“‘Akong Giundang ang Ubang Patigayon’: Nahaunang mga Misyonaryo,” Kinatibuk-ang Saysay sa mga Pagpadayag (2016)
“‘Akong Giundang ang Ubang Patigayon’: Nahaunang mga Misyonaryo,” Kinatibuk-ang Saysay sa mga Pagpadayag
“Akong Giundang ang Ubang Patigayon”: Nahaunang mga Misyonaryo
Si John Murdock misugod sa pagsangyaw diha-diha dayon sa ebanghelyo human sa iyang bunyag niadtong Nobyembre 1830, usa sa daghang nakabig nga gitudloan ni Oliver Cowdery, Parley P. Pratt, Ziba Peterson, ug ni Peter Whitmer Jr. sa dihang mihunong sila sa Kirtland, Ohio, nga dapit panahon sa unang pag-organisar sa misyonaryo nga paningkamot sa Simbahan. “Napuno sa mga pangutana, Akong giundang ang ubang mga patigayon,” misulat si Murdock, “ug mihatag sa tanan nakong panahon ngadto sa pagpangalagad.” Sulod sa upat ka bulan, siya responsable sa pagdugang sa “mga setenta ka kalag” ngadto sa Simbahan. Pagka-Abril 1834, sa dihang miapil siya sa Zion’s Camp, si Murdock dugay nang mibiya sa panimalay hapit kanunay sulod sa tulo ka tuig, nagsangyaw sa ebanghelyo.
Niadtong Enero 1831, si Jared Carter, usa ka 29 anyos nga mag-aanit [tanner] sa Chenango, New York, milarga para sa negosyo, gilaoman nga malayo sulod sa pipila ka semana. Sa pagpadulong, nakadungog siya bahin sa Basahon ni Mormon. Nakahatag kini niya og “dakong katingala,” pero iya kining gibasa ug kinasingkasing nga nag-ampo nga ang Ginoo “mopakita [niya] sa kamatuoran bahin sa basahon.” Dayon, nakumbinsir siya nga kini pinadayag sa Dios. “Nakaimpluwensiya kini sa akong hunahuna,” misulat siya sa wala madugay, “nga wala na ko maghunahuna sa pagpadayon sa akong negosyo. … Akong nasuta nga dili hingpit nga kwalipikado sa bisan unsa nga negosyo hangtod nga ako moadto ug motabang sa Simbahan ni Kristo.” Tulo ka bulan ang milabay, gibalhin ni Carter ang iyang pamilya ngadto sa dapit sa Kirtland. Gibati nga daw “[iyang] gikinahanglan kaayo nga katungdanan ang pagsangyaw sa ebanghelyo,” mibiya siya niadtong Septiyembre nianang tuiga sa una sa pipila ka mga misyon ngadto sa silangang Estados Unidos nga sa misunod nga tulo katuig hapit okupado na siya kaayo.
Si Jared Carter ug si John Murdock dili talagsaon. Samtang ang ubang kalalakin-an mihangop sa bag-ong mensahe sa Pagpahiuli, ilang gidawat ang tawag sa pagsangyaw isip ilang “kinahanglanon nga katungdanan.” Ang mandato alang sa pagka-misyonaryo naggikan sa pagpadayag isip usa ka “tawag ug sugo”: “Matag tawo nga maghupot niini uban sa tim-os nga katuyoan sa kasingkasing mahimo nga i-orden ug ipadala,” ang Ginoo namahayag.
Ingon nga ang pagpadayag nanawagan alang sa misyonaryo nga buhat, ang misyonaryo nga buhat miresulta sa dugang nga pagpadayag. Ang Doktrina ug mga Pakigsaad nagpakita kon giunsa sa Ginoo paglig-on sa unsay nahibaloan na sa nag-unang mga miyembro sa Simbahan bahin sa misyonaryo nga buhat aron sa paghatag sa Iyang Simbahan og naglambo nga lahi nga misyonaryong sistema sulod sa katuigan.
