“Sa mga Pangagamhanan ug mga Balaod,” Kinatibuk-ang Saysay sa mga Pagpadayag (2016)
“Sa mga Pangagamhanan ug mga Balaod,” Kinatibuk-ang Saysay sa mga Pagpadayag
Sa mga Pangagamhanan ug mga Balaod
Si Lyman Wight mapasigarbohong nagtan-aw sa serbisyo sa iyang amahan sa kasundalohan atol sa Rebolusyon sa Amerika. Alang ni Wight, ang kadaogan sa Amerikano niana nga panagbangi nakahimo og mas labaw pa kaysa pagseguro sa independensiya alang sa Estados Unidos; nagseguro kini sa mga katungod sa kinabuhi ug kalingkawasan alang Amerikano nga katawhan. Si Wight nagtuo nga kadto nga mga hiyas mao ang malungtarong kabilin sa Rebolusyon sa Amerika ug mipalista nga makig-away sa Gubat niadtong 1812 sa pagpanalipod kanila.
Pero, ang malaomon nga pagsabot ni Wight niining mga mithi sa Amerikano gihagit pag-ayo sa iyang mga kasinatian isip usa ka miyembro sa Simbahan nga nagpuyo sa Missouri atol sa tuig 1830. Sa dihang siya ug labaw sa usa ka libo ka ubang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mibalhin ngadto sa Lalawigan sa Jackson, Missouri, taliwala sa tuig 1831 ug 1832, daghang residente sa lalawigan wala makagusto sa mga pagtuo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug nahadlok sa ilang potensyal nga makaimpluwensya sa lokal nga mga politika. Apan imbes motahod sa mga katungod sa mga miyembro sa Simbahan sa pagsimba ug sa pagbotar sumala sa gidiktar sa ilang kaugalingong konsensya, ang mga residente sa Lalawigan sa Jackson migamit og dili legal nga kapintas aron sa pagpugos sa mga Santos sa pagbiya sa ilang tinuohan o pagbiya sa lalawigan. Naglihok isip mga vigilante, kining mga lumulupyo sa Missouri pisikal nga miabuso sa mga miyembro sa Simbahan nga nagpuyo sa lalawigan, miguba sa ilang kabtangan, ug sa kataposan mimando kanila sa pagbiya.
Nadismaya si Wight nga ang mga opisyal sa gobyerno sa estado ug sa federal mikonsentir ug gani miawhag sa maong mga aksiyon batok sa mga miyembro sa Simbahan. Sa usa ka petisyon ngadto sa Senado sa Estados Unidos paglabay sa pipila ka tuig, siya mipahayag nga ang iyang “amahan usa ka sundalo sa rebolusyon” ug kining mga kalapasan sa mga katungod sa lumulopyo nga mga miyembro sa Simbahan “[dili] ang mga kagawasan nga iyang [gihatag] alang nako ug sa akong kaliwatan.” Ang petisyon ni Wight nagpakita og tensiyon tali sa kamaunongon nga iyang gibati sa iyang nasod, sa iyang pagtamay sa mga aksiyon sa daghang mga lalaki nga gipili sa pagdumala niana nga nasod, ug sa iyang debosyon sa usa ka pagtuo nga iyang gituhoan nga mas molungtad pa kay sa tanang yutan-ong mga panggobiyerno.
Kompensasyon
Sama ni Lyman Wight, ang mga lider sa Simbahan adunay komplikado nga relasyon sa lokal ug nasyonal nga mga gobyerno. Sa dihang ang mga miyembro sa Simbahan sa Lalawigan sa Jackson giabog gikan sa ilang mga panimalay niadtong Nobiyembre 1833, ang mga lider sa Simbahan nagtuo nga ang mga gobyerno sa Missouri ug sa Estados Unidos matag usang napakyas sa pagpanalipod sa mga katungod sa lumulupyo nga mga Santos sa Missouri ug mibati nga napugos sa pagprotesta sa mga aksiyon (ug sa walay gihimo nga aksiyon) sa pinili nga mga opisyal nga misangpot sa pagpapahawa sa mga Santos. Sa samang higayon, misugod sila sa paghimo og legal ug politikal nga pag-apelar ngadto niining sama nga mga gobyerno alang sa pagpahiuli sa ilang kabtangan ug mga katungod sa pagkalumulupyo sa Lalawigan sa Jackson.
Pipila ka prominente nga mga lumulupyo misimpatiya sa kalisod sa mga Santos, apan daghan ang nagduda sa mga motibo sa mga Santos. Ang pasalig sa Simbahan ngadto sa awtoridad sa pagpadayag ug sa paspas nga pagpundok sa mga miyembro sa Simbahan sa Ohio ug Missouri nakapabalaka sa pipila ka Amerikano nga ang tumong sa Simbahan mao ang pag-establisar sa iyang kaugalingon nga katilingban nga mobaliwala sa mga balaod ug awtoridad sa Estados Unidos. Unsaon sa mga lider sa Simbahan sa pagprotesta sa dili maayong pagtagad sa gobyerno samtang nagpadayag sa ilang suporta alang sa gobyerno ug gani nanghangyo og tabang sa gobyerno?
