Bulamarau ka Veimaliwai Vakavinaka

Sa kila deivaki tu o Peresitedi Brigham Young ni da na rawata ga na marau dina mai na noda dau ivalavala dodonu, ia sa kila tu ni da na kunemarau tale ga mai na veivakalasai vinaka e vuqa. Sa dau taleitaka vakalevu na veivakatasuasua e so, na danisi, kei na veika tale e so ni veivakamarautaki, ka sa vakarautaki tu vei keda na Yalododonu, me ra taleitaka kina na nodra gauna ni vakacagicagi na Yalododonu, ni ra vakabauta na kena yaga vei ira raraba na lewe ni vanua. A laki qarava e Salt Lake City na kena tara na Social Hall, se na Valenisoqo, ka dau caka kina na danisi kei na vakatasuasua. Ni vakamacala me baleta na Valenisoqo, a kaya kina: “Oqori na noda valenimarau, e sega ni laki qaravi kina na sakaramede. Me da vakayagataka e na inaki ka a tara kina. … O ni sa kila tu na yalo e dau kunei e na vale oqori. Era tu kina na kovana, turaganilewa levu, vuniwai, loya, dauveivoli, se o ira era siko ga, kei ira tale e so, ka ra sega beka ni lewena na noda lotu, ka vakaevei beka na vosa era qai tukuna yadudua kina? ‘Au se sega ni bau marautaka vakadua na soqo ni marau me vaka au mai donuya eke; era sega ni marautaka vakalevu na Yalododonu e dua na vanua ni marau me vaka oqo. … Na veika kece sara e na kena gauna, kei na veika kece ga e na kena vanua dodonu” (DNW, 26 Maj. 1862, 1).

iVakavuvuli i Brigham Young

E kunei na marau dina e na noda dau ivalavala dodonu ka dauveiqaravi.

Na cava beka na inaki ni bula era dau vakanamata kina na tamata? Na bula marau. Ke o solia vei au na lagilagi, solia vei au na kaukaua, solia vei au na iyau, solia vei au na yaca rogovinaka, solia mai na veiwekani kei ira na noqu lewenivanua, mo solia vei au na veika kece oqo, e na sega ga ni kena ibalebale niu na vakamarautaki kina, e vakatau tiko oqori mai na sala e rawa kina na veisolisoli e soli vei au oqori (DBY, 235).

Eda qara taucoko tiko na bula marau; eda nanamaki kina, eda nuitaka tiko e na noda bula, sa inaki tale ga ni noda bula. Ia, eda dau bula beka e na kena itovo ka veiraurau kina me da vakaivotavota e na bula marau, ka da gagadre taucoko kina vakalevu? (DBY, 236).

E vei beka kina na marau, na marau dina? E sega ni dua tale na vanua e rawa kina, mai vua ga na Kalou. Ni da sa vakaivotavota e na yalo ni lotu savasava oqo, eda na kune marau ni da yadra mai e na mataka, eda na marau tiko e na sigalevututu, ka marau tiko ga ni sa laki dromu tale na siga; ni sa tu vei keda na yaloveilomani kei na duavata, me da marautaka kina na yalo oqori, ni sa vu mai vua na Kalou, ka dau marautaka vakalevu sara na Kalou, ni sa i koya ga na ivurevure ni veika vinaka kece ga. O ira vakayadua na Yalododonu e na Gauna Oqo, sa tugani mai lomadra na loloma ni Kalou, ni sa mai vakabokoci na nona ivalavala ca, e na nona papitaiso, ka vakayacori vua na veitabaki, sa qai kila rawa na nona vakasinaiti e na marau, na sautu, kei na bula vakacegu. E na rairai sotava tiko beka na bula rarawa, na lasu, na vakaloloma, se tu beka e valeniveivesu, me vaka beka sa donui koya tiko, e na dau marau tiko ga. Oqo na veika keitou sa sotava oti mai, ka rawa ni ra vakadinadinataka o ira yadudua sara na Yalododonu e na Gauna Oqo (DBY, 236).

Na cava beka na nomuni nanuma, o kemuni na Yalododonu, e na nomuni sa vakasinaiti e na kaukaua kei na loloma ni Kalou? O ni sa dau marau vakalevu sara, e na marau vakayago oqo (MSS, 15:48).

