Books and Lessons
Pene 19: Te Tatarahapa


Pene 19

Te Tatarahapa

Hōho’a
An Hispanic young woman crying. She is holding a handkerchief. Tears are rolling down her face.

Ua Titauhia ia Tatou Paatoa ia Tatarahapa

  • Eaha te hara ? Eaha ta te hara e faatupu ia ni‘a ia tatou ?

Na te faaroo ia Iesu Mesia e arata‘i i te taata i te tatarahapa. Ua hinaaro-noa-hia te tatarahapa i roto i te ao nei mai te anotau mai â o Adamu e tae roa mai i teie mahana. Ua haapii te Fatu ia Adamu e, « No reira, a haapii atu i ta outou mau tamarii e, ia tatarahapa te mau taata atoa, i te mau vahi atoa, e ti‘a‘i; e ia ore râ, e ore ïa e noaa ia ratou te basileia o te Atua, aore hoi te mea viivii e parahi i reira, e aore atoa e parahi i mua ia’na » (Mose 6:57).

Ua haere mai tatou i te fenua nei no te hoê tumu, oia te tupuraa i te rahi e te haereraa i mua. E oraraa ohipa teie. I roto i teie oraraa e hara tatou paatoa (a hi‘o Roma 3:23). Ua titauhia ia tatou paatoa ia tatarahapa. I te tahi taime, te rave nei tatou i te hara no to tatou ite ore; i te tahi taime, no to tatou mau paruparu, e i te tahi taime no to tatou hinaaro mau ia haapa‘o ore. I roto i te Bibilia te tai‘o ra tatou e « Aita mau e taata parau ti‘a i te fenua nei, o tei rave i te parau maitai, e aore roa e hara » (Koheleta 7:20) e « ia parau atoa e aita a tatou e hara, te haavare nei tatou ia tatou iho, e aore te parau i roto ia tatou nei » (1 Ioane 1:8).

Eaha te hara ? Ua na ô mai o Iakobo e, « E teie nei, o te taata ite i te rave i te mea maitai, e aore i rave, ua riro ïa ei hara na’na » (Iakobo 4:17). Ua faataa mai o Ioane i te hara « o te mau parau ti‘a ore atoa nei ïa » (1 Ioane 5:17) e te «faahapa ïa i te ture » (1 Ioane 3:4).

No reira te Fatu i parau ai e, « ia tatarahapa te taata atoa i te mau vahi atoa e ti‘a‘i » (Mose 6:57). Taa ê noa’tu ia Iesu Mesia, tei ora i te hoê oraraa maitai hope roa, ua hope paatoa te mau taata tei ora i ni‘a i te fenua nei i te hara. Na roto i te here rahi o to tatou Metua i te Ao ra, ua horo‘a mai Oia ia tatou i te rave‘a no tatarahapa i ta tatou mau hara.

Te Ti‘amâraa tatou i ta Tatou mau Hara na roto i te Tatarahapa

  • Eaha te tatarahapa ?

Te tatarahapa o te rave‘a ïa i horo‘ahia ia tatou no te faati‘amâ ia tatou i ta tatou mau hara e ia farii i te faaoreraa i te reira. E faataere te hara i to tatou haereraa i mua i te pae varua, e e nehenehe atoa e tape‘a roa i te reira. E tauturu te tatarahapa ia tatou ia tupu i te rahi e ia hotu faahou i te pae varua.

Ua horo‘ahia mai te haamaitairaa o te tatarahapa na roto i te Taraehara a Iesu Mesia. Ua aufau Iesu i ta tatou mau hara na roto i te hoê rave‘a eita tatou e maramarama hope roa i te reira. Teie ta te Peresideni Joseph Fielding Smith i parau no ni‘a i te reira:

« Ua farii au i te mauiui, e ua farii atoa outou i te mauiui, e i te tahi taime e mea puai roa ïa; tera râ, e ore roa e ti‘a ia‘u ia taa i te huru o te mauiui … o tei faatahe i te toto, mai te hou te huru i ni‘a i te tino. E mauiui ri‘ari‘a e te hanohano teie …

« … Aita roa e taata i fanauhia i roto i teie nei ao o te nehenehe e ti‘a i raro a‘e i te teimaha o te zugo o tei amohia e te Tamaiti a te Atua ra, a amo ai Oia i ta‘u mau hara e i ta tatou, e a horo‘a mai ai Oia i te rave‘a ia faaorahia tatou i ta tatou mau hara » (Doctrines du Salut, ma‘itihia e Bruce R. McConkie, 3 buka. [1954–56], 1:130–31; papa‘iraa opa tumu).

