Ang Mensahero ug ang Manipesto

Jed Woodworth

Usa ka mabugnaw nga kabuntagon sa tinglarag, Lunes sa ika-sais sa Oktubre 1890, pito ka libo nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw hilom naglingkod sa kahoy nga lingkoranan sa dakong oval sa tabernakulo sa Temple Square. Ang kalihokan mao ang tinunga sa tuig nga kinatibuk-ang komperensiya sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ug ang kahugpongan miadto sa pagpaminaw sa panudlo gikan sa kalalakin-an kinsa ilang gitahod isip mga propeta, mga manalagna, ug mga tigpadayag.

Nianang higayona, ang mga mamumulong sa komperensiya wala pahibaloa daan kon sila mamulong ba. Ang Presidente sa Simbahan mohatag sa tahas sa pagpamulong nianang tungora kon iyang nabati ang pag-aghat. Walay usa nga nag-andam daan og mga pakigpulong. Pipila sa mga mamumulong miadto sa komperensiya nga adunay mubo nga latid nga gisukip ngadto sa ilang mga kasulatan, apan daghan pa ang miabot nga walay mga sinulat, nagsalig sa Balaang Espiritu sa pagpuno sa ilang mga hunahuna kon ilang madunggan ang propeta nga motawag sa ilang ngalan.

Samtang ang mga tawo nagpaabot sa unang sesyon sa pakigpulong, si Presidente Wilford Woodruff miliso ngadto sa iyang tuo nga habig, mitan-aw sa lalaki nga tupad kaniya, ug mihangyo kaniya sa pagbarog ug mamulong sa nanambong. Kana nga lalaki mao si Presidente George Q. Cannon, Unang Magtatambag ni Presidente Woodruff sa Unang Kapangulohan. Nakuratan si Presidente Cannon, tungod kay nagtuo siya nga si Presidente Woodruff ang mangulo niining makasaysayanong takna. Sa miaging pipila lang ka minuto, si Orson F. Whitney, usa ka bishop sa Siyudad sa Salt Lake, nakabasa sa Manipesto, ang mahinungdanon nga dokumento (naila karon nga Opisyal nga Pahayag 1) diin si Presidente Woodruff namahayag sa iyang intensiyon sa pagsumiter ngadto sa mga balaod sa pagdili sa dinaghan nga kaminyoon. Si Presidente Woodruff miluwat sa dokumento ngadto sa prensa sa miaging duha ka semana, nga walay komento. Si Presidente Cannon mitan-aw ngadto sa dakong pundok sa mahinuklogon ug matinguhaon nga mga tawo, nga adunay usa ka butang sa ilang mga hunahuna.

“Gibati nako nga gustong mobalibad niini,” misulat si Presidente Cannon, nagsulti bahin sa hangyo sa pagpamulong. “Murag wala pa gyod ko sukad gihangyo sa pagbuhat og usa ka butang nga daw mas lisod pa niini.”

Ang mga Santos nagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon sulod sa katunga na sa usa ka siglo. Ang mga babaye ug lalaki naguol tungod sa desisyon sa pagsulod sa usa ka baroganan nga lahi sa ilang gidak-an nga relihiyon ug mga hilig. Sila nag-antos sa personal ug kolektibong pag-inusara, pagpanghasi, ug pagkabilanggo tungod sa baroganan. Apan sila midawat usab sa dinaghan nga kaminyoon sumala sa gimando sa Dios ngadto sa Simbahan. Nagtuo sila nga ang maong praktis milimpyo sa ilang mga kalag ug mipaila sa ilang pagkalahi sa mga mata sa kalibotan. Unsa ang ilhanan nila karon? Si Presidente Cannon seguradong nasayod nga ang halapad nga mga kausaban sa pag-ila sa kaugalingong dili sayon himoon. Ang kaguol sa pag-undang sa dinaghan nga kaminyoon makigtigi sa hagit sa pagsulod niini.