E qara tu o vuravura na marau. E na sega ni rawa mai na koula kei na siliva, e na bula sautu ga kei na veilomani (DBY, 235).

Na cava beka e na vakavuremarau vei keda? Na ka ga e na vakavurevakacegu vua (DBY, 235).

Ke da yalomamarau tiko, sa na cilavi ka vakaiukuuku na noda bula, ka na yawaki keda sara na rarawa (DBY, 235).

Ni dua e ligakaukaua ka dodonu, sa qai rawata kina na marau (DBY, 235).

E nodra vakasama lasu na lewe i vuravura, me ra nanuma ni na sega ni yaga vei ira me ra talairawarawa ki na ivakavuvuli vakalomalagi, ni na vakalatilati e na nodra tiko vinaka, kei na veika ni marau; ni sega na vakacegu dina, ni sega tale ga ni marautaki e dua na ka vakalomalagi, se vuravura, vei ira wale ga era qarava na Turaga. Eda na kune ka vinaka kei na marau mai na noda veiqaravi vua, ka na sega ni rawa e na dua tale na vanua. E tu kina na vakacegu kei na sautu, ni vuabale kina na yaloda e na marau, kei na vakacegu kei na lagilagi, ni ka taleitaki dina sara vua e dua, ni dredre sara vua me kila na veika e so sa vakarautaki tu me baleti ira na yalodina (DNW, 15 Julai 1857, 4).

Sa vakarautaki mai me da marautaka tale ga na veika e taleitaka na Kalou, me da taukena tale ga na veika e taukena tu, me da vakaivotavota e na kaukaua ka tu vua, e na veika talei kece sara sa vakarautaki vua—na veika kece sara era solia ki na nona lewa o ira na luvena yalodina, me ra marautaka vata kina kei Koya na veika e vuqa; ka na vakavure yalovakacegu na veika e so oqo vua ka sa vinakata tu me vakavukui e na veika vakayalo (DBY, 237).

E dua ga na sala me ra kunemarau kina na Yalododonu e na Gauna Oqo, me ra dau bulataka ga na nodra vakabauta, se me ra dau vakabauta na veivakavuvuli ni Kosipeli i Jisu Karisito, me ra vakamuria na kosipeli ni veisereki e na yalodra dina, ni da na qai vagalalataki kina. Ke da vakamuria vakaitikotiko na lawa ni Kalou, ka gugumatua e na kena cakacaka vakalotu ni veivakabulai, eda na qai rawata kina na bula marau eda gadreva tiko vakalevu (DBY, 236).

Me vaka au sa dau vakananuma mai vakawasoma, ka dau cauraka tale ga e na noqu vosa, sa ka marautaki sara vei au na noqu biuta na noqu vuvale se suka tale kina, ke sa nakiti kina e na noqu itavi, ni sa ivurevure ni noqu marau kei na vakacegu meu vakayacora ga na veika sa lavaka vei au na Kalou, kau sa kila vinaka tu ni noqu itavi, se cava sara beka na ka e lavaka oqori vei au na Turaga meu qarava. E na kunei e na sala oqo na marau kei na vakacegu (DN, 6 Fev. 1856, 4).

E na marau dina o koya na turaga se marama, se o ira na kawatamata, ka ra dau vakamuria na isolisoli ni Kosipeli ni Luve ni Kalou, ka ra dau kila tale ga na sala me ra vakavinavinakataka kina na nona isolisoli (DBY, 236).

Eda via raica na tamata matamamarau, kei na mata vakanuinui ki na bula marau e na veigauna mai muri (DBY, 236).

Meu kaya gona kina, ke o via sotava na veika talei, mai lewena na lotu ni Yalododonu e na Gauna Oqo, ka qai bulataka na ivakavuvuli i Jisu Karisito (DNSW, 30 June 1874, 1).

O koya ga e dau taleitaka na nona sotava na veivakavulici ki na Matanitu ni Kalou e na vuravura oqo, ka dau lomana na Kalou mai vu ni yalona e loma, sa i koya sara ga na tamata ka na bula marau duadua e na vuravura oqo (DBY, 235).