I te tahi taime e titau te tatarahapa i te itoito rahi, i te puai rahi, te roimata, te pure tuutuu ore, e te haaraa ma te rohirohi ore ia haapa‘o i te mau faaueraa a te Fatu.

Te Parau Tumu o te Tatarahapa

  • Eaha te parau tumu o te tatarahapa ?

Ua parau mai te Peresideni Spencer W. Kimball e: «Aita e purumu hanahana e tae atu ai i te tatarahapa ra, aita atoa e e‘a taa ê e tae atu ai i te faaoreraa hara ra. Ua titauhia i te mau taata atoa ia apee i te hoê â e‘a, te feia ona e te feia veve, te feia i haapiihia e te feia poiri, te taata roroa e aore râ, te taata poto, te hui arii e aore râ, te manahune » (Te mau haapiiraa a te mau Peresideni o te Ekalesia: Spencer W. Kimball [2006], 38; papa‘iraa opa tumu).

E mea Ti‘a ia Ite Tatou i ta Tatou mau Hara

No te tatarahapa, e mea ti‘a ia tatou ia farii i roto ia tatou iho e, ua hara tatou. Ia ore tatou ia farii i te reira, e ore ïa e ti‘a ia tatou ia tatarahapa.

Ua a‘o atu o Alama i ta’na ra tamaiti ia Korianotona, o tei haapa‘o ore i to’na toro‘a misionare e o tei rave i te hoê hara ino roa; « E ia haape‘ape‘a ana‘e ta oe mau hara ia oe, oia te pe‘ape‘a e faahaehaa ia oe i te tatarahapa. … Eiaha roa ho‘i e faati‘a ia oe iho i ta oe ra mau hara e ia hoê iti a‘e » (Alama 42:29–30). Te a‘o mai nei te mau papa‘iraa mo‘a ia tatou eiaha e faati‘a i ta tatou mau ohipa ino (a hi‘o Luka 16:15–16).

Eita e ti‘a ia tatou ia huna i te ohipa o to tatou oraraa ia tatou iho e aore râ, i te Fatu.

E mea Ti‘a ia Oto Tatou no ta Tatou mau Hara

Taa ê atu te iteraa i ta tatou mau hara, e mea ti‘a ia tatou ia oto papû mau no te ohipa ta tatou i rave. E mea ti‘a ia tatou ia ite e, e mea ri‘ari‘a mau ta tatou mau hara. E ti‘a ia tatou ia iriti ê e ia faaru‘e roa i te reira. Te parau mai nei te mau papa‘iraa mo‘a ia tatou e, « O ratou atoa o te faahaehaa ia ratou iho i mua i te Atua, e ua hinaaro ia bapetizohia ra, e ia haere mai ma te aau tae e te varua marû, e … ua tatarahapa mau â ratou i ta ratou ra mau hara atoa … e fariihia ratou na roto i te bapetizoraa i roto i ta’na ra Ekalesia » (PH&PF 20:37).

E mea Ti‘a ia Faaea Tatou i te Rave i te Hara

Na te aau oto mau e arata‘i ia tatou ia faaea i ta tatou mau hara. Mai te peu e, ua eia tatou i te hoê mea, eiaha e eia faahou. Mai te peu e, ua haavare tatou, eiaha e haavare faahou. Mai te peu e, ua faaturi tatou, e faaea tatou. Ua parau mai te Fatu i te Peropheta Iosepha Semita e, « Na roto i teie nei mea e ite ai outou e mai te mea ua tatarahapa te taata i ta’na ra mau hara – inaha e fa‘i mai oia i te reira e e haapae ê roa’tu ho‘i » (PH&PF 58:43).

