Aoga Sa: Aoaoga Faavae o le Talalelei
Lesona 30: ‘E le Faailogaina Tagata e le Atua’


Lesona 30

“E le Faailogaina Tagata e le Atua”

Galuega 10–14; 15:1–35

Faamoemoega

Ina ia fesoasoani i tagata o le vasega ia latou iloaina o le talalelei e mo tagata uma ma o le Ekalesia o loo taitaia e faaaliga faifaipea.

Sauniuniga

  1. Faitau, mafaufau loloto, ma tatalo e uiga i mau nei:

    1. Galuega 10:1–11:18. Ua faaali atu se agelu ia Konelio i se faaaliga ma tau atu ia te ia ina ia aami le Aposetolo o Peteru. Na aoaoina e Peteru i se faaaliga e tatau ona talai atu le talalelei i Nuu Ese (o tagata e le o ni tagata Iutaia). Na alu o ia i Kaisareia e aoao ia Konelio ma lona aiga ma ana uo. Na alu ifo le Agaga Paia i luga o Konelio faapea ma isi, ma ua papatisoina ai i latou. O nisi tagata o le Ekalesia sa latou faitio ia Peteru i le aoaoina o Nuu Ese, ae ina ua ia faamatala atu i ai se faaaliga, sa latou taliaina loa o se faaaliga mo le Ekalesia.

    2. Galuega 12. Ua fasiotia e le Tupu o Herota ia Iakopo ma faafalepuipuiina ia Peteru. Sa tatalo le Au Paia mo le toe tatalaina mai o Peteru, ma sa faasaolotoina o ia e se agelu a le Alii. Ua taia Herota e se agelu ma oti ai.

    3. Galuega 13–14. O Saulo (lea ua igoa ia Paulo) ma Panapa ua faia le la uluai malaga faatalai, ma faavaeina le Ekalesia i Nuu Ese i le tele o aai.

    4. Galuega 15:1–35. O nisi o le Au Paia i Iutaia ua latou aoao atu faapea o tagata o Nuu Ese e auai i le Ekalesia e tatau ona latou tausia le tulafono a Mose, e aofia ai le peritomeina mo alii. Na mafaufauina e le Au Aposetolo e le moomia lea mea e le Alii.

  2. Afai e maua se faafanua o le malaga muamua a Paulo, atonu e te manao e faaaoga i le taimi o le lesona.

  3. Fautuaga mo le aoaoina atu: Na saunoa mai Peresitene Gordon B. Hinckley faapea: “E moomia e tagata o lau vasega mea e sili atu nai lo lou atamai. E alagatatau mo i latou ona fiaaai i au musumusuga. Latou te manaomia le mafanafana o sootaga faaletagata. O loo avea pea lea mea ma uiga tulaga ese o se taitai” (i le Lipoti o le Konafesi, Oketopa 1965, 52; po o le Improvement Era, Tesema 1965, 1124). Iloilo ma le agaga tatalo pe faapefea ona mafai ona e atinaeina ma faaalia lou alofa mo tagata taitoatasi o lau vasega. (Tagai O Le Aoao Atu—E Leai Se Isi Valaauga E Sili Ai, itulau 12, 33–38.)

Faalautelega Fautuaina o le Lesona

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

Afai e talafeagai ai, ia faaaoga le gaoioiga lenei po o sau lava gaoioiga e amata ai le lesona.

Tuu atu ni tau faaataataga nei, ia auauai atu, ma fesili atu i tagata o le vasega e mafaufau po o le a se mea tulaga ese na tupu i le talafaasolopito o le Ekalesia e faatatau i ai:

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

  1. Faaaliga

  2. 8 Iuni 1978

  3. Peresitene Spencer W. Kimball

  4. Perisitua

  5. Faasilasilaga Aloaia 2

Ia faamanino atu o le Faasilasilaga Aloaia 2 o loo faamaumauina ai le faaaliga e tuuina atu ai le perisitua i tane agavaa uma o le Ekalesia.

Afai e i ai se tagata o le vasega e manatuaina le aso na faasilasilaina mai ai lena faaaliga, ona valaaulia lea ina ia faamatala atu po o a ni o latou lagona ina ua latou iloaina.

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

  • O ai na faaavanoaina mai le perisitua i tane agavaa uma o le Ekalesia? (O le Alii.) Na faapefea ona faalauiloa atu e le Alii lenei mea i le lalolagi? Na ia faaalia atu i le perofeta, o le na ia faasilasilaina atu i tagata o le Ekalesia.) Na faapefea ona aafia ai le Ekalesia i lenei faaaliga?

