“Kalinaw ug Gubat,” Kinatibuk-ang Saysay sa mga Pagpadayag (2016)
“Kalinaw ug Gubat,” Kinatibuk-ang Saysay sa mga Pagpadayag
Kalinaw ug Gubat
Pipila ka adlaw sa wala pa ang Pasko sa 1832, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Kirtland misulod gikan sa tugnaw, gabonon nga hangin aron molingkod kilid sa kahayag sa ilang init, nagdilaab nga mga kalayo. Giablihan nila ang ilang lokal nga mantalaan, ang Painesville Telegraph, ug nakita ang makaalarma nga balita. Pito ka gatos ka milya paingon sa habagatan, ang lehislatura sa Habagatan nga Carolina, usa ka estado sa Estados Unidos, mideklarar nga “walay bili ug dili balido” ang mga buhis nga gipatuman sa imported nga mga produkto sa pederal nga gobyerno. Kini nga kalihokan nakamugna og “krisis sa pagpawalay bili” nga mihagit sa katungod sa pederal nga gobyerno sa pagpatuman sa kaugalingon niining balaod. Adunay makapabalaka nga gubat nga nagsingabot.
Kini nga mga buhis giestablisar aron panalipdan ang amihanang mga manggagama og produkto gikan sa langyaw nga kakompetensiya. Nakita sa taga-kasadpang mga mag-uuma nga dili kini makiangayon. Nganong kinahanglan man sila nga mobayad og dugang alang sa mga produkto nga dili hinimo sa ilang rehiyon? Si Andrew Jackson, ang presidente sa Estados Unidos, miisyu og pamahayag diin mipasidaan siya nga ang pagdumili sa Habagatan nga Carolina sa pederal nga mga buhis usa ka pagsukol nga posibling mosangpot sa pagbanaw sa dugo. Ang Habagatang Carolina mitubag dayon pinaagi sa pagpangandam alang sa gubat. Murag dili na madala og areglo. Ang mga asoy nga gibasa sa mga residente sa Kirtland nag-ingon nga murag magsugod na ang gubat: “Sulayi nga ang usa ka tawo manghulga nga ang bayoneta sa Pederal mokidlap diha sa among mga utlanan,” ang usa ka asoy gibasa, ug mahimo kining usa ka “gubat sa mga labaw og katungod.”
Ang Pagpadayag sa Adlaw sa Pasko
Gipanid-an og maayo ni Joseph Smith kini nga panagbangi pinaagi sa mantalaan nga moabot ngadto sa Kirtland. Midugang siya og mubo nga sulat sa iyang kasaysayan mahitungod sa mga tawo sa Habagatan nga Carolina “nagpahayag sa ilang estado, nga usa ka gawasnon ug Independente nga Nasod” ug sa “pamahayag batok niini nga pagsukol” nga gihatag ni Presidente Jackson. Ug dayon, human niini nga mga pulong, si Joseph misukip sa unsay gitawag og “panagna bahin sa gubat” usa ka pagpadayag nga iyang gidiktar sa iyang klerk nga si Frederick G. Williams sa Adlaw sa Pasko sa 1832, pipila ka adlaw human sa balita nga migawas sa mga mantalaan sa Kirtland. Kana nga pagpadayag nailhan karon isip ang Doktrina ug mga Pakigsaad 87.
Nga walay paghisgot sa ngalan ni Presidente Jackson, ang panagna bahin sa gubat mihimo og kondisyonal nga mga saad sa presidente nga dili malikayan. Si Presidente Jackson nanagna nga moresulta ang panaggubat kon ang Habagatan nga Carolina mopadayon sa pag-insister nga sila ang may labaw nga katungod niini. Sumala ni Presidente Jackson, ang Habagatan nga Carolina nakasulti na pinaagi sa mga binuhatan niini: “Ang kalinaw ug kaabunda among papason; kining gawasnon nga pagnegosyo among babagan; kining tambok nga mga umahan among pabanawan og dugo.” Apan, kon ang Habagatan nga Carolina moatras, ang pagbanaw malikayan. Diha sa panagna ni Joseph Smith, hinuon, ang pagpaagas og dugo mao ang segurado nga mahitabo. “Ang mga gubat nga sa dili madugay mahitabo magsugod sa pagsukol sa Habagatan nga Carolina,” ang pagpadayag nag-ingon, “sa kataposan mosangpot sa pagkamatay ug pagkaalaot sa daghan nga mga kalag.” Ang pagpadayag nagpakita daan nga walay malinawon nga resolusyon.
