Wase 41

Na Veicakacaka ni Valetabu

Ni sa caucaudre cake tiko ga na veivakacacani, ka sa macala vakasigalevu tiko ga me ra sa na biuti Nauvoo na Yalododonu, a saga vagumatua sara o Peresitedi Brigham Young me qarava na nodra cakacaka vakalotu na Yalododonu e na valetabu, ni se bera ni ra cavutu mai kea. A vakamacalataka e na nona itukutuku ni a qarava e na dua na siga, “era qarava rawa na nodra edaumeni e duanadrau vasagavulu-katolu na lewenilotu e na Valetabu. … E vaka tu oqori na veivakauqeti ka vakavatukanataki vei ira na Yalododonu me ra vakayacora na nodra cakacaka vakalotu, me vaka keitou sa vakauqeti vakakina, me keitou veiqaravi e na vukudra; ka meu sa qarava vakatabakidua ga na cakacaka ni Turaga e na Valetabu e na bogi kei na siga, ka meu dau moce vakalekaleka me lailai mai na va na aua e veisiga, ka qai dau yaco rawa ga vakadua i vale e na veimacawa” (HC, 72:567). Ni yaco yani i na muaira o Peresitedi Young, a laki butuka sara na qele me tara kina na valetabu vou. A liutaka na kena tara e va na valetabu e Utah—e Salt Lake City, St. George, Manti, kei Logan; ia, a se bula donuya ga na kena tara oti na St. George. E na 1 Janueri 1877, ni malumalumu sara tu na yavana, ka me lave vata kei na nona idabedabe ki na loma ni rumu, a qai tauca na vosa vei ira na ivavakoso ka ra soqoni vata yani me ra laki vakatabuya na taba vale e ra ni Valetabu e St. George, ka kaya kina: “Eda sa mai sotava tu oqo na veika talei e vuqa, ka sega ni dua tale e dela i vuravura oqo e sa bau donuya mai. … Niu dau vakasamataka na bibi ni vakasama oqo, au dau diva ga me veivakayadrati vei ira na tamata na lidi ni yaseyase yameivitu” (DNSW, 16 Jan. 1877, 1).

iVakavuvuli i Brigham Young

E vale ni Turaga na valetabu, ka dau qaravi kina na veicakacaka e so me ra qai laki bula vakalou kina na Yalododonu.

Era na rairai taroga beka e so na vu ni noda tara valetabu. Eda tara valetabu ga ni se sega mada ni dua na vale e na dela i vuravura oqo e vakaduri e na yaca ni Kalou, me veiraurau kei na ivakarau ni nona bula, ka na dau vakatoka e veigauna me nona vale. Sa tu e vuravura na veivanua e so e rawa ni sirova mai na Turaga me mai tiko kina, ke lomana dina. E rawa ni kunei oqori e na dela ni veiulunivanua, na veiqara vatu, se na veivanua e so ka se bera ni butuka yani na yava qeleqelewa ni tamata ivalavala ca (DBY, 393–94).

Sa dau lavaka vei ira na nona italai me ra tara vua e dua na vale, me dau lako kina, me mai vakaraitaka kina na lomana (DBY, 394).

“E dau lavaka beka vei keda na Turaga me da tara valetabu?” Au rawa ni kaya ga ni sa daulavaka o Koya me vaka ga sa daulavaka mai e na veivanua tale e so. Ke o ni na taroga tale, “Baraca Brigham, o bau kila tu na dina ni veika oqo; sa bau vakatakilai beka vei iko mai lomalagi na tikina oqori?” Meu na kaya ga vakaidina, au sa dau raica votu ga e na veigauna kece (DBY, 411).

Eda sa na tara valetabu. Sa soli mai na ivakaro oqo vei ira na luve ni tamata (DBY, 393).

Eda na sega ni vakayacora … rawa na cakacaka tabu e so ni Kalou, e na kena inaki dina, me baleti ira na tamata, … me yacova ni da sa tara na valetabu me qaravi kina na inaki oqori (DBY, 394–95).

