Tusi Lesona ma le Taimi o Fetufaaiga a le Peraimeri

Lesona 27: O le Tausaga o le Faamasinoina

Lesona 27

O le Tausaga o le Faamasinoina

Faamoemoega

Ina ia fesoasoani i tamaiti ia latou malamalama o le a amata ona faamasinoina i latou i a latou mea e faia i le valu o o latou tausaga.

Sauniuniga

Suesue ma le agaga tatalo le Alema 23 ma le 24.
Aumai ni tupe e faaaoga i le tala faatino, po o le fai o ni tupe fai.
Ia saunia e usu pe faitau faatasi ma tamaiti upu o le “Fai le Mea Sao” (Tusipese A Tamaiti, itualu 158); o lo o maua upu i le pito i tua o le tusi lesona lenei.
O Mea e Manaomia:
1. Se Tusi a Mamona mo tamaiti uma e mafai ona faitau.
2. Se ituaiga mea e faaaoga e se pepe, e pei o se seevae, pulou, po o se ofu mafanafana.
3. Pule oe pe fai (ia faaaoga le gaoioiga lenei pe afai e te lagona e aoga tele ma e mafai ona e mauaina nei mea e aunoa ma se tupe tele e alu ai): tusi, polo, ma se taga lole po o nisi meaai talafeagai.
4. Penisina, laupapa, ma se solo.
5. Ata 3-54, Ua Tanuina e Tagata o Aneti-Nifae-Liae a Latou Pelu (62565; Taga Ata o le Talalelei 311).
Ia faia ni sauniuniga e talafeagai ai mo so o se gaoioiga e faamauoa mai ai e te manao e faaaoga.

Faalautelega Fautuaina o le Lesona

Tofi se tamaititi e faia le tatalo amata.

Toe tulitatao atu i tamaiti pe afai na uunaiina i latou e faataunuuina se mea i le vaiaso talu ai.

O le a Faamasinoina i Tatou Pe a Valu o Tatou Tausaga

Gaoioiga faatosina

Faaali atu i luga le mea e faaaogaina e se pepe na e aumaia.

Gaoioiga faatosina

Pe ofi ea lenei mea i se tasi o outou? (Atonu e te manao e tuu atu i nisi o tamaiti e taumafai e faaofi; ona latou tali mai ai lea e le ofi.)
Aisea e le ofi ai? (Aua e laititi tele.)

Ia talanoaina ma tamaiti ao latou laiti sa mafai ona ofi ituaiga ofu faapenei ia i latou, ae o lenei ua lapopoa o latou tino. Ia faamalamalama atu e pei lava ona lapopoa o o latou tino e faapena foi ona latou tutupu i le tele o tulaga eseese, e pei o lo latou mafai ona faia o isi mea e pei o le faiga o o latou lavalava.

Gaoioiga faatosina

O le a se mea ua mafai nei ona e faia ae e te lei mafai ona faia ao e pepe?

Ia faamalamalama atu o nei mea e faaali mai ai o lo o faasolo ina matutua ia tamaiti ma latou aoaoina le tele o mea. O se tagata ua ia iloa ona fai nei mea ua lava foi lona matua na te iloa ai le lelei mai le leaga.

Talanoaga

Faamanatu atu i tamaiti o le Tama Faalelagi e atamai. Na te silafia e tatau ona tatou aoaoina po o le a le lelei ae o le a foi le leaga. Pe a lava lo tatou matutua ma lava lo tatou aoaoina e uiga i le lelei ma le leaga, ona faamasinoina lea o i tatou i mea tatou te faia. O le faamasinoina o lona uiga ua ia te i tatou le tiutetauave mo mea leaga tatou te faia, ma le faamanuiaina o i tatou i mea sao tatou te faia.

Talanoaga

O le a le matua e amata ai ona faamasinoina i tatou e le Tama Faalelagi i mea tatou te faia? (Valu.)

Ia faamalamalama atu talu ai ona ua silafia e le Tama Faalelagi ua lava lo tatou matutua e avea ai ma a tatou matafaioi a tatou mea e fai, o lea na ia faatagaina ai se mea taua lava e faataunuuina pe a atoa lo tatou valu tausaga.
O le a le mea taua e tupu pe a valu o tatou tausaga? (O le a papatisoina i tatou; tagai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 68:27.)
Aisea e taua ai le papatisoga? (Aua a papatisoina i tatou ma faamauina, ua tatou mauaina le meaalofa o le Agaga Paia ma tatou osi feagaiga ma le Tama Faalelagi o le a tatou tausia ana poloaiga.)

