tai are E mwananga ma iangoan Taurakina n te Kaibangaki ao te Mangauti. Ti a kaan ma taabo ake E tataro iai, ike E tauaki bwa te tia bure iai, ike E kataaki ao ni kamateaki iai.
I tinanikun on te kaawa, ti tamwarakea te tabuki, are karao aki man atibu n tano aika mwauteretere, ni karaoa taubukina bwa kaanga taraan te tabwanou, ao ti tuangaki bwa aei bon Korokota, te tabo ike E tauraki iai. Ti kiribwabwao n ruo rikaaki ri akun te tabuki ni katobibi nakon te katati i rarikina ao n rinanon te bwangabwanga ae kaanga buburan te kamaama nako nanon te bwangabwanga ae ekeaki n akiakaaka are i nanona e taekinaki bwa e kaweneaki iai te rabwata.
Tabeua te aoa ti kabanei i nanon te onaroka ae uarereke i tinanikun te ruanimate ao n ongoraa karakinan te euangkerio n Taunakina ao ni Mangautina, ake a riki n te tabo aei. Ti warekia ma te iango ao te tataromwaaka n taekan rokoia aine nakon te ruanimate, karabinoakinakoan te atibu iroun Ana anera te Uea, ao rurubenebeneia ni maku mwaane ake a riai n taratara n aroni kabwarabwaraana ni Mataio 28:4.
E A Tia N Uti
Ti kona n iangoia bwa ti bon noriia uoman anera n aia kunnikai aika raraaitiiti ake a taetae nakon Maria, n taku, “Kam aera ngkai kam ukoukora Teuaare maiu i buakoia mate?
“E aki mena ikai, ma E a uti.”
E taetae ni burabeti te Uea: “E riai bwa E na kamwaneaki Natin te Aomata nako nanoni baiia aomata aika buakaka, ao E na kamateaki n te kaibangaki, ao E na manga uti n te katenibong” (Ruka 24:5–7).
Ti uringa te marooro i marenan Maria, te anera, ao te Uea:
“Neiko, ko aera ngkai ko tang? E taku nakoiia, Kai a uota nako au Uea, ao I aki ata ike a kaki iai.”
E rairaki ao e “nora Iesu ba e tei, ao e aki ataia ngke Iesu.
“E taku Iesu nakoina, Neiko, ko aera ngkai ko tang? antai ae ko ukoukoria? E taku neierei i nanona ba te tia kawakina te ne n aroka, ma ngaia are e taku nakoina, Teuaei, ngke tao ko uotia nako, ao ko na tuangai ba ko kaki ia, ao N na uotia nako ngai.
“E taku Iesu nakoina, Maria. E rairaki, ao e taku nako Ina, Raboni; ae ai aron ae te tia, Reirei”
“E taku Iesu nakoina, Tai ringai; bwa I tuai n rierake nakon Tamau: ma ko na nakoiia tariu, ao ko na kangai nakoiia, I rierake nakon Tamau, ao Tamami, ao Atuau, ao Atuami” (Ioane 20:13–17). …
Kakawakin te Itita
N taai tabetai ara bobotaki aika kakawaki aroia a taraa n rotaki karaoakiia bwa boong ni motirawa n te aonaaba, ao ti aki ota raoi n aron kakawakin bukin te bootaki ni kukurei. Te koaua n taekan te Itita aei, bwa mwaitin angiin te tai ti botakiia te motirawa nakon kakawakin taekan Mangautin te Uea. A riai ni bon nanokawaki naake a kaakeaa aron Kristo n nakoana n atua, ao te natinati iroun te Mataniwi. Ti nanokawaki ni koaua irouia naake a taekina te kakai ae mimitongin te Mangauti “ma te waki ni maiu are bon ti Ana reirei Iesu are iai irouia are e a nakon ana kabwarabwara temanna ma temanna irouna nakon are rikina bwa te karaki ae koaua.”
Ti ataia ni koaua bwa aei ni kabane e koaua. Kristo E taekina bon karakinana nakon Nikotemo:
“Ti taekina ae ti ataia, ao ti kaota ae ti noriia; ao kam aki kaaki i nanomi ara kaotioti” (Ioane 3:11).
Ao ngkanne ti uringa bwa Betero e kakoauaa:
“Ma ngaia ae ke a bane ana utu Iteraera n ataa Iesu naba arei, are kam kamatea n te kaibangaki, bwa e boni koaua bwa E karaoia te Atua bwa te Uea ao te Mesia.” (Mwakuri 2:36).
