Tusi Lesona ma le Taimi o Fetufaaiga a le Peraimeri
Lesona 4: Iosefa Samita i Lona Laititi


Lesona 4

Iosefa Samita i Lona Laititi

Faamoemoega

Ina ia uunaia tamaiti e mulimuli i faataitaiga a Iosefa Samita i le avea ma se tagata lelei o le aiga ma mulimuli ia Iesu.

Sauniuniga

  1. Suesue le Talafaasolopito o Iosefa Samita 1: 1-12.

  2. Ia saunia se pepa lautele e ufiufi uma ai le ata o Iosefa Samita. ʻOtiʻoti le pepa i ni vaega se tele, ina ia tofu uma ai le vasega ma vaega taitasi o le paso. Toe tuu pepa ua uma ona ʻtiʻti i luga o le ata o Iosefa Samita seia oo ina le toe iloa le ata. (Mo tamaiti matutua, ia tusi se faamatalaga e uiga ia Iosefa Samita i tua o fasi pepa taitasi.)

  3. Ia saunia upu nei e tusi i luga o ni fasipepa:

    Usitai

    Auauna

    Alofa

    Faitau tusitusiga paia

    Tatalo

  4. Ia saunia e usu le “A i ai i le Aiga le Alofa” (Viiga, Nu. 181)

  5. Ia saunia mea nei e faaaogaina:

    1. Mea faapipii (tape).

    2. Ata 3-6, Le Perofeta o Iosefa Samita (62002; Taga Ata o le Talalelei 401); ata 3-7, O le Aiga o Iosefa Samita; ata 3-8, Ua Sailia e Iosefa Samita le Poto i le Tusi Paia (Taga Ata o le Talalelei 402); ma le ata 3-9, Iesu le Keriso (62572; Taga Ata o le Talalelei 240).

  6. Ia faia ni sauniuniga e talafeagai ai mo so o se gaoioiga e faamauoa mai ai e te manao e faaaoga.

Faalautelega Fautuaina o le Lesona

Tofi se tamaititi e faia le tatalo amata.

Toe tulitatao atu i tamaiti pe afai na uunaiina i latou e faataunuuina se mea i le vaiaso talu ai.

Sa Iai se Aiga Lelei o Iosefa Samita

Gaoioiga faatosina

Faaali atu i tamaiti le ata o Iosefa Samita o lo o ufiufiina. Taʻu atu ia i latou o le ata o lo o i lalo o le pepa o le ata o se tasi na alofa i le Tama Faalelagi ma sa mulimuli i aoaoga a Iesu Keriso. Taʻu atu i tamaiti se tasi o faamatalaga moni nei, ma fai atu i se tamaititi e aveese se fasi pepa se tasi mai pepa o lo pupuni ai le ata. Ia faia pea lea faiga seia aveesea uma fasi pepa ma mafai ai e tamaiti ona vaai i le ata. (Mo se vasega o tamaiti matutua, atonu e te manao e tusi nei mea moni i tua o fasi pepa ma auauaʻi tamaiti e aveese mai fasi pepa ma faitau leotele le faamatalaga o lo o tusia ai i tua.)

Faamatalaga moni e uiga ia Iosefa Samita:

Gaoioiga faatosina

  • E fiafia o ia e taalo i taaloga.

  • E lanumoana ona mata.

  • Na fanau mai o ia i le aso 23 o Tesema.

  • O le igoa o lona tina o Lusi.

  • E le mauoa tagata o lona aiga ae sa latou maua le fiafia.

  • O se tagata galue malosi.

  • Sa faaigoaina o ia i lona tama.

  • Sa faamaoni o ia.

  • Sa asiasi atu agelu ia te ia.

  • O le igoa o lona toalua o Ema.

  • O ia o se alii malosi.

Ona fesili atu lea i tamaiti:

Gaoioiga faatosina

  • O ai lea?

  • O le a se isi mea tou te iloa e uiga ia Iosefa Samita?

Afai e iai ni fesili a tamaiti e uiga ia Iosefa Samita, ia talanoaina faapuupuu ma i latou. Ia faamatala atu iai o ia o le perofeta muamua ma le Peresitene o le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai. O ia o se tagata agalelei ma alofa. Ia faamalamalama atu o le a latou aoao atili e uiga ia Iosefa Samita i lesona o lo o lumanai.