Ang ika-19 nga Siglo nga Kultura sa Pagsangyaw
Sa sayong bahin sa ika-19 nga siglo, usa ka talagsaon nga espirituhanong kadasig ang milukop sa Iningles og sinultihan nga mga dapit, mikaylap sa daghang mga simbahan ug sa relihiyosong mga kalihokan. Ilabi na sa utlanan nga mga komunidad sa Amerika [American frontier], ang mga misyonaryo sa nagkalain-laing mga relihiyon komon ra nga talan-awon. Dili maihap nga mga tigsangyaw, mga nagpangita, ebanghelista, ug mga ministro nga walay poas nga naghago sa pagdala sa ilang mensahe sa ebanghelyo ngadto sa katawhan. Ang mga Methodist—usa ka sekta diin naggikan ang kadaghanan sa mga nahaunang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa usa ka higayon—diin mabungahon kaayo, nagpalig-on sa ilang kalamposan sa halapad nga sistema sa pagsangyaw samtang magbiyahe. Daghan pang mga magtutuo, bisan sa ila lamang kaugalingon nga inisyatibo o pagrepresentar sa usa ka grupo, nagsugod sa gamay apan mainiton nga tinguha sa pagmantala sa ebanghelyo sumala sa ilang pagsabot niini.
Kasagaran niining dili maihap nga mga tigsangyaw nagsunod sa usa ka sundanan diha sa Bag-ong Tugon, nagbiyahe nga “walay dalang puntil ni balonan,” mangayo og pagkaon ug katulgan sa mga tawo nga andam maminaw sa ilang mensahe. Daghan ang mitanyag og bunyag; ang uban yano rang misangyaw sa kamahinungdanon sa espirituhanong pagbag-o o relihiyosong pagpahiuli. Ang ilang mensahe biblikanhon ug dinalian, usahay dawaton ug usahay dili. Alang sa lokal nga mga tawo, ang miting sa pagsangyaw usa ka okasyon alang sa kalingawan ug pakigdait, dili magsapayan kon unsa sila ka interesado sa mensahe. Kon mahitabo ang debate tali sa nagbisita nga mensahero ug sa lokal nga ministro, mas makalingaw kini.
Ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nasayod kaayo niining mga sundanan ug misagop o mipahiangay sa daghan niini. Pero sila nasayod nga sila duna pay dugang nga ikatanyag: bag-ong pagpadayag, bag-ong kasulatan, ug balaanong gipahiuli nga awtoridad. Kanang nagdilaab nga pagpamatuod ang miaghat sa pipila ka mga lalaki sama nila ni Jared Carter ug John Murdock nga “biyaan ang ubang buluhaton” ug igahin ang ilang panahon ngadto sa pangalagad, mokabig sa pipila ka laing tawo kinsa, isip resulta, motabang sa pagsangyaw sa pulong.
Mga Pundasyon sa Pagpadayag
Bisan kon ang nag-unang mga misyonaryo nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw migamit sa ubang naandan nga mga pamaagi sa ubang simbahan, ang pipila ka pinadayag naghatag sa pundasyon alang sa ilang misyonaryong mga paningkamot sa sayong bahin sa mga 1830. Ang pagpadayag usahay gitawag og “balaod sa Simbahan” (Doktrina ug mga Pakigsaad 42) gidirekta ngadto sa mga “elder [sa] simbahan” ug mi-establisar ang sukaranang mga pamaagi. “Ug kamo manglakaw pinaagi sa gahom sa akong Espiritu, magsangyaw sa akong ebanghelyo, sa tinagurha, sa akong ngalan, mopabati sa inyong mga tingog ingon sa tunog sa trumpeta, magpahayag sa akong pulong nga sama sa mga anghel sa Dios.
