Muria na Vosa ni Vuku

E lotu rawarawa vei Peresitedi Brigham Young na kosipeli i Jisu Karisito. Ni volavola e na yabaki 1867 vei rau na nona cauravou ka rau kaulotu tiko, a qoroqoro vakalevu o Peresitedi Young e na vukudra na Yalododonu e Salt Lake City, e na nodra dau vakamuria na Vosa ni Vuku: “E sega mada ga ni tu vakalevu na ilavo vei ira na dauveivoli ka ra vakaitikotiko e na Whiskey St., me ra sauma rawa kina na nodra rede. Era sa vakavatukanataka ga na lewe ni vanua na nodra talairawarawa ki na ivakaro sa soli mai e na Vosa ni Vuku, me ra talairawarawa kina e na veika vakayago ka vakayalo tale ga. E sega ni vakayacori mai e na veivakasaurarataki, ka sega tale ga ni veiyalayalatitaki. Sa vakaraitaka ga vakamatata na ivakavuvuli, ka ra vakavatukanataka mai o ira na lewenilotu me ra ciqoma ka dau vakamuria e na yalodra dina. Sa donuya tu na Vanua oqo na sautu kei na bula vinaka” (LBY, 88). A vunautaka ni a vakatakila mai na Turaga na Vosa ni Vuku, me vakavinakataka kina na itovo ni noda bula vakayago oqo, me momona cake kina na noda veiqaravi e na matanitu vakavuravura oqo ni Kalou, ka me veivuke e na noda vakayacora na inaki ni noda buli mai.

iVakavuvuli i Brigham Young

Eda vakabauta ni ivakaro ni Kalou na Vosa ni Vuku.

Ni sa tauyavutaki na koronivuli ni parofita, e dua na ivakatakila ka solia e liu na Turaga vei Josefa na Nona italai, na Vosa ni Vuku. Era a lewe vica wale na lewe ni koronivuli e na gauna e tekivutaki kina, me tekivu veivakavulici kina na parofita e na ivunau, me vakarautaki ira e na nodra lako yani i vuravura raraba, me ra laki vunautaka kina na kosipeli vei ira kece ga na tamata. … A tekivu veivakavulici na parofita e na ivakarau ni bula, me ra cokonaki vinaka kina e na nodra qai laki qarava na cakacaka bibi era sa lesi kina (DNSW, 25 Fev. 1868, 2).

O kemuni na Bisopi, na iTalatala Qase e Isireli, kemuni na Bete Levu, na Le Vitusagavulu, na i Apositolo Le Tinikarua, na Mataveiliutaki Taumada, kei kemuni na Yavusa i Isireli, mo ni vakarorogo sara, O kemuni na noqu tamata! ni dau vakamuria na vosa ni Turaga, ni talairawarawa ki na Vosa ni Vuku, ni dau veitokoni, ni tokona tale ga na vuvale ni vakabauta (DBY, 183).

Au sa kila tu ni ivakatakila oqo me baleta na veitikina bibi oqo e sega ni soli me ivakaro. Sa dina sara, ia eda sa vakaroti tu me da vakamuria na vosa kece ga sa lako mai na gusu ni Kalou (DBY, 182–83).

Sa vosa lo vei au na Yalo Tabu meu kerei ira vakayadua na Yalododonu e na Gauna Oqo, me ra dau vakamuria na Vosa ni Vuku, me ra biuta vakatikitiki na ti, na kofe, kei na tavako, me ra vakatabuya tale ga na yaqona ni vavalagi. Oqo na ka sa vakadeitaka vei au na Yalo Tabu. Ke sa vakasolokakanataka na Yalo ni Kalou na veika oqo vua na nodra iliuliu, me baleti ira na nona tamata, ka ra qai talaidredre kina ka ra sega ni via vakamuria, sa na vakaevei li na kedra itotogi e na vuku ni nodra talaidredre? Sa na nodra ivotavota na bula butobuto, kei na mataboko ni vakasama e na veika vakalou, sa na takali mai vei ira na yalo ni masu, era na vakaiyaragitaki ga e na yalo ni vuravura me vaka ga na levu ni nodra talaidredre, me yacova sara ni ra sa vukitani vakadua mai vua na Kalou kei na nona sala (DBY, 183).