Ia faamatala atu o lenei faaaliga o se faataitaiga lea o le faaauauina pea ona taitaia e le Alii o lana Ekalesia e ala i faaaliga. O lenei lesona o le a talanoaina ai se faaaliga e tali tutusa foi ma lea na tuuina atu i tagata o le Ekalesia ae lei leva talu ona mavae le Toetu o Iesu Keriso.

Mau Talanoaina ma le Faaaogaina

Ao e aoaoina atu nei mau mai tusitusiga paia, ia faamamafa atu le taua o faaaliga faaauauina pea mai le Alii i lana Ekalesia. Ia uunaiina tagata o le vasega ina ia fetufaai atu a latou molimau e uiga i faaaliga faifaipea.

1. Na aoaoina e Peteru i se faaaliga e tatau ona talai atu le talalelei i Nuu Ese.

Ia talanoaina le Galuega 10:1–11:18. Ia valaaulia tagata o le vasega e faitauina fuaiupu filifilia.

  • O le a le ituaiga tagata e i ai Konelio? (Tagai Galuega 10:1–2, 30–31. O ia o se tagata amiotonu e talitonu i le Atua, ae o ia o se Nuu Ese, pe le o se Iutaia.) O le a le savali a le agelu ia Konelio? (Tagai Galuega 10:3–6.) Na faapefea ona tali atu Konelio i lenei savali? (Tagai Galuega 10:7–8, 33.) Aisea e taua ai le galue loa e tusa ai ma se faatonuga po o se musumusuga mai le Atua?

  • Ao agai atu tagata a Konelio i Iopa, sa maua ai se faaaliga e Peteru (Galuega 10:9–16). O le a le mea na iloa e Peteru i lana faaaliga? (Tagai Galuega 10:13.) Aisea na tetee ai Peteru? (Tagai Galuega 10:14. E lei manao o ia na te ‘aina se mea e sa e tusa ai ma le tulafono a Mose.) Na faapefea ona tali atu le Alii i le atugaluga o Peteru? (Tagai Galuega 10:15–16.)

  • Ina ua feiloai o ia ma Konelio, ua malamalama o ia i lana miti. O le a le uiga? (Tagai Galuega 10:28, 34–35. O le talalelei e mo tagata uma, a e le na o Iutaia. Ia faamatala atu o le “e le faailogaina tagata e le Atua” o lona uiga o le a saunia e le Atua le avanoa mo soo se tagata ina ia maua ai faamanuiaga o loo avanoa e ala lea i le ata o le faaolataga.) Aisea na faatusa ai Nuu Ese i manu le mama i le miti? (E manatu tagata Iutaia o Nuu Ese e le agavaa pe le mama i latou i le faaleagaga, e pei o manu ia na faasa i le tulafono a Mose ona aina e tagata Iutaia. O le faaupuga faapea o manu o loo taua i le miti ua “faamamaina,” ua tau atu lena e le Alii ia Peteru o le talalelei e tatau ona talaiina atu i tagata uma.)

  • Ina ua uma ona faamatala atu e Peteru lana miti, ona amata lea ona ia aoao ia Konelio ma ana uo. O le a le mea na ia aoaoina atu i lana lauga muamua ia i latou? (Tagai Galuega 10:36–43.) O le a le mea na tupu ao lauga Peteru? (Tagai Galuega 10:44, 46.) Aisea na faatalitonuina ai Peteru i lea mea o Konelio ma ana uo e tatau ona papatisoina? (Tagai Galuega 10:47–48; tagai foi Galuega 11:15–17.)

  • O a ni uiga na faaalia e nisi tagata o le Ekalesia ina ua latou faalogo ua aoao atu e Peteru le talalelei i Nuu Ese? (Tagai Galuega 11:1–3.) Aisea na le fiafia ai nei tagata? (Latou te lei mafaufauina tagata o Nuu Ese o se vaega o tagata filifilia o le Atua.)

  • Na faapefea ona suia manatu o tagata ina ua maea ona faamatala atu i ai e Peteru lana faaaliga ma le mea na ia iloa ia Konelio? (Tagai Galuega 11:4–18.) O le a le mea e tatau ona tatou faia pe a tatou maua mai ni faatonuga fou mai taitai o le Ekalesia, e tusa lava pe tatou te le mananao i ai pe faigata foi ona tatou malamalama i ai? (Tagai Ioane 7:17; 2 Nifae 28;30; MFF 6:11, 14–15.)