Ia faamalamalama atu o le papatisoina e le faapea o le a tatou le toe faia ai lava se sese. O lona uiga ua lava lo tatou matutua e paū ai ia te i tatou a tatou lava filifiliga. Ua lava lo tatou matutua tatou te iloa ai le eseesega i le va o le lelei ma le leaga.

Mataupu faavae o le faatuatua

O le fea mataupu faavae o le faatuatua o lo o tau mai ai ia te i tatou e paū lava i o tatou luga a tatou agasala? (O le mataupu faavae e lua o le faatuatua. Atonu e te manao e faamatala atu i tamaiti so o se upu e le malamalama ai i latou.)

Tuu atu i le vasega latou te taulotoina faatasi mai le mataupu faavae e lua o le faatuatua. Ia faataga atu so o se tamaititi e mafai ona ia taulotoina maia na o i latou.

O Lo Tatou Tiutetauave le Filifili o le Sao

Mama a le vasega

O le a le uiga o mataitusi o lo o i luga o le mama a la tatou vasega?

Tuu atu i tamaiti latou te faataitaiina maia upu “Filifili Mea Tonu.” Ia faamalamalama atu o a latou mama e mafai ona fesoasoani i tamaiti ina ia latou iloa o lo o latou agai ina matutua e aoaoina ai o lo latou tiutetauave le filifilia o mea tonu.

Faamatalaga a le faiaoga

Ia faamalamalama atu o le aoao e filifili le sao mai le sese o se laasaga lea i le tuputupu ae. O le a le faamalosia i tatou e lo tatou Tama Faalelagi e faia le mea sao. Na te tuuina mai ia te i tatou le saolotoga tatou te filifili ai mo i tatou lava i le va o le sao ma le sese ma o le a paū ia te i tatou a tatou folafolaga ua tatou faia. Na te silafia e na o le mauaina lava o le saolotoga e filifili ai mo i tatou lava e mafai ai ona tatou tuputupu ae ma aoaoina.

Tusi le FMT i luga o le laupapa. Tuu atu i tamaiti e toe tau atu ia te oe po o le a le uiga o nei mataitusi. Ia faaali atu lou lagona mautinoa e mafai e tamaiti ona latou aoaoina poo le fea e sao pe sese ma o le a paū ia te i latou a latou mea e fai.

Gaoioiga

Tuu atu i se tamaititi se toatasi po o le toalua le tusi na e aumaia. Tau atu iai o lo la tiutetauave le vaaia faalelei. Ia faamalamalama atu iai o nei tamaiti o le a faamasinoina i le tusi lenei i le taimi o le vasega. Afai e le iloa, masae, po o le faaleagaina, o le a laua tali atu ia te oe. O le a faamasinoina i laua mo le tusi.

Tuu atu i se isi tamaititi le polo. Ia faamalamalama atu o le tiutetauave o le tamaititi lenei o le polo e pei foi o isi tamaiti o lo o gafa ma le tusi.

Tuu atu i le tamaititi lona tolu le taga lole po o se isi meaai talafeagai. Ia mautinoa ia filifili se tamaititi e mafai ona ia faataunuuina lelei le vaega lea. Tau atu i tamaiti e faasoasoa lole po o se meaai ma le vasega atoa pe a uma le tatalo faaiu. O le tiutetauave o le tamaititi le vaaia faalelei o le meaai seia oo i le taimi e tufatufa ai.

Gaoioiga

Pe mafai ea e (igoa o le tamaititi) ona filifili e na te ‘aina uma le lole lenei na o ia? (Ioe, e mafai e le tamaititi ona filifili e le usitai i le faiaoga ma ia ‘aina nai lo le vaaia faalelei ina ia faasoasoa.)

Ia faamamafa atu o le tamaititi lenei o lo o iai le saolotoga e filifili ai le mea e fai, ae o le a faamasinoina le tamaititi mo lena filifiliga.