Era na kaya e so, “Au na sega ni via kitaka, ni da tekivu tara valetabu ga, sa tekivu me caucaudre cake mai na veisaqasaqa nei eli. Au vinakata meu raica ni veisaqasaqa kina o eli (DBY, 410).

Eda sa tara vakaoti na valetabu e Kirtland kei na kena mai Nauvoo; a sega li ni da sotava kina e veigauna na veisaqasaqa nei eli, ni da taravale tiko? Sa dau yaco vakakina, e veimacawa kei na veisiga (DBY, 410).

Au sa lewa oqo, e na veivuke ni Turaga kei ira na nona tamata, meu tara na nona vale. O na taroga beka, “E na mai tiko beka kina?” Me qai lewa ga o Koya na ka me cakava; e sega ni noqu itavi meu vakatulewa vua na Turaga. Ia, me da tara ga na nona vale, ke qai lomana e muri, me qai mai sikova, ka me tiko na nona itikotiko, se me vakarautaki na nodra itikotiko na nona italai, ke ra talai mai vua. Au sa tara rawa na noqu vale, ka lewe levu vei kemuni sa vakayacora vakakina, e sega li ni kilikili me da tara sara na vale ni Turaga? (DBY, 411).

Eda gadreva beka na valetabu? Io, me vakarautaki keda ki na matamata ni koro ka ra tiko vakacegu kina na Yalododonu. Na veicakacaka vakalotu ka lavaki kina … e na sega ni laki [qaravi] e na dua tale na vanua. Sa dodonu ga me tara na valetabu, ka sega ni vakayacori kina na veisoqo wale e so, na soqoni ga ni Matabete, me laki moici ka vakarautaki kina vakavinaka na Matabete kei na kena ivakarau dodonu, kei na kena veitarataravi [Eroni kei na Melikiseteki], me qaravi kina vei ira na Yalododonu na veicakacaka tabu ni Matabete, me rawata kina na bula vakalou (DBY, 394).

E inaki ni valetabu na cakacaka tabu e qaravi kina—me baleta na kena vakarautaki kei na veituberi ki na Matabete (DBY, 412).

Eda sa dau taleitaka na noda curuma na valetabu, ka tara e na yaca ni Kalou, ka laki qarava kina na veicakacaka ni nona vale, ka sala vata kei na kena idola kei na isolisoli ka vakarautaki keda ki na “bula” [raica na V&V 132:22]; eda na sotava tale ga na isolisoli ni noda qarava na veika me baleti ira na tamada kei na tinada, o ira na tukada kei na buda, vei ira ka ra sa moce tu, ka se bera ni rogoca na Kosipeli (DBY, 394).

O ira ga ka ra sa vakaivotavota vata kei keda e na cakacaka ni valetabu, era na kila vakaiira na talei ni noda sa liga ni cakacaka vata kei koya na noda Turaga ka iVakabula; ni da vakaivotavota e na itavi ni cakacaka bibi oqo ni veivakabulai; ka sa dolavi tu vei keda me da kila ka talairawarawa ki na ivakavuvuli dina, ka me da rawata kina na marau ka kunei wale ga mai na Kosipeli, ka sega ni qarava wale ga na veicakacaka vakalotu oqo e na vukuda, ia me da cakava na veika sa dodonu me qaravi e na vukudra na noda itubutubu kei ira na tubuda, ka ra sa moce tu, ka se bera ni rogoca na Kosipeli, me ra mai gunuva kina na wai ni bula, me ra lewai tale ga e na nodra ivalavala e na bula oqo, me vakataki ira kece ga na tamata [raica na 1 Pita 4:6]. Sa dua dina na isolisoli talei, na noda kalougata, ka ra na sega ni kila na tamata, o ira ga era vakaivotavota kina. Eda sa na marautaka vakalevu mai na noda vakabauta, kei na kena vakatakilai mai vakayalo vei keda ni sa vakadonui mai vua na Turaga na noda veiqaravi. Eda sa dau marautaka vakalevu na noda veiwekani; era sa marautaka vakalevu na qase, na itaba uabula, kei ira na itabagone, ka kune marau mai e na vuku ni cakacaka lagilagi oqo (DBY, 419–20).

