Lesona 31

E Finagalo Iesu Keriso Ina ia Tatou Alolofa i Tagata Uma

Faamoemoega

Ina ia fesoasoani i tamaiti ia malamalama e mafai ona latou faaalia atu lo latou alofa e ala lea i le fesoasoani atu i isi ia latou malamalama i lo latou taua e faavavau i le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso.

Sauniuniga

1. Suesue ma le agaga tatalo le Ioane 13:34 ma le 3 Nifae 17:18-25.

2. Ia saunia e fesoasoani i tamaiti e usu le “Alofa Atu i le Isi” (Tusipese a Tamaiti, itulau 136; o lo o maua upu i le pito itua o le tusi lesona lenei) ma le “Ou Te Mafaufau i Tala Anamua” (Tusipese A Tamaiti, itulau 56).

3. O Mea e Manaomia:

   1. Se Tusi Paia ma se Tusi a Mamona.

   2. Laupapa, penisina, ma se solo.

   3. Ata 3-57, Ua Faamanuia e Iesu Fanau a Sa Nifaē

4. Ia faia ni sauniuniga e talafeagai ai mo so o se gaoioiga e faamauoa mai ai e te manao e faaaoga.

Faalautelega Fautuaina o le Lesona

Tofi se tamaititi e faia le tatalo amata.

E Finagalo Iesu Keriso Ina ia Tatou Alolofa Atu i Tagata Uma

Gaoioiga faatosina

Ia valaaulia tamaiti e faamatala atu po o a ni mea na latou faia talu ai nei e faaalia ai lo latou agalelei i se tasi (tagai i le lesona 30, gaoioiga faatosina lona 5).

Gaoioiga faatosina

• O le a so outou lagona pe a outou agalelei atu i isi?

• O faapefea ona poloaiina i tatou e le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso ia tatou tausi i isi?

Talanoaina o le mau

‘Uu i luga se Tusi Paia ma se Tusi a Mamona. Ia faamalamalama atu o lo o aoaoina i tatou e tusitusiga paia i le auala tatou te tausi atu ai i isi tagata.

Faitau leotele le Ioane 13:34.

Talanoaina o le mau

• O le a le mea o lo o tauina mai e lenei mau ia i tatou e faia? (Alofa atu le tasi i le isi.)

Ia faamamafa atu e taua tele lo tatou aoao ina ia alofa atu le tasi i le isi, talu ai o lenei poloaiga o lo o taua mai i le tele o taimi i totonu o tusitusiga paia. E finagalo le Tama Faalelagi ia tatou alolofa uma lava i lana fanau, e pei lava ona ia finagalo ina ia tatou alolofa atu i tagata o o tatou aiga.

Pese

Usu pe faitau upu o le “Alofa Atu i le Isi.” Ia faamamafa atu e finagalo Iesu Keriso ia tatou alolofa atu i isi.

Talanoaga i le laupapa

Tusi lolomi le upu alofa i luga o le laupapa.

Talanoaga i le laupapa

• O a ni auala na faaalia ai le alofa o Iesu Keriso mo isi? (Atonu e te manao e tusi tali a tamaiti i luga o le laupapa.)

• O a ni auala e mafai ai ona tatou faaali atu lo tatou alofa mo isi e ala i le mulimuli i faataitaiga a Iesu ma faia mea ua aoaoina ai i tatou e faia? (Atonu e te manao e tusi nei tali i luga o le laupapa e sosoo ma le lisi o tali i le fesili muamua.)

E Fesoasoani Tusitusiga Paia Ia Tatou Iloa Poo Le A Le Tele O Lo Tatou Alofa Ia Iesu Keriso

Ata, mau, ma le talanoaga

Ia faamalamalama atu ina ua asiasi atu Iesu Keriso i Sa Nifaē i Amerika, sa matuai fiafia lava ma faaaloalogia i latou ona ua latou faatasi ma ia. Latou te fiafia tele e faalatalata atu ia te ia ma faalogo i ana aoaoga.

Faaali atu le ata 3-57, Ua Faamanuia e Iesu Fanau a Sa Nifaē.

Ia faamalamalama atu o lo o faamatalaina mai i le 3 Nifae le asiasiga a le Faaola ia Sa Nifaē. Faitau le 3 Nifae 17:21, e amata mai le “ua ave foi e ia.”