“Ao kam kaakea Teuare Moan te Raoiroi –… ;
“Ao kam kamatea te Uea ni kamaiu, are E a manga kautia te Atua mai buakoia mate; are taani kaotiotia ngaira” (Mwakuri 3:14–15).
Ma te ninikoria, Betero ao Ioane a tei i matan te kauntira ao n taekina riki:
“Kam na bane n ataia ma aomata aika Iteraera ni kabaneia, ba e tei ni maiu teuaei n aran Iesu Kristo are te I-Natareta, are kam kamatea n te kaibangaki, are E a manga kautia te Atua mai buakoia mate, eng, e tei ni maiu teuaei i matami. …
“Ao akea te kamaiu iroun temanna; bwa bon akea te ara teuana i ani karawa ae a anganaki aomata, ae ti kona ni kamaiuaki iai bwa ti te Ara aei” (Makuri 4:10, 12).
Ngke e katuaeiia uoman reirei te kauntira ao n otaniia n aki taetae ke n reirei bwaai aikai n aran Iesu, a kaeka ao n taku: “Bwa tao e raoiroi riki i matan te Atua te ongo iroumi nakon te ongo iroun te Atua, tirobaaiko.
“Bwa ti aki kona n aki taekini baike ti nori ma n ongo” (Mwakuri 4:19–20).
“Ao n te mwaaka ae korakora e anganiia reirei te kaotioti n taekan mangautin te Uea Iesu: ao te nanoanga ae korakora i aoia ni kabane” (Mwakuri 4:33).
Ana Kaotioti Betero
Ti ataia naba bwa e koaua te Mangauti. Betero are maiu e taetae nakon te kauntira n tia tiritiri:
“Atuaia tamara E kauta Iesu, are kam tiringnga ao kam katinea i aon te kai. …
“Ao ngaira bon taani kaotioti ni baikai; ao te Tamnei are Raoiroi, are E a anganiia te Atua akana ira nanona” (Mwakuri 5:30, 32).
Ti tei ni miimi i matan Betero te kakannato, are e a tia ni babane n reke irouna bootan ana karaunano ao are e a tia ma te nanoanga ni katokaa te kunikai ni kairiiri i aona ao te rabuna ni mwaaka ao te ninikoria iroun are e kairaki ao e karauaki nanona iroun te Tamnei. Te korakora tera are e reke irouna n te tai are e kairiia Aomata Aika Itiaki ao ni kaaitaraa te aonaaba ma taan bwainikiriniia te koraki, taan aki onimaki, ao kaangaanga. Ao, ngke e kaokioka rabakauna ni koaua, ti karekea te kukurei ae bati ni korakorana ni kaaitaraaia botanaomata ao ibonga aika ririeta, aobitia ake a kona n tiringnga, ao ngke e takaaruaia ma te ninikoria te Uea are e mangauti, Natinuean te Raoi, Teuaare e Mwaaka ao e Itiaki, Natinuean te Maiu, and te Natinuea te Mwaane ao te Tia Kamaiu. Betero ni koauana ngkai e a koaua, matoatoa, ao n aki nanotiotio. Ti riai ni karekea mwaitin onimakinara iroura n ana koaua. …
Ana kakoaua Bauro
Ana kakoaua Bauro e taraa n rang n anainano. E ongo bwanan Kristo are e kautaki:
“Tauro, Tauro, ko aera ngkai ko bwainikirinai?” Ao e taku, Te Uea, antai Ngkoe? Ao e taku, te Uea, Bon Iesu ngai ae ko bwainikirinai:” (Acts 9:4–5).
Ao ngkai boni Bauro naba anne, are e oki korakorana, are e anganaki iroun te nakoanibonga, are e a tia ni bua ana taratara, e aiwa n umwantabu ni kamwaningai nanoia Iutaia i Tamateko, “ngke e kakoaua Teuarei ba te Kristo” (Mwakuri 9:22).
Ao rimwi riki e roko Bauro nakoiia Taan Tuatua i Ierutarem, ao Barenaba, n taetaena ibukin Bauro, “e katanoataa nakoiia arona ngke e nora te Uea i nanon te kawai, ngke E taetae nakoina, ao arona ngke e reirei n aki mamaku i Tamateko n aran Iesu” (Mwakuri 9:27).
Ngkanne e reitia nako Bauro:
“Ao ngke a kabane baike a koreaki ba taekana, ao a nnaia man te kai, ao a kawenea n te ne ni mate.
