“‘Usa ka Balay alang sa Atong Dios’” Kinatibuk-ang Saysay sa mga Pagpadayag (2016)
“Usa ka Balay alang sa Atong Dios,” Kinatibuk-ang Saysay sa mga Pagpadayag
“Usa ka Balay alang sa Atong Dios”
Niadtong Hunyo 1, 1833, si Joseph Smith nakadawat og pagpadayag nga gilakipan og higpit nga pagbadlong. “Kamo nakasala batok kanako og usa ka mabug-at kaayo nga sala, diha niana kamo wala maghunahuna sa mahinungdanon nga sugo sa tanan nga mga butang, nga Ako naghatag nganha kaninyo mahitungod sa pagtukod sa akong balay.” Kanang “mahinungdanon nga sugo” miabot lima na ka bulan ang milabay diha sa taas nga pagpadayag nga gitawag ni Joseph og “dahon sa oliba” (karon Doktrina ug mga Pakigsaad 88). Nagmando kini sa mga Santos sa “paghan-ay sa [ilang] mga kaugalingon” ug sa pagtukod og “usa ka balay sa pag-ampo, usa ka balay sa pagpuasa, usa ka balay sa hugot nga pagtuo, usa ka balay sa pagtulun-an, usa ka balay sa himaya, usa ka balay sa kahusay, usa ka balay sa Dios.”
Nagkahiusa uban sa mga instruksiyon nga “magtudlo sa usag usa” ug “[mangita sa] pagtulun-an, gani pinaagi sa pagtuon ug usab pinaagi sa hugot nga pagtuo,” si Joseph Smith ug ang mga elder sa Kirtland nakasabot niini nga pagpadayag sa paghatag og duha ka sugo. Nagkinahanglan sila nga “magtukod og usa ka balay sa Dios, & mag-establisar og usa ka eskwelahan alang sa mga Propeta.” Si Joseph Smith ug ang mga Santos sa Kirtland nagsugod sa pagbuhat niini nga instruksiyon hapit dihadiha dayon, apan, sama sa gipasabot sa Hunyo 1 nga pagpadayag, sila adunay gamay lamang nga pagsabot sa unsa gayod ang ipasabot o kadako sa mga sakripisyo nga kinahanglanon niini.
“Kamo Wala Maghunahuna”
Sulod sa mga semana sa dahon sa oliba nga pagpadayag, ang Eskwelahan sa mga Propeta gisugdan, nga adunay ingon ka daghan sama sa 25 ka kalalakin-an nga nagmiting sa usa ka gamay nga lawak sa itaas sa Tindahan ni Newel K. Whitney (tan-awa sa Nathan Waite, “Usa ka Eskwelahan ug usa ka Pagtuga: D&P 88, 90, 95, 109, 110,” sa pahina 174 niini nga basahon). Natapos ang klase sulod sa mubong panahon pagka-Abril 1833, ug si Joseph ug ang kalalakin-an mibaling sa ilang pagtagad ngadto sa praktikal nga mga aspeto sa pagtuman sa pagpadayag. Ang mga pagpamalit og yuta sa wala madugay nahuman na, ug ang kalalakin-an gisangonan aron sa pagdumala sa nagkalainlaing mga trabaho niadto nga mga kabtangan. Pagka-Mayo 4, nag-abot usa ka komperensiya ang mga high priest aron ikonsiderar “ang panginahanglan sa pagtukod og balay nga eskwelahan alang sa katuyoan sa pagpapuyo sa mga Elder nga moadto aron makadawat sa ilang edukasyon alang sa pagpangalagad.” Sila si Hyrum Smith, Jared Carter, ug Reynolds Cahoon ang gipili nga “usa ka komitiba sa pagbaton og mga subskipsiyon [mga donasyon], alang sa katuyoan sa Pagpabarog sa ingon niana nga gambalay.”