Pagkahuman og basa ni Bishop Whitney sa dokumento, ang komperensiya miboto pinaagi sa pag-isa sa kamot aron sa pagpaluyo niini isip “adunay awtoridad ug obligado nga sundon” sa simbahan. Kadaghanan mibotar sa pag-uyon, apan ang uban gipabilin ang ilang mga kamot sa ilang paa, dili andam sa pagdawat sa Manipesto isip ang kabubut-on sa Dios. Gikan sa atubangan, ang mga lider sa Simbahan nagtan-aw sa mga nanambong nakakita sa mga bana ug mga asawa nga nanagbakho, matinguhaon ug dili segurado, wala masayod kon unsa ang gipasabot sa Manipesto alang kanila ngadto sa umaabot.

Si Presidente Cannon miisa sa iyang kamot sa pagsuporta sa Manipesto lakip sa kadaghanan sa mga tawo. Apan ang kabug-at sa paghiusa sa nabahin-bahin nga nanambong bahin sa iyang gitawag nga “labi ka delikado nga hilisgotan” ingon og hilabihan kaayo nga hapit dili madala. Ang mensahe mahimong adunay liboan ka lainlaing sangpotan. Samtang nagbarog siya ug milakaw ngadto sa podium, nabug-atan ang iyang hunahuna. “Walay butang sa akong hunahuna nga ingon og klaro nakong masulti kabahin niini nga hilisgotan,” siya misulat nianang higayona. “Mibarog ko nga wala masayod unsay isulti.”

Ang Magtatambag

Si George Quayle Cannon hapit panagsa ra gyod kaayo nga mahutdan og ikapamulong. Mahigalaon ug matinagdanon ang kinaiya, siya nalambigit sa mga pulong sa tibuok niyang kinabuhi. Sa tin-edyer pa didto sa Navoo, mi-apprentice siya sa buhatan sa printahanan sa pamantalaan sa Simbahan. Mipadayon siya sa pagmugna og labing gamhanan nga patigayon sa pagmantala sa tibuok sa Utah ug migahin og dakong panahon sa iyang kinabuhing hamtong diha sa pagsulat og mga editoryal sa mga pamantalaan sa Simbahan ug mga peryodiko nga iyang gimantala.

Sa pag-ila sa mga gasa ni Cannon ug sa iyang gamhanang plataporma, si Presidente Brigham Young mitawag kaniya sa pagka-apostol niadtong 1860 ug sa wala madugay ngadto sa Unang Kapangulohan isip magtatambag. Si Presidente Cannon nagserbisyo isip usa ka magtatambag sa upat ka Presidente sa Simbahan sulod sa hapit tulo ka dekada.

Si George Q. Cannon nailhan sa tibuok niyang kinabuhi tungod sa iyang gamhanang kaalam. Ang iyang kauban nga mga Apostol miila kaniya isip usa ka tawo nga walay kaparehas taliwala sa mga lider sa Simbahan. Kasagaran siya ang Apostol kinsa gihangyo sa paghatag og sensitibo nga pakigpulong o pagsulat sa sensitibo nga sulat. Ang pahayagan sa silangang Estados Unidos mitawag kaniya nga “ang Mormon Richelieu” tungod kay siya gituohan nga henyo nga nagpaluyo sa tanang kalihokan sa Santos sa Ulahing mga Adlaw.

Apan ang reputasyon nga usa ka henyo nakapabalaka usab ni George Q. Cannon. Nakahasol kini kaniya nga giila isip ang tinubdan sa mga ideya nga wala niya giimbento ug mga kalihokan nga wala siya niya gisugdahan. Siya misupak nga gitan-aw isip ang tawo nga nagpaluyo sa tanang kalihokan. Nasayod kaayo siya nga ang iyang katungdanan mao ra ang tigtambag. Dili siya ang Presidente sa Simbahan, dili ang tawo kinsa naghupot sa mga yawe sa pagkapari nga nangulo sa Simbahan. Siya mapaubsanon nga mitugyan ngadto sa awtoridad bisan pa og ang uban dili makakita niini.

Ang Krusada

Ang krusadang pederal batok sa buhat sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw bahin sa dinaghan nga kaminyoon mao ang usa sa dakong mga pagsulay sa kinabuhi ni George Q. Cannon. Human sa walo ka tuig isip nag-inusarang delegado sa Teritoryo sa Utah diha sa Kongreso sa Estados Unidos, si Cannon gipapha gikan sa Balay sa Kongreso human siya giisip nga nakalapas sa pederal nga balaod nga nagdili sa poligamiya.

