Dau Lewa Maqosa

A qai mai kila o Peresitedi Brigham Young e na nona veiliutaki e na ilakolako i Saioni, ni kauti ira tiko na nona tamata ka kaukaua tu na yalodra, ni ra na dau sotava na veika vinaka kei na veika rarawa. E na yabaki 1848, a sotava na mataqiqi ka veiliutaki kina, ka ra tiko kina e 2,000 vakacaca na Yalododonu, e dua na qele ni bafalo. E dina ga ni a sa digitaka oti o Peresitedi Young e so na nona lewe ni keba me ra dauvakasasa manumanu, me ra vakamatea mai na kedra, ia me rauti ira ga, era a biuta tale ga na nodra matailakolako e so tale, ka ra laki vanalaki ira vakaveitalia, me ra vakasabusabutaki tu ga na manumanu mate e na buca, ka sega ni vakayagataki me kakana. A qai vunauci ira oqori e na nodra ivakarau [raica na JTB]. A qai vakamacalataka e muri, “Tovolea mo ni dau lewai kemuni vinaka” (DNW, 15 Oks. 1860, 1). “Mo ni rawata na veivakalougatataki vivinaka, kei ira na wekamuni, mai na nomuni lewa vakavinaka na nomuni bula, [ni] o ni sega ni dau lewa vinaka na gagano [ni lomamuni, ka] vakamalumalumutaka na nomuni bula ki na ivakavuvuli sa vakatakila mai na Kalou, o ni na sega ni yacova rawa na bula mamarau, na bula vakaiukuuku, na bula vakacegu me tawamudu o ni namaka tiko” (DNW, 15 Oks. 1860, 1).

iVakavuvuli i Brigham Young

Me da lewai keda vakavinaka ka vakarorogo ki na lewa ni Kalou.

Etiko beka na veika e yaloda? Io, e isolisoli oqori, e ivakarau ni bula vakalou ka soli ki na tamata kece ga mai lomalagi kei na vuravura oqo,—na isolisoli ni digidigi, me da vinakata e dua na ka, se me da besetaka (DBY, 264).

Mo raici ira mada na wekada e so, e na itagede ni bula era tu kina, ni sa ilutua ni nodra bula na veika e lomadra. E rawa ni o ni na dau taleitaki ka lomani mai vei ira, ia e sega ga ni o na vakarerei ira rawa, se kuitataki ira, se vakamai ira sara, era na sega ga ni vakayacora na veika e so e sega ni lomadra. E rawarawa cake vua na tamata me mate, me muria tiko ga na lomana. Mo tovolea ga mo veidusimaki ki na yavu ni lomadra me ra dau goleva na veika dodonu, o ni na qai vakadodonutaka kina na vakamawe, kei na yavudei ni lomadra (DBY, 264).

Sa solia mai vei keda na Kalou na noda lewa, ka dodonu me da raica ni yavutaki tiko ga e na nona lewa o Koya sa Kaukaua Sara. Me ra dau tudei tiko ga na tamata e na veika dodonu. Sa nodra ivakarau mai na itubutubu me ra veivorati ki na yalo i luvedra me yacova sara ni sa vakamalumalumutaki, me laki vakatawayagataki sara na yalo vakaturaga, kei na kaukaua vakalou ka ra taukena tu na gone, me ra vuki me ra yalowai ka rerere. Me dau vakamareqeti na itovo vinaka ni tamata, me moici vakadodonu ka vagolei vakavuku, me kua ni golevi na sala kadua, ni rawa ni ra na qaqa kina e na veika dodonu. Me kua ni voroki na yalodra na wekada, mo vagolea ga e na sala dodonu, me kila kina ni isolisoli talei dina, ka vatavatairalago cecere ni tamata me dua e bula e na ivakatakila i Jisu Karisito, sa na qai vakalou kina na yalo ni tamata e na kena vorati na veika ca ni bula vakayago, me yacova sara ni sa mai bula e lomada na Kalou, me lomada kina na veika vinaka e gadreva me vakayacora (DBY, 264).

Tovolea mo dau lewai iko vinaka; mo tovolea mo vakamalumalumutaka na nomu bula ki na liga ni Kalou, me vaka na tete e na ligana na dautulituli (DBY, 265).