Bisan kon ang gambalay mailhan unya isip ang Templo sa Kirtland, ang mga Santos niadtong 1833 wala pa mahibalo nga nagtukod sila og templo. Nakabasa sila bahin sa mga templo diha sa Biblia ug sa Basahon ni Mormon, apan diyotay ra gihapon ang ilang nahibaloan mahitungod niini. Duha ka tuig ang milabay, usa ka pagpadayag ang mipasabot nga ang templo pagatukoron sa Lalawigan sa Jackson, Missouri. Si Joseph Smith mismo mitabang sa pagpahimutang sa sukaranang bato niadtong 1831, apan hapit walay nahimong kalamboan, ug ang dugang nga mga pagpadayag mihatag lang og dili kaayo klaro nga panglantaw bahin sa unsay katuyoan sa mga templo.
Ang mga rekord gikan sa tingpamulak sa 1833 nagpakita nga ang mga Santos naghunahuna sa Kirtland nga “balay” isip usa ka “eskwelahan nga balay,” dili gayod konektado sa gisugo nila nga templo sa Zion. Karon ang Hunyo 1 nga pagpadayag mipahayag nga si Joseph Smith ug ang mga Santos wala gayod “maghunahuna” sa kadinalian o sa kaimportante sa sugo.
Kana nga pagpadayag (karon mao ang Doktrina ug mga Pakigsaad 95) naghatag og pipila ka pagpasabot sa mas halapad nga paghulagway. Nagpadayag kini nga sulod sa “balay” ang Ginoo “[motuga] niadtong Ako mipili uban sa gahom gikan sa kahitas-an”—nagkonektar sa pagtukod sa balay uban sa gisaad nga pagtuga sa gahom. Gitino niini ang mga dimensiyon sa sulod nga mga bahin sa gambalay—55 ka pye ang gilapdon 65 pye ang gitas-on—ug gihulagway ang mga gamitanan sa itaas ug ubos nga mga andana sa “sulod nga korte,” usa ka hugpong sa mga pulong nga nagpahinumdom sa mga tawo sa biblikanhon nga templo didto sa Jerusalem. Ang pagpadayag nagsaad usab og dugang nga instruksiyon. Ang balay pagatukoron “dili sama sa paagi sa kalibotan,” apan “sama sa paagi nga Akong ipakita kaninyong tulo, kinsa ang inyong itudlo ug i-orden ngadto niini nga gahom.”
Si Joseph Smith ug ang iyang mga magtatambag, si Sidney Rigdon ug si Frederick G. Williams, mao ang gisangonan nianang higayona “sa pagbaton sa desinyo o konstruksiyon sa sulod nga hawanan.” Sa kaulahian si William mihulagway sa gipakita nga panan-awon. “Nangluhod dayon kami,” siya nahinumdom, “misangpit sa Ginoo, ug ang Gambalay mitungha sa gilay-on nga igong makita: ako ang unang nakakita niini. Unya kaming tanan mitan-aw niini. Human namo matan-aw og maayo ang gawas nga bahin, ang gambalay ingon og diha gayod sa atubangan kanamo Ang nahuman nga gambalay, siya miingon, “daw mitakdo nianang unsay akong nakita sa matag detalye.”
Usa ka sukaranang pangutana nga natubag niini nga panan-awon mao nga kon unsa nga mga materyal ang gamiton sa pagtukod sa balay. Nahinumdoman ni Lucy Mack Smith ang usa ka miting sa konseho diin nahukman nga ang usa ka gambalay nga tabla mahal ra kaayo; gisugyot hinoon ang usa na lang ka balay nga troso. Si Joseph Smith mipahinumdom nila “nga wala sila maghimo og balay alang sa ilang kaugalingon o alang kang bisan kinsang tawo apan usa ka balay alang sa Dios.” Miingon siya, “Ug kita ba, mga kaigsoonan, magtukod og balay alang sa Atong Dios nga hinimo sa mga troso? Dili, mga igsoon, aduna akoy mas maayong plano kay niana. Ako adunay plano sa balay sa Ginoo nga hinatag niya mismo.” Nahinumdom si Lucy nga si Joseph miingon nga kini nga plano mopakita kanila “sa kalainan tali sa atong labing maayong mga ideya ug sa iyang mga ideya.” Ang mga kaigsoonan “nangalipay” sa dihang gihulagway ni Joseph ang tibuok plano, nga nagkonsiderar og istraktura nga hinimo sa bato.