Si Cannon misulod ngadto sa dinaghan nga kaminyoon sa sayo nga bahin sa pagkatraynta anyos, nakombinser nga mao kadto ang buhat nga gusto sa Dios nga iyang sundon. Ang tanan gisulti, ang iyang pamilya sa kataposan naihap nga adunay lima ka asawa ug 43 ka anak. Iyang gimahal kining mga sakop sa pamilya. Siya nagbangotan nga, tali sa 1885 ug sa 1888, siya kanunayng nahilayo gikan kanila, mobalhin sa usa ka lugar ngadto sa lain, kasagaran nagtakuban, naningkamot sa paglikay sa mga marshal nga nagtinguha sa pag-aresto niya tungod sa pagsupak sa pederal nga balaod sa kaminyoon. Iyang giamumahan ang iyang pamilya kutob sa iyang mahimo pinaagi sa pagsulat sa mga miyembro sa pamilya og taas, personal nga mga sulat and sa pagpahigayon og mga konseho sa pamilya kon mapundok niya sila. Sa kataposan misurender siya ngadto sa awtoridad ug mipaubos ngadto sa 5 ka bulan nga pagkapreso didto sa presohan sa Utah tali sa 1888 ug sa Pebrero 1889.

Ang mga opisyal sa Gobyerno dugay nang nag-aghat sa mga lider sa Simbahan sa pag-isyu og usa ka pamahayag nga nagtapos sa dinaghan nga kaminyoon. Si President Cannon misupak niana nga direksiyon. Ang labing mahinungdanon nga pakigpulong sa iyang karera, ang mga kauban sa ulahi nahinumdom, nahitabo sa salog sa Kongreso sa Estados Unidos, diin siya mibarog atubangan sa iyang mga kauban ug midepensa sa dinaghan nga kaminyoon base sa relihiyosong baroganan. Ang iyang hilig mao ang pagdepensa sa buhat bisan pa man sa tanan nga mga oposisyon. “Ako, sukwahi sa uban, wala makakita sa akong dalan nga klaro” sa pagluwat og bisan unsa nga pamahayag nga nagtawag sa pagtapos sa dinaghan nga kaminyoon, siya namalandong sa usa ka panahon nga ang pagpanggukod misamok sa Simbahan. “Si Presidente Woodruff adunay susama nga pagbati. Kita kinahanglan magbaton og pagsalig sa Dios, sama sa kanunay natong gibuhat, sa pagtabang kanato.”

Usa ka mapaubsanon, yano, dili tigpakaaron-ingnon nga tawo, nga gamay ra og nakab-ot nga pagtuon kay ni Presidente Cannon, si Presidente Woodruff hagbay ra kaayo nga nakahukom nga ang usa ka pagbag-o kinahanglang buhaton sa wala pa makahukom si Cannon. Sa tinglarag sa 1889, usa ka presidente sa stake ang miduol kang Presidente Woodruff ug nangutana kon obligado ba siya nga moperma og rekomen alang sa usa ka lalaki sa pagsulod sa dinaghan nga kaminyoon, kon ikonsiderar nga balaod nga nagdili sa pagbuhat niini. Si Presidente Cannon, kinsa didto sa lawak, nasurprisa sa pagkadungog sa tubag ni Presidente Woodruff. “Dili tukma alang sa bisan unsa niining matang sa kaminyoon nga ipahigayon dinhi sa Teritoryo sa [Utah] sa kasamtangan nga higayon,” mitambag si Woodruff.

Si Presidente Woodruf mirason pinaagi sa usa ka analohiya: dihang gibabagan sa mga manggugukod ang mga Santos sa pagtukod og usa ka templo sa Lalawigan sa Jackson, ang Ginoo midawat sa gihalad sa mga Santos ug gisuspenso ang orihinal nga sugo. Siya miingon nga kini karon sama ra sa dinaghan nga kaminyoon. Human sa paghimo niining pagpasabot, si Presidente Woodruff miatubang sa iyang magtatambag alang sa komentaryo. Mainampingon gayod ug mabinantayon, si Presidente Cannon nagpanuko sa pagpahibalo og usa ka bag-ong direksyon. Hangtod niining puntoha, ang Simbahan matinud-anong misupak sa pederal nga mga balaod nga nagdili sa dinaghan nga kaminyoon. Mao kadto, si Cannon misulat sa iyang journal, ang unang higayon nga iya gayod nadunggan ang usa ka Presidente sa Simbahan nga mipahayag sa iyang kaugalingon nga ingon ka yano bahin sa hilisgotan sa pag-undang sa dinaghan nga kaminyoon. “Ako walay gihimong tubag,” misulat si Cannon, “wala maandam sa pag-uyon sa iyang mga gipahayag.”