Toe foi i le ata ma fesili atu -

Ata, mau, ma le talanoaga

• O le a so outou manatu o le a se lagona o lenei teineititi o lo o i le ata?

Fai atu i tamaiti e mafaufau o lo o latou iai i se faalapotopotoga o tamaiti o lo o faatasi ma Iesu.

Ata, mau, ma le talanoaga

• O le a se lagona e oo ia te oe pe afai e faaee atu e Iesu ona aao i luga o lou ulu?

Pese

Tuu atu i tamaiti latou te usuina pe faitauina upu o fuaiupu uma o le “Ou Te Mafaufau i Tala Anamua.”

Ou te mafaufau i le tala anamua,

Ao iai Iesu i lalo nei,

I lona valaau tamaiti pei o ni ana mamoe;

Ta fia iai i lena aso.

Maimau pe ana o lou ulu na ia pai i ai,

Ma fusi au e ona aao,

Semanu ou te vaai ao ia fetalai,

Tuu pea tamaiti e o mai.

E Mafai Ona Tatou Fesoasoani I Isi Ia Latou Lagona Lo Latou taua i le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso

Tala

Fai atu i tamaiti e faalogo lelei i le tala lenei ina ia latou vaai iai pe na faapefea ona fesoasoani Lene ia Mareko ia ona lagonaina le alofagiaina o ia:

“Sa faauma le meaai a Lene o le aoauli …ae faanatinati mai loa Liti ma Teli i le faitotoa i tua.

“Tatou o!’ Sa augani atu ai Liti ….

“ ‘Ae,’ sa faapea mai ai Lene ma lona tei, ina ua ia vaaia meataalo peisipolo o lo o amo mai e ana uo, ‘Sa ou manatu tatou te o tatou te faatasi ma Mareko.’

“ ‘I le taimi muamua lena ae lei maua mai le taaloga lea. E ese ma le manaia o lenei aso mo le faia ai o se taaloga!”

“Sa faalotolotolua Lene ao ia tuuina lana ipu ai ma lana ipu inu i totonu o le faatanoa e fufulu ai ipu.

“O la latou uo o Mareko Uilisone, faatoa tea mai lava i le falemai. Na mai tigaina o ia i ni nai masina ua tuanai. Na mautinoa e fomai e mafai e Mareko ona toe tamoe ma taalo ae atonu e fai si umi e faatali ai. Ao lei mai o ia, sa taalo Mareko i le latou au.”

Ia faamalamalama atu sa faia e Lene se faaiuga. Ona faaauau lea o le tala:

“Sau loa Lene! Tatou o!’ Sa tauanau mai ai pea Liti. Ae sa lūlū le ulu o Lene.

“ ‘Na ou folafola atu i le tina o Mareko ou te alu atu,’ na ia fai atu ai. ‘O outou pe afai tou te mananao tou te o.’

“ ‘Ae o oe alii Lene le tagata taalo sili ona lelei lea e iai,’ sa latou finau mai ai.

“ ‘Ia outou malilie,’ sa toe fai atu ai Lene ma le mautinoa.

“Sa faaalia le lē fiafia o Liti.

“ ‘Sa leai sou manatu e te tuuina le ʻau i lalo! …’

“Ina ua o ese atu i fafo tamaiti ma le fale, sa faatofa atu loa Lene i lona tina o lo o i le falealuga o lo o faamoe lana pepe.

“I se taimi mulimuli ane sa savali atu loa Lene agai atu i le fale o Mareko…. Na matuai manao lava Lene e taalo … , ma sa lei lelei lana faalogona i lona tuuina i lalo o le latou ʻau, ae na ia lagona foi le faanoanoa mo Mareko. O le umi o aso na iai i le falemai sa le o se mea fiafia ia te ia.

“ ‘Ao fea o iai Liti ma Teli?’ sa fesili atu ai le tina o Mareko ao ia faafeiloai atu ia Lene.

“ ‘Ua le mafai ona latou o mai,’ sa tali atu ai ia Lene.

“Sa mavava le tina o Mareko ma sa mafai ona iloa atu e Lene lona lē lavā tele i ona mata. Sa matuai faigata lava le mai o Mareko i ona matua. Ona ata lea ina ua ia faapea mai, ‘Ae ua ou fiafia lava ua e sau Lene. Sa faatali atu lava ia Mareko.’

“Na maitauina e Lene le sesega o le tino o Mareko ma si ona faanoanoa laititi. O lo o iai se fusi i se tasi o ona vae, ae sa ia taumafai lava e savali mai e faafeiloai ia Lene.