Usa ka Plano alang sa “Dakbayan sa Istaka sa Zion”
Kini nga mga hitabo nakapalapad sa panglantaw ni Joseph Smith ug sa mga Santos kalabot sa pisikal nga panagway sa balay sa Ginoo nga pagatukoron didto sa Kirtland; ang ubang mga pagpadayag nakatampo sa pagsabot bahin sa Zion ug sa hiyograpiya niini. Pagka-Hunyo, tulo ka semana human nga ang kapangulohan nakadawat sa ilang buluhaton nga mahibalo sa kabubut-on sa Ginoo kalabot sa desinyo sa balay sa Ginoo didto sa Kirtland, naghimo sila og mapa sa yuta alang sa gisugyot nga siyudad sa Zion didto sa Missouri nga nagbutang sa templo dapit sa sentro ug naglakip sa plano sa gidak-on, porma, ug mga dimensiyon niini. Ang kapangulohan mimando sa mga lider sa Missouri sa pagtukod sumala niini nga mga sundanan “dihadiha dayon sa Zion.”
Nianang higayona, usa ka pagpadayag nga gihatag pagka-Hunyo 4, 1833 (karon mao ang Doktrina ug mga Pakigsaad 96), nagmando nga si Bishop Newel K. Whitney mao ang magdumala sa katigayonan diin ang balay sa Ginoo pagatukoron didto sa Kirtland. Ang Kirtland mahimong “dakbayan sa istaka sa Zion”—ikaduhang dapit nga pundokanan nga gihimo sama sa sentro nga dapit sa Missouri. Sama sa gimando diha sa pagpadayag nga gipetsahan og Agosto 2, 1833 (karon mao ang Doktrina ug mga Pakigsaad 94), kini ipahimutang susama sa plano alang sa Missouri, nga ang balay sa Ginoo anaa sa sentro, ingon nga ang templo mao ang gitutokan sa giplano nga siyudad sa Zion. Ang pagpadayag mimando usab nga magtukod og dugang pa nga duha ka gambalay—usa ka “balay” alang sa kapangulohan ug ang lain alang sa mga kalihokan sa pag-imprinta—nga pagatukoron duol sa templo diha sa sentro sa siyudad. Usab pagka-Agosto 2, usa ka pagpadayag (Doktrina ug mga Pakigsaad 97) misubli sa sugo nga ang usa ka “balay” pagatukoron didto sa Zion (Missouri), “sama sa sumbanan nga Ako mihatag kaninyo.” Kinahanglan nga “matukod kini sa madali” aron himoon nga usa ka dapit sa pagpasalamat ug pagpanudlo.
Gigiyahan pinaagi sa mga pagpadayag, ang kapangulohan nagdrowing og mapa sa plano sa luna sa Kirtland ug giusab ang plano sa luna aron himoon nga siyudad sa Zion sa Missouri. Gipadala nila ang giusab nga mga plano ug ang mga kopya sa mga pagpadayag ngadto sa mga lider sa Missouri, apan sa panahon nga miabot ang sulat, ang mga manggugubot nanghasi. Sa pipila ka bulan, ang mga miyembro sa Simbahan gipugos sa pagbiya sa Lalawigan sa Jackson ug wala padayona ang bisan unsa nga mga plano sa pagtukod og templo didto.