E Fa‘i Tatou i ta Tatou mau Hara

E mea faufaa roa ia fa‘i tatou i ta tatou mau hara. Ua faaue mai te Fatu ia fa‘i tatou i ta tatou mau hara. Na te fa‘iraa e iriti ê atu i te hopoi‘a teimaha i ni‘a i te taata hara. Ua fafau mai ho‘i te Fatu e, « O vau, o te Fatu, te faaore atu nei i te mau hara, e ua aroha ho‘i ia ratou o tei fa‘i mai i ta ratou ra mau hara ma te aau haehaa ra » (PH&PF 61:2).

E fa‘i tatou i ta tatou mau hara atoa i te Fatu ra. Taa ê atu i te reira, e fa‘i tatou i te mau hara rahi roa, – mai te faaturi, te poroneia, te taotoraa te tane e te tane, te vahine e te vahine, te hamani-ino-raa i te hoa faaipoipo e aore râ, te tamarii, e te hooraa e te faaohipa-ti‘a-ore-raa i te mau raau taero – o te nehenehe e taui i to tatou ti‘araa i roto i te Ekalesia, i te mau mana faatere no te autahu‘araa. Mai te mea e, ua hara tatou i te tahi taata, e mea ti‘a ïa ia fa‘i atu tatou i te taata o ta tatou i haamauiui. No te tahi mau hara iti, tei roto noa ïa ia tatou iho e te Fatu. E nehenehe te reira e fa‘ihia i mua ana‘e i te Fatu.

E mea Ti‘a ia Tatou ia Faaho‘i

Te tahi tuhaa o te tatarahapa o te faaho‘iraa ïa. Te auraa no te reira, o te faatiti‘aifaroraa ïa, mai te mea e, e nehenehe, i te mau ohipa ino atoa i ravehia e tatou. Ei hi‘oraa, e faaho‘i te taata eia i te mea ta’na i eia. Te taata tei haavare, e faaite oia i te parau mau. Te taata tihotiho parau, tei faaino i te roo o te hoê taata, e faaitoito ïa oia i te faaho‘i i te i‘oa maitai o te taata ta’na i faaino. Ia na reira tatou, eita ïa te Atua e faahiti faahou mai i ta tatou mau hara ia haava-ana‘e-hia tatou (a hi‘o Ezekiela 33:15–16).

E Faaore Tatou i te Hapa a Vetahi ê

Te hoê tuhaa faufaa roa o te tatarahapa, o te faaoreraa ïa i te hapa a te feia tei hara mai ia tatou. E ore roa te Fatu e faaore mai i ta tatou mau hapa, maori râ, ua mâ to tatou aau i te mana‘o iino, te tairoiro, e te mau mana‘o ti‘a ore i ni‘a i te tahi atu mau taata (a hi‘o 3 Nephi 13:14–15). « No reira, te parau atu nei au ia outou e, e mea ti‘a roa ia outou ia faaore outou te tahi i ta te tahi ra hapa; no te mea o oia o tei ore i faaore i te hapa a to’na ra taea‘e ua vai faahapahia oia i mua i te Fatu; no te mea tei roto noa ia’na te hara rahi a‘e » (PH&PF 64:9).

E Mea Ti‘a ia Haapa‘o Tatou i te mau Faaueraa a te Atua

No te faahope roa i ta tatou tatarahaparaa, e mea ti‘a ia haapa‘o tatou i te mau faaueraa a te Fatu (a hi‘o PH&PF 1:32). Aita tatou i tatarahapa hope roa mai te peu e aita tatou e aufau i te tuhaa ahuru e aore râ, aita e haamo‘a i te Mahana Sabati e aore râ, aita e haapa‘o i te ture no te Parau Paari. Aita tatou i tatarahapa mai te mea e, aita tatou e paturu i te mau mana faatere o te Ekalesia e aita e here i te Fatu e i to tatou mau taata tupu. Mai te mea e, aita tatou e pure e e mea ino tatou i ni‘a ia vetahi ê, papû maitai e, aita tatou i tatarahapa. Ia tatarahapa tatou, e taui atoa to tatou oraraa.

Ua parau te Peresideni Kimball e: « A tahi, ia tatarahapa te hoê taata e ti‘a ai. Ia oti te reira tuhaa, e titauhia ia’na ia ora i te mau faaueraa a te Fatu no te tape‘a i ta’na maitai. E mea faufaa te reira no te haapapû maitai i te faaoreraa hapa hope roa » (Te mau haapiiraa a te mau Peresideni o te Ekalesia: Spencer W. Kimball, 43).