Sa noda itavi ga me da vakayacora na veika e so sa lavaka na Turaga me da qarava, ka qai laiva ga vua me qai itatase. Sa noda itavi ga me da dau cakacaka e na yalovinaka; ia ke lavaki me da na tara na valetabu ka milioni vakacaca na kena isau vakailavo, ka gadrevi kina na noda gauna kei na noda veiqaravi, me da solia laivi yani e na yalomarau, ke sa vakarota na Turaga e na yalololoma me da vakayacora vakakina. Ke laiva na Turaga me ra vakacemuri keda mai kina o ira na keda meca, sa dodonu ga, me da cavutu ka laiva tu mai e na yalomarau, me vaka ga na noda dau marautaka na veivakalougatataki e baleti keda. E sega ni noda itavi me da viakila na veika e vakayacora na Turaga, se vakayagataka vakaevei na cakacaka ni ligadra na nona tamata. Ia, ni sa veivakaroti ga, sa nodra itavi na nona tamata me ra vakamuria na nona vosa. E dodonu me da dau yalomamarau e na noda tara na valetabu oqo, kevaka mada ga eda sa kila rawa tu ni da na sega ni curuma e na kena tara vakaoti, me vaka ga na itovo ni noda marau ke da mai curuma tiko e na noda bula eke, me udolu vakacaca na yabaki na kena dede (DBY, 411).

Mo qarava ga na kena cakacaka, de qai sega ni caka. Eda sega ni vinakati ira era dau vosakudrukudru e na valetabu qo. Ke o na sega ni tekivutaka e na yalomarau, mo qarava na kena cakacaka taucoko sara e na yalomarau, ka qai cavutu i California, na kena totolo ga na kena vinaka. Mo goleva ga na nomu vakabauta vakalotu, ka mo qarava tiko ga. Ke sega ni vakaliuci e na nomu bula, e na nomu cakacaka, kei na nomu iyau na itavi ni veivakabulai, e na vukumu, kei ira na wekamu era se bula tiko, kei ira era sa mate, me ilutua ka yavu bibi duadua ni nomu bula, mo lako sara! Laki sauma na nomu dinau, ke tiko e so, ka qai gole e na vakacegu, ka vakadinadinataka vua na Kalou kei ira na nona Yalododonu ni o dau vakayacora na veika o tukuna, mai na veika o dau cakava (DBY, 417–18).

Eda … sa mai marautaka tu oqo ni sega tale ni dua e bula tu oqo e vuravura, me tekivu mai na gauna i Atama, me ra mai tara vakaoti na nodra valetabu, me ra mai vakaivotavota kina na nona tamata e na veicakacaka tabu ni vale ni Kalou. Kemuni na wekaqu, o ni kila beka na veika oqo? (DBY, 393).

E soli vei keda mai na noda edaumeni, me da lesu tale kina e na dua na siga, ki na iserau ni Turaga.

Na veicakacaka veivakarautaki … ka qaravi [e na Valetabu e Kirtland], e dina ni qai muria mai na nodra veiqaravi na agilosi, kei na nona mai vakaraitaki koya kina o Jisu na Turaga, e ivakatakarakara wale ga ni veicakacaka dina ni vale ni Turaga; ia, era lewe vuqa ga, mai na nona veicuqeni na Tevoro, era daunanuma ni ra sa rawata taucoko, ka sa tautauvata kei na Kalou na veika era sa kila; era sa vukitani, ka liu sobu i eli. Ia, mo ni vakadeitaka tiko na taciqu vakalotu, ni ra le vica, e vica wale sara na iTalatala Qase e Isireli, ka ra bula tiko oqo e vuravura, era kila tiko na ibalebale ni vosa edaumeni. Ke ra kila vinaka, e dodonu me ra qarava e liu, me ra qarava taumada, ni sa kilikili me tara taumada na valetabu (DBY, 415–16).