Me ra dui saga na tamata yadua, e na yaca i Jisu Karisito na Turaga, me vorata na veitemaki e sotava–me lewa vinaka tu na veika ni nona bula, me vakatulewa tiko na Yalo sa solia na Kalou vei kemuni; mo ni qai veivosaki, ni bula, cakacaka, veilakoyaki, mo cakava na veika e so, ka dau veivosaki ka veimaliwai kei ira na wekamuni me vaka sa dodonu (DBY, 265–66).

Me da lewa vakavinaka na noda bula me yacova ni da sa moica me “vakarorogo ki na lawa i Karisito” na veika kece ga eda goleva.

Na kena totolo ga ni nona vorata e dua na vakasama me kitaka, tukuna, se vakasamataka na veika ca, ni tu vua na rarama me vakadodonutaka na nona lewa, na totolo tale ga ni nona vakaukauataki ka vukei me vorata kina na veitemaki kece ga (DBY, 266).

Na veika e vuqa, ka udolu vakaudolu, e yaco e na gauna ni nona bula e dua na tamata, ke ka vinaka se ca, e vakatau tiko mai na nona yadrava, ka kauai kina (DBY, 267).

O na sega ni laki rawata na bula tawamudu, me vakavo ni sa vakarorogo na nomu gagano vakayago ki na yalo sa tiko oqori e lomamu, ka a solia mai na Tamada mai Lomalagi. Au vakaibalebaletaka tiko ki na Tamamudou vakayalo, na yalo ni tamata yadudua ka sa mai vakaisulutaki oqo e na yago qele. Me dau vakarorogo vakavinaka na yagoda ki na yaloda, ke sega, e na sega ni laki rawata na yagoda na bula tawamudu. … Mo saga vagumatua, me yacova ni o sa bula vakarorogo sara e na lawa i Karisito (DBY, 266).

Au saga tiko meu vuli vakaiau. O bau tovolea tiko na veika oqo? Ke da rawata e na noda bula, eda sa na qai lewa rawa kina na noda vosa kei na veika eda cakava, ka vakakina, na veika era cakava na wekada, me vakatau tiko mai na momona ni noda veiwekani. Kevaka eda bula rarama tiko, eda sa na vakarautaki kina vakatikina me da rawata na veika sa vakarautaka tu na Tamada na Kalou cecere, vei ira era sa vakarautaka na nodra bula me ra laki vakaivotavota e na isolisoli talei e vuqa—e na veivakararamataki, na kila ka, lagilagi, na kaukaua, kei na veika talei e vuqa e gadreva tu me solia vei ira na luvena e na vuravura oqo, me cokonaki ira kina itikotiko serau e na rarama tawamudu (DBY, 266–67).

Au sa dau kaya vakawasoma mai ni isolisoli levu duadua beka sa solia mai na Kalou vei keda na tamata, na vakasama vinaka, momona, ka tudei, me da vakatulewataki keda kina vakavinaka (DBY, 265).

Ni sega sara ni dua e na mai bula vakavinaka e vuravura oqo, me vakalagilagi kina, se vakalagilagia kina na Kalou, ke sega mada ni dau vakatulewataki koya vakavinaka, se lewai koya vinaka. Me lewai koya rawa mada vakavinaka e dua na tamata, ni bera ni qai yaga na nona kila ka e na kena taurivaki me qarava vakavinaka kina na nona vuvale, na nona itikotiko, na nona vanua, se na tikina sa lesi me veiliutaki kina (DBY, 265).

Me yacova yani na gauna eda sa na qai vakamalumalumutaka kina na gagano ni lomada, me vakalasikati ga na yaloda kei na noda vakanananu ki na lewa ni Kalou, e sega ni da se rawata na veiliutaki vakadodonu vei ira na wekada, me laveti tiko me qaqa na Matanitu ni Kalou. Me da vakamalumalumutaki keda me da dau vakarorogo, ka vuli tiko ga me yacova ni da qai veisautaka, ka noda itavi ga me da bula me cava ki na lawa i Karisito (DBY, 267).

