Na Matabete

A dua o Peresitedi Brigham Young ka tabaki me lewe ni i Apositolo Le Tinikarua e liu, e na nodra qai digitaki e na itabagauna oqo. Me ikuri ni isolisoli ka vakalougatataki kina e na nona tabaki, a tukuni ni “sa soli vua na Matabete Tabu, me kitaka kina na veicakacaka mana e vuqa e na yaca i Jisu; me cemuri ira tani na tevoro, vakabulai ira era tauvimate, vakaturi ira cake na mate, dolava na matadra na mataboko, ka me vakalakova tale ga na veivanua, ka sokota na veiwasawasa e vuqa” (HC, 2:188–89). E vakamacala kina ni a soli vua na matabete oqori, e na “ivakarau uasivi ni veiliutaki, na kena ivakaro kei na kena cakacaka vakalotu,” ka kaya ni “kevaka e kilai vinaka,” e na solia vei ira na yalododonu na kaukaua me rawa ni ra “dolava kina na valeniyau ni Turaga, me noda na veivakalougatataki sa vakarautaki tu kina” (DBY, 130, 131).

iVakavuvuli i Brigham Young

Sa vakatulewataka tiko na Turaga na nona cakacaka mai lomalagi kei vuravura e na matabete.

Ke dua e taroga, e na nona via kila na ibalebale ni nona Matabete na Luve ni Kalou, me tukuni ni oqo na ivakaro ka yavutaki kina na veivuravura mai na gauna e liu, edaidai, ka tawamudu. Na ivakarau ka ra buli kina na veivuravura, kei na nodra mai tawani vei ira na lewena, me vakatikori ira e na nodra itikotiko—na nodra veisiga, veimacawa, veivula, kei na yabaki, na veitikiniyabaki, kei na veigauna me ra na qai lobi tale kina me vaka na ivolavivigi, ka me ra cabeta kina na ivakatagedegede cecere cake ni bula (DBY, 130).

Na Matabete ni Luve ni Kalou ka sa mai tu oqo e na keda maliwa, e lewa ka ivakarau uasivi ni veiliutaki, ka sa i koya duadua ga oqo na sala me vakavotaki kina na vuvale vakatamata mai na veika dukadukali ni vuravura oqo ka ra vakalolomataki tu kina na lewena, ka vakadeitaki ira ki na bula marau kei na vakacegu me tawamudu (DBY, 130).

A mai biu i vuravura na Matabete e na so na gauna. Ka ni a soli vei Atama, vei Seci, vei Inoke, Noa, Eparaama ka vakakina vei Loti, ka vakadewai mai na nodra gauna na Parofita, ni sa mai oti na nodra gauna na qase e liu. E veiliutaki na Matabete oqo, me vakatulewa e na Matabete kece, ni sa cecere duadua vei ira kece (DBY, 131).

Ni da vakamacalataka na ivakaro vakasilesitieli, se Matabete, eda vosa tiko me baleta na ivakavuvuli ni bula, na ivakarau uasivi ni veiliutaki, na ivunau kei na veicakacaka vakalotu e so, ka na vakarautaki keda mai na dua na matamata ki na kena ka tarava, mai vua tale na ivakatawa ki na dua tale, me yacova ni da sa yacova yani na iserau ni Tamada, ka noda Kalou (DBY, 130).

E sega ni vu ni veicati vei rau na iliuliu e rua—o Karisito kei Piliali [na vunica]; na noqu lewe ni lotu Quaker, lotu Wesele, se lotu “Momani,” na nona sa mai tauyavutaka ga na Kalou na nona Matanitu e vuravura, ka vakasuka lesu mai na Matabete, me soli kina vei ira na turaga na lewa kei na kaukaua, me ra veiqaravi tiko e na yacana (DBY, 76).

Sa vakailigaliga mai na Kosipeli e na Matabete Tabu, ka sa vakasukai tale vei ira na luve ni tamata. Sa tu oqo vei keda na idola ni Matabete oqori; eda sa mai taukena tu; e rawa ni da dolava, ka rawa tale ga ni da sogota na veika e vuqa. Me da rawata kina na bula tawamudu, ka rawa tale ga ni da veiqaravi e na kena cakacaka (DBY, 130–31).