Meu vakalekalekataka ga vei kemuni na kena ivakamacala. E nomu edaumeni na nomu qarava yadudua na veicakacaka vakalotu e na vale ni Turaga, ka dodonu mo qarava, ni sa laki cava na nomu bula oqo, mo qai lesu rawa kina ki na iserau ni Tamada, ka lakosiviti ira kina na agilosi era yadrava tu na matamata (DBY, 416).

O cei beka sa qarava, ka sa kila vinaka na ibalebale ni edaumeni, e na ivavakoso oqo? … Sa tu vei kemuni na lewa ni edaumeni oqo, ka ra sa lewe vuqa era sa goleva tale ga, ka na sega tale ni nanuma na Tevoro, e na veika kece ga sa virikotora mai me vukei koya, ni na vakarusa tale e vuravura na Matabete, ke vakamatei ira ga e lewe vica, ni sa na dredre sara me vakayacora. Sa tekivu dodoka tale na Turaga na ligana e na iotioti ni gauna, me vueti ira na nona tamata, o ira na lomadina, ka na sega ni vakataotaki koya rawa o Lusefa (DBY, 416).

Sa dodonu sara me ra laki goleva tale na Yalododonu na nodra cakacaka tabu e na vale ni Kalou, ni bera ni qai cava na nona gauna ni bula lekaleka oqo, me rawa ni ra vakarautaki kina me ra laki lakosiviti ira na yadra era duri tu e na matamata ni matanitu silesitieli, ka yacova sara yani na iserau ni Kalou (DBY, 395).

Na veicakacaka vakalotu ka dau qaravi e na vale ni Kalou e baleta vakatabakidua na nodra vakabulai na tamata. O keda wale ga, … eda kila tiko, ka tu vei keda na idola ni veivakabulai ka soli me baleti ira na luve ni tamata, ka soli mai lomalagi mai vua na Kalou sa Kaukaua Sara; ni ra tu oqo o ira ka ra taukena tu na lewa e so oqo me baleta na vakabulai ni tamata, e dodonu sara me dau qaravi vakakina. Sa kilikili gona kina me tara na veivaletabu, me vakayacori kina na cakacaka ni veivakabulai, ni sa kilikili me qaravi na noda vakabulai, ka vakasama bibi me dau vunautaki vei ira na Yalododonu (DBY, 396–97).

Au dau nanuma e na so na gauna meu veivunauci vakabibi vei ira na tagane kei ira na yalewa, ka ra laki vakayacora na veiyalayalati e so, ka sega mada ni kila na bibi ni veiyalayalati era qarava, ka ra sega ni bau dau kauai ki na kena vakamuri (DBY, 396).

Era lako na iTalatala Qase ki na veivanua e so me ra laki vunautaka kina na Kosipeli ni bula kei na veivakabulai, ka dau suka tale mai, ka sega tiko ni kila na bibi ni veiyalayalati. Sa volai tu e na iVolatabu ni o ira vakayadua sara era dau vakayacora na nodra bubului, ka sotava kina na kena dredre [raica na Dauvunau 5:4–5]; e na sala oqori, o na vakadinadinataka kina vei ira na tamata kece ga, kei koya na Kalou, ni o vakasinaiti tu e na dina (DBY, 396).

E rawa ni veisemati na cakacaka tabu ni veivauci, vei ira na kawa i Atama yalododonu, e na lewa dodonu ni matabete.