Ang mga paningkamot ni Joseph Smith sa pagplano sa siyudad dili talagsaon sa ika-19 nga siglo sa Amerika. Sila gitawag og “usa ka gamayng ehemplo sa daghang mga plano alang sa mga lungsod” atol niana nga panahon sa paspas nga pagdaghan sa populasyon sa kasadpang bahin ug pagpalambo sa siyudad. Ang mga plano alang sa siyudad sa Zion makita usab nga susama tan-awon niadtong daghang uban pa nga mga lungsod—gidrowing pinaagi sa pahigda ug pabarog nga mga linya ug mainampingong gipahimutang nga ang mga dalan direkta nga nagpunting sa mga direksiyon, nga adunay dagkong mga karsada ug lagpad nga mga luna. Apan adunay mahinungdanon nga kalainan: ang Zion nakasentro sa mga templo, dili ang mga merkado. Kini usa ka dapit nga pundokanan, diin ang mga kinabig moadto aron mopuyo sa sagrado nga luna ug gikan niini ang mga misyonaryo mobiyahe aron mosangyaw sa ebanghelyo—nga maoy hinungdan nga mas daghan pang mga tawo ang nagpundok. Kining espirituwal ug hiyograpikal nga sumbanan nga giestablisar sa ting-init sa 1833 mousab sa desinyo sa mga komunidad sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa nahibilin nga siglo ug lapas pa.
“Usa nga Labing Dako nga Tinubdan sa Tanan Natong mga Hunahuna”
Human sa kagubot sa Missouri, ang mga paningkamot sa pagtukod sa balay sa Ginoo didto sa Kirtland misugod sa paglambo. Sa pagtubag sa nahisgotan nga mga pagpadayag, ang kanhi gitudlo nga komitiba nila ni Hyrum Smith, Reynolds Cahoon, ug Jared Carter gitawag na karon og “komitiba sa pagtukod,” ug ang mandato niini gipalapdan gikan sa pagpangolekta og pundo ngadto sa konstruksiyon. Kinahanglan silang “mopadayon dihadiha dayon sa pagsugod og tukod sa Balay o pagbaton sa mga materyal, Bato, Tisa [Brick], Kahoy, &uban pa.” Pagka-Hunyo 7, si Hyrum Smith mirekord sa iyang diary, “Niining adlawa gisugdan ang paghimo og mga pagpangandam alang sa Pagtukod sa Balay sa Ginoo.”
Ang pagtukod sa templo usa ka dakong hagit alang sa mga Santos. Sa ting-init sa tuig 1833, adunay 150 pa lang ka miyembro sa Simbahan nga nagpuyo sa maong dapit. Walay usa nila nga adunay tradisyonal nga kwalipikasyon nga modumala og ingon ka dako kaayong proyekto sa pagtukod—wala gani bisan usa lang ka arkitekto o enhinyero taliwala kanila, o gani eksperyensyadong draftsman nga makadrowing sa mga plano. Naglisod sa kwarta, ug ang pagtukod og dako, nindot nga gambalay, nga may gibanabana nga kantidad nga $40,000, nagkinahanglan og dugang nga pinansiyal nga mga kapanguhaan sa Simbahan sulod sa sunod nga tulo ka tuig.
Bisan kon ang mga dimensiyon ug mga gamitanan sa gambalay ug ang pipila ka aspeto sa panagway niini gitino pinaagi sa pagpadayag, ang ubang elemento gisalig na ngadto sa mga lider ug sa mga trabahante sa maong dapit. Ang desinyo sa gambalay nagpakita nga sila migamit sa ilang kaugalingong kasinatian ug mga pagbanabana kon sama sa unsa tan-awon ang gambalay sa simbahan. Ang porma niini nagpakita sa nabantog nga estilo sa mga gambalay sa Karaang Griyego. Sama sa daghang mga tigtukod nianang panahona, sila mihulam usab gamit sa nagkadaiyang mga hulagway gikan sa mga manwal sa sumbanan nga gambalay. Ang Gothic nga mga bintana sa kasagaran nalakip sa relihiyosong mga gambalay, ug ang tore ug ang taluktok nahimong sumbanan nga mga hulagway sa mga simbahan sa New England.