Ata ma le tala

Faaali atu le ata 3-7, O le Aiga o Iosefa Samita, ma taʻu atu mea nei e uiga i le olaga o Iosefa aʻo laititi o ia.

I le ata, o Iosefa Samita o le alii laititi o lo o i le itu taumatau ma lona ofutino paepae. E lanumoana ona mata ma enaena vaivai lona lauulu. E toatele ona uso ma ona tuafafine. O Iosefa o se tama tausaafia ma fiafia e ata, taalo i le polo, piʻi, faasee i le aisa, ma taalo i isi taaloga.

Aʻo laititi ia Iosefa, sa faia e lo latou aiga ni aoga i lo latou fale aua sa leai se aoga na latalata ane i lo latou aiga. Mulimuli ane, sa o atu Iosefa ma ona uso ma ona tuafafine i le aoga, lea na latou aoao atili ai e uiga i le faitau tusi, tusitusi, ma le matematika.

Sa faamamaina e le aiga o Iosefa se vaega o le eleele na latou faatauina ma fausia ai so latou tamai fale laau i le itu i saute o Palamaira i Niu Ioka. O lenei tamai fale laau sa iai ni ona faamalama tioata ma se fola laupapa. O potu sa faamafanafanaina e se taʻinafi tele lava sa i totonu o le umukuka. Sa faaaogaina e le aiga o Samita moli fagu aua sa leai se eletise. Sa latou totoina ia saito, sana, o pi, ma le felesi. Sa faaaogaina e Lusi Samita ma lana fanau teine ia le felesi e gaosia mai ai lavalava. Sa faamamaina e tama ia laau mai lo latou fanua ma faaputu ese ina ia faamamago ona latou susunuina lea ae faatau atu le lefulefu e fai mai ai fasimoli. Sa gaosia foi e le aiga o Samita ni nofoa ma ʻato. Sa faapea mai Lusi, sa latou mafaia lava ona fausia so latou fale faatauvaa ae sa mama lelei ma teuteuina e ala i o latou lava lima.” (Tagai i le Donald L. Enders, “A Snug Log House,” Ensign, Aug, 1985, pp. 14-22 ma le Dale L. Berge, “Archaeological Work at Smith Log House,” Ensign, Aug. 1985, pp. 24-26.)

Ata ma le tala

  • E tutusa faapefea lou fale ma le fale o Iosefa Samita?

  • E ese faapefea lou fale mai le fale o Iosefa Samita?

E tele ni mea sa faia e le tama o Iosefa Samita aua le tausiaina o lo latou aiga, e aofia ai se faatoaga. Sa galue malosi Iosefa faatasi ma lona tama i le totoina lea o fatu laau, fualaau ʻaina, fualaau faisua. Sa tausia foi e le aiga se lafu povi, puaa, ma moa. Sa la faia ni paelo, pakete, ma salu. Sa galulue malosi le tina o Iosefa ma ona tuafafine i le kuka, suisui, faamamaina o le fale, tausiga o tamaiti, gaosia le sisi ma le pata, ma le vaaia o le umukuka, togalaau, ma le tatauina o susu o povi. I se tasi tausaga na manumalo ai le aiga o Samita i se faailoga mo le gaosiina o se meaai suamalie (syrup) sili ona lelei i totonu o le aai atoa.

Ata ma le tala

  • O a ituaiga galuega e faia faatasi e lo outou aiga?

  • O le a se mea e mafai ona e faia e fesoasoani atu ai i lou aiga?

Aʻo laititi lava Iosefa Samita, sa tau leai ni falemai e maua ai ni vailaau. Sa malaga atu fomai i fale o tagata mamai ina ia fesoasoani ia te i latou.

Sa mai tigaina Iosefa Samita ao laititi o ia. Sa afaina le vae o Iosefa ma ua fufula. Sa matuai tiga lava. Na faateteleina le tiga ina ua tipi e le fomai le vaega o le vae o lo o afaina ina ia faasau ai i fafo le leaga. Sa leai se falemai e latalata atu iai, o lea sa faia ai pea le taotoga i le fale o le aiga o Iosefa. Sa leai se vailaau a Iosefa i lena taimi e taofia ai le tiga i le taimi o le taotoga, o lea na ia lagonaina ai le tiga tele.