Ang kalaglagan dili bag-ong tema sa mga pagpadayag ni Joseph Smith. Ang Ginoo mipasidaan na bahin sa usa ka panahon diin ang kagutom, kamatay, ug mga bagyo modangat sa mga lumulopyo sa kalibotan. Ang pagpadayag nagtudlo nga ang halapad nga kalaglagan mag-una sa Ikaduhang Pag-anhi sa Ginoo, ug ang kapirmehon sa mga paghisgot sa kalaglagan diha sa mga pagpadayag nakaaghat sa daghang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa pag-ingon nga hapit na ang Ikaduhang Pag-anhi.
Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 87 nakapasamot lang sa mga pagdahom nga ang Ikaduhang Pag-anhi haduol na. Ang ubang mga pagpadayag naghisgot sa kalaglagan sa dili matino nga panahon ug lugar: Ang kalaglagan mahitabo “sa dili pa kining mahinungdanon nga adlaw,” nagpasabot sa Ikaduhang Pag-anhi, o mahitabo tali sa “tanang nasod.” Ang gubat ug mga hungihong sa gubat mahitabo “sa inyong kaugalingong mga yuta,” ang pagpadayag miingon, ug “sa langyaw nga mga yuta.” Ang Dokrina ug mga Pakigsaad 87, sa pagtandi, milambigit sa kalaglagan sa piho nga mga lugar ug mga panghitabo sa kontemporaryo nga talan-awon: ang Habagatan nga Carolina ug ang pagsukol niini gihinganlan. Ang panagbangi naglakip og mas daghan pa kaysa sa naggubat nga mga nasod. Naglakip usab kini sa dinaogdaog nga mga grupo—sa “mga ulipon” ug sa “mga salin”—sa pagsukol batok sa ilang mga agalon ug mga tigbantay.
Ang paghisgot bahin sa mga ulipon direktang gisukip sa Doktrina ug mga Pakigsaad 87 ngadto sa panagbangi sa pederal nga gahom. Sa mga kalihokan nga misangpot sa krisis, ang mga nagpuyo sa Habagatan nga Carolina nakiglalis nga ang pederal nga mga buhis tuyong giplano aron madaot ang ekonomiya sa pagpanguma nga gitrabaho sa mga ulipon nga nagdominar sa American South. Ang mga estado nga mibarog aron makabenepisyo gikan sa mga buhis, lakip na ang Ohio, ang tanan mihimo sa pagpangulipon nga dili legal. Ang panagna ni Joseph Smith bahin sa gubat miila niining grabeng panagsungi sa heyograpiya ug sa politika ug milambigit niini ngadto sa mga gubat nga dili malikayan nga mosunod: “Ang Habagatang mga Estado mabahin batok sa Amihanang mga Estado, ug ang Habagatang mga Estado manawag sa ubang mga nasod, bisan gani ang nasod sa Britanya.” Niadtong 1832, ang Europe nagsalig sa mga gapas sa habagatan alang sa mga industriya sa panapton. Ang Britanya ingon og modapig sa katuyoan sa Habagatan nga Carolina.
Ang Krisis Napakgang
Sa dakong katingala sa tanan, ang krisis sa pagpawalay bili natapos sa wala pa kini magsugod. Pagka-Pebrero 1833, si Presidente Jackson mipasiugda sa pagpakubos, pag-areglo sa buhis, gipanghingusgan ang mga katungod sa pederal nga gobyerno samtang gipatuman ang mga gipangayo nga mga katungod sa estado sa mga tawo nga nagtinguha nga ang Habagatan nga Carolina mobulag gikan sa Estados Unidos. Ang krisis napakgang, ang kalinaw nabalik sa yuta, ug si Presidente Jackson nagpahimulos sa unsay iyang labing mahinungdanon nga kadaogan isip presidente.