“Na tuua e le tina o Mareko ia laua ma Lene e talatalanoa i totonu o le potu malolo. Ina ua mavae ni nai minute sa le talanoa ai, na iloa e Lene o lo o vaavaai Mareko i fafo i le manaia o le susulu o le la.

“ ‘Na fai mai lou tama e iai se aso ou te toe taalo ai,’ lana tala mai lea. ‘Ou te faamoemoe e le o toe umi.’

“E lei pine ae maua se manatu o Lene.

“ ‘Ou te toe foi mai lava,’ na ia tautino atu ai ia Mareko ma lona fiafia tele, ma tamoe atu i totonu o le umukuka e sue le tina o Mareko.

“ ‘O le isi mea sili e sosoo ma le taalo i se taaloga o le matamata lea iai,’ sa faamalamalama atu iai e Lene ina ua uma ona tau atu iai lana fuafuaga.

“ ‘Ou te le iloa se mafuaaga e ala ai ona le lelei lena mea, Lene,’ sa ia faapea mai ai, ‘Ou te manatu o le a tele se aoga ia Mareko.’

“Na lagonaina e Lene lona foi fiafia. Na ia iloa o le malae o lo o faia ai le taaloga e fai si mamao mo Mareko e savali iai o lea na ia alu atu ai loa i le fale taavale ma aumai le taavale toso a Mareko.

“Na tulei atu e Lene ia Mareko agai atu i le malae. O nisi o tamaiti na maofa ina ua la taunuu atu, ae lei pine ae gasolo mai ma faatalofa ia Mareko.

“ ‘E te taalo?’ sa fesili atu ai se tasi o i latou ia Lene.

“ ‘Ioe … !’ sa faapea atu ai Mareko.

“Sa taufaaofiofi mai Liti ae mulimuli mai ai tua ia Teli.

“ ‘Ou te le taalo i le taimi nei, Lene,’ sa ofo mai ai Teli, ‘O le a ou asiasi ia Mareko.’

“Mai lena taimi sa lei tuua toatasi ai lava na o Mareko ma na iloa lelei e Lene le faanoanoa o Liti ma Teli i o la uiga sa faaalia.

“O se taaloga mataina tele, ma ina ua uma, sa auauai loa Teli ma Liti i le tuleiina o Mareko i le fale ao savali atu ai i tafatafa ia Lene” (Eva Gregory de Pimienta, “Bad-Weather Friends,” Friend, Apr. 1975, pp. 8-10).

Tala

• Na faapefea ona fesoasoani Lene ia Mareko ia ona lagonaina le alofagia ma le moomia o ia?

• O a ni uiga na faaalia e isi tamaiti ina ua taunuu atu Mareko i le taaloga?

Tala

Fai atu i tamaiti e faalogo lelei mai i le tala lenei:

Faatoa siitia atu lava Ailini ma lo latou aiga i se uarota fou mai se atunuu ese. Ina ua alu atu Ailini i le Peraimeri, sa ula tamaiti o lana vasega ia te ia ona o le faiga o ona lavalava ma le auala na tautala ai. Sa nofo lava na o ia ma na ia lagonaina le lē taliaina o ia i le vasega.

O le lesona a le Peraimeri a le Uso o Amani sa faatatau i le agalelei o Iesu Keriso i so o se tagata ma ia tuuina atu i so o se tagata le lagona o le alofagia ma le taua. Sa lagona e Kareni, o se tasi o uo a Ailini lona faanoanoa i le auala sa latou faaalia ma isi ia Ailini.

Tala

• O le a se mea e mafai ona faia e Kareni ina ia lagona ai e Ailini le alofagia o ia?

Sa mafaufau Kareni na te sailia po o a ni taleni ma ni mea e fiafia iai Ailini. Sa ia talanoa atu iai ma ia iloaina ai e fiafia tele Ailini i le numera. Talu ai ona e faalefiafia tele Kareni i le numera o lea na ia fesili atu ai ia Ailini pe mafai ona la suesue faatasi. O le a ia fesoasoani ia Ailini i ana lesona o le gagana ae fesoasoani Ailini ia te ia i lana numera. Ao la suesue faatasi, na la iloaina ai e la te mananao e fai faatasi le tele o mea; na avea i laua ma se uo lelei.