“Ma E kautia te Atua man te mate:
“Ao e nonoraki ni bong aika bati irouia ake a iria mai Kariraia nako Ierutarem, ake ana tia kaotioti ngkai nakoiia aomata. …
“E kakoroi bukiia naba nakoira aika natiia, n te aro are e a tia ni manga kauta Iesu. …
“Ao taekan kautana irouna mai buakoia mate, n aki manga okira te mka” (Mwakuri 13:29–31, 33–34). …
Ana Kakoaua Iotebwa Timiti.
Ti uotakirake n ana kakoaua te burabeti ngkai, Iotebwa Timiti, ngke karaunanoia aomata n te Mangauti. Unimwaane George – A. Smith e mwanewea ana kabanea n taetae Iotebwa Timiti nakoiia aomata n Tuun 1844, bon ti tabeua boong imwain tiringakina ae e aki tatangira:
“I tauraoi n anganakinako bwa te karea ibukiia aomata; ibukin te bwai ae a kona ni karaoia ara kairiribai? Ti tiringakin te rabwata ao e a toki naba mwaakaia. Tei matoa raraou. Tai borengaki. Tai kakaaea kamaiuam, bwa ane maku ni mate ibukin te koaua e na aki reke irouna te maiu are akea tokina. Kamatoako ni karokoa te toki; ao ti na kautaki ao n riki bwa Atua, ao n tautaeka n abanuean tiretio, n tau taekan aba ao te mwaaka n tautaeka ae akea tokina.”1 …
Ana Titiraki ao ana Reke Iobi
Te titiraki are e taekinna Iobi a tia n titiraki iai mirion ma mirion ake a tei i rarikin ana bwai n tabetabe n te taunimate temanna ae tangiraki: “Ngkana tao e mate te aomata, ao e na manga maiu ke e aki?” (Iobi 14:14).
Ao e a tia te titiraki ni kaekaaki raoi nakon mwaitiia aomata bwa te rau ae korakora, ae nanoraoi i aoia n aron te aoi mai karawa. Ao rang ni mwaitin te tai naano ake a kua ni korakain te kamarakaki a namakina ringakiia n te rau anne ae aki atatai.
Ao ngke te rau ae korakora n te tamnei e karekea te raunnano ae koaua nakon iango ake a karawawataaki ao naano ake a uruaki, bwaai ake a mwaitikurikuri a kona n okiokira Iobi te tatangiraki.:
“Ma I ataa au tia kamaiu bwa E maiu, ao E na tei rake rimwi i aon te aba.
“Ao rimwi ngkana e a tia ni kamaunaaki kuniu ae rabwatau aei, ao N na bon nora naba te Atua ngkana akea irikou:
“Ae N na noriia ngai, ao a na taraia matau” (Iobi 19:25–27).
Iobi e a tia n taekina nanona bwa ana kaotioti e kona ni koreaki ni booki ao i aon atibu ibukiia rooro ri mwina ni warekii. E kaekaaki nanona, bwa e a reke te rau irouia ake a bati ngke a wareka ana kaotioti ae matoatoa.
Ana Mi ni Burabeti Ioane
Ao ni kainakina, kariaia bwa N na wareka mina ni burabeti Ioane te Tia Kaotioti:
“Ao I noriia mate, ake a kakannato ma ake a mangori, bwa a tei i nanoan te kaintokanuea; ao a kabwaraaki booki: ao e kabwaraaki te boki teuana, are te boki ni kamaiu: ao a kaetaki taekaia mate ni baike a koreaki ni booki akekei n ai aron aia mwakuri.
“Ao marawa e anga maate ake i nanona; ao te mate ma Eriti a anga maate ake i nanoia ao a kabaneaki ni kaetaki taekaia n ai aron aia mwakuri nako” (Te Kaotioti 20:12–13).
Ao n ai aron ae maiu, te tai ni mari e rimwin tain te mwaitoro, are kamamate ao ni kabwaranano, ni kabane bwaai a takaaruaea mimitongin te Uea are kautaki, bwa Ngaia te Tia Karikibwai, bwa Ngaia te Tia Kamaiua te aonaaba, ao bwa Ngaia bon te nati te mwaane ni koaua iroun te Atua.
E taku Iesu nakon te aine, “Maria,” iroun William Whittaker, © IRI; Nori Baiu ao Waeu, iroun Harry Anderson, © IRI
Kaamwarakeiia Au Tibu, iroun Kamille Corry, © 1998 IRI