Sa toe afaina foi le vae, ma sa tumau pea le fufula ma le tiga i le vae o Iosefa. Mulimuli ane, sa mafaufau le fomai e le toe foi i se lelei le vae; sa ia mafaufau o le a tipi ese le vae lea e leaga ina ia aua ai nei salalau atu le leaga i vaega uma o le tino o Iosefa ma oo ai lava ina oti o ia. O le tulaga lea na matuai popole ai lava le aiga o Iosefa. Sa tatalo lona tina ina ia iai se mea e mafai ona faia ina ia faasaoina mai ai lona vae. Ona ia toe augani atu ai lea i le fomai ina ia toe tipi tasi ese lava le vaega lea e leaga o le vae. Sa malie iai le fomai.

Talu ai ona o le leai o ni vailaau e taofia ai le tiga, o lea na manao ai le fomai ina ia inuina e Iosefa se ava malosi ina ia fesoasoani ai te ia i le tauaveina o le tiga. Ae sa le inuina e Iosefa. Na manao le fomai ina ia nonoa Iosefa i le moega ina ia aua ai neʻi tafiti aʻo faia le taotoga. Ae sa filifili Iosefa e aua neʻi nonoaina o ia i le moega. Ae sa ia filifili e alu atu lona tama e taofi o ia i ona lima. Sa fai atu Iosefa i lona tina e alu i fafo mai le potu o lo o fai ai le taotoga ina ia aua neʻi vaai iai. Na ia iloa lelei e faigata tele ia te ia ma sa le manao e faapopole o ia.

I le taimi umi o lenei taotoga tiga, sa opomau ai Iosefa e lona tama i ona lima. Ina ua uma, sa matuai vaivai lava ma le lavā Iosefa, ae ua leai uma se leaga. Ua faasaoina le vae o Iosefa.

Ata ma le tala

  • Na faapefea ona faaali atu e Iosefa i lona aiga e alofa ia i latou? Na faapefea ona latou faaali atu lo latou alolofa ia te ia?

  • E tutusa faapefea lou aiga ma le aiga o Iosefa Samita?

  • O a ni auala e te manao ia e faapei ai o Iosefa Samita?

Na Usitai Iosefa Samita i Aoaoga a Iesu Keriso

Gaoioiga e faaaoga ai upu e tusia i fasi pepa

O le aiga o Iosefa Samita atonu e taitutusa lava ma lo outou aiga i le tele o itu. E masani ona latou tatalo faatasi. E masani ona latou pepese, o i le lotu, ma faitau Tusi Paia faatasi. Sa latou taumafai e usitai i aoaoga a Iesu.

Faataatitia ia fasi pepa o upu ia faasaga i luga i luga o se laulau po o le fola o le potuaoga. Fai atu i se tamaititi matua e filifili se fasi pepa o upu ma faitau leotele po o le faapipii i luga o le laupapa. Faamatala atu i tamaiti o lo o taʻuina mai i fasi pepa o upu ia auala na mulimuli ai Iosefa Samita i aoaoga a Iesu. Aʻo filifilia ia fasi pepa o upu taitasi, taʻu atu i tamaiti le mea na faia e Iosefa ina ia mulimuli ai i lena aoaoga ma talanoaina pe mafai faapefea ona latou mulimuli ai foi ia Iesu Keriso.

Usitai. Na iloa e Iosefa na fai mai le Tusi Paia e faapea, “Ia e ava i lou tama ma lou tina” (Esoto 20: 12). Na ava Iosefa i lona tama ma lona tina e ala lea i lona alofa ma usitai ia i laua.

Gaoioiga e faaaoga ai upu e tusia i fasi pepa

  • O a nisi mea e mafai ona tatou faia e faaalia ai tatou te alolofa ma usiusitai i o tatou matua?

Auauna. Na aoao mai Iesu e tatau ona tatou auauna atu i isi. O Iosefa Samita o se tagata galue lelei tele ma sa ia taumafai pea e faataunuu lana vaega o le galuega e aunoa ma lona faitio. Na ia auauna atu i lona aiga e ala lea i lona fesoasoani atu ma lona galue malosi.

Gaoioiga e faaaoga ai upu e tusia i fasi pepa

  • Na faapefea ona e auauna atu i lou aiga i lenei vaiaso?

Alofa. O se tasi o uo sili lava a Iosefa o lona uso lea o Ailama, o lē e ono tausaga e matua ai ia Iosefa. O uso uma ma tuafafine i le aiga o Iosefa e masani ona taaalo faatasi. Sa latou taumafai e faaali atu le alofa o le tasi i le isi.