Ang mga elder kinahanglang mopahayag og paghinulsol ug mobunyag ug sa ingon “motukod sa simbahan [sa Ginoo] diha sa matag rehiyon.” Sila kinahanglang motudlo “sa mga baroganan [sa] ebanghelyo” gikan sa Biblia ug sa Basahon ni Mormon ug mosunod sa “mga pakigsaad ug sa mga artikulo sa simbahan” (nga mao, ang mga sumbanan nga makita diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 20). Ang labing importante, nga sila magtudlo “ingon nga … sila gimandoan sa Espiritu”: ang Ginoo nagtudlo, “Kon kamo dili makadawat sa Espiritu kamo dili motudlo.” Laing pagpadayag ngadto sa mga “elder [sa] simbahan,” Doktrina ug mga Pakigsaad 43, mibalik-balik sa sugo nga: “Ipabati ang inyong mga tingog ug ayaw pugngi.” Ang mga elder kinahanglan nga “pagatudloan gikan sa kahitas-an,” ug sila kinahanglan nga mohatod sa dinalian nga mensahe sa pasidaan: “Andama ang inyong mga kaugalingon alang sa mahinungdanon nga adlaw sa Ginoo.” Sa tinglarag sa 1832, usa ka importante nga pagpadayag sa pagkapari, karon ang Doktrina ug mga Pakigsaad 84, naghatag og dugang lugway sa mga instruksiyon alang sa mga misyonaryo—sa pagtakda sa sundanan sa Bag-ong Tugon nga angay nilang sundon, nagpasabot sa mga mensahe nga ilang gihatod, ug sa pagseguro kanila sa gahom ug panalipod sa Dios.
Mga Misyon ni John Murdock ngadto sa Missouri
Ang Hunyo 1831 nga komperensiya sa Simbahan, gipahigayon sa Kirtland, mimugna og talagsaong oportunidad alang sa daghang mga elder sa paggamit sa gipadayag nga mga sundanan. Baynte-otso ka kalalakin-an, agig dugang nila ni Joseph Smith ug Sidney Rigdon, gimandoan pinaagi sa pagpadayag (karon ang Doktrina ug mga Pakigsaad 52) nga “magtinagurha,” sa pag-adto sa Missouri. Ang sunod nga komperensiya sa Simbahan ipahigayon didto, ug ang piho nga lokasyon alang sa siyudad sa Zion mahibaloan. Si John Murdock gisangonan sa pagbiyahe uban ni Hyrum Smith agi sa Detroit.
Kini nga tawag miabot sa panahon sa dakong kasub-anan ni Murdock. Lima pa lang ka semana ang milabay, ang iyang asawa, si Julia, namatay human nanganak og kaluha, usa ka lalaki ug usa ka babaye. Si Emma Smith nanganak og kaluha sa samang adlaw, apan ang mga bata wala mabuhi. Gihangyo ni Joseph Smith si Murdock nga tugotan sila nga mopadako sa nailo sa inahan nga mga bag-ong gipanganak. Apan kadtong makahadlok nga desisyon ni Joseph Smith nagbilin gihapon ni Murdock og tulo ka gagmayng bata nga atimanon—duha ka lalaki ug usa ka babaye, sais anyos ug mas bata pa—taliwala sa iyang dinalian nga pasalig [commitment] sa misyonaryo nga buhat. Sa dihang ang tawag ngadto sa Missouri miabot, nakigsabot siya sa ubang mga miyembro sa Simbahan sa pag-atiman sa iyang mga anak ug mibiya, nga daw wala mahibalo nga dili siya makabalik dul-an sa usa ka tuig.
Kadtong tuiga maoy usa sa labing lisod alang ni Murdock. Mibiyahe siya agi sa teritoryo nga sa pagkatinuod usa diay ka kamingawan. Usa ka adlaw, siya mirekord, sila “miubog agi sa sapa sa lapokon nga sapa nga taga-hawak ang kalawmon sa lapok nga duha ka pulgada ang tubig ibabaw sa lapok ug may mga bitin diha sa tubig nga 4 Rods [16.5 ka pye] tabok niini ug tunokon nga mga bagon nga nagbabag sa lapok nga nakasamad sa among mga bitiis.” Sa dihang sa kataposan ang mga lalaki nakagawas na sa sapa, kinahanglan silang mobiyahe og katunga sa milya una pa sila nakakita og igong tubig nga ikahugas sa lapok sa ilang mga tiil ug mga bitiis aron ilang maatiman ang ilang mga samad. Sa pagtabok sa Mississippi, “nahumod ang [iyang] mga tiil” ug sa wala madugay nasakit og maayo. Si Murdock masakiton pa gihapon sa dihang siya ug ang iyang mga kompanyon nakahimamat ni Joseph Smith sa Lalawigan sa Jackson; nag-antos siya sa nahabiling panahon sa iyang misyon, ug ang iyang dili maayo nga panglawas nakalangay sa iyang pagbalik ngadto sa Kirtland. Bisan pa niana, siya misulat nga siya nakahimo og daghang pagsangyaw ug pagbunyag.