Talanoaga

Talanoaga

• Na faapefea ona fesoasoani Kareni ia lagona e Ailini e alofagia o ia?

Ia faamamafa atu, e masani lava ona le tele se taumafaiga ina ia fesoasoani atu i isi ia lelei la latou faalogona i te i latou lava. E mafai ona tatou faia i le na o lo tatou fiafia atu iai ma faaali atu ia i latou lo latou taua i isi.

Tulaga

Ia faamalamalama atu tulaga nei, ma tuu atu i tamaiti latou te talanoaina. Atonu e te manao e faatinoina e tamaiti tulaga taitasi ma fesili atu iai e fetufaai ma le vaega ni o latou lagona iai.

Tulaga

1. O lo o outou fausiaina ma ni au uo se tamai fale mo manufelelei i tua o lo outou lotoa. Na sau lou uso laititi ma fai atu pe mafai ona fesoasoani.

   • O le a se mea e te mafai ona faia ina ia lelei ai le faalogona a lou uso ia te ia lava? (Tuu atu ia te ia e fesoasoani atu ia te oe e ala lea i lona tuuina atu ia te oe o fao ma taofi ia laupapa.)

   • O le a se lagona e oo ia te oe pe afai o oe o le uso laititi ma o lea ua faataga oe e lou uso matua e te fesoasoani ia te ia i le fausiaina o le fale o manufelelei?

2. O lo o fuafuaina e la outou vasega a le Peraimeri se galuega fesoasoani. Na tuuina uma atu lava manatu o tagata sei vagana ai lava ia Heta. E matamuli o ia ma e lei tele sana tala na fai. E lei umi ae amata ona tautala ia Heta, ae na faalavelave iai se tasi ma ua le mafai ai ona faauma le mea na ia manao e tautala atu ai.

   • O le a se mea e mafai ona e faia e faaali atu ai lou popole tele mo Heta ma e te manao ia lagona e ia lona taua tele?

   • O le a sou lagona pe ana faapea o oe o Heta ma ua faaali atu e se tasi ia te oe lona faatauaina o le mea na e tautala atu ai?

3. O lo o e taalo i fafo i le aoga, ma ua e vaai atu i nisi tamaiti o lo o talanoa e aua nei faatagaina le isi tamaititi e taalo i le latou taaloga. E feita tele i latou i le tamaititi lea.

   • O le a se mea e te faia e faaali atu ai i lena tamaititi lona taua tele?

   • O le a se lagona e oo ia te oe pe afai e fai atu se tasi e te lua taaalo ae le o faatagaina oe e isi tamaiti?

4. O lo o iai se teineititi fou i la outou vasega a le Peraimeri, ma o nisi o teineiti o lo o ula iai ona e ese le faiga o ona lavalava nai lo isi tagata o le vasega.

   • O le a se mea e te faia ina ia lagona ai e lenei teineititi lona fiafia ma lona taliaina?

   • O le a sou lagona pe afai e te fou atu i le lotu ae faaalu e se tasi sona taimi e talanoa atu ai ia te oe ma faafeiloai oe?

Tau atu i tamaiti, o tatou uma lava tatou te maua ni avanoa se tele i aso taitasi e faaali atu ai i isi lo latou taua tele ia i tatou.

Aotelega

Mea na oo ia te oe ma lau molimau

Atonu e te manao e faamatala atu se taimi na faalogo atu ai ma gauai atu se tasi ia te oe ao e faafiafiaina o ia. Mo se faataitaiga, e mafai ona e faamatala atu se taimi na talotalo atu ai ma ata atu se tasi o lau vasega ia te oe i totonu o se faleoloa po o luga o le auala ma e maua ai le lagona fiafia.

Ia tuuina atu lau molimau e alolofa le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso ia te i tatou uma taitoatasi. E taua tele i tatou ia te ia. O mea uma la te faia mo i tatou ina ia fesoasoani ai ia te i tatou. E finagalo i laua ina ia tatou toe foi atu uma lava ma mau faatasi ma i laua e faavavau. E mafai ona tatou fesoasoani i isi e ala i le alolofa atu iai ma fesoasoani ia i latou ia latou lagonaina lo latou taua ia i tatou ma le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso.

Ia valaaulia tamaiti e fetufaai mai ni mea na oo ia te i latou ina ua fesoasoani atu se tasi ia latou maua le lagona lelei ia te i latou lava po o lo latou faafiafiaina foi o se isi ma ia latou lagona le alofagia ma le taua.