Ang Manipesto

Sa kabuntagon sa Septiyembre 23, 1890, si Presidente Cannon mipakita sama sa naandan diha sa opisina sa Unang Kapangulohan sa Gardo House, usa ka dako nga estilo sa Victorian nga balay sa habagatan sa Beehive House sa Siyudad sa Salt Lake City. “Akong nakita nga si Presidente Woodruff nga puno sa emosyon kalabot sa mga lakang nga gihimo sa atong mga kaaway sa pagdaot kanato atubangan sa nasod ug sa paghimo og mga bakak nga mga pamahayag kalabot sa atong mga pagtulun-an ug aksiyon.” Ang Komisyon sa Utah, ang gamay nga grupo sa mga tinudlo sa pederal nga gitahasan sa pagdumala sa pagpatuman sa balaod batok sa poligamiya sa Utah, mipagawas og usa ka report nga nangangkon nga ang mga lider sa Simbahan nagpadayon sa pagtudlo sa poligamiya ug nagtugot sa dinaghan nga kaminyoon sa Utah. Gibati ni Cannon nga ang Simbahan kinahangan moisyu og usa ka paglimod. Si Presidente Woodruff adunay mas lig-on nga gihunahuna.

Nakita ni Presidente Woodruff ang secretary sa Unang Kapangulohan, si George Gibbs, ug ang duha misulod ngadto sa usa ka kwarto nga tupad sa opisina sa Unang Kapangulohan, diin ang Presidente sa Simbahan midiktar sa iyang mga hunahuna samtang si Gibbs misulat niini. Sa dihang si Presidente Woodruff migawas gikan sa lawak, ang iyang “panagway misanag inubanan sa kalipay ug siya ingon og hilabihan nga nahimuot ug nakontento.” Mihangyo siya nga basahon ang gidiktar ngadto ni Presidente Cannon, nga gihimo. “Samtang dili pa gyod kadto tukma nga pagkaporma aron mamantala,” mibati si Cannon nga “kini naglangkob sa mga ideya ug maayo kaayo. Ako misulti kaniya nga akong gibati nga kini makahimo og maayo.”

Sa hangyo ni Presidente Woodruff, ang mga sakop sa Korum sa Napulong Duha ka Apostoles kinsa walay buluhaton sa pagbiyahe gitawag aron moadto dayon sa Salt Lake aron madungog ang pagbasa sa dokumento. Tulo ka Apostoles, lakip si George Q. Cannon ug Joseph F. Smith sa Unang Kapangulohan, nagkita nianang hapona aron isugyot ang mga pag-edit. Kini nga mga rebisyon giapil dayon, ug ang dokumento nasumiter ngadto sa printahanan alang sa dinalian nga publikasyon.

Sa iyang asoy sa journal nianang adlawa, gilakip ni Cannon ang orihinal nga pagdiktar lakip sa mga pag-edit nga siya mismo ang misugyot. Gibuhat niya kini, miingon siya, aron sa pagtakda sa rekord nga tul-id alang sa umaabot nga mga henerasyon: “Kanunay kong gipasidunggan sa pagsulti ug pagbuhat sa mga butang nga wala nako isulti o buhata.” Gusto niya nga mahisulat nga ang Presidente sa Simbanan, dili ang iyang magtatambag, ang nagpasiuna sa Manipesto. “Kining tibuok nga butang mahimo tungod sa hangyo ni Presidente Woodruff,” mipasabot si Cannon. “Siya namahayag nga giklaro kini sa Ginoo ngadto kaniya nga iya kining katungdanan, ug gibati niya ang hingpit nga katin-aw sa iyang hunahuna nga kini ang husto nga butang.”