Ke o marautaka e na momona ni nomu vakasama ni sa vakasuka tale mai na Kalou na Matabete tabu, sa tauyavutaka tale e vuravura na nona Matanitu, sa vakalesuya mai na ivakavuvuli taucoko ni Kosipeli, ka sa dodoliga mai me vakasoqona tale na Mataqali i Isireli, sa nomu ivotavota vinaka oqori, ka vaka ni o lako cake sara i lomalagi mo laki vakadinadinataka kina vakaiiko (DBY, 429).

A sega ni tu e vuravura e na veigauna kece sara na ivunau; ni a soli tu me kena isosomi na ivunau kei na ivakaro tale e so, me ra vakavinakataki kina na luve ni tamata, me ra vuli kina, me ra liutaki kina, ka me vakatovolei ira e na veika me ra cakava, ke ra na lewai ira vakaiira; ka sa mai vakavurea na kena vakadewai mai vei keda na nodra ivakavuvuli na noda qase, ka dewa mai na ivakaro e so oqori (DBY, 130).

E sega ni dua na ivalavala ni dua na Yalododonu e na Gauna Oqo—sega ni dua na itavi lavaki—ka sega ni soli na kena gauna, me baleta vakatabakidua na Matabete, se na kena icolacola tale e so. Ni okati kina na veika kece sara, se na noda vunau, na veika eda qarava, se na veika tale e so me baleta na kena qaravi vakavinaka na bula oqo (DBY, 133).

Sa na sega tale ni laiva na Turaga Kaukaua me kau tani tale mai vuravura na nona Matabete (DBY, 131).

Ni ra curu yani ki na vuravura ni yalo o ira na iTalatala Qase, ka ra taura tu na Matabete oqo, era na kauta tiko na kaukaua vata ga ka ra dau vakayagataka voli e na bula vakavuravura oqo (DBY, 132).

Sa dau cauraki vakawasoma na kaukaua sa tu vei ira na Yalododonu e na Gauna Oqo. E tiko li vei ira na Yalododonu e na Gauna Oqo na kaukaua, se tiko e na Matabete? E tiko e na Matabete; ka ra na tekivutaka rawa na nodra cakacaka eke, ka sotava na kena lagilagi, ke ra bula kilikili e na Matabete, me ra vakaiukuuku kina, me ra bula vakatukatuka, ka rawata na bula tawamudu, ni ra na laki uasivita sara na veiqaravi ka vakayacora e dua ka sega ni soli vua na idola ni Matabete e vuravura, ni ra curuma yani na vuravura ni yalo (DBY, 131–32).

Sa dau “dolava na valeniyau ni Turaga” na idola vakabete, me da vakaivotavota kina e na isolisoli vakayalo e vuqa.

Sa soli mai vei keda na Matabete kei na kena lewa, me dolava vei keda na valeniyau ni Turaga, ke da kila vinaka na kena ibalebale, me rawa kina na veika talei e vuqa. Ia, e dau vakalatilati vei keda na noda malumalumu kei na veileqa e so ni bula vakavuravura oqo (DBY, 131).

Era a buluta vakadua beka e na nodra vakamatei Josefa? Sega. Sa tu oqo e na keda maliwa na bula “Vakamomani,” sa tu tale ga vei keda na Matabete, sa tu tale ga e vuravura e na gauna oqo na idola e vuqa ni Matanitu; a sega ni mai yali e na nona sa bale o Josefa. Ke ra na vakamatei au tale ga na tamata ivalavala ca, sa tudei tu ga e na Lotu na idola e vuqa ni Matanitu (DBY, 134).

Na veicakacaka vakalotu ka dau qaravi e na vale ni Kalou e baleta vakatabakidua na nodra vakabulai na tamata. O keda wale ga, mai vei ira kece na lewe i vuravura e na gauna oqo, eda kila tiko, ka tu vei keda na idola ni veivakabulai ka soli me baleti ira na luve ni tamata, ka soli mai lomalagi mai vua na Kalou sa Kaukaua Sara; ni ra tu oqo o ira ka ra taukena tu na lewa e so oqo me baleta na vakabulai ni tamata, e dodonu sara me dau qaravi vakakina. Sa kilikili gona kina me tara na veivaletabu, me vakayacori kina na cakacaka ni veivakabulai, ni sa kilikili me qaravi na noda vakabulai, ka vakasama bibi me dau vunautaki vei ira na Yalododonu (DBY, 396–97).