  • Aisea ua ala ai ona avea Peteru ma tagata na te mauaina le faaaliga ina ia aoao atu le talalelei i Nuu Ese? (O ia sa avea ma taitai o le Ekalesia i lena taimi.) O ai o loo mauaina faaaliga mo le Ekalesia atoa i le taimi nei? Aisea e taua ai le toatasi o le tagata na te mauaina faaaliga mo le Ekalesia atoa? (Tagai MFF 43:2–6.)

2. Ua faasaolotoina Peteru mai le falepuipui i se vavega.

Faitau ma talanoaina fuaiupu filifilia mai le Galuega 12.

  • Ua fasiotia e le Tupu o Herota ia Iakopo, ona lafoina lea o Peteru i le falepuipui ma tuuina atu o ia i se vaavaaiga mamafa (Galuega 12:1–4). Na faapefea ona tali atu tagata o le Ekalesia i le faafalepuipuiina o Peteru? (Tagai Galuega 12:5.) E mafai faapefea e a tatou tatalo ona fesoasoani i le perofeta ma isi taitai o le Ekalesia i aso nei? (Tagai MFF 43:12; 93:51; 107:22.)

    Na saunoa mai Peresitene Iosefa F. Samita faapea: “E le tatau ona mavae atu se aso ae ao ona tuufaatasia tagata o le Ekalesia ma sii ae o latou leo i le tatalo atu i le Alii ina ia lagolagoina ana auauna” (Gospel Doctrine, 5th ed. [1939], 223).

  • Na faapefea ona sola ese mai Peteru mai le falepuipui? (Tagai Galuega 12:6–10.) O a nisi taimi na faasaoina ai i ni vavega e le Alii se ola o se tasi seiloga e maea ona faataunuuina e lena tagata lana misiona i le lalolagi? (Faataitaiga mai tusitusiga paia e aofia ai Tanielu; Sataraka, Mesako, ma Apeteniko; Apinati; Alema ma Amuleka; ma Iosefa Samita.)

  • O le a le mea na tupu i le Tupu o Herota ina ua mavae le sola ese o Peteru? (Tagai Galuega 12:21–23.) Faatusatusa le mea na tupu ia Herota ma le mea na tupu i le Ekalesia, e pei ona faamatalaina mai i le isi fuaiupu o loo sosoo ai (Galuega 12:24). O faapefea ona e vaaia le faauluolaina o le Ekalesia e ui lava i ni taumafaiga a nisi e faaleagaina?

3. O Saulo (lea ua igoa ia Paulo) ma Panapa ua talai atu le talalelei i Nuu Ese.

Faitau ma talanoaina fuaiupu filifilia mai le Galuega 13–14. Afai o loo e faaaogaina le faafanua, ia faasino atu nofoaga na asiasi atu i ai Paulo ma Panapa ao outou talanoaina.

  • O le a se mea o faaalia mai i le valaauga o Saulo ma Panapa e uiga i le ala o loo valaauina ai tagata o le Ekalesia i le galuega a le Atua? (Tagai Galuega 13:1–3. Ia talanoaina le manaomia o le tatalo ma le anapogi, faaaliga, ma le pule a le perisitua i le valaauina o tagata e auauna atu i le Ekalesia.) O a ni mea na oo ia te oe ua fesoasoani ai ia te oe ia e iloaina o valaauga a le Ekalesia o loo musuia e le Agaga?

  • Na valaauliaina e pule o le sunako i Anetioka ia Paulo ina ia lauga i le sauniga o le Sapati (Galuega 13:14–15). O le a le savali autu a Paulo? (Tagai Galuega 13:23–31, 38–41.) Na faapefea ona tali atu tagata o Nuu Ese i Anetioka i faifeautalai ma le laua savali? (Tagai Galuega 13:42–44, 48.) Aisea na faasaua ai nisi o tagata Iutaia ia Paulo ma Panapa? (Tagai Galuega 13:45–47.)

  • O a ni uiga na faaalia e tagata i Lusa ina ua faamaloloina e Paulo le tagata pipili? (Galuega 14:8–13. Ia faamatala atu o Seu ma Herene o atua sese ia sa tapuai i ai tagata.) Na faapefea ona tali atu Paulo ma Panapa i lea viiga? (Tagai Galuega 14:14–18.) Ia faamanino atu o faiaoga moni o le afioga a le Atua latou te saili lava e faafoi atu le mamalu i le Atua ae aua nei avatu ia te i latou. O faapefea ona outou vaaia lea uiga o faaalia e taitai o le Ekalesia i aso nei?