Ang Pagpamulong

Si George Q. Cannon segurado sa usa ka butang samtang mibarog siya atubangan sa podium sa Tabernakulo sa pagpamulong sa kahugpongan sa komperensiya nianang adlaw sa Oktubre sa 1890. “Akong gibati nga kon unsa man ang nasulti gidektar gayod sa Espiritu sa Ginoo.”

Samtang si Presidente Cannon miatubang sa nanambong, iyang nadiskobrehan nga ang iyang blanko nga hunahuna kalit lang napuno sa mga pulong sa kasulatan. Mga tudling kadto nga gikan sa Doktrina ug mga Pakigsaad 124 nga gikutlo ni Presidente Woodruff diha sa iyang miting uban sa presidente sa stake sa nag-unang tuig. Gisugdan ni Cannon ang iyang pakigpulong pinaagi sa pagbasa sa bersikulo 49: “Kon Ako mohatag og usa ka sugo ngadto ni bisan kinsa nga mga anak sa mga tawo nga mohimo og usa ka buhat ngadto sa akong ngalan, ug kadto nga mga anak sa mga tawo moadto uban sa ilang tibuok nga kusog ug silang tanan kinahanglan mohimo niana nga buhat, ug dili mohunong sa ilang kakugi, ug ang ilang mga kaaway mosulong diha kanila ug mopugong kanila sa paghimo niana nga buhat, tan-awa, kini angay kanako nga dili na kinahanglan nga ipabuhat diha sa mga kamot sa mga anak sa mga tawo, apan sa pagdawat sa ilang mga halad.”

Si George Q. Cannon ingon og nakaamgo nga ang kaseguroan miabot pinaagi sa pagkasayod nga ang Manipesto nakaangkla sa sumbanan sa kasulatan. Ang Presidente sa Simbahan mibati nga nadasig sa paggamit sa pulong nga gihatag sa Ginoo ngadto sa usa ka konteksto, ngadto sa lain, sama sa gibuhat sa mga propeta gikan pa sa sinugdanan. “Kini ang basehanan”—Doktrina ug mga Pakigsaad 124:49—miingon si Cannon, “nga si Presidente Woodruff mibati sa iyang kaugalingon nga makataronganon ang pag-isyu niini nga manifesto.”

Ang dila ni Cannon misugod sa pagpamulong, ug sa misunod nga tunga sa oras, siya nakuha ang atensiyon sa nanambong. “Akong nakuha ang dakong kagawasan ug namulong sa kasayon, ug ang tanan nga kahadlok nahanaw,” misulat siya sa iyang journal sa kadugayan.

Siya miangkon nga sa pagsugod sa iyang pagpamulong sa Tabernakulo nga dugay na siyang nahimong usa ka talagsaong tigpanalipod sa dinaghan nga kaminyoon. “Sa publiko ug sa pribado akong gipanumpa ang akong pagtuo niini. Ako kining gipanalipdan sa bisan asang dapit ug ubos sa tanan nga mga kahimtang.” Kini nga pagtuo, siyempre, nakagamot sa pagtuo nga gusto sa Dios nga siya mohimo sa dinaghan nga kaminyoon. “Akong giisip ang sugo nga kinahanglanon ug gikinahanglan kanako,” miingon siya, he said, nagsulti naghisgot lamang siya sa iyang kaugalingon.

Dili usab personal nga hilig ni Cannon ang pagpaisyu sa Manifpesto. “Makasulti ako sa akong kaugalingon, nga gihangyo ko sa daghang mga higayon sa paghimo og pahayag” nga motapos sa praktis. “Apan walay higayon nga ang Espiritu mura og nagpakita nga kini kinahanglan nga buhaton. Nagpaabot kami sa Ginoo nga mopasiugda niini nga butang.”

Apan ang diwa libot sa Manipesto lahi. Si Cannon positibo nga ang Ginoo milihok na karon. Si Presidente Woodruff “mihukom nga siya mosulat og usa ka butang, ug iyang naangkon ang epiritu niini. Siya nag-ampo bahin niini ug balik-balik nga nagtinguha sa Dios sa pagpakita kaniya sa unsay buhaton.” Ang dokumento adunay hingpit nga suporta ni Cannon. “Ako nakahibalo nga husto kadto, supak man kini sa akong natural nga mga pagbati.”