Nianang tinglarag, ang pundasyon nga bato sa mga bungbong gibutang, apan ang konstruksiyon sa wala madugay nahunong. Ang mga trabahante sa gipanag-iya sa Simbahan nga buhatanan og mga tisa [brick] wala na makahimo og igong mga tisa nga may igong kalidad nga gamiton sa konstruksiyon. Usa ka desisyon ang nahimo nga “dili ipadayon ang pagtukod sa templo sa tingtugnaw kay walay mga materyal ug sa pagpangandam ug maandam ang tanang butang aron sugdan kini og balik sa sayo sa tingpamulak.”
Ang sunod nga mahinungdanong bahin sa konstruksiyon gisugdan niadtong Abril 1834 sa pag-abot ni Artemus Millet, usa ka kinabig ug eksperyensyado nga mason gikan sa Canada. Ang mahinungdanong kontribusyon ni Millet mao ang sugyot nga mogamit og teknik sa pagtukod og wala pa mahuman nga bato ug dayon sapawan og stucco sa ibabaw imbes magtukod gamit ang mas mahal nga tisa. Misunod sa iyang tambag, ang mga Santos nagtukod og mga bungbong gamit ang dili hamis nga mga bato, nga hinakot gikan sa duol nga quarry sa batoon nga mga balas, nga sapawan dayon og stucco aron nindot na kini tan-awon.
Ang tingpamulak ug ang ting-init sa 1834 mga lisod nga panahon alang sa pagtukod sa templo tungod kay kadaghanan sa mga lalaki sa komunidad miuban ni Joseph Smith sa Missouri didto sa Kampo sa Israel, naglaom nga makatabang sa mga Santos nga gipapahawa gikan sa ilang mga panimalay tungod sa kabangis sa mga manggugubot. Tungod kay wala ang mga lalaki, ang mga babaye ang mipadayon sa buluhaton. Ang pipila nahimong mga mason, ang uban nagbitad og mga baka ug naghakot og mga bato, ug ang uban pa gayod nanahi, nagbubod, ug naggansilyo aron maghimo og mga sapot alang sa mga trabahante.
Ang pagpauli ni Joseph Smith ug sa kadaghanan sa mga lalaki gikan sa Kampo sa Israel nagpasabot nga ang pagtukod sa templo nahimo na usab nga maoy unang gitutokan sa kalihokan sa Kirtland. Si Joseph mismo “milihok isip kapatas sa pagkubkob sa mga bato alang sa templo” ug mitrabaho sa pagtukod “kon ang ubang mga buluhaton motugot niya sa paghimo niini.” Pagka-Pebrero 1835, ang mga bungbong napahimutang na ug gisugdan na ang pagtrabaho sa atop. Usa ka miting gipahigayon niadtong Marso 7, 1835, diin si Joseph Smith mipahayag sa pagpasalamat niadtong “mipahinungod sa ilang kaugalingon sa pagtukod sa maong balay ingon man usab sa pagtrabaho [sa pagtukod niini].” Si Sidney Rigdon mihatag dayon og mga panalangin ngadto sa 120 ka indibidwal nga mitabang sa pagtukod sa balay sa Ginoo pinaagi sa ilang pagtrabaho ug pagpahinungod.
Niana nga tinglarag, gani mas gipaspasan pa aron mahuman ang templo. Si Lucy Mack Smith mipahayag sa kamapahinungoron sa mga miyembro sa Simbahan ngadto sa pagpaningkamot. “Adunay usa ka tinubdan sa tanan natong mga paningkamot,” siya miingon, “ug kana mao ang pagtukod sa balay sa Ginoo.” Si Truman Angell, usa ka pahenante sa panday gikan sa Providence, Rhode Island, ang nangulo sa buhat sa pagpamanday sa ibabaw nga bahin. Si Brigham Young ug ang iyang igsoong lalaki nga si Joseph migamit sa ilang kahanas sa paggama ug pagpahimutang sa mga bintana. Ang laing igsoon nga Young, si Lorenzo, mitrabaho uban ni Artemus Millet sa gawas nga stucco, usa ka mahagiton nga trabaho sa bugnaw nga panahon sa tingtugnaw. Ang pagplaster sa sulod gidumala ni Jacob Bump, usa ka hanas nga panday nga mihimo usab og mga pulpito ug miggama og nindot nga butang nga hinimo sa kahoy sa ubos nga hawanan. Ang mga lutoan mainampingong gibutang aron mainitan ang sulod ug motabang sa pagpauga sa plaster.