Ia faamalamalama atu e pei foi lava le tulaga lena o le olaga lenei. O le fuafuaga a le Tama Faalelagi ua tuuina mai ai ia te i tatou ia filifiliga. E mafai ona tatou filifili le sao po o le sese, poto po o le faavalevalea, ae paū lava ia i tatou a tatou filifiliga ma faaiuga.

Tala o tusitusiga paia

Faaali atu le Tusi a Mamona. Faamatala atu i tamaiti o se vaega o tagata o lo o i le Tusi a Mamona sa faigata sa latou filifiliga sa faia, ma sa latou mafaufau e filifili le sao. Faamatala atu le tala lenei i ni au lava upu:

O Amona o se faifeautalai na ia faamatalaina atu aoaoga a Iesu Keriso i le Tupu o Lamonae, o se tupu o se vaega o tagata Sa Lamanā. Na talitonu le Tupu o Lamonae i nei aoaoga ma ua liliu mai ai o ia i le talalelei. Na ia fai atu i ona tagata e faalogo ia Amona ma ona uso. Na iloa e le Tupu o Lamonae o nei alii o lo o latou tauina atu le upu moni.

Na femalagaai atu Amona ma ona uso mai lea aai i lea aai ma mai lea fale i lea fale i le aoaoina o Sa Lamanā. Sa le iloa e Sa Lamanā le talalelei, ma sa matuai amioleaga lava i latou. O le toatele o tagata na talitonu i aoaoga a Amona ma ona uso ma ua liliu mai. Na latou iloa o afioga a Iesu Keriso e moni, ma sa latou salamo mai o latou ala leaga uma.

O nei tagata sa filifili i latou e suia o latou igoa mai ia Sa Lamanā ia Aneti-Nifae-Liae. Na latou faia lea mea ina ia faaese mai ai i latou mai tagata amioleaga o Sa Lamanā o ē na le mulimuli i aoaoga a Iesu Keriso.

Ao lei salamo nei tagata sa toatele nisi sa latou fasiotia i a latou pelu. Sa lagona lo latou faanoanoa i a latou mea sese sa faia ma ua mananao e salamo mai ai. Sa latou filifili e folafola atu i le Tama Faalelagi e le toe tau lava i latou po o le toe sii atu foi o a latou pelu i soo se tasi lava.

Mau

Ia faamalamalama atu na iai foi se isi faaiuga na faia e nei lava tagata. Fai atu i tamaiti e mulimuli mai ao e faitauina le Alema 24:17-18.

Mau

O le a le filifiliga na faia e Aneti-Nifae-Liae? (Na latou filifili e tanumia a latou pelu i le eleele.)
Aisea na latou faia ai lea mea? (Aua na latou faia se feagaiga po o se folafolaga latou te le toe fasiotia lava se tasi.)

Ata ma le tala

Faaali atu le ata 3-54, Ua Tanuina e Aneti-Nifae-Liae a Latou Pelu i le Eleele.

Faaauau le tala:

Ina ua uma ona tanumia e Aneti-Nifae-Liae a latou pelu, ona o mai ai lea o Sa Lamanā amioleaga e tau ma i latou. Sa faigata tele se filifiliga sa iai i tagata Aneti-Nifae-Liae. Sa mafai ona latou solia le latou folafolaga i le Tama Faalelagi ma faaaoga a latou pelu e tau ai, po o le latou filifili foi e aua nei tau ae fasiotia i latou. Na latou mafaufau e tausia la latou folafolaga e aua nei toe faaaogaina a latou pelu i isi tagata. O le toatele o i latou na fasiotia e Sa Lamanā. Ina ua iloa e Sa Lamanā o nei tagata e leai ni a latou auupega e tau ai, sa maofa i latou. O le toatele o i latou na latou lafoai a latou pelu aua ua latou iloaina foi o lo o latou faia se fasiotiga tagata sese. O le toatele o Sa Lamanā na salamo ma auai faatasi ma tagata Aneti-Nifae-Liae i le amiotonu.

Na faamaoni Aneti-Nifae-Liae i la latou folafolaga e tusa lava pe na taumafai isi tagata e fasioti i latou.

Ata ma le tala

Na faapefea ona paū ia Aneti-Nifae-Liae le mea sa latou faia?
O le a se mea e mafai ona outou aoaoina mai tagata Aneti-Nifae-Liae e uiga i lo latou filifilia o le sao?