Ang malinawon nga resolusyon sa krisis nakapalipay sa tanan apan dili sa agresibong mga tawo nga gusto og kagubot. Isip sumusunod ni Kristo, si Joseph Smith ganahan og kalinaw ug gidawat ang pag-areglo, ug naghinamhinam siya sa pagbalik sa Prinsipe sa Kalinaw ug sa Iyang malinawong paghari sa milenyum. Apan ang grabe nga mga gipanagna nga anaa sa panagna bahin sa gubat, nga gilambigit nga ingon og may kalabotan kini sa kasamtangang mga panghitabo, nakapatingala ni Joseph. Ang kamatayon ug kaalaotan sa daghang kalag wala mahitabo. Ang mga estado sa Habagatan padayon nga nagkabangi batok sa Amihanan bahin sa problema sa pagpangulipon, apan ang mga ulipon wala mosukol sa ilang mga agalaon, ug ang Habagatan nga Carolina wala motawag sa Britanya alang sa tabang. Si bisan kinsa nga nagtan-aw sa katumanan sa pagpadayag sa 1833 tingali nasagmuyo.
Si Joseph Smith murag nagpanagana sa pagpakatap sa balita bahin sa iyang panagna bahin sa gubat. Bisan sa wala pa mapakgang ang krisis, gisultihan niya ang editor sa mantalaan nga segurado siya nga “dili daghang katuigan ang molabay nga ang Estados Unidos mopakita og ingon niana nga talan-awon sa pagpaagas sa dugo nga walay susama sa kasaysayan sa atong nasod.” Apan wala siya makakuha og dugang nga detalye kaysa niana. Wala siya maghisgot sa Habagatan nga Carolina diha sa iyang ulahi nga mga pagtudlo ug mga wali. Sa dihang iyang gitigom ang iyang mga pagpadayag alang sa pagmantala niadtong 1835, wala iapil ni Joseph ang Doktrina ug mga Pakigsaad 87 sa iyang koleksiyon. Human nga ang krisis sa pagpawalay bili malinawong natapos, ingon og mas labing maayo nga ihiklin ang pagpadayag sa tibuok niyang kinabuhi.
Si Joseph segurado sa iyang nauna nga mga pagpadayag. Gibati niya ang tingog sa Dios nga namulong pinaagi kaniya kaniadto ug nakita nga nahitabo kadto nga mga pulong. Tingali natingala siya kon kini nga pagpadayag usa ba ka kaso sa bakak nga panagna. O, kon kini nga panagna tinuod, unsa man ang gusto sa Dios nga buhaton ni Joseph karon nga ang kalinaw, bisan kon temporaryo, naangkon?
Balaang mga Dapit
Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 87 wala gayod makapausab sa pamaagi ni Joseph Smith sa pag-atubang sa kinabuhi. Wala siya magtago ilawom sa yuta o kondili motago aron dili makita sa publiko, maghulat sa kataposan. Bisan sa wala pa ang malamposon nga resolusyon ni Presidente Jackson sa krisis, sa dihang murag mahitabo ang gubat, si Joseph hilom nga miabli og eskwelahan alang sa mga elder nga sa dili madugay manglakaw ngadto sa kalibotan isip mga misyonaryo. Ang Eskwelahan sa mga Propeta, nga maoy tawag ni Joseph niini, mag-abot uban sa gamay nga grupo sa kalalakin-an nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sulod sa balay tipiganan ni Newel K. Whitney sa Kirtland.
Diha sa eskwelahan, gitudloan ni Joseph ang mga estudyante kon unsaon sa “pagpamulong sa ngalan sa Dios.” Giawhag niya ang kalalakin-an sa pagputli sa ilang mga kaugalingon aron ang Espiritu sa Dios makatabang nila sa pagpangita ug sa pagtudlo sa pinili. Kadtong nagsunod sa Pulong sa Kaalam, si Joseph mitudlo, modagan ug dili maluya ug molakaw ug dili makuyapan. Si Presidente Jackson nagtinguha sa pagpakgang sa kalaglagan pinaagi sa diplomasiya. Si Joseph mitudlo nga ang “tiglaglag nga anghel” posibleng malikayan pinaagi sa matarong nga pagpuyo.