Eda saga tiko ga me da lewai keda vakavinaka, ia ke da goleva tiko ga e na noda igu taucoko ka sega ni yalolailai kina, eda na vorata rawa na veika dredre ni bula (DBY, 265).

Me da lewa vinaka na gagano ni lomada kei na ivakarau ni yaloda.

O ni sa dusimaki e na ivakarau dodonu ni bula. Tovolea sara mo vakamalumalumutaka na gagano ni yalo dauveisaqasaqa, mo kauta tani na veika kece sara o sa kila tu ni cala, ka tokona ga na veika vinaka cake (DBY, 265).

Eda veisaqasaqa tiko kei na ca e na bula vakatovotovo oqo, me da dau vorata e na noda dui bula, ke sega, eda na sega ni laki vorata rawa e na veitikina tale e so eda veiqaravi kina (DBY, 265).

E na sega ni vakayaloyalolailaitaki e dua na tamata yalododonu, ni na saga tiko ga me vorata na gagano ca ni lomana, kei na ivalavala tawadodonu e so e na nona vuvale, kei na nona itikotiko (DBY, 267).

Era na kaya e so na turaga ni ra daucudrucudru, ka ra na dau tovolea me ra vakaiulubaletaka na veika era dau cakava, ka ra maduataka vakalevu. Meu kaya ga, e sega tale ni dua na tagane e na loma ni vale oqo, ka dau lomaqa vakalevu cake mai vei au. Ia, e sega ni dua sara vei keda, e na sega ni vorata rawa na gagano ni lomana, ke dau saga tiko ga e lomana. Ke o vakila ga ni sa curumi iko mai na gagano vakayago e so, mo lako sara ki na dua na tikina vakatikitiki ka na sega ni rogoci rawa mai na domomu; laki masulaka na veivakaukauataki mo vorata rawa kina. Me vaka ga au sa dau kaya vakawasoma vei ira na iTalatala Qase, ni dau masu vakavuvale; ia ke sega ni yalomuni na masu e na gauna ni masu, ka sega ni via teki na durumuni, mo qai kaya kina, “Lutu sobu yani duruqu;” mo tekia, ka tiko sobu kina me yacova ni sa cakacaka vei iko na Yalo ni Turaga. Ke vakamalumalumu na yalo ki na yagoda, sa na vakadukadukalitaki kina; ia ke vakamalumalumu na yago ki na yaloda, e na savai sara ka vakatabui tiko ga (DBY, 267).

Mo kakua ni dau cudru me dredre kina vei iko na masu; mo kua ni dau cudru, mo sega ni veivakani kina vei ira na kemu meca—o koya sara ga na kemu meca dredre, ke o na sotava na gauna e dodonu mo vakayacora kina. E tiko na cudru cala, kei na cudru dodonu. E sega ni dau laiva na Turaga me tu e lomana na cudru cala; ia e tiko ga e lomana na veileti kei ira na veimatanitu, ka na tauvuloni ira, ka na sega ni dua tale na kaukaua me tarova na ligana (DBY, 269).

Ni vakacudrui na yaloqu mai na nodra cakacaka e so tale, meu na tarova na noqu cudru me vaka ga na kena vakavarailetaki e dua na ose kila, kau na dau rawata vakavinaka. Era dau kaya e so ni vakalomavinakataki ira na nodra dau leva, me vaka era dau vakamacalataka e so, ni ra talaucaka na nodra cudru e na veivosa ni veirukaki ka tawakilikili. E cala oqori. Ni na sega ni o lomavinaka kina, ni na ca sara kina vakalevu na yalomu. Ni o kaya ni vinaka cake vei iko, o sa tokona tiko ga na ka lasu. Ni vuloni ka buli vakavosa e na loma ni tamata na yalo ca kei na cudru, ka cavuti e na veivakacacani vei ira e so, ka sega ni tarovi se vakataotaki, e na yameci tale na bula ka se qai mai boko ga, e na veika wale e so, me yacova sara ni sa vakamai na ilakolako ni bula (DBY, 266).

Meu kerei kemuni tale, kau vakaroti au vakakina meu kakua ni dau cudru. Me kua ni rise mai lomamuni na cudru. Kua Brigham, mo kua ni dau cudru e lomamu, me kua, kua sara! E dina ni o sa lesi beka mo veivunauci se mo veivosataki, mo kua ga ni dau cudru, sega, me kua sara ! (DBY, 265).