Ang Deklarasyon
Niadtong Agosto 17, 1835, sa taliwala sa mga pagsulay sa mga Santos sa pagpangayo og tabang sa gobyerno, si Oliver Cowdery ug Sidney Rigdon mipresentar og dokumento nga giulohan og “Declaration of Government and Law” [Deklarasyon sa Gobyerno ug Balaod] ngadto sa mga miyembro sa Simbahan sa Kirtland, Ohio. Ang deklarasyon—karon Doktrina ug mga Pakigsaad 134—nagtinguha sa pagtubag sa tanang mga kabalaka sa mga Santos. Pinaagi sa pagpahayag nga ang “mga panggamhanan gitukod sa Dios alang sa kaayohan sa tawo” ug nga ang Dios mohimo sa mga indibidwal nga “may tulubagon sa ilang mga binuhatan” isip mga opisyal sa gobyerno, ang deklarasyon naghulagway sa sibil nga mga pangagamhanan isip sekular nga institusyon kansang mga aksiyon adunay espirituwal nga mga sangpotanan. Pinaagi sa pagpasabot nga ang matag opisyal sa gobyerno “kinahanglan nga hatagan og pagtahod sa iyang posisyon” ug “ngadto sa mga balaod ang tanan nga mga tawo kinahanglan mohatag sa pagtahod ug pagtagad,” ang deklarasyon naghatag og gibug-aton sa mga pagtulun-an sa Simbahan nga ang mga miyembro niini kinahanglan masinugtanon sa balaod nga mga lumulupyo kinsa nagsalmot sa kalinaw ug panag-uyon” sa mga katilingban nga ilang gipuy-an. Miinsister kini nga ang gobyerno kinahanglan nga moseguro sa katungod sa mga lumulupyo sa pagsimba sumala sa mga gidiktar sa ilang kaugalingong mga konsensya ug nga ang relihiyoso nga mga grupo nga nakasinati og pang-abuso tungod sa ilang relihiyoso nga mga praktis makataronganon lang nga mopetisyon sa gobyerno alang sa mga kompensasyon. Dili direktang naghisgot sa bag-ong mga kasinatian sa mga Santos sa Lalawigan sa Jackson, ang deklarasyon miinsister sa katungod sa mga lumulupyo sa pagpanalipod sa ilang mga kaugalingon batok sa relihiyoso nga pagpanggukod kon ang gobyerno walay tubag sa ilang mga hangyo alang sa panabang.
Ang mga miyembro sa Simbahan midawat sa deklarasyon ug milakip niini sa unang edisyon sa Doktrina ug mga Pakigsaad. Dili sama sa ubang seksiyon niana nga basahon diin ang Dios mipadayag sa Iyang kabubut-on ngadto sa mga Santos, kini nga seksiyon naglakip sa pagpasabot sa mga Santos sa ilang panglantaw ug mga pagtuo ngadto sa kinatibuk-ang publiko. Labing seguro gisulat kini ni Oliver Cowdery, kay siya ang misulat sa daghang hilisgotan nga naghisgot niini sa bag-ong mga editoryal sa pamantalaan. Bisan og si Joseph Smith didto sa Teritoryo sa Michigan sa dihang ang deklarasyon gipresentar ngadto sa Simbahan, gidawat niya kini ug mikutlo niini sa iyang pagpamulong ug pagsulat.
Sa Unsa nga Paagi Gigamit ang Deklarasyon
Ilabi na human sa 1838, sa dihang ang mga Santos giabog gikan sa Missouri tungod sa ehekutibong mando sa gobernador, si Joseph ug ubang mga lider sa Simbahan migamit sa mga baroganan sa deklarasyon samtang nakigbisog sila sa mga katungod sa mga miyembro sa Simbahan sa pagkalumulupyo. Pananglitan, niadtong 1840 samtang si Joseph didto sa silangang Estados Unidos nagpetisyon sa federal nga gobyerno sa alang sa kompensasyon human gikompiskar ang kabtangan sa mga miyembro sa Simbahan, misulat siya ngadto sa editor sa pamatalaan sa Pennsylvania diin siya mitubag sa mga pangangkon nga gihimo sa pipila ka kritiko niana nga dapit. Hinuon, sa paghimo sa sulat, gikopya ra ni Joseph ang teksto sa deklarasyon bahin sa gobyerno, giilisan og “ako nagtuo” sa matag higayon nga ang pamahayag naglakip sa hugpong sa mga pulong nga “kami nagtuo.”