Me dau vakabulabulataki na nona bula e dua na tamata, ka me dau vakacerecerei; ia e na gauna eda vakacuruma kina ki na dua na ivakarau na ka me vorata se me vakabulabulataka mai na kena iyalayala dodonu, e na qai tinia koso ga na bula. Au sega ni vuniwai, ia au sa kila ga na veika oqori. … Ia kevaka o vakamuria na ivakasala oqo, o na bulabula vinaka sara ka na maucokona vinaka na nomu bula, e na vakaikuritaki na nomu vuku, na nomu marau, kei na nomu vakacegu (DBY, 183).

Na Vosa ni Vuku oqo ka sa nanumi ni sa mai bulagi, ka sega ni se ivakaro tudei tu vei keda, e vaka ga na ivakaro tale e so ni Kalou, ka sa veivauci tu ga vei keda edaidai, me vaka ga mai liu. Eda na rawata kina na bula, na bula tawamudu—na bula ni gauna oqo kei na bula sa bera mai (DBY, 184).

E ivakaro vakalou me baleta na noda bula oqo na Vosa ni Vuku.

E vakatabui e na Vosa ni Vuku oqo na kena gunuvi na waikatakata kei na tavako. Au sa dau rogoca vakawasoma na nodra veileti e so ni ra tukuna ni sega ni cavuti kina na ti kei na kofe; e dina oqori; ia na waikatakata cava ga era dau gunuva tiko e na gauna e soli kina na ivakatakila oqori? Na ti ga kei na kofe. Eda a sega ni dau gunuva wale ga na wai katakata, na ti ga kei na kofe—na gunu ka dau taurivaki vakavuqa tu (DBY, 182).

Me isosomi ni kena qaravi e na dua ga na siga na cakacaka ni rua na siga, ke ra yalomatua cake sara [na Yalododonu], ni ra vinakata me ra bula balavu ka bulabula vinaka, e dodonu me ra vakaceguya mada na yagodra, ni ra sa tavoraka e na cakacaka, ni bera ni ra sa qai dadaga vakalevu e na oca. Ni ra sa wawale, era dau tukuna e so ni ra dau vinakata na ivakabulabula e so, me vaka na ti, na kofe, se na yaqona ni valagi, na tavako, se dua tale na ka e tu kina na wainimate ni veiduvani, ka dau taurivaki me vakabulabulataka tale na dadaga ni yagodra, me kaukaua cake tale. Ia e rawa ga ni ra rawata mai na vakacegu, ka sega na betena na veika e so e taurivaki oqori. Cakacaka vakalailai, mo dadaga vakalailai, kana vakalailai, eda na qai vakavukui cake kina, me da bulabula cake, ka da tamata vutuniyau cake, mai na sala eda muria tiko oqo. E dau ka dredre sara me laurai e dua tale na gunu bulabula vinaka cake mai na wai kudukudua, na kena ka dau drodro sobu mai na waitovure, kei na waicevata ni noda veiulunivanua. Oqo ga na ka me da gunuva. Me da gunuva tiko ga e veigauna. … E na rairai dau rogo beka ni ra bulabula cake o ira era dau vakatavako se gunu yaqona ni valagi, au na kaya ga oqo vei kemuni ni da na bulabula cake sara ke da vakatabui keda kina, me ra qai rawata kina na veivakalougatataki ka yalataki vei ira era dau vakamuria na ivakaro sa virikotori tu e na “Vosa ni Vuku” (DBY, 187).

Ni da dau lako ki na veitikotiko ka laki vakacegu vakalekaleka e na nodra vale na tacida vakalotu, era na cauraka mai vei keda, “Baraca Brigham, me keimami vakaraitaka mada vei kemuni kei iratou na nomuni ilawalawa na lomai keimami.” Au qai dau solia me ra vakayacora vakakina, me ra solia mada ga e dua na tiki ni madraisila; e dau vinaka cake vei au oqori mai na pai na keke kei na veikakana kamikamica e so. Mo ni solia mai e dua na kakana ka na vinaka ki na noqu bula, me vagalalataka tu na noqu vakasama kei na noqu bula, me ciqoma kina na Yalo ni Turaga, ka me vagalalataki au mai na mosi ni ulu kei na momosi ni yago tale e so (DBY, 189).