Mo tarova sara na nomu cudru, kei na yalolevaleva, ka dau qarava ga na Turaga e na yalomarau, e na lomamuni dina. Mo kua ni namaka tiko na veivakabulai, me vakavo ni o sa vakavatukanataka na veivakabulai oqori e na kena ivakavuvuli kei na ivakarau. Ke o ni gadreva meu yalololoma, mo dau lomani au tale ga. Ke o namaka mo rogoca na veivosa rogovinaka mai vei au, kei na ivalavala vinaka, mo solia tale ga na isolisoli talei o dau gadreva tu; oqori ga na sala o ni na vakabulai kina (DBY, 268–69).

Ke o vakacalai e na yalocudrucudru, sa na vakamai na ilakolako ni bula oqo, … o sa na yameci ira kina era veileti tiko kei iko. Ni sa laki dredre na bula, ka vaka o via kacabote e na kena dredre, tukuna ga i lomamu me kacabote, ka qai veiwalitaka tale na veitemaki oqori mo vosaca. Ke o na dau cakava tiko na veika oqori, o sa na qai lewa vakavinaka kina na nomu bula, me rawa kina ni o na vakamanoataka, ka lewa vakavinaka na yamemu—mo ni dau vosa ga e na gauna e dodonu mo ni vosa kina, ka galu e na gauna e veiganiti kaya (DBY, 269).

Eda vinakata na yalo, na kila ka, na kaukaua, kei na ivakavuvuli eda sa taukena tu me lewai vakavinaka kina na yaloda; e sega ni leqa na kena tu vakalevu vei keda na [cudru] kevakaka eda na dau lewa vakavinaka mai na Yalona o Koya sa Kaukaua Sara. Sa moici tu na bula ni tamata yadudua e vuravura oqo me laki vakalagilagi, me totoka, me vinaka sara ka me kila ka eke, ka me laki rawata na bula vakatukatuka kei na bula tawamudu e na bula sa bera mai. Ia, o ira yadudua era na rawata oqo, me ra vakasavasavataki mada e na iserau ni Kalou, ka me vakarorogo vakatabakidua ki na Yalo ni Kalou. Keu sa na dau vakarorogo ki na Yalona Sa Kaukaua Sara, au sa na okati meu tui. Au sa toroicake sara e na kena lewai vakavinaka na noqu bula (DBY, 264–65).

Me da qarauna na noda vosa.

Ke rawa ni o lewa vakavinaka na nomu vosa, o sa na qai vakaukauataki kina mo yavutaka kina vakavinaka na nomu lewa, ka qai yaco tale mo dau vakaukauataki mo lewa vakamaqosa kina na nomu vakanananu kei na vakasama vakayalo (DBY, 267–68).

E rawa ni o na lewa vakavinaka na yamemu, me kua ni dau ceburaka mai e dua na ka ca, me vakarorogo vinaka sara ki na nomu lewa maqosa, kei na vakasama sa solia vei iko na Kalou, mo yalomalua tiko ga i na ivakavuvuli ni Kosipeli savasava (DBY, 268).

Eda dau rogoca vakavuqa na nodra vakaiulubale o ira e so e na vuku ni nodra itovo sakasaka, kei na veivosa tawakilikili era cavuta, e na nodra dau kaya, “Au sega ni viavia dodonu,” me ra vakavinakataki ira kina e na tikina ka sega ni dodonu me ra vakavinavinakataki kina. Ni labuebue mai lomaqu na vakasama ca, meu tuvia, ka tabonaka, ka sega ni vakatovotovo ka vakalecalecava, e na noqu nanuma ni o sega ni viavia dodonu mai na nomu vakayacora sara. Me kua ni kaburaki mai yamemu na veika caca e tu e lomamu, ia mo vakarota na yamemu me tiko lo, me yacova ni sa qai vorati na gagadre ca mai na veika vinaka, me yacova ni sa seyavu tale na cudru, me vakayavalati tale na yamemu mai na Yalo Tabu, me veivakalougatataki ka cavuta na veivosa e so ni loloma (DBY, 266).