Siya misulti sa iyang mga nanambong nga siya nakaobserbar og duha ka reaksiyon ngadto sa Manipesto taliwala sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Usa ka reaksiyon miabot gikan niadtong kinsa “mobati og kaguol sa kahiladman sa ilang mga kasingakasing tungod sa panginahanglan niining aksiyon nga atoa karon nga gibuhat.” Ang laing reaksiyon mao ang pagpahalipay sa kaugalingon: “Dili ba gisultihan ko man ikaw? Wala ba ko nagsulti nimo nga mahitabo kini?” Kining ulahing grupo mibadlong sa mga lider sa Simbahan tungod sa kadugay sa pag-abot. Kon ang mga lider mas paspas pa untang milihok, sila nangatarongan, ang mga miyembro sa Simbahan naluwas unta gikan sa mga katuigan sa pag-antos ug kasakit sa kasingkasing.

Si Cannon miingon ang iyang kaugalingong panglantaw lahi gikan sa ikaduha nga grupo. “Ako nagtuo nga kita kinahanglan nga mosaksi ngadto sa Dios, ang Amahan sa Kahangtoran, ngadto sa kalangitan ug ngadto sa yuta, nga kini usa gayod ka baroganan nga atong gimahal—mas gimahal, kini mahimong ikaingon, sa pipila ka bahin, kay sa kinabuhi mismo. Dili unta kami makahimo niini kon misunod pa kami nianang higayona niadtong akong gipamulong nga misugyot nga mouyon.” Walay usa nga makatahap sa kaandam sa mga Santos nga mosuporta sa mga baroganan nga ilang gimahal pag-ayo. Ang “dili matukib” nga mga pag-antos sa kalalakin-an, kababayen-an, ug mga bata gipasidungog ngadto kanila sa kalangitan.

Panapos

Pagkahuman milingkod si Presidente Cannon, si Presidente Woodruff misurprisa na usab sa iyang magtatambag—pinaagi sa pagbarog aron ihatag ang iyang kaugalingong pakigpulong. “Si Brother George Q. Cannon mihiklad sa inyong atubangan sa among baroganan,” miingon si Presidente Woodruff, nagmatuod sa mga pulong sa iyang mga magtatambag, gihimo kini nga iyang kaugalingon. “Ako moingon sa Israel, ang Ginoo dili gayod motugot kanako o ni bisan kinsa nga tawo kinsa mobarog isip ang Presidente niini nga Simbahan sa pagpahisalaag kaninyo. Kini wala sa programa.”

Si Cannon naghunahuna nga ang kabuhong sa Espiritu Santo sa komperensiya naghatag og pruweba nga ang Manipesto giuyonan sa Dios. “Ang Espiritu sa Ginoo gamhanang gibubo, ug naghunahuna ko nga matag matinud-anon nga Santos kinahanglan adunay usa ka pagpamatuod gikan sa Ginoo nga Siya anaa niining kalihokan, ug nga kini gibuhat sumala sa Iyang pagtugot.”

“Ako dili makasulti sa akong mga hunahuna kalabot sa among aksiyon,” misulat si Cannon diha sa iyang journal alang nianang adlawa. “Ako nakahibalo, hinoon, nga kini mao ang husto. Klaro kini ngari kanako nga kining lakang nga gihimo ni Presidente Woodruff mao ang eksakto.” Si Presidente Woodruff mao ang mensahero sa pagpadayag, ug ang katungdanan ni Cannon isip magtatambag mao ang pagsuporta ug pagpanalipod sa mga pagpadayag sa Dios, sama lang sa iyang nabuhat sa iyang tibuok kinabuhi. “Ako adunay usa ka pagpamatuod gikan sa Ginoo,” miingon si Cannon, “nga ang atong mga sakripisyo kalabot niini ug ang atong kaligdong hangtod sa kasamtangang higayon sa pagbatok sa matag pagsulay sa pagpamugos kanamo sa saad sa paghunong sa buhat gidawat sa Ginoo, ug Siya hingpit nga nag-ingon kanamo, ‘Igo na,’ ug atong itugyan ang kaso sa Iyang mga kamot.”