E vuqa sara na veicakacaka ni vale ni Kalou e dodonu ga me vakayacori e na valetabu, ka sa vakaduri vakatabakidua me baleta na inaki oqori. E tu tale ga na veicakacaka vakalotu e so ka sega ni dau vakayacori ga e na loma ni valetabu. O ni sa kila ni so o ni sa qarava mai—na papitaiso, na veitabaki me soli kina na Yalo Tabu, … kei na isolisoli tale e vuqa ka sa soli mai vei ira na tamata, ka sa soli me da qarava, ka sega ni lavaki me qaravi ga e na valetabu. Sa tu tale ga na isolisoli e vuqa, ka na sega ni soli mai, kei na veicakacaka vakalotu ka na sega ni vakayacora me vaka na lewa sa vakatakila mai na Turaga, ka na vakayacori ga e na valetabu ka sa tara mai e na kena inaki oqori. Ni da goleva yani na cakacaka ni veivauci [me baleti ira na mate], na veicakacaka vakalotu e na Matabete tabu, me ra semati kina na Matabete mai vei Atama na Tamada, me yacova mai na gauna oqo, me ra vauci kina na gone vei ira na nodra itubutubu, ka vauci e na vukudra na tubuda, kei na kena tale e so, e na qaravi wale ga oqori e na valetabu. Ni vakayacori na cakacaka tabu oqori e na veivaletabu ka na tara, era na vauci [na gone] vei ira na nodra [nodra itubutubu], kei ira ka sa moce tu, me yaco sara yani vei Atama na Tamada. E dodonu me na vakayacori oqo, ni sa mai cagutu e vuravura na isema ni Matabete. Sa kau tani mai vei ira na tamata na Matabete, ia era a biuta e liu na tamata na Matabete. Era a talaidredre ki na lawa, era veisautaka na veicakacaka vakalotu, ka vakarusa na veiyalayalati tawamudu [raica na Aisea 24:5], ka mani biuti ira kina na Matabete; ia e qai yaco ga ni ra sa biuta oti na Matabete. Sa qai vakalesui tale mai na Matabete oqo, ka da na semati kina vei ira na tubuda mai na kena lewa, e na cakacaka ni veivauci, me yacova sara ni sa qai maucokona na keda isema vei Atama na Tamada, me yacova mai na icavacava ni gauna [raica na V&V 128:18]. E na sega ni vakayacori e na dua tale na vanua na cakacaka oqo, e na loma ga ni valetabu; ka ra na laki vauci ga na gone vei ira na nodra itubutubu ka ra se bula tiko, e na loma ga ni valetabu. … O ira tale ga na itubutubu, ni ra sa laki qarava oti na nodra edaumeni ka vauci me baleta na gauna oqo kei na vuravura tawamudu, ka qai sucu tale e so na luvedra; era sa na vakasucumi e na loma ni veiyalayalati, ka ra na laki vakaivotavota tale ga e na matanitu, me ra laki taukena kina na idola ni matanitu. O ira na gone ka sa bula tu, ka se bera ni ra vakaivotavota na nodra itubutubu e na taucoko ni veiyalayalati, me ra na laki vauci tale vei ira e na valetabu, me ra qai laki rawata kina na Matabete. Sa dina sara ni rawa ni ra na vakaivotavota tale ga e na cakacaka vakalotu, me ra qarava na nodra edaumeni, ka qai vakalougatataki vata kei ira na nodra itubutubu; ia, era na sega ni laki taukeni ga mai vei ira na nodra itubutubu e na vuravura tawamudu, me vakavo ga ke ra sa vauci oti vei ira. Ia, e na sega ni maucokona sara na isema oqo ni noda kawatamata, ke sega ni dau vakayacori na cakacaka ni veivauci (DBY, 399–401).

Ke a sega na veika sa vakatakilai mai me baleta na cakacaka ni veivauci, era na sega ni vauci rawa vei ira na nodra itubutubu o ira na luvedra ka sucu e na taudaku ni veiyalayalati (DBY, 397).

Me qaravi rawa eke na noda veivauci, … me yacova ni sa vinaka cake sara na isema ni veitabatamata, mai na cakacaka tabu ni veivauci, me yaco sara vei Atama na Tamada; o koya gona sa vakaroti kina vei keda me da vakasoqoni vata mai i Saioni, ka biuti Papiloni mai [raica na V&V 133:5, 7, 14], ka me da vakasavasavataki keda, me taracake kina na Saioni ni noda Kalou, e na kena taracake na veikoro kei na veivaletabu, me vueti kina na veivanua, mai na butobuto era sotava tu e na veilekutu ni bula oqo, me yacova sara ni sa savavuka vakadua sara o vuravura, ka cokonaki me itikotiko tabu ni Kalou, kei ira na nona agilosi (DBY, 407).