  • I aai taitasi uma na asiasi atu i ai Paulo ma Panapa, sa laua iloaina ai le naunau o tagata e taliaina le talalelei, ae sa laua iloaina foi ni tagata sa taumafai e faasaua ia te i laua ma faavevesi isi ina ia tetee i le Ekalesia (Galuega 13:43–45, 50; 14:1–6, 19). Aisea na toe foi atu ai Paulo ma Panapa i aai taitasi e ui lava sa sauaina ai i laua iina? (Tagai Galuega 14:21–23. Sa la faavaeina paranesi o le Ekalesia i aai, ma sa laua toe foi atu i ai ina ia uunaiina ma faatonutonuina tagata fou o nei paranesi.) O le a se mea e mafai ona tatou faia e lagolago atu ai i tagata fou o la tatou uarota po o le paranesi?

  • Na saunoa mai Peresitene Gordon B. Hinckley: “Ona o le faatupulaia o le fuainumera o tagata liliu mai, e ao ona tatou faia se taumafaiga tele naua e fesoasoani ai ia i latou pe a latou mauaina lo latou ala. E manaomia e i latou uma taitoatasi ni mea se tolu: o se uo, o se matafaioi, ma ia faafaileleina ‘i le afioga lelei a le Atua’ (Moronae 6:4). O lo tatou tiute ma le avanoa le sauniaina o nei mea” (Liahona, Iulai 1997, 57).

4. Ua mafaufau le Au Aposetolo e le manaomia e Nuu Ese ona tausia le tulafono a Mose.

Faitau ma talanoaina fuaiupu filifilia mai le Galuega 15:1–35.

  • O a feeseeseaiga na o atu ai Paulo ma Panapa i Ierusalema ina ia foia? (Tagai Galuega 15:1–2. Ia faamatala atu o le peritomeina o se faatusa lea o le tulafono atoa a Mose. O se tagata ua peritomeina o ia lea ua tausia le tulafono. E ui lava ua faataunuuina e Iesu Keriso le tulafono a Mose, ae o loo faia pea e nisi o Kerisiano Iutaia ma latou mananao i tagata o Nuu Ese ua liliu mai ina ia latou faataitaia foi.) Na faapefea ona foiaina lea feeseeseaiga? (Ina ua maea se talanoaga maeaea lelei, na mafaufauina loa e le Au Aposetolo e ala i musumusuga e le toe manaomiaina le peritomeina.)

  • E faapefea ona faaalia i mea o loo faamatalaina mai le Galuega 15:6–31 le faatulagaga o loo faia ai faaiuga e uiga i tulafono ma aiaiga o le Ekalesia?

    1. E fono taitai o le Ekalesia ina ia iloiloina se mataupu (fuaiupu 6).

    2. Latou te talanoaina le mataupu ia maea lelei (fuaiupu 7–21).

    3. Latou te faia se faaiuga e tusa ai ma le finagalo o le Alii (fuaiupu 19–21).

    4. O le Agaga Paia na te faamautuina o le faaiuga e sao (fuaiupu 28)

    5. O le faaiuga e faalauiloaina atu i le Au Paia mo le lagolagoina (fuaiupu 22–31).

Faaiuga

Ia molimau atu o le Ekalesia sa taitaia lava e faaaliga paia ma o loo faaauauina pea lava faaaliga i aso nei. Ia uunaiina tagata o le vasega ina ia mulimuli i fautuaga a le perofeta soifua ma isi taitai o le Ekalesia.

Manatu Faaopoopo e Aoao Atu Ai

O le mea lenei e lagolago atu ai i le otootoga o le lesona ua fautuaina. Atonu e te manao e faaaoga le manatu lenei e avea o se vaega o le lesona.

O le Ekalesia i le lalolagi atoa

Ina ia faaali atu i tagata o le vasega le tuputupu ae o le Ekalesia, ia faaali atu se faafanua o le lalolagi. Faasino atu vaega na nonofo ai tagata o le Ekalesia i le taimi o Konelio (i aso nei o Isaraelu, Take, Eleni, ma nofoaga e taulalata ane ai). Ona tuu atu lea i tagata o le vasega e faasino atu vaega o loo nonofo ai tagata o le Ekalesia i aso nei. Ia faamatala atu, i le amataga o le 1998, ua silia ma le sefulu miliona tagata o le Ekalesia o loo nonofo i le 162 atunuu ma malo. E sili atu ma le 57,000 faifeautalai o loo galulue i le 116 atunuu, e tautatala i ni gagana autu eseese se 45 ma le tele o isi gagana. (Atonu e mafai ona e mauaina ni fuaitau faafuainumera lata mai i mekasini a le Ekalesia.)

Lolomi