O le a Faamasinoina i Tatou e le Tama Faalelagi i le Valu o o Tatou Tausaga

Talanoaga i le laupapa

Faamanatu atu i tamaiti o le faamasinoina o lona uiga o le a paū lava mea latou te faia ia te i latou.

Tusi lolomi le upu faamasinoina i luga o le laupapa, ma fai leotele atu le upu. Tuu atu i tamaiti latou te toe tauina mai le upu. Ia faamalamalama atu pe a valu o latou tausaga, ua finagalo le Tama Faalelagi ua lava lo latou matutua lena e faamasinoina ai i latou mo mea latou te faia.

Pese

Usu pe faitau upu o le pese “Fai le Mea Sao.”

Tulaga

Ia faamalamalama atu i tamaiti e faamasinoina i latou pe a valu o latou tausaga, ae o i latou e le i atoa lo latou valu e mafai nei ona amata ona faataitai le faamoemoeina o i latou e ala i le fesoasoani i matua ma le tausia o a latou folafolaga i isi. Faamatala atu le tulaga lenei (atonu e te manao i se tamaititi na te faatinoina ia taga):

Ia faafoliga o lo o mai lou tina ae o lo o talosaga atu ia te oe e teu se vaega o le fale. O lo o e manao e te taalo, o lea na e tamoe atu ai i fafo tou te faatasi ma au uo.

Ina ua e foi mai i le fale, sa valaau atu lou tina mai lona moega ma fesili atu, “Na e teuina le vaega o le fale na ou fai atu ia te oe e teu?”

Na e tali atu ioe, ma faavave ona e faasaosaoina ni nai mea i vaega sa tatau ona e teuina.

Talanoaga

Ia faamalamalama atu i tamaiti, pe a tuu atu e matua i a latou fanau ni galuega e faia, o lona uiga ua lava lo latou matutua e avea ai ma so latou tiutetauave ma faamoemoeina ai i latou e faia lena galuega.

Talanoaga

Pe ua e foi mai ea mai le Peraimeri, mai le fale o sau uo, pe mai le aoga ma fai atu se tasi o ou matua, “Tau mai ia te au lau mea sa faia i lenei aso?”

Ia faamanino atu pe a lipoti atu fanau i o latou matua ma tau atu ia te i latou mea na latou faia, ua faamasinoina tamaiti mo a latou galuega. E alolofa matua i a latou fanau. O le mafuaaga lea e mananao ai latou te fia iloa po o a mea a a latou fanau sa faia i le fale, i le aoga, ma taaloga.

Mataupu faavae o le faatuatua

E alofa foi lo tatou Tama Faalelagi ia te i tatou, ma e pei foi o o tatou matua, e finagalo foi o ia ina ia tatou gafa ma mea lelei ma mea leaga tatou te faia. Pe a tatou faia mea leaga - e pei o le gaoi, pepelo, po o le faatiga o se tasi - pe a mavae lo tatou valu tausaga, e taua lena o le agasala. Tuu atu i le vasega latou te toe fai maia le mataupu faavae e lua o le faatuatua.

Faasino atu i le upu faamasinoina o lo o i le laupapa, ma fesili atu i tamaiti e fai leotele le upu. Tau atu i tamaiti ina ia latou saunia e faamasinoina i latou e le Tama Faalelagi, aua e valu loa o latou tausaga, ua lava lo latou matutua e faaalia ai lo latou tiutetauave ma ua iloa le lelei mai le leaga.

Aotelega

Gaoioiga

Fai atu ni fesili ina ia fesoasoani ai i tamaiti e fuafua iai po o le a le mea e faamasinoina ai i latou ae po o a mea e faamasinoina ai isi. Tuu atu iai latou te taliina faatasi mai ia fesili.

Gaoioiga

O ai e paū iai le aoaoina o outou ina ia tatalo?
O ai e paū iai le faiga o a outou tatalo?
O ai e paū iai le aoaoina atu o lesona a le Peraimeri ia te outou?
O ai e paū iai le aoaoina mai o mea o lo o aoaoina atu e a outou faiaoga o le Peraimeri?
O ai e paū iai au gaoioiga e faia i le Peraimeri?
O ai e paū iai le faia o mea e finagalo iai le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso tou te faia?
O ai e paū iai le tausiga o a outou feagaiga o le papatisoga?