Si Murdock ug ang iyang kaubanan nga mga misyonaryo nakasinati usab og daghang pagsalikway ug tawhanong pagsupak. Kausa si Murdock migahin og “tunga sa adlaw nga misulay sa paghimo og usa ka miting” didto sa Detroit pero “wala makakita og tawo nga andam nga maminaw.” Usa ka tawo, misulat si Murdock, “mipuwersa nako sa pagbiya sa iyang panimalay tungod sa pagsangyaw og Paghinulsol ngadto kaniya.” Misulat usab siya og pipila ka higayon bahin sa dili mahigalaon nga mga ministro kinsa mihagit sa mga elder sa pagpakigdebate, usahay sa masuk-anon nga paagi.
Sa dihang mipauli siya ngadto sa iyang mga anak niadtong Hunyo 1832, nasuta ni Murdock nga dili maayo ang tanan. Ang pamilya nga nag-atiman sa iyang kinamagulangang anak nga lalaki mibiya sa Simbahan ug nangayo og bayad sa pag-atiman sa bata, ang pamilya nga nag-atiman sa iyang lain nga anak nga lalaki mibalhin sa Missouri, ug ang pamilya nga nag-atiman sa iyang anak nga babaye “dili na moatiman kaniya” ug nangayo usab og bayad. Ang iyang “gamayng anak nga babaye nga si Julia,” usa sa kaluha, nagpuyo ubos sa pag-atiman nila ni Emma ug Joseph, pero wala ang iyang igsoong lalaki. “Ang akong gamayng anak nga si Joseph patay na,” si Murdock mirekord. “Sa dihang ang Propeta giguyod sa manggugubot gikan sa higdaanan didto sa Hyrum, ang bata nga dunay tipdas naghigda uban niya.” Bisan kon ang propeta maoy gipontariya, ang mangugubot midagmal sa bata. “Dihang ilang gihuboan ang bata nasakit siya ug namatay. Sila anaa na sa mga kamot sa Ginoo,” si Murdock midugang, nagpasabot sa mga sakop sa manggugubot.
Si Murdock nauli na sulod sa duha ka buwan, “nagkompirmar ug nagpalig-on sa simbahan ug nagpabalik sa [iyang] kahimsog,” sa wala pa mobiya pag-usab aron matuman ang tawag nga nadawat pinaagi sa pagpadayag niadtong Agosto 1832 aron “moadto sa mga nasod sa silangang bahin” ug isangyaw ang ebanghelyo. Apan una, ang Ginoo misugo ni Murdock sa pagseguro nga ang iyang mga anak “masangkapan sa panginahanglan, ug sa mabination nga paagi ipadala ngadto sa bishop sa Zion.” Niining higayona duha pa ka tuig sa dili pa si Murdock ug ang iyang mga anak mahiusa pag-usab. Subo lang, human gyod sa pag-abot niya sa Missouri, nakadawat si Murdock og balita nga ang iyang sais anyos nga anak nga babaye, si Phebe, nasakit og cholera. “Akong nakita ang tanan nakong mga anak nga himsog og panglawas,” siya mirekord, “pero ang tiglaglag misugod paghimo sa iyang buhat.” Si John miatiman sa iyang gamayng anak nga babaye sulod sa pipila ka adlaw, pero siya namatay pagka-Hulyo 6. Sulod sa pipila ka bulan, mibiya siya sa lain na usab nga misyon, niining higayona paingon sa Ohio.