E rawa ni vakaikuritaka na noda bula vakayago kei na bula vakayalo na yalo dodonu ni marau.

Me da tovolea me da marautaka na veika e so ni bula oqo—ni da lakova tiko na noda ilakolako e na bula oqo. E sega ni dua tale na ka marautaki, sega na veivakacegui, sega ni dua tale na isolisoli, se vakanananu ni tamata, ka na vakalasikati mai na noda raivotu, ka rawa ni rokataka se veivakamarautaki, se me veivakacegui ka vu ni sautu, se me laveta cake na vakanananu ni tamata, me vaka na veika sa virikotora tu na Turaga me baleti ira era sa nona. Ni sega ni dau bureitaka vei ira na bula vakacegu. Ka sega ni se vakatakila mai e dua na ivunau, kau sa bau kila tu oqo, me sega ni na veivakacegui, ka veivakalagilagi, me veilaveti ki na lomada kei na noda bula, me biu tani kina na yalo ca, ka lolovira, vakaveiqati ka vakatubuleqa. Sa dau gadreva na Turaga me da bula e na kena ivakarau me da sotava kina na icavacava ni bula lagilagi ka okati ki na vuravura vakasilesitieli, me da vakamoce kina ki na veika ca, vakaloloma, butobuto, ka vakavureleqa ka sa mai robota tu oqo na lewe i vuravura (DBY, 237).

E tu beka na ka ca me baleta na veivakamarautaki? Keu raica ni rau marau tiko na luvequ tagane kei na luvequ goneyalewa, ni ra veitalanoa, ra laki veisiko, laki vodo ose, lakova na soqo ni marau se danisi, e dua beka na kena ca oya? Au dau saravi ira vakavoleka, keu rogoca e dua na vosa, se me ra matacataka, se vakacauoca ki na veika vakalou, se ra vakayacora ga e dua na ka tawakilikili, au na vakila sara ga, ka kaya kina vei ira, “Ke o ni kila ni na sega ni kauti kemuni ki na veika vinaka, ke ka ca oqori; ni na sega ni laki tase ki na waitovure ni bula kei na vuku tawayalani, mo muria wale ga na sala ka na laki tase e na bula tawamudu” (DBY, 237).

Sa soli vei ira na Yalododonu me ra tovolea na veika vinaka kece ga, e na vuku i vuravura kei na kena iyau kece sara e nona na Turaga [raica na V&V 104:14], ka sa yalataka na veika e vuqa vei ira na nona Yalododonu gugumatua; ia me dau golevi e na yalo vinaka ka savasava, ka sega ni yaco e na veiqati kei na yalokocokoco—ka sega ni vakayacori e na yalo kusikusima, me vakayacori ga e na yalo ni Kosipeli; ni na cila rarama vinaka kina vei keda na siga; eda na sotava e veisiga na marau, e na totoka kece ga na veika kece ga, me ivurevure ni noda marau, me da taleitaka, ka kune vakacegu kina na Yalododonu (DBY, 237).

Sa tuvai tu e na lewa ni bula ni tamata na noda bula marau. Au sa qai raica meu kua ni dau lomaleqataka na veika au sega ni vakatulewa e na kena yaco. Keu rawa ni dau cakava na veika vinaka, au na cakava vakakina; ia keu na sega ni vakayacora rawa e dua na tikina vaqori, au sa na tovolea meu yalovinakataka na kena sega tiko. E na ivurevure ni noqu marau e na siga oya (DBY, 236).

Dau tovolea mo dau marau, ni soli vei iko na kena sala (DBY, 235).

Eda sa marautaka vakalevu oqo na noda gauna galala. Eda dau soqoni vata e na sokalou ka qarava na Turaga e na seresere, e na masumasu, e na vunau, lolo, kei na noda mai duavata e na Sakaramede ni iVakayakavi ni Turaga. Eda sa mai sotava tu oqo e na noda sa mai bula vakaitikotiko—me baleta beka na cava? Me rawa ni vakacegu kina na noda vakasama, ka vakamarautaki kina na noda bula, me vaka sa kena dodonu, me golevi vakatautauvata kina na veika me baleta na noda bula, me rawa ni vakabulabulataki kina na ivakarau ni noda bula raraba (DBY, 240).