Eda sa tukuna tiko oqo na veika dina, ka sega ni lasu, ni o koya ga e vakabauta ni Parofita ka talai dina mai vua na Kalou o Josefa Simici, ka veitabaki tale ga vua, me mai lewa na idola ni Matabete tabu, ka vakayacori me vaka na lewa ni Luve ni Kalou, kei na kaukaua me taracake kina na Matanitu ni Kalou e vuravura, me ra vakasoqoni tale kina na Mataqali i Isireli, ka me veituberi vei ira era sa vakabauta, ka dau talairawarawa kina, me ra laki rawata na bula, me vakasukai tale na veika e vuqa ka mai kautani e na vuku ni ivalavala ca—ni o koya ga e vakabauta na veika oqo, e na nona vakabauta na Turaga, ka dau talairawarawa ki na nona ivakaro me yacova sara na itinitini ni nodra bula, e na sega ni boko tani na yacadra mai na nona ivola ni bula na Lami, me ra rawata kina na isala vakaiukuuku, ka bula vakatukatuka kei na bula tawamudu (DBY, 5).

E lavaki me da ivalavala dodonu, me qai vakavatukanataki rawa kina na kaukaua vakabete.

O koya vakayadua ka vakaivotavota e na Matabete, ka dau yalodina kina nona itavi, e na nona dau lasava me vakayacora tiko na veika ni Kalou ka sa lavaki vua, ka qai dau vakayacora e na nona gauna ni bula taucoko na veika sa dau vakacolati vua, sa na rawata me nona ivotavota, ka me vakavukui tiko ga mai na loma ni Kalou e veigauna; me kila vinaka kina na veika dodonu se cala, e na veika vakalou, mai na veika e so e sega ni vu mai vua na Kalou. E na tiko ga vua na Matabete—na Yalo ka cakacaka tiko e lomana, me vakaikuritaki tiko ga me yacova ni sa vaka na waitovure ni wai ni bula; me tautauvata na vunikau ni bula; me yacova ni sa itakataka tudei ni nona kila ka kei na veivakavukui (DBY, 132).

O ira ka ra sa digitaki me ra liganicakacaka ni Matabete tabu, ka sa vakacolati e na itukutuku ni bula tawamudu vei ira na kai vuravura kece ga, e dodonu me ra dau vakavatukanataka e na nodra ivosavosa kei na itovo, na nodra doka na ilesilesi bibi ka sa soli oqori vei ira, me ra italatala ka nona mata o koya Sa Cecere Sara (DBY, 130).

Ni sa tu oqo e vuravura na Matabete tabu, ka sa vakasukai tale mai vei ira na tamata na ivakarau taucoko sara ni Matanitu ni Kalou, sa lavaki kina me da talairawarawa vakamatailalai ki na veitiki ni lawa kei na ivakavuvuli kece sara, kei na veicakacaka vakalotu yadudua ka sa vakalasikata mai na Turaga (DBY, 132).

Ke vagolei vakadodonu tiko na nomuni vakabauta, ka tudei tale tiko ga na yalomuni, me savasava ka dodonu tu na nomuni bula, mo ni dui qarava vinaka tiko na nomuni ilesilesi me vaka sa lavaki e na Matabete, ka o ni sa vakalougatataki kina, e na sobuti kemuni vakayadua na Yalo Tabu, ka na dredre sara vua e dua me dabui kemuni, se kauti kemuni ki na leqa, ka tautauvata vinaka kei na vutikanimanumanu, ka sega ni tara na yameyame ni bukawaqa (DBY, 132).

Me yacova sara ni sa kaliraki tani mai lomada na yalokocokoco kei na viavialevu, me da gadreva tiko ga na veika ni bula raraba, eda na sega ni qacoya tiko na noda itavi e na Matabete tabu, me vaka sa namaki vei keda (DBY, 133).

E ivurevure ni noda kalougata yadudua na matabete tabu, ki na noda veivuvale tale ga.

Sa vakasukai tale mai na Matabete qo, ka da na veisemati e na kena lewa kei ira na dui tubuda e na cakacaka ni veivauci, me yacova ni sa qai dodonu vinaka sara na keda isema mai vei Atama na Tamada, me yacova yani na ivakataotioti kei vuravura [raica na V&V 128:18] (DBY, 400). Au vakatakekere kina oqo vei kemuni na iTalatala Qase kei Isireli e veisiga, e na gauna au rawa ni dau vakayacora rawa kina, mo ni dau bulataka na nomuni vakabauta vakalotu—me ra bula e na itovo ka kilikili me ra veitomani tiko kina kei na Yalo Tabu; sa na qai veiraurau kina me ra dauveilewai kei Isireli, me ra veiliutaki ka Bisopi, me ra iTalatala Qase iliuliu, me ra lewe ni Matabose e Cake, ka ra italatala ni Kalou, me ra kauti ira na nodra dui vuvale kei na wekadra e ligadra, ka muria tiko ga na sala ni dina kei na ivalavala savasava, me ra yacova sara na Matanitu ni Kalou (DBY, 136–37).