O ira na kai Amerika, era sa vakamatei ira tiko ga e na nodra vanua mai na nodra ivalavala tawakilikili e so kei na kakana uro e so. Na kakana e dodonu me kania e dua e na veimama ni aua, era lubata vakadua ga e na loma ni tolu na miniti, me ra qai tiloma tiko na kedra kakana me vaka [na koli] e na ruku ni teveli, e na kena viritaki yani vua e dua na lewe ni manumanu, me lubata mada ni bera ni o cavuta rawa e dua na vosa. Ke o ni vinkata e dua na veivakavoui, ni vakayacora mada na ivakasala au sa veivakadreti kina oqo. Kua mada ni o ni dau kania na veimataqali kakana e so e na dua ga na kana, mo ni vakamuria ga oqo, mo ni na veitaqomaki kina e na mate veitauvi, na mate dewa, kei na mate (DBY, 189).

O ni sa kila beka ni nomuni isolisoli, me tiko ga vei kemuni e na veigauna na lewa me baleta na nomuni bula? Mo ni vulica na kena taqomaki na yagomuni me bula ka kaukaua vinaka tiko, me rawa ni o ni qai laki lewa vakavinaka kina na nomuni vakasama (DBY, 190).

E dau vakasamataki ga na tikina ka na vakatukatuka se na tikina ka sega ni dau laurai e matada, na kena ka na buno e na vakasama; me qai qarava na vo ni cakacaka na yagoda qele, ka buli mai ka vakarautaki me baleta vakatabakidua na tikina oqori, me qaravi rawa kina na veika e so sa oga kina na vakasama. Me rau cakacaka vata ga na yago kei na vakasama, me rau dui oga vakatautauvata, ka na vakavo ga e na vica wale sara na gauna, o na qai raica kina e so na tamata yalodei, era bulabula vinaka tu, ka ra kaukaua sara vakayago, kei na vakasama tale ga (DBY, 191).

Dau qarauna vinaka na yagomuni; dau qarauna vinaka na nomuni icegu, ni o ni sa na qase cake sara, o ni na qai vinakata tale na bula kaukaua kei na qaqa o ni vakasabusabutaka tiko oqo. Ni maroroya na nomuni bula. Me yacova ni o ni sa qai kila ka dau vakatovotovotaka na veika oqo, o ni se sega ni sotia vinaka se dauveiqaravi vinaka (DBY, 193).

Me kua ni da vakawalena na noda ilesilesi, ni da vakayagataka na veika e so ka dau veivakamavoataki. E na laki yavu ni mate e na bula ni tamata, me ra qai vakadewa yani vei ira na nodra kawa, me vakavuna me ra laki sucu kina e vuravura na itabatamata bula gogo. E na malumalumu na nodra sui na gone qori, na nodra ua, na masela, kei na nodra ivakarau ni bula, ka na sega na betedra, se vei ira na wekadra, ka ra na sega ni vakarautaka yani na nodra bula (DBY, 185–86).

E na tokona na noda laki qarava vakavinaka na inaki ni noda bula oqo, na noda dau vakamuria na Vosa ni Vuku.

E ivakasala vinaka ka gadreva na Turaga me ra vakamuria na nona tamata, me ra tiko kina e vuravura me yacova ni sa laki qaravi oti na nodra itavi. Oqo ga na inaki ni Turaga, e na nona solia mai na Vosa ni Vuku. O ira ka ra na vakamuria, era na kila ka vakalevu, ka vakavukui, me vinaka cake na bulabula ni yagodra, me ra bula vinaka cake ka kaukaua tiko na yagodra kei na nodra vakasama, me yacova sara ni sa dede na nodra bula e na vuravura oqo. Era na vakalougatataki kina, ke ra vakamuria na nona vosa e na yalovinaka kei na yalorawarawa, me ra yalodina tiko ga vua na Turaga (DBY, 184).

Eda raica kina ni rairai e imatai beka ni ivakavuvuli era ciqoma na iTalatala Qase e na Lotu oqo, e baleta na veika me ra kania, na veika me ra gunuva, kei na ivakarau ni nodra bula, me vakaduavatataki kina vakayago ka vakayalo tale ga. Oqo ga na inaki cecere ka sa virikotora mai na Turaga e na vuku ni Kosipeli ni bula kei na bula tawamudu, ka ra mai qarava na nona italai (DBY, 186).

O koya ka dau vakayacora e dua na itovo ka sega ni vinaka, ka veisaqasaqa kei na veika vinaka, e na kena ivakarau kei na veika e vakavuna, e sega wale ga ni okati me kena meca ga, e meca tale ga vakaitikotiko, me vakatau tiko mai na kena vakamawe na itovo. O koya ga ka sega ni laiva na ivakarau sega ni vinaka oqori, me vinaka cake kina na nona itikotiko, e rawa ni kainaki ni nuiqawaqawa ki na kena vakavinakataki na ivakarau ni bula e na nona vanua (DBY, 186).