Paglabay sa pipila ka bulan, si Joseph, Sidney Rigdon, ug Elias Higbee nakakuha og husay atubangan sa usa ka komitiba sa mga senador sa Estados Unidos aron sa paghisgot sa mga pagpanggukod didto sa Missouri. Niana nga husay, si Congressman John Jameson sa Missouri misulay sa pagpangatarongan sa miaging kapintas batok sa mga miyembro sa Simbahan pinaagi sa pagsulti nga si Joseph mihatag sa iyang mga sumusunod og kagawasan sa pagbaliwala sa mga balaod sa yuta. Si Elias Higbee determinadong misalikway niini nga pangangkon, nakiglalis nga ang Simbahan “walay doktrina nga sama niana ni mituo sa bisan unsa nga butang,” ug migiya sa komitiba ngadto sa 1835 nga “Declaration of Government and Law” [Deklarasyon sa Gobyerno ug Balaod] sa Doktrina ug mga Pakigsaad isip pamatuod nga sila “dugay nang mimantala sa [ilang] pagtuo niana nga hilisgotan.” Kining 1840 nga komitiba sa Senado mibalibad sa paghatag sa Simbahan og kompensasyon alang sa mga pagpanggukod, apan ang mga lider sa Simbahan nagsunod sa mga mithi nga gihulagway sa deklarasyon.
Duha ka tuig ang milabay, sa dihang ang mga lider sa Simbahan misulat nga karon nahimong inila ang “Wentworth Letter” [Sulat ni Wentworth] isip usa ka mubo nga deskripsyon sa kasaysayan ug mga pagtuo sa Simbahan, ang mga baroganan nga anaa sa deklarasyon bahin sa gobyerno nakita nga nakapadasig sa sulod sa duha ka lain-laing mga pamahayag. Kadto nga mga pamahayag, karon nga nailhan nga ang ikanapulog usa ug ikanapulog duha nga mga artikulo sa hugot nga pagtuo, nagmatuod sa baroganan sa Simbahan sa kagawasan sa tanang lalaki ug mga babaye sa pagsimba sa Dios sumala sa gidiktar sa ilang kaugalingong konsensya ug sa mga pagtulun-an niini nga ang mga miyembro sa Simbahan ubos sa mga opisyal sa gobyerno ug kinahanglan nga magmasulundon ngadto sa mga balaod sa yuta nga ilang gipuy-an.
Ihatag ngadto sa kang Caesar
Ang mga lider sa Simbahan niadtong mga 1830 kinahanglan nga mopauyon-uyon sa usa ka komplikado nga politikanhong sitwasyon, apan ang ilang sitwasyon lisod nga walay sama. Ang relihiyoso nga mga grupo nga nagtinguha sa pagtukod sa gingharian sa Dios sa yuta kinahanglan mabinantayon kanunay sa pagpakig-inter-aksyon sa sekular nga “mga gahom nga anaa karon.” Si Jesukristo nag-atubang sa susama nga mga hagit atol sa Iyang mortal nga pangalagad. Sa dihang giakusaran Siya nga misulay sa pag-ilog og politikanhon nga gahom gikan sa mga opisyal sa Judeo ug Romano, Siya mipahayag nga ang Iyang “gingharian dili iya niining kalibotan” ug misugo sa Iyang mga disipulo nga “ihatag ngadto kang Caesar ang iya ni Caesar; ug ngadto sa Dios ang iya sa Dios.” Niini nga pagsabot, ang 1835 nga “Declaration of Government and Law” mipalanog sa paagi ni Jesus sa pagtukod sa Iyang Simbahan sulod sa mga utlanan sa gamhanan nga mga nasod.
“Miboluntaryo ko sa pagpanalipod sa akong [na]sod sa miaging gubat [ang Gubat sa 1812],” 1839 nga sulat ni Lyman Wight sa usa ka petisyon ngadto sa Senado sa Estados Unidos, “apan ako [dili makapuyo] sa Estado sa Missouri nga dili isa[likway ang akong] relihiyon.” Ug mao nga ang nangangkon sa kaugalingon nga patriyota naguol nga wala siya “dili siya magpakabuhi nga magpuyo [sa maong pagkaulipon sa unsay gitawag nga gawasnong panggobyerno.” Ang petisyon ni Wight nagpakita sa usa sa unang mga baroganan sa “Declaration of Government and Law” [Deklarasyon sa Gobyerno ug Balaod]—nga ang mga miyembro sa Simbahan adunay katungdanan sa pagmaunongon sa ilang nasod apan kinahanglan makigtambayayong sa pagtrabaho sa pagtukod og mga gobyerno nga moseguro sa kagawasan ug mga katungod sa tanang mga lumulupyo.