Mataupu faavae o le faatuatua

Tau atu i tamaiti, i le avea ai ma tagata o le Ekalesia, tatou te talitonu i le faia o mea lelei i tagata uma. Ia faamalamalama atu o se vaega lenei o le mataupu faavae e sefulutolu o le faatuatua.

Fai atu i tamaiti e faataitai mai i le faamatalaga lenei: “Matou te talitonu i le … faia o mea lelei i tagata uma.”

Ia valaaulia tamaiti e taumafai i le gasologa o le vaiaso e fesoasoani i se tasi ia lagona le alofagiaina ma le tauleleia ia te i latou lava.

Tofi se tamaititi e faia le tatalo faaiu.

Gaoioiga e Faamauoa Mai Ai

Filifili mai gaoioiga nei ni gaoioiga o le a sili ona fetaui mo tamaiti. E mafai ona e faaaogaina i le lesona lava ia po o le avea ma se iloiloga po o se aotelega. Mo nisi taiala faaopoopo, tagai i “Taimi o le Vasega” i “Fesoasoani mo le Faiaoga.”

1. Fai atu i se tamaititi e nofo i luga o se nofoa i le ogatotonu o le potu ma taumafai e faafoliga o se perenise po o se purinisese o lo o nofo i se nofoalii. E le faatagaina se perenise po o se purinisese ona tautala, ao isi tamaiti o lo o faia tala e lelei e mafai ona latou mafaufau iai e uiga ia te ia. E mafai ona latou fai atua ni mea e pei o, “E manaia lana ata”; “Ou te fiafia i le lanu o lona lauulu”; “E faaaloalo o ia i le vasega”; E na te tufatufa mai penivali ia te au.” Faapale le perenise po o le purinisese i se palealii faigofie. Ia tuuina atu i tamaiti uma le avanoa e avea ai ma perenise po o se purinisese.

2. Ia faamalamalama atu o le lelei o le faalogo a se tagata e fesoasoani ai i isi ia latou iloa lo latou taua. A tautatala isi tagata, e tatau i tamaiti ona faalogo lelei ma aua le faalavelave. Fai atu i tamaiti e faalogo lelei i le tala lenei ma sii mai o latou lima pe afai e te fai atua se mea atonu o le a le tupu.

   Na ala i luga Masela pe toe lima minute oo i le taimi e o ai i le lotu. Ana le vave lana gaoioi, semanu e alu o ia e pei lava faatoa oso ese mai le moega. Sa faavave ona tamoe atu i le fale taele ma fufulu ona mata i le sirio (cereal). Ao toe tamoe atu o ia i lona potu moe, sa tu o ia i luga o le fagafao kolokotaila. “Masela, toe lua minute tatou o,” sa valaau leotele mai ai lana pepe meataalo. Sa faavave ona selu le ofu o Masela, faamaulu lana pulumu seluulu sili ona lelei, ma tamoe atu loa i fafo i le faitotoa.

   Faafetai atu i tamaiti mo le faalogo lelei mai ma le lē faalavelave. Ona toe faitau lea o le tala ma fai atu i tamaiti e tuu iai upu sao e sui ai upu sese.

3. Fai se manoa o pepe meataalo (tagai i le faataitaiga) mo tamaiti uma. Tuu atu ia i latou e valivali ia pepe meataalo ia foliga e pei o tagata o le vasega po o tagata o le aiga. Talanoa pe faapefea ona latou fesoasoani ina ia lagona e isi le alofagiaina o i latou. (E mafai ona latou fai atua ni upu agalelei i isi, faataaalo i latou pe a outou taaalo, avea ma ni tagata faalogo lelei, ma fesoasoani i isi pe a iai se faafitauli.)

   paper dolls

4. Fai se lisi i le isi itu o le laupapa e faaulutalaina “Na Faapefea Ona Faaalia e Iesu Keriso Lona Alofa mo i Tatou.” Ona fai lea o se lisi i le isi itu e faaulutalaina “E Mafai Faapefea Ona Tatou Faaalia lo Tatou Alofa mo Isi.” Ia faia ni lisi se lua mai tali a le vasega mai le amataga o le lesona. Atonu e te manao e togi atu se taga fatupi ia auauai mai ai tamaiti, ia valaaulia le tamaititi o lo o iai le taga fatupi e fautua mai se mea mo se tasi o lisi ao lei toe togiina atu ia te oe le taga.