E sega ni vunautaki e na Lotu kei na Matanitu oqo na vakavakarau ki na mate; e vunautaki ga na kena vakarautaki na bula, me da laki vakavinakataki keda tale e na bula sa bera mai, me da laki sotava kina na bula vakalou, e na vuku, rarama, kila ka, kaukaua, lagilagi, kei na bula vakaiukuuku. Me da vakadedetaka ga na bula oqo ki na kena iyalayala, mai na noda vakamuria na veivakavuvuli yadudua sara ni bula, me lewai vakavinaka kina na noda cakacaka, noda vuli, vakacegu, kei na veivakalasai, me da vakarautaka kina e dua na bula vinaka. Me da veivakavulici e na ivakavuvuli e so oqo vei ira na luveda, me ra vakavulici e na matakacaca ni nodra bula me ra tauyavu e na bulabula ni yago, e na kaukaua kei na lewa ni bulabula ni yago, e na dui yagodra (DBY, 186).

Me iUlutaga ni Vuli

Eda vakabauta ni ivakaro ni Kalou na Vosa ni Vuku.

Eda cokonaki vinaka beka vakaevei ki na cakacaka ni Turaga, mai na Vosa ni Vuku?
A vakamacalataka o Peresitedi Young, ni “da sa vakaroti tu me da vakamuria na vosa kece ga sa lako mai na gusu ni Kalou,” ka vakakina na Vosa ni Vuku. (Raica tale ga na V&V 89:2.) E veivuke beka vakaevei ki na nomu vakamuria na ivakavuvuli ni Vosa ni Vuku, na nomu sa mai kila ni ivunau, ka sega ni ivakaro dodonu wale ga? Na cava beka e vakamacalataka o Peresitedi Young ni na isau ni noda talaidredretaka na Vosa ni Vuku?
Na cava beka o nanuma ni ibalebale ni nona kaya o Peresitedi Young, e na nona kaya, “rawata kina na bula, na bula tawamudu” na Vosa ni Vuku?

E ivakaro vakalou me baleta na noda bula oqo na Vosa ni Vuku.

Me vaka e vakamacala kina o Peresitedi Young, na cava beka na inaki ni Vosa ni Vuku? (Raica tale ga na 1 Korinica 3:16–17; V&V 89; 93:35.)
Na cava beka na ivakaro nei Peresitedi Young me kua kina ni dau dadaga vakalevu na yagodra? Mo taurivaka beka vakaevei e na nomu bula na ivakavuvuli ka vauci e na nona ivakaro?
E vu vakaevei mai na noda talairawarawa ki na Vosa ni Vuku, me “rau cakacaka vata [kina] na yago kei na vakasama”? Me yaga beka vakaevei vei iko na nomu cakava oqori? E cokonaki keda beka vakaevei na Vosa ni Vuku, me tiko kina kei keda na Yalo Tabu?
A vakamacalataka o Peresitedi Young, “Me kua ni da vakawalena na noda ilesilesi, ni da vakayagataka na veika e so ka dau veivakamavoataki.” E vakataotaka beka vakaevei na noda ilakolako, na kena vakayagataki na veika vaqori?

E na tokona na noda laki qarava vakavinaka na inaki ni noda bula oqo, na noda dau vakamuria na Vosa ni Vuku.

E tokona beka vakaevei, ki na noda laki vakacavara na inaki ni noda sucu mai e vuravura oqo, na noda dau bulataka vakaikeda na Vosa ni Vuku, se na noda vakamuria na lewe ni Lotu?
E vaqaqacotaka beka vakaevei na noda bula vakayalo na noda vakamuria na Vosa ni Vuku? E veivakamavoataki vakayalo beka vakaevei na nodra talaidredre ki na Vosa ni Vuku?
E momona vakaevei beka na noda veiqaravi, mai na noda dau vakamuria na Vosa ni Vuku?
Mo vakamuria beka vakaevei na ivakaro nei Peresitedi Young, me “vakadedetaka ga na bula oqo ki na kena iyalayala, mai na noda vakamuria na veivakavuvuli yadudua sara ni bula, me lewai vakavinaka kina na noda cakacaka, noda vuli, vakacegu, kei na veivakalasai”? E momona beka vakacava na noda bula, mai na noda vakamuria vakavinaka na Vosa ni Vuku?