Ke vaka era dau vakawalena e so na yaca ni Kalou, me ra tarova sara ga nikua, ni mataka, kei na macawa mai qo, ka vakayacora tiko ga me yacova sara ni sa qai tu vei ira na kaukaua me ra vorata kina vakadua na itovo ca oqori; era na vakaukauataki kina me baleta na nomu vosa (DBY, 268).

Era vakauta e so na kedra itukutuku na wekadra, na italanoa e so era veivolitaki kina e na veika era sega ni kila kina e dua na ka, na ka ga e kaya o Nei Sala, ni a kaya o Tavale Vani, me baleta na veika e kaya o Nei Beta, ni a tukuna o Nei Ruci, se na nona tadra e dua; ni qai yacovi iko mai na italanoa oqori, e sa mai bulitaki me vaka e italanoa dina, mo mai vakaotigauna kina e na nomu tukuna na veika e so e sega na betena, mo kauai kina. E dau tekivutaki na itukutuku ni cala e dua, ia ni qai wavoki vakavica na italanoa oqori, sa laki ukutaki e na veicavilaki kei na kakase— sa laki ukutaki tale ga e na yalo ni veivakacacani. Ni qai laki tomana e muri e dua, e na nona kaya, “E dina qori—e dodonu tiko na sala o muria, o donu vinaka tiko o iko, e cala ga o koya kadua,” ni ra sega ni kila kina e dua na ka, ka ra laki vakabukana kina na nodra veimaliwai ca. Ni se bera ni da veivakacacani, me da waraka mada ni sa qai vakamatatataki na cala ni dua na tama, na tacida, se ganeda, na watida yalewa se tagane, se na wekada. Ke sa vakatakilai mai lagi e dua na cala, mo waraka ni vakatakila mai vei iko na Yalo Tabu ni cala dina oqori. Me vakatakila mai na Tamada ni cala dina tiko o koya o vakasamataka se talanoataka tiko. Kua ni vosavakacacana e dua. Ke o sa kila na ka dina, ka rawa ni veivakadodonutaki vua e dua ka cala tiko, sa qai kena gauna mo lelewa kina vua (DBY, 268).

E sega ni dua na tagane se na yalewa e vuravura oqo ka dau butako, ka na sega ni tarova na itovo oqori … ke ra gadreva dina. Sa vakakina o koya e daulasu, e rawa ni tarova na nona lasu, me kua tale ni lasu vakadua, me dau tukuna tiko ga na veika dodonu. Me tu wale ga vua na yalo, me cakava kina, e na qai rawa kina vua ka daulasulasu me vosataka na veika dina, o koya na daubutako me kua tale ni butako, kei koya e dau vosaca me tarova vakadua na vosa ca (DBY, 264).

Ni soli tu oqo vei keda na gauna me da dau veivosaki kina, me da dau cavuta ga na veivosa e veivakacegui ka veitovaki. Ni o vakauqeti mai na Yalo sa savasava ka dodonu, me cila tale ga na nomu rarama; ia ke o veretaki ka vorati mai vei Setani, mo katona tiko ga e lomamu na nomu vakanananu— mo qamugusu tiko ga; ni vakavuana na vosa, se vinaka se ca (DBY, 166).

E dua na ivosavosa makawa, ka dau uasivi e na veigauna. O koya oqo, “Vakasama vakarua ni o se bera ni vosa, ka vakasama tale vakatolu ni bera ni o cakava e dua na ka.” Ke da dau vakasamataka vakamalua na veika me da cakava, ni se bera ni da vakayacora, ka da sa kila rawa tu, ka tu vei keda na kaukaua me da vakayacora kina na veika vinaka, eda sa na qai levea rawa kina … dukadukali (DBY, 268).

E isolisoli tale ga, ka ra vakaivotavota kina e so vei keda, ka ra yalomatua tu me ra kua kina ni dalaga ka cavuta e dua na ka, me ka yaga, me yaga tale ga vei ira, se o ira na wekadra, se me yaga vakatautauvata vei ira (DBY, 268).