Me iUlutaga ni Vuli

E vale ni Turaga na valetabu, ka dau qaravi kina na veicakacaka e so me ra qai laki bula vakalou kina na Yalododonu.

• Na cava beka na vuna eda tara valetabu kina? Na cava na vuna e vu kina mai na tara valetabu na kena “tekivu me caucaudre cake mai na veisaqasaqa nei eli”? Na cava beka na ibalebale ni nona kaya o Peresitedi Young, “Au vinakata meu raica ni veisaqasaqa kina o eli”? (DBY, 410).

• E rawa beka vakaevei ni da “liga ni cakacaka vata kei koya na noda Turaga ka iVakabula,” e na noda veiqaravi e na valetabu? Me da kila beka vakaevei ni sa “vakadonui mai vua na Turaga na noda veiqaravi”?

• A vakamacalataka o Peresitedi Young, “Eda sega ni vinakati ira era dau vosakudrukudru e na valetabu qo.” Na cava na vuna e lavaki kina “me da dau cakacaka e na yalovinaka,” kei na yalovakarorogo, e na tara na veivaletabu, kei na sokalou e na valetabu? Na cava beka o sa vakayacora mai, mo yalomalumalumu ka sega ni dau vosakudrukudru kina, e na tara valetabu, kei na veiqaravi vakalotu e loma ni valetabu? Na cava beka na vuna me da dau “qarava e liu, me [da] qarava taumada” na cakacaka ni veivakabulai, e na lomada, ka dau vakayavalata tale ga?

E soli vei keda mai na noda edaumeni, me da lesu tale kina e na dua na siga, ki na iserau ni Turaga.

• Na cava beka e a vunautaka o Peresitedi Young me baleta na inaki ni edaumeni eda qarava e na valetabu?

• Na cava beka na vuna e dau rerevaki kina na veiyalayalati eda vakayacora, ka sega ni vakasamataka tiko na kena bibi? Me da kila beka vakaevei na ibalebale ni noda veiyalayalati, ka qai “dau kauai ki na kena vakamuri”? Me da vakaraitaka beka vakaevei vei ira na luveda na bibi ni noda veiyalayalati, eda sa qarava e na valetabu?

E rawa ni veisemati na cakacaka tabu ni veivauci, vei ira na kawa i Atama yalododonu, e na lewa dodonu ni matabete.

• Na cava beka na ibalebale ni noda vakarautaka me “maucokona na keda isema vei Atama na Tamada, me yacova mai na icavacava ni gauna”? Na cava beka na noda itavi e na kena qaqaco vinaka na isema oqo? (Raica tale ga na V&V 128:18.) Eda vakalougatataki beka vakaevei, kei ira na noda vuvale, e na gauna oqo kei na gauna mai muri, mai na noda semati oqori?

• E yaga beka vakaevei vei keda na cakacaka ni veivauci, me da “biuti Papiloni mai, ka me da vakasavasavataki keda, me taracake kina na Saioni ni noda Kalou”?

• Na cava beka e rawa ni o cakava, me vakaibalebale vakalevu cake ki na nomu bula na cakacaka ni veivauci mai na valetabu? E vakaevei beka na nomu nanuma, ni o sa qai kila, ni rawa ni tudei na nomu ivau vakaveiwekani kei ira na tubumu, kei ira na nomu kawa, kei na nomu vuvale e na gauna oqo? E yaga beka vakaevei na veika o sa mai kila oqo, mo nanuma kina mo dau bulataka tiko ga e veisiga na kosipeli?

Na qavu ni itaba ni Valetabu e Nauvoo ka se tiko oqo. Ratou a veiqaravi kina e na bogi kei na siga o Peresitedi Young kei ira na nona itokani e na Le Tinikarua me ra vakaivotavota kina na Yalododonu ka veiganiti kei ira, na nodra edaumeni e na Valetabu e Nauvoo, ni bera ni ra qai cavutu e na ilakolako ki na Bucabuca ni Salt Lake.

E imatai ni valetabu me tara vakaoti e Utah na Valetabu e St. George, ka vakatabui tale ga e liu.