Si Joseph wala gayod molikay kay nahadlok sa pagpasidaan sa kalibotan bahin sa mga katalagman nga moabot. Apan dili kana mao ang punto sa iyang mensahe. Siya dili usa ka propeta nga managna lang og ngil-ad nga mga butang nga mahitabo, nga ang gipanagna mao lamang ang kaalaotan ug kasub-anan. Sa kataposan sa Doktrina ug mga Pakigsaad 87, gisultihan sa Ginoo ang mga Santos kon unsaon pagtubag sa ingon niana ka makahasol nga mga panagna. Dili sila magpuyo sa kahadlok o mosalikway sa ilang kasamtangan nga mga buluhaton. Kinahanglan sila nga “mobarog … sa balaan nga mga dapit ug [sa dili] pagbalhin.”
Pipila ka adlaw human nadawat ang Doktrina ug mga Pakigsaad 87 si Joseph Smith nakadawat og laing pagpadayag, diin ang Ginoo misugo sa mga Santos sa pagtukod og templo sa Kirtland (Doktrina ug mga Pakigsaad 88). Kini nga pagpadayag, sama sa panagna bahin sa gubat, naghisgot bahin sa mga kalaglagan nga moabot. Apan naghisgot usab kini og importante nga buhat nga ipahigayon sa mga Santos. Dili sila maglingkod lang nga walay gibuhat, maghulat sa pagbalik ni Kristo samtang ang kalibotan ang tanan sa ilang palibot nagun-ob. Ni magsangyaw lang sila, sama sa gihimo sa mga managna lang og ngil-ad nga mga butang nga mahitabo. Kinahanglan sila nga magtukod og bag-ong mga istraktura, bag-ong mga institusyon, bag-ong “balaan nga mga dapit.” Nagmasulundon kanunay sa iyang mga pagpadayag, si Joseph miabli sa Eskwelahan sa mga Propeta, sama sa gisulti sa pagpadayag nga iyang buhaton. Sa kaulahian niana nga ting-init iandam niya ang yuta aron sugdan ang pagtukod sa templo.
Hangtod sa kataposan sa kinabuhi ni Joseph, ang “balaang mga dapit,” mga templo ug mga eskwelahan, mao ang nakakuha sa iyang pagtagad. Ang kasinataian nagtudlo kaniya nga dili kaayo motuo sa gahom sa diplomasiya, sama sa gibuhat ni Andrew Jackson. Nasayran ni Joseph gikan sa pagsige og balhin-balhin sa mga Santos nga gipugos sa pagbuhat niini kon unsa ra ka kadiyot ang kalinaw. Bisan pa sa naglibot kanila nga panagbangi, ang mga Santos makakaplag kanunay og kalinaw diha sa proseso sa paghimo ug pagpuyo sa balaan nga mga dapit.
Panapos
Tulo ka dekada human nadawat ang Doktrina ug mga Pakigsaad 87 ang Habagatan nga Carolina misukol na usab. Nakombinsir nga ang pagkapili ni Abraham Lincoln isip presidente sa U.S. moresulta sa kagubot alang sa institusyon sa pagpangulipon, ang lehislatura sa estado mibotar nga mobulag gikan sa Estados Unidos. Ang gibuhat sa Habagatang Carolina maoy hinungdan sa gubat tali sa Amihanan ug Habagatan. Miresulta sa daghang kamatayon ug kaalaotan. Ang mga taga-Habagatan nanawag og tabang sa Britanya. Ang mga ulipon misukol sa ilang mga agalon. Nianang higayona, ang mga Santos, nga anaa karon sa ilang bag-ong panimalay sa bukid sa Kasadpan, nagtrabaho og maayo sa mga pundasyon sa laing balaan nga dapit—ang Templo sa Salt Lake.