Leksyon 44

Buhata ngadto sa Uban

Katuyoan

Aron sa pagtabang sa matag bata nga motahud sa uban nga mga tawo ug sa ilang mga kabtangan.

Pagpangandam

1. Sa mainampuon nga paagi pagtuon sa 3 Nephi 14:12 ug Exodus 20:15.

2. Paghimo og pasta nga asin. Sagula ang 2 ka tasa nga harina, 1 ka tasa nga asin, 1 ka kutsarita nga manteka, ug 3/4 nga tasa sa tubig (dugangi og 4 ka tulo sa pangkolor sa pagkaon kon gusto). Masaha ang gisagol hangtud mahumok og mahamis. Dugangi og 1 ka kutsara nga tubig o harina kon gikinahanglan.

3. Pangandam sa pag-awit o pagsulti sa mga pulong sa “Pilia ang Matarung nga Paagi [Choose the Right Way]” (Children’s Songbook, p. 160); ang mga pulong gilakip diha sa luyo niining tamdanan nga basahon.

4. Mga kagamitan nga gikinahanglan:

   1. Usa ka Biblia ug usa ka Basahon ni Mormon.

   2. Ang PAM nga taming (shield) o singsing.

   3. Tisas, pisara, ug papas.

5. Paghimo sa gikinahanglan nga pagpangandam alang sa bisan unsa nga pagpalambo nga mga kalihokan nga imong pagagamiton.

Gisugyot nga Pagpalambo sa Leksyon

Pagdapit og usa ka bata sa paghatag sa pagsugod nga pag-ampo.

Tinoa ang mga bata kon ikaw nag-awhag kanila sa pagbuhat og usa ka butang sulod sa semana.

Buhata ngadto sa Uban

Pang-atensyon nga kalihokan

Ipasabut ngadto sa mga bata nga ang usa ka kabtangan mao ang usa ka butang nga gipanag-iya kanila, ingon sa usa ka basahon, usa ka dulaan, salapi, o butang alang sa panaput. Ang usa ka gimahal nga kabtangan mao ang usa ka butang nga ila gayud nga nagustuhan o gihatagan og bili. Ang usa ka gimahal nga kabtangan dili kinahanglan nga gibayran og dako nga salapi. Kini mahimo nga gibayran og barato apan adunay talagsaon nga kahulugan tungod sa dapit nga gigikanan o sa tawo kinsa naghatag niini.

Hatagi ang matag bata og liningin nga pasta sa asin ug hangyoa siya sa paghulma sa pasta ngadto sa porma sa usa sa iyang gimahal nga mga kabtangan. Tugoti og pipila ka mga gutlo ang mga bata sa paghimo og mga binuhat sa ilang pasta nga asin.

Pakigbahin

Pagdapit og mga bata sa pagpakita sa ilang mga binuhat sa pasta nga asin ug pasultiha ngano nga ang kabtangan nga gisunod pagbuhat mahal kaayo ngadto kanila.

Pakigbahin

• Unsay inyong bation kon ang usa ka tawo, sa walay pagpananghid, mohulam niini nga kabtangan, mokuha niini o moguba niini?

Ipakita ang ilang binuhat sa pasta nga asin diha sa lamesa o sa uban nga talagsaon nga dapit hangtud unya sa leksyon.

Panaghisgutan

Panaghisgutan

• Kon ang usa ka tawo mohulam sa inyong gimahal nga kabtangan, sa unsa nga paagi kamo buot mopagamit niana nga tawo niini?

• Kon kamo mawad-an sa inyong gimahal nga kabtangan, unsa ang inyong gusto sa tawo kinsa nakakaplag niini nga iyang buhaton?

Ipasabut nga kitang tanan buot sa uban nga mogamit sa atong gimahal nga mga kabtangan uban sa pag-amping ug pagtahud. Ang uban nga mga tawo usab adunay mga kabtangan nga mahinungdanon ngadto kanila, ug sila buot kanato nga mogamit sa ilang pinalabi nga mga kabtangan uban sa pag-amping ug pagtahud.

PAM nga taming (shield) ug singsing ug balaan nga kasulatan nga panaghisgutan

Sultihi ang mga bata nga si Jesukristo mitudlo kanato sa unsa nga paagi kita motagad sa uban nga mga tawo ug sa ilang nga kabtangan. Ipakita ang PAM nga taming (shield) o singsing, ug ipasabut nga kita makakaplag sa mga pagtulun-an ni Jesukristo mahitungod niini nga hilisgutan diha sa balaan nga mga kasulatan. Papaminawa sila samtang ikaw nagbasa sa 3 Nephi 14:12, magtapos sa hugpong sa mga pulong ngadto kanila.

Paghisgot niini nga bersikulo uban sa mga bata. Tabangi sila sa pagsabut nga kita kinahanglan nga motagad sa uban nga mga tawo sa paagi nga kita buot kanila nga motagad kanato. Ipasabut nga usahay kini gitawag og ang Bulawanon nga Lagda ug gipahayag sa yano nga paagi, “Buhata ngadto sa uban ingon nga kamo buot kanila nga mobuhat nganha kaninyo.”

Ipasulti og balik ang Bulawanon nga Lagda og kusog sa makadaghan. Ipasabut nga ang pagtagad sa uban nga mga tawo sa paagi nga kita buot nga tagdon naglakip sa pagtahud sa ilang mga kabtangan sa sama nga paagi kita buot kanila nga motahud sa atong mga kabtangan.

Kita Nagtahud Sa mga Kabtangan sa Uban nga mga Tawo pinaagi sa Dili Pagkawat

Balaan nga kasulatan nga panaghisgutan

Ipasabut nga ang Langitnong Amahan nagsugo kanato sa pagtahud sa uban nga mga tawo ug sa atong mga kabtangan.

Basaha ang Exodo 20:15. Hangyoa ang mga bata sa pagpasabut niini nga balaan nga kasulatan.

Hatagi og gibug-aton nga ang Langitnong Amahan ug si Jesukristo nagsugo kanato sa dili pagpangawat. Ang mga balaod sa atong nasud usab nagsulti kanato nga kini dili matarung ang pagpangawat gikan sa lain. Ingon nga mga sakop sa Simbahan ni Jesukristo, kita nagtuo sa