Ang mga babaye nagtrabaho sa mga bilo nga ibitay gikan sa kisame aron mabahin-bahin ang ubos nga pasilyo ug naghimo og uban pang mga kagamitan sa templo. Si Joseph Smith sa kaulahian “mipahayag og panalangin sa mga Sister sa pagkamadagayaon sa paghatag sa ilang mga serbisyo sa paghimo sa bilo alang sa balay sa Ginoo nga malipayon kaayo.” Gani ang mga bata mitabang pinaagi sa pagpundok sa buak nga mga plato ug mga baso, nga gidugang sa stucco aron sa pagtabang niini nga mosilaw sa adlaw.
“Usa ka Dapit nga Ikapakita ang Iyang Kaugalingon”
Ang sulod sa templo nahuman sa anam-anam, ug sa dihang nahuman na ang mga lawak, ang mga lider ug ang mga miyembro sa Simbahan misugod sa paggamit niini alang sa lainlaing mga katuyoan. Nianang higayona, si Joseph Smith padayong naningkamot sa pag-andam sa mga Santos sa espirituhanong paagi alang sa mga pagpakita nga gisaad diha sa pagpadayag. “Mipauli ko sa akong panimalay nga gikapoy tungod sa padayon nga kabalaka & naningkamot sa pagpahimutang sa tanang Awtoridad diha sa [kahan-ay] & sa pagpaninguha sa pagputli nila alang sa maligdong nga katigoman sumala sa sugo sa Ginoo,” girekord niya sa iyang journal niadtong Enero 30, 1836. Pipila lang ka adlaw ang milabay, samtang naghimo niana nga pagpangandam, si Joseph nakadawat og panan-awon bahin sa celestial nga gingharian (Doktrina ug mga Pakigsaad 137); ang ubang espirituhanong mga pagbubo atol niini nga panahon nagtanyag og gamay nga pasiunang panabot sa mas dakong mga kasinatian nga moabot.
Ang pagpahinungod sa balay sa Ginoo usa ka gutlo sa pagsaulog ug katumanan alang sa unang mga Santos. Ang mga pagpadayag sa miaging tulo ka tuig natuman na pinaagi sa dili masukod nga mga sakripisyo sa pagtrabaho ug mga kapanguhaan. Sa pag-ampo alang sa pagpahinungod, nga karon makita diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 109, si Joseph Smith nangamuyo, “Kami mangayo kanimo, O Ginoo, sa pagdawat niini nga balay, ang binuhat sa among mga kamot, imong mga sulugoon, diin ikaw misugo kanamo sa pagtukod; kay ikaw nasayod nga kami mihimo niini nga buhat diha sa dako nga kalisdanan; ug gikan sa among kakabos kami mihatag sa among mga kabtangan sa pagtukod og usa ka balay nganha sa imong ngalan, aron ang Anak sa Tawo adunay usa ka dapit sa pagpakita sa iyang kaugalingon ngadto sa iyang mga katawhan.”
Ang gisaad nga mga pagpakita miabot. Ang Manluluwas mipakita ug namahayag sa iyang pagdawat sa templo, ug ang ubang langitnong mga binuhat mitugyan sa mga yawe sa pagkapari ngadto ni Joseph Smith ug ni Oliver Cowdery. Kadto nga mga pagpakita miabli sa agianan alang sa umaabot nga mga pagpadayag ug mga ordinansa sa templo. Kay nakapakita sa ilang kaandam nga tukoran ang Ginoo og usa ka balay, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw wala lang magsugod sa pagkat-on sa katuyoan sa mga templo.