  • Nahea te mau haapiiraa i roto i teie tuhaa i te taa ê i te mana‘o hape e, te tatarahapa o te haapa‘oraa ïa i te tahi mau taahiraa ohie e aore râ, te tahi mau ohipa matarohia ?

Nahea te Tatarahapa i te Tauturu ia Tatou

  • Nahea te tatarahapa i te tauturu ia tatou ?

Ia tatarahapa tatou, e faufaahia te Taraehara a Iesu Mesia i roto i to tatou oraraa, e e faaore te Fatu i ta tatou mau hara. E ti‘amâ tatou i te ruuruu o ta tatou mau hara, e e itehia ia tatou te oaoa.

Ua faaite mai o Alama ia tatou i te huru no to’na tatarahaparaa i to’na oraraa rave hara i te matamua ra:

« I haamauiuihia ihora râ vau i te ati mure ore, e ahoaho roa ihora to‘u aau i ta‘u atoa ra mau hara.

« Oia ïa, ua haamana‘o ihora vau i ta‘u atoa mau hara e te parau ti‘a ore, e mauiui ihora to‘u aau i te reira i te mau ati o hade; e ua ite atura vau, i faaru‘e atu na vau i to‘u ra Atua , aore ho‘i au i haapa‘o i ta’na ra mau faaue mo‘a ra.

« … E ua rahi roa’tu ho‘i ta‘u mau hara i rave ra, e ia‘u hoi i mana‘o i to‘u taeraa’tu i mua i te aro o to‘u Atua, ua haamauiui-rahi-hia to‘u aau i te horiri faito ore.

« … E ua ahoahohia atoa vau i te haamana‘oraa i ta‘u mau hara e rave rahi, inaha, ua haamana‘o vau e, i faaroo na vau i to‘u ra metua tane i te tohuraa’tu … i te taeraa mai o te hoê, o Iesu Mesia, te Tamaiti a te Atua, ei taraehara no to te ao nei.

« Te tape‘a ra to‘u aau i taua mana‘o ra, ua pii ihora vau i roto ia‘u iho: E Iesu e, te Tamaiti a te Atua ra, aroha mai oe ia‘u nei. …

« E … inaha, te feruri noa ra vau i te reira ra, aore i ti‘a ia‘u ia haamana‘o â i to‘u ati. …

« Aue ho‘i te oaoa e te maramarama maere ta‘u i ite i reira; î a‘e ra to‘u aau i te oaoa, ua tae atura hoi ïa i te faito o to‘u ra mauiui i te rahi !

« … Aore ho‘i te mea e hau i te oaoa e te maitai i to‘u ra oaoa » (Alama 36:12–14, 17–21).

  • E mea nahea te tatarahapa e te faaoreraa hapa i te hopoiraa mai i te oaoa ia Alama ?

Te mau Fifi no te Faataimeraa i to Tatou Tatarahapa

  • Eaha te tahi mau hopearaa o te faataimeraa i to tatou tatarahapa ?

Ua parau mai te mau peropheta e « tei teie nei oraraa te taime ia faaineine te taata ia farerei i te Atua » (Alama 34:32). I teie nei tatou e tatarahapa ai, i te mau mahana atoa. Ia ti‘a mai tatou i ni‘a i te po‘ipo‘i, e hi‘opo‘a tatou ia tatou iho no te ite e, te vai ra anei te Varua o te Atua i piha‘i iho ia tatou. I te pô hou a haere ai tatou e taoto, e mea ti‘a ia tatou ia hi‘opo‘a i ta tatou mau ohipa e te mau parau i te ao e ia ani i te Fatu ia tauturu mai ia tatou ia ite i te mau mea e ti‘a ia tatou ia tatarahapa. Na roto i te tatarahaparaa i te mau mahana atoa e ia faaore mai te Fatu i ta tatou mau hara, e maitai roa tatou. Mai ia Alama, e nehenehe to tatou oaoa e te poupou ia riro ei mea maitai e te nehenehe.

Te tahi atu mau Papa‘iraa Mo‘a

Nene’i