Me iUlutaga ni Vuli

Me da lewai keda vakavinaka ka vakarorogo ki na lewa ni Kalou.

E vunautaka o Peresitedi Young ni yaloda e “ivakarau ni bula vakalou.” A kaya tale ga ni isolisoli na yaloda, ka iloloma mai vua na Kalou. Me dau veisau beka vakaevei na loma ni tamata me vakalou? (Raica tale ga na Mosaia 3:19.) Me ra “moic[a] vakadodonu” vakaevei na itubutubu kei ira na veiliutaki, na yalodra na gone, kei ira tale e so, ka sega ni “voroki na yalodra na wekada”? Sa bau yaga beka vakaevei na nodrau veituberi na nomu itubutubu, se na nomu iliuliu, me davo vakadodonu kina na lomamu?
Na cava beka na ibalebale ni da bula e na “liga ni Kalou, me vaka na tete e na ligana na dautulituli”? Me da dau vakarorogo vakatabakidua beka vakacava ki na lewa ni Turaga, ia me tiko ga vei keda na vakatulewa me baleti keda vakayadua ga?

Me da lewa vakavinaka na noda bula me yacova ni da sa moica me “vakarorogo ki na lawa i Karisito” na veika kece ga eda goleva.

E vakaikuritaki beka vakaevei mai na noda dui rawa na veitemaki eda sotava, me da rawa kina na veitemaki kece ga mai na noda kaukaua? A vunautaka o Peresitedi Young ni dodonu me “vakarorogo na no[da] gagano vakayago ki na yalo sa tiko oqo e loma[da],” me “laki rawata [kina] na yagoda na bula tawamudu.” Eda cokonaki beka vakaevei mai na noda muria na itovo vakayalo, e na noda laki rawata na bula vakalou?
Na “isolisoli talei” cava e lewai keda me cokonaki keda kina vua na Kalou?
Na cava beka na vuna e lavaki kina me da dau lewai keda vakavinaka, ni bera ni da qai veiliutaki vei ira na wekada?
Na cava beka na ibalebale ni vosa nei Peresitedi Young e na nona vunautaka ni “isolisoli levu duadua beka sa solia mai na Kalou vei keda na tamata, na vakasama vinaka, momona, ka tudei, me da vakatulewataki keda kina vakavinaka”? Me da lewai keda vakavinaka beka vakaevei, ka qarauna tale ga ni da vakarorogo tiko ga me da vakayacora kina na lewa ni Tamada?

Me da lewa vinaka na gagano ni lomada kei na ivakarau ni yaloda.

Na “gagano ni yalo dauveisaqasaqa” cava beka e dodonu me da dau vakamalumalumutaka? Me da vakamalumalumutaka beka vakaevei na gagano ni yalo kei na veika e so oqori eda dau cakava?
Me da kila vinaka beka vakacava na “cudru dodonu,” me vaka e a vakaraitaka na iVakabula e na so na gauna, kei na “cudru cala”? (Raica tale ga na 2 Nifai 1:26.)
Na cava beka e na yaco mai na noda vakasorova na yalocudrucudru? (Raica tale ga na Jemesa 3:5–6.) Na cava beka e vakasalataka o Peresitedi Young me da lewa vinaka kina na noda cudru? Me vakamalumalumutaki beka vakaevei na noda cudru mai na noda soli keda ki na Yalo Tabu?

Me da qarauna na noda vosa.

Me da “vakaukauataki [vakaevei, me da] lewa vakamaqosa kina na no[da] vakanananu kei na vakasama vakayalo”?
Na cava beka e vakamacalataka o Peresitedi Young me baleti ira era vosaca ga, me kua kina ni ra dau viavia dodonu?
Me da lewa vakavinaka beka vakaevei na yameda, ni da temaki me da (1) vakawalena [kina] na yaca ni Kalou, (2) kaseti ira na wekada, (3) veivakacacani se vakamaduataka e dua tale (raica tale ga na V&V 136:23–24), se me da (4) vakasewasewana se vakavelavelataka e dua na lewe ni noda vuvale, se noda itokani? (Raica tale ga na V&V 52:16.)
Na cava beka e dodonu me da cakava ke tu vei keda na vakanananu ca me baleta e dua tale?