Au sa dau kaya vakawasoma mai vei ira na wekada e na veivanua ni soqo, ke ra sega ni sala vata kina kei na yalo ni Turaga, me ra dui tiko ga e vale (DBY, 240).

E na nomu veitaratara vakaitikotiko, se na bula vakaisoqosoqo cava ga o sotava tiko, me lutu galugalu ka sega ni nanumi tale na yalobutobuto, yaloveileti, vosakudrukudru, yalorarawa, kei na yalo ca—na vua ca kece ni vakasama; me vakarusai sara, me kua ni vakaraitaki yani vei ira na wekamu. Ia ni o ni dau sotava na marau, na veivakararamataki kei na vuku, na veika dina ka savasava, mo kauta yani vei ira na wekamu, ni ra na laki kunea kina na veika vinaka, me vakadeitaka kina na yalodra na wekamu (DBY, 240).

Me da dau lakova na veivakamarautaki vinaka, ka sala vata kei na ivakarau ni kosipeli.

Au a tara [na] vale ni vakatasuasua me ra guta mai na wekada gone e na noda itikotiko, me ra laki vakamarautaki kina na gonetagane kei ira na goneyalewa, me kua ga ni ra veilakoyaki vakalevu e na nodra vakasaqara na marau. Ni se bera sara ni tara, au a kaya vei ira na Bisopi, “Ni se vakarautaka rawa oqo na nomuni soqo ni marau, na nomuni vanua ni veivakalasai, me ra mai kune marau kina na wekada” (DBY, 243).

E ca beka na veika e vakatasuasuataki e na kena vale; e na valenisoqo; e valenilotu; e na noda itikotiko; e vuravura? Io, era dau nanuma ca vakawasoma e na veivanua oqo o ira e so. E dau ca tale ga na lomadra e so ni ra veitalanoa wale ga, ke ra vinakata me ra caka ca e na nodra tiko kina (DBY, 243).

E rawa ni vakatasuasuataki e na kena vale na nodra bula e so, na veika ca kei na kena itatase, na bula dodonu kei na kena laki tini vinaka kei na veika talei e rawa kina; na malumalumu kei na caka cala ni tamata, na vakaturaga ni bula savasava, kei na cecere ni ivakavuvuli dina. E rawa ni tara na vata ni vakatasuasua me veivuke ki na ivunau e so e talaucaki mai na itutu ni vunau, me vakataudeitaki kina ki na nodra vakasama na lewe ni itikotiko na veivakararamataki vakayalo mai na noda bula savasava, ka me domobulataki kina na ivalavala ca, ka ririkotaki tale ga na kena itinitini. Na ilakolako ni ivalavala ca, me oka kina na kena votovotoa kei na kena veiqakilo, me vakalasikati kina na kena dai kei na veivakabobulataki, kei na sala me dau vakanadakui kina (DBY, 243).

E dau taleitaki sara vei keda na nona vakatoboicutaki vakadua na nona bula o koya ka vakatasuasuataki tiko; au sega ni dau duavata kina. Au sega ni taleitaka me dau vakatakarakarataki vei ira na watida kei ira na luveda na laba kei na veiliumuritaki, ka na laki vuaviritaki kina o koya, au sega ni vinakata me vakasamataka tiko na gone na vakadomobula ni … iseleiwau, na dakaileka, se na deqa, me ra laki tadra tiko kina na veika vakadomobula. Au vinakata me vakatasuasuataki ga na veika e vakayalovinakataki ira era sarava; kau gadreva me ra dau digia o ira era dau vakatasuasua na mataqali drama ka na vakatorocaketaka na vakasama ni bula rarawa, me laveta cake tale ga na nodra digidigi vakaitalanoa na lewe ni itikotiko oqo (DBY, 243–44).

Ke o via danisi, mo danisi; ni laki tini na danisi e na vakarau tale ga na yalomu ki na soqoni vakayalo, ke o ni Yalododonu. Ke o ni gadreva mo ni kerea e dua na ka vua na Kalou, sa dodonu mo vakalasikata na nomu gagadre oqori e na danisi, me vaka e dua tale na ka mo qarava, ke o ni Yalododonu (DBY, 243).