Me iUlutaga ni Vuli

Sa vakatulewataka tiko na Turaga na nona cakacaka mai lomalagi kei vuravura e na matabete.

Me vaka e vakamacala kina o Peresitedi Young, na cava beka na ibalebale ni matabete? (Raica tale ga na V&V 84:17–22.)
Me vakaevei beka na noda veiqaravi ki “na kena qaravi vakavinaka na bula oqo” e na cakacaka ni matabete? Me vakavatukana vakaevei beka e na veika mo qarava mai vale na veika e tukuni oqori, e na lotu, e koronivuli, kei na nomu cakacaka?
Na cava beka e na solia na matabete me ra laki qarava na italatala qase yalodina e na vuravura ni yalo?
E na veisala cava soti, eda bulataka kina na lewe ni Lotu na ivakavuvuli kei na lewa ni matabete? (Raica tale ga na V&V 20:38–60.) Sa vakavatukana beka vakaevei ki na nomu bula na matabete? Me yaga vakalevu cake vakaevei na ilesilesi kei na kaukaua vakabete e na nomu bula, kei na nodratou bula na nomu matavuvale?

Sa dau “dolava na valeniyau ni Turaga” na idola vakabete, me da vakaivotavota kina e na isolisoli vakayalo e vuqa.

Na cava na vuna e a sega ni kau tani kina mai na Lotu na idola ni matabete, e na nona mate o Josefa Simici na Parofita?
E yaga vakaevei na idola ni matebete me “dolava na valeniyau ni Turaga,” me ra vakaivotavota kina na tamata yadua e na bula tawamudu?
Na cava beka e a vunautaka o Peresitedi Young me baleta na idola ni matabete? (Raica tale ga na V&V 107:18–20, 35; 132:7.) Na cava beka e vakatarai vei ira na italai ni Turaga me ra vakayacora, e na vuku ni idola e so oqori?

E lavaki me da ivalavala dodonu, me qai vakavatukanataki rawa kina na kaukaua vakabete.

Me vakavatukana vakaevei na nona ivakarau ni bula na lewe ni matabete yadua, ki na nona veiqaravi e na vukuna na Turaga? Na cava na vuna e sa rui bibi kina vakalevu na noda dui bula dodonu? (Raica tale ga na V&V 107:99–100; 121:41–46.)
Me ra dau doka beka vakaevei na nodra itutu kei na nodra ilesilesi o ira “ka ra sa digitaki me ra liganicakacaka ni Matabete tabu”? Na isolisoli cava soti beka era na vakaivotavota kina o ira era dau qacoya ka qarava vakadodonu na nodra itavi?
E rau veicati beka vakaevei na yalokocokoco kei na kaukaua vakabete? Na cava na vuna me kaliraki tani kina mai lomada na yalokocokoco kei na viavialevu, kevaka eda gadreva me da qarava vakavinaka na matabete? (Raica tale ga na V&V 121:37.) E na veisala cava soti beka eda sa rui vakaleqai keda kina edaidai mai na yalokocokoco? Me da dau vorata beka vakaevei na yalokocokoco?

E ivurevure ni noda kalougata yadudua na matabete tabu, ki na noda veivuvale tale ga.

Sa vakadeitaki ka vaqaqacotaki vakaevei na nomudou bula vakavuvale e na vuku ni matabete? Na cava na vuna sa rui dau bibi kina na kaukaua vakabete e na kena tauyavutaki na vuvale tawamudu? (Raica tale ga na V&V 128:18; 131:1–4; 132:19.)
Na cava beka e rawa ni ra vakayacora na lewe ni matebete, me ra “me ra kauti ira na nodra dui vuvale kei na wekadra e ligadra, ka muria tiko ga na sala ni dina kei na ivalavala savasava”?

leadership of the Church in 1853 — O iratou na Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni i Apositolo Le Tinikarua e na yabaki 1853.