Ang mga kasinatian ni John Murdock naghulagway sa kombinasyon sa indibidwal nga inisyatiba ug sa balaanong mandato nga midasig sa unang misyonaryo nga buhat sa mga Mormon. Usahay ang mga lalaki mibiya sa ilang negosyo ug mobiya aron sa pagsangyaw base sa indibidwal nga tinguha, pag-aghat gikan sa Espiritu, o sa pagsunod sa kinatibuk-ang gilaoman nga ang mga elder “mopataas sa [ilang] mga tingog”; sa laing higayon gisugo sila pinaagi sa pagpadayag nga mitawag kanila sa ngalan mismo ug gipiho ang natad nga trabahoan. Daghan nianang mga pagpadayag, sama sa Doktrina ug mga Pakigsaad 75, 79, 80, ug 99, mga kabahin sa mga kasulatan karon.
Jared Carter: “Ngadto sa Silangan”
Sama ni John Murdock, si Jared Carter nagmisyon pinaagi sa pormal nga tawag ug base sa personal nga kagustohan. Sa tinglarag sa 1831, samtang si John Murdock nasakit didto sa Missouri, si Carter mibiya kuyog sa usa ka kauban ngadto sa “misyon sa silangan,” ug wala madugay miabot sa lungsod nga iyang gipuy-an sa Benson, Vermont. Sa laing sundanan nga tipikal sa mga misyonaryo nga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ang iyang intensiyon mao ang pagpakigbahin sa iyang bag-ong kaplag nga pagtuo uban sa iyang mga “koneksiyon”—ang iyang mga paryente ug mga higala. Naabot sa Benson sa ulahing bahin sa Oktubre, si Jared diha-diha dayon “misugod sa pagpahigayon og mga miting” ug nagpasabot sa katawhan “aron matinguhaon nga mag-ampo ngadto sa Ginoo aron masayod sa kamatuoran sa iyang buhat.” Kadaghanan sa mga tawo mibiay-biay sa iyang mensahe ug misupak sa iyang mga paningkamot, apan, si Jared misulat, “kadtong mipadayon sa pagtawag sa ngalan sa Ginoo sa wala madugay nakombinser nga ang buhat tinuod ug nabunyagan.” Ang 27 ka tawo nga nakabig pinaagi sa paningkamot ni Jared Carter dugay nang mga miyembro sa sekta nga Free Will Baptist diin ang kaliwat sa Carter nahisakop. Ang ilang dakong meetinghouse nga gama sa bato nga adunay mga arko-arko ang kisame sa wala madugay nahimong dapit nga tagboanan sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.
Si Carter nangalagad sa dapit sa dul-an sa tulo ka bulan. Nakarekord sa iyang journal ang pipila ka higayon sa milagroso nga “pagpadayag sa pakaayo” human sa ilang pagpangalagad sa mga masakiton. Mao kadto ang laing sumbanan sa misyonaryo nga buhat sa nag-unang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Ang mga elder mipamatuod nga ang mga gasa sa Espiritu aktibo sa bag-ong Simbahan ug nagpakita sa saad sa Ginoo nga Siya mopakita og “mga milagro, mga timailhan, ug mga kahibulongan, ngadto sa tanan kinsa motuo sa [Iyang] ngalan.” Kadto nga mga gasa nakabenepisyo mismo sa mga elder, kasagaran naghatag og piho nga giya sa ilang buhat. Pagka-Enero—sa tunga-tunga sa tingtugnaw sa New England—si Jared misugod na usab sa pagbiyahe, nagsunod sa mga pag-aghat sa Espiritu kalabot sa unsa nga direksiyon ang sundon. Kay misunod sa pag-aghat nga moadto sa piho nga lungsod, si Jared nasurprisa sa paghimamat sa iyang kaugalingong igsoong lalaki, nakadaginot siya og 50 ka milya sa iyang untang pagbiyahe.