[Ia,] o ira era na sega ni qarava rawa na Kalou e na yalosavasava e na nodra danisi, me ra kua ga ni danisi (DBY, 243).

Au vinakata me kilai vakamatata sara, ni sega ni noda itovo ni sokalou na veika tawayaga kei na danisi. Ni na rairai tarogi beka, Na cava ga na betena? Au na kaya ga kina, me rawa ni bau vakavolekati kina na yagoqu ki na noqu vakasama. Ni dau vakacolati na noqu vakasama me vaka na dautakau, e na veigauna; na vuna gona au dau galeleta kina na veika e so oqo ni veivakawelei—meu biuta tani kina na veika kece sara, ka kuretaki au kina, me vakaukauataki kina na yagoqu, me vakacegu vakakina na noqu vakasama. Me icavai beka? Meu kaukaua cake kina, meu vakavoui ka vakasavasavataki, meu bulabula cake, ka vakayavalati, me kua kina ni kasere na noqu vakasama (DBY, 242).

Era sa lewe vuqa tu na wekada turaga kei na marama, era se bera vakadua ni curuma na valenisoqo se na vale ni vakatasuasua, mai na nodra lewa na nodra qase kei na ivakaro ni nodra vakabauta lasu vakalotu, me yacova sara ni ra sa mai oka vata kei ira Yalododonu e na Gauna Oqo, ia sa mai yalodra sara na veisoqo ni marau vaqo, me vakataki ira na luveda. E yaco oqo e na nodra sa mai vesuki ka sega ni tarovi mai na veika ni veivakalasai vaqo, ka nakiti me vakabulabulataka na yalodra kei na yagodra, ni sa muduki koso na nodra bula e lewe vuqa vei ira, ni ra sega ni dau vakaukauayago, ka vakararamataka tale ga na nodra vakasama. Ni ra vinakata vata tu me vakani vakayago ka vakayalo me ra bulabula vinaka kina. Na veitiki ni yago kei na vakasama ni tamata, e isolisoli mai vua na Kalou. Mo kakua ni kaya kina ni veika e vakayagataki e na vakatubukawa ka savasava tiko kina na yago kei na noda vakasama e vu mai eli (DBY, 242).

Ke o via danisi, veitaucici, … se veitavi, mo kitaka, me ka ni vakaukauayago, ka me vakacegu kina na nomuni vakasama (DBY, 243).

O ira era sa dau doka mai na nodra veiyalayalati ka veiqaravi tiko ga vua na nodra Kalou, ke ra gadreva me ra vakaukauayago e na veisala me cegu kina na nodra vakasama ka vakaocari kina na yagodra, me ra lako ka laki danisi, me vakaliuci tiko ga na Kalou e na nomuni vakasama e na veika oqo, kei na veika kece ga, ni na vakalougatataki ira kina (DBY, 242).

Me tiko e na loma ni noda lotu na veika kece sara eda dau qarava, na veicakacaka ni veisiga eda qarava. Oqo na noda vakabauta, ka da tovolea me da dau vakatovotovotaka. Ia sa dau vakasorova na Turaga na veika e vuqa ka sega ni veivakaroti kina. A sega ni vakaroti au na Turaga meu dau danisi, ia au sa dau danisi mai; o ni sa kila vinaka tiko, ni sa dolavi tu vei vuravura na noqu bula. Ia e dina ni sega ni veivakaroti na Turaga meu cakava, ia sa dau vakasorova ga e na noqu cakava. Au se sega mada ni rogoca na nona vakaroti ira na taciqu me ra veitavi, ia sa dau vakalaivi ira kina. Au sega tale ga ni se bau rogoca na nona veivakaroti me da tara na vale ni vakatasuasua, ia sa laiva vei keda e na noda tara, kau rawa ni vakamacalataka na vuna e vakayacora vakakina. Ni sa ka bibi sara na veivakamarautaki kei na veika tale e so eda goleva oqori, me da tiko vinaka kina, me vaka ga na veika bibi tale e so eda dau goleva e na noda bula (DBY, 238).