Usu pe faitau upu o le “Alofa i le Aiga”:

A iai i le aiga

O le alofa;

Matagofie mea uma

Fiafia leo uma.

Maua ai le filemu,

Leai se e faaʻuʻū

Solo lelei mea uma

A iai le alofa.

Gaoioiga e faaaoga ai upu e tusia i fasi pepa

  • O anafea le taimi mulimuli na e taʻuina atu ai i ou matua e te alofa ia i laʻua? O ou uso ma tuafafine?

  • E faapefea ona e faaali atu lou alofa i tagata o lou aiga?

Faitau tusitusiga paia. Na iloa lelei e Iosefa le taua o aoaoga a Iesu Keriso. E masani ona ia mafaufau e uiga i le Tama Faalelagi ma Iesu. Na ia manao e aoao atili e uiga ia i laʻua, o lea na ia faitau ai pea i le Tusi Paia ma tatalo. Faaali le ata 3-8, Ua Sailia e Iosefa Samita le Poto i le Tusi Paia

Gaoioiga e faaaoga ai upu e tusia i fasi pepa

  • Aisea e taua ai le faitauina o tusitusiga paia?

Tatalo. Ina ua maʻi Iosefa Samita, sa tatalo atu lona tina i le Tama Faalelagi mo se fesoasoani. Sa tali mai le Tama Faalelagi i lana tatalo ma fesoasoani mai ia Iosefa ina ia malosi.

Gaoioiga e faaaoga ai upu e tusia i fasi pepa

  • O le a se mea e mafai ona e ole atu ai i le Tama Faalelagi e fesoasoani mai ia te oe e fai?

  • O le a se isi mea e mafai ona e tatalo atu ai i le Tama Faalelagi?

Aotelega

Ata

Faaali atu i tamaiti le ata 3-6, O le Perofeta o Iosefa Samita. Ia faaali atu foi le talita a le FMT ma faamanatu atu ia i latou a latou mama a le FMT. Taʻu atu i tamaiti o Iosefa Samita o se faataitaiga lelei lea o le filifilia o le saʻo. Sa lelei o ia i lona aiga ma sa usitai i aoaoga a Iesu. Faaali le ata 3-9, Iesu le Keriso. Afai tatou te filifili le saʻo, ua tatou mulimuli ia Iesu, e pei lava ona faia e Iosefa Samita.

Molimau a le faiaoga

Ia tuuina atu lau molimau i le alofa o Iosefa Samita i lona aiga ma o ia o se perofeta maoaʻe. Na ia filifili le saʻo ma auauna atu i le Tama Faalelagi.

Tofi se tamaititi e faia le tatalo faaiu. Fai atu iai e faafetai atu i le Tama Faalelagi mo Iosefa Samita ma lana faataitaiga lelei ma ole atu mo le fesoasoani ina ia manatua e mulimuli i lena faataitaiga i lenei vaiaso.

Gaoioiga e Faamauoa Mai Ai

Filifili mai gaoioiga nei ni gaoioiga o le a sili ona fetaui mo tamaiti. E mafai ona e faaaogaina i le lesona lava ia po o le avea ma se iloiloga po o se aotelega. Mo nisi taiala faaopoopo, tagai i “Taimi o le Vasega” i “Fesoasoaniga mo le Faiaoga.”

  1. Ia filifili e tamaiti se auala se tasi e mafai ai ona latou mulimuli i le faataitaiga a Iosefa Samita i lenei vaiaso. Aʻo latou mafaufau, ia tufa atu penitala ma pepa. Ia tusia i lalo e tamaiti o latou igoa ma a latou filifiliga i le pito i luga o le pepa. Fesoasoani atu iai pe a manaomia. (Mo se faataitaiga, “O le a ou agalelei atu i lenei vaiaso.”) Ona latou tusia lea o se ata e faailoa mai ai le mea ua latou filifilia e mulimuli ai i le faataitaiga a Iosefa Samita.

    Ia uunai tamaiti e ave a latou pepa i le fale ma faaali atu i o latou matua ma teuina faalelei i se nofoaga e mafai ona latou vaai pea iai i le gasologa o le vaiaso.

  2. Usu faatasi le “Filifili le Ala Saʻo”; o lo o maua upu i tua o le tusi lesona lenei.