Talanoaga

Tuu atu i tamaiti latou te faamatalaina maia ni auala eseese o le a faamasinoina ai i latou. E mafai ona aofia ai le agalelei i uo; tau atu le mea moni; avea ma faataitaiga lelei; auai i sauniga lotu; aua le inu ava malosi, fualaau faasaina, ma le tapaa; po o le tausiaina o folafolaga na latou faia.

Gaoioiga ma le molimau a le faiaoga

Tuu atu i tamaiti o lo o iai le tusi ma le polo e faamatala mai ia te oe a latou mea na faia i nei mea. Fai atu iai e toe faafoi mai nei mea ia te oe, ma ia faafetai atu iai pe afai na lelei ona latou faatinoina.

Ia faaiuina i lou faamatalaina atu i le vasega o se vaitaimi taua lenei i o latou olaga, ae le o tuua ai na o i latou. O lo o iai o latou matua ma taitai e taitaiina ma fesoasoani ia te i latou. O lo o iai foi le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso e alolofa ma taitaiina i latou. Pe a mavae le papatisoga, o le a latou maua le Agaga Paia e uunaiina i latou e le aunoa. Ia faamalosia tamaiti ia matuai faaalia o lo o latou aoaoina o latou lava matafaioi ma e paū lava ia te i latou a latou mea e fai. Fesoasoani ina ia latou malamalama o le a latou faia ni mea sese. E faia e tagata uma lava. Ae e mafai ona latou salamo ma toe lelei i aso taitasi faatasi ai ma le fesoasoani a le Agaga Paia.

Ia tuuina atu lau molimau e alofa le Tama Faalelagi i lana fanau uma. Ona o lea mafuaaga, ua ia fuafuaina ai se auala mo i tatou ina ia tatou tutupu ae ma avea faapei o ia. Ia faaali atu lou lagona mautinoa i tamaiti taitoatasi o le a paū lava ia te i latou mea latou te faia.

Tofi se tamaititi e faia le tatalo faaiu.

A maea le tatalo faaiu, ona tuu atu lea i le tamaititi o lo o iai le lole e faamatala atu ia te oe. Ona tuu atu lea i le tamaititi na te tufatufaina atu ia tofu tamaiti uma o le vasega ma se fasi lole.

Gaoioiga e Faamauoa Mai Ai

Filifili mai gaoioiga nei ni gaoioiga o le a sili ona fetaui mo tamaiti. E mafai ona e faaaogaina i le lesona lava ia po o le avea ma se iloiloga po o se aotelega. Mo nisi taiala faaopoopo, tagai i “Taimi o le Vasega” i “Fesoasoani mo le Faiaoga.”

Tuu atu i tamaiti uma se avanoa e faauma ai se tasi o vaega nei i se auala e faaalia mai ai o lena tamaititi e paū iai. (Atonu e te manao e faaaoga vaega nei po o le faia lava o ni au lava faamatalaga.)
1. O le a e alu e te taalo i fafo. E matuai malulu lava. Na fai atu tina e ofu sou ofumafanafana
2. Na fai atu tama e te manatua e teu se vaega o le fale i le taeao o le Aso Toonai, ona mafai lea ona oulua o ma ia i se taaloga i le afiafi.
3. O lo o mananao au uo tou te fetufaai ma i latou i au meataalo. O lo o latou fetufaai ma oe.
4. Ua fai atu lou tina e te vaaia si ou tei laititi.
5. O lo o e fesoasoani ia tina i le taoina o kuki. Na ia faamanatu atu ia te oe e aua nei e tago atu i le apa sei maalili.
6. Ua fai atu lau uo po o lou uso matua e inu sau pia.
7. E le o talafeagai ou lavalava o lo o fai ma ua e manao e te alu i fafo.
8. Na fai atu tama e te fesoasoani atu ia te ia i le togalaau. Na e ee atu ia te ia ma e tamoe atu tou te faatasi ma au uo.
9. Na fai atu lou faiaoga o le Peraimeri e te nofo faalelei ma usu le pese. E te le manao iai.
Tuu atu i tamaiti latou te tusiaina ni ata o mea o le a faamasinoina ai i atou mo le faataunuuina. Ia faaigoa ia ata “O lo o ou aoao ina ia ou tali atu mo a’u lava.”