Au kila ni o ira era dau vakatara me ra butubutu e yavadra, se vakasausau, vakalugusu, se kitaka e so tale na ivakarau sosa ka maumaue e na veivanua ni vakatasuasua, ni sega ni veiganiti kaya, era vakayacora e na dela ni yalowai, ka ra sega ni kila tu na ibalebale ni matamamarau me veilaveti kina vua e dua na wekana, se na matarurubu me cudruvaki kina e dua na tamata (DBY, 241).

[Ia] me seresere ga e na marau na yaloda, me vakabulabulataki kina na veitiki ni yagoda; ni sa inaki ga ni noda soqoni me vakaukauataki, me vakavinakataki cake kina (DBY, 240).

Me iUlutaga ni Vuli

E kunei na marau dina e na noda dau ivalavala dodonu ka dauveiqaravi.

Na cava beka na inaki ni nodra gadreva na marau na tamata? Na cava beka e vu ni nodra rawata kina e so? Me da kunea beka evei na marau dina? Me ivurevure ni marau beka vakaevei na kosipeli, ni ra sotava tu na “bula rarawa, na lasu, na vakaloloma, se tu beka e valeniveivesu”?
Era vakabauta tu e vuqa ni na vakalatilati e na nodra bula na nodra vakamuria na ivunau ni Kalou, me vakalatilati tale ga ki na nodra marau. Na veika cava soti beka o sa sotava mai, se o sa raica, ni vakavatukanataki kina ni cala na vakasama oqori—ni da na kune marau ga mai na noda talairawarawa ki na ivunau, ka na sotava na rarawa mai na noda talaidredre?
E vakaevei beka na nomu nanuma e na nomu sa mai kila ni o “vakarautaki mai [mo] marautaka tale ga na veika e taleitaka na Kalou,” ka rau vinakata na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito mo kune marau tale ga?
Na cava beka e tukuna o Peresitedi Young ni sala duadua ga era na kune marau kina na Yalododonu e na Gauna Oqo? O sa dau kune marau beka vakaevei mai na nomu dau bulataka na kosipeli?

E rawa ni vakaikuritaka na noda bula vakayago kei na bula vakayalo na yalo dodonu ni marau.

Na cava beka na vu ni nona vakauqeta o Peresitedi Young na vakatovotovo ni veivakalasai? (Raica tale ga na V&V 136:28.) Me yaga beka vakaevei na noda vakatovotovo ni veivakalasai, me “veivakacegui, ka veivakalagilagi, me veilaveti ki na lomada kei na noda bula”?
Na cava soti na icolacola e tu ni bera ni da qai vakaitavi e na veivakalasai, me vakavurekalougata kina vei keda na veika e so oqori, e na veika vakayalo kei na veika vakayago?
A vunautaka o Peresitedi Young ni dodonu me vakayacori na veivakalasai e na kena yalo dodonu. Me da rawata beka vakaevei na Yalo ni Turaga e na noda veivakalasai e so?

Me da dau lakova na veivakamarautaki vinaka, ka sala vata kei na ivakarau ni kosipeli.

Na cava beka na vuna e bibi kina me da vakaitavi e na veimataqali vakatovotovo e so, me oka kina na noda vakamarautaki kei na veivakalasai? Na cava beka e a tukuna o Peresitedi Young ni vinaka kina na ivakatagi, danisi, kei na vakatasuasua? Na cava beka e vakamacalataka me baleti ira era nanuma tu ni vanua ni ivalavala ca na veivale e so ni vakatasuasua kei na veivalenisoqo?
Na cava beka me da nanuma e na noda digidigi me baleta na veivakamarautaki e kilikili kei keda? Mo vakadeitaka beka vakaevei ni “vakaliuci tiko ga na Kalou e na nomuni vakasama,” ni o ni vakaitavi tiko e na veivakamarautaki kei na veika e so ni veivakalasai? Me ra dau idusidusi vinaka beka vakaevei na itubutubu e na vukudra na luvedra, mai na veivakamarautaki era dau malele kina?
Na cava na vuna e vakabibitaki kina na veika ni marau, me “sa ka bibi sara na veivakamarautaki … me vaka ga na veika bibi tale e so eda dau goleva e na noda bula”?
Mo veivuke beka vakaevei e na kena qaravi na veivakatovotovo yaga e so ni veivakamarautaki, e na vukumu kei ira na luvemu, kei ira e na nomu itikotiko?