Si Jared mipauli sa Ohio sa kataposang adlaw sa Pebrero 1832, “kay mikabat na og lima ka bulan ug pataas sa pag-alagad niini nga misyon.” Pila ka semana ang milabay mibisita siya ni Joseph Smith “aron magpakisayod [kabahin] sa kabubut-on sa Ginoo kalabot sa akong pangalagad sa mosunod nga panahon.” Ang resulta nga pagpadayag, Doktrina ug mga Pakigsaad 79, misugo kaniya sa “pag-adto og usab ngadto sa mga nasod sa silangang bahin, gikan sa usa ka lugar ngadto sa laing lugar, ug gikan sa usa ka siyudad ngadto sa laing siyudad, pinaagi sa gahom sa ordinasyon diin siya giorden.” Migikan siya pagka-Abril 25 ug mibiya sulod sa unom ka bulan, naghago sa hilabihan didto sa Vermont ug sa New York uban sa pipila ka kalamposan. Ang Ginoo “mipanalangin nako og mga pagkaon ug kahimsog ug bulahan ang iyang ngalan,” si Carter misulat.
Mga Paningkamot sa Kababayen-an
Tungod kay ang kalalakin-an maoy gi-orden nga molakaw ug magsangyaw, ang mga kontribusyon sa kababayen-an sa nag-unang misyonaryo nga buhat tingali dili kaayo makita. Apan kadtong mga paningkamot usab mahinungdanon. Usa ka insidente gikan sa ikaduhang misyon ni Jared Carter didto sa Vermont nagpakita niini nga punto. Niadtong Hulyo 1832, iyang girekord nga mibisita siya sa iyang bayaw nga lalaki nga si Ira Ames, “diin nga panahon [si Ames] nakumbinsir sa kamatuoran sa Basahon ni Mormon ug matinguhaon nga magpabunyag.”
Apan aduna pay dugang sa istorya. Si Ira Ames nakadungog sa ebanghelyo duha ka tuig nang milabay gikan sa iyang inahan. Pagka-Agosto 1830, si Ames nakadawat og sulat gikan sa iyang inahan, si Hannah, nagpahibalo niya nga siya ug pipila ka paryente (lakip na ni Jared Carter) nabunyagan. Si Ames nakadungog na bahin sa Simbahan gikan sa laing tinubdan ug mibati og kainteresado, pero ang sulat gikan sa iyang inahan dunay gamhanang epekto. “Sa dihang nagbasa ko sa sulat sa akong Mama nakaapekto kini kanako sama sa kilat, mipukaw kini sa matag pagbati sa akong hunahuna, ang epekto gamhanan,” nahinumdom siya. Kini nga mga pagbati miaghat niya nga mag-ampo alang sa pagsaksi “kon ang sulat ug ang butang nga naa niini tinuod ba o bakak.” Agi og tubag, usa ka “klaro nga kakalma” ang misantop sa iyang hunahuna. Ang pagbisita ni Jared Carter dul-an sa duha ka tuig human niana nakahatag ni Ira sa iyang unang oportunidad sa paghimo og aksiyon alang niana nga pagpamatuod.
Daghang kababayen-an nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ang mitabang sa mga sakop sa pamilya ug mga higala, kasagaran pinaagi sa mga sulat, nagpamatuod sa ilang pagtuo ug nagdapit sa mga minahal sa kinabuhi nga moapil kanila. “Ako makaingon nga ikaw nasayod sa mga butang sa Dios ug kon madawat pa unta [nimo] ang mga panalangin nga akong nadawat gikan sa Ginoo dili ka maghunahuna nga lisod ang pag-anhi dinhi,” misulat si Phebe Peck gikan sa Independence, Missouri, pagka-Agosto 1832, ngadto sa usa ka “Mabination nga Sister.” Mipadayon siya nga “Ang Ginoo nagpadayag sa mga misteryo sa langitnong Gingharian ngadto sa iyang mga Anak.” Si Rebecca Swain Williams mipamatuod ngadto sa iyang pamilya nga siya nakadungog sa mga pagpamatuod sa pamilyang Smith ug “gikan sa tulo ka saksi mismo” kalabot sa ang Basahon ni Mormon. Ang maong mga pagpamatuod siguradong nakakaplag og mga tawo nga andam maminaw sa daghang mga okasyon, ug si Jared Carter lagmit dili lang ang elder nga nakaani sa mga gisugdan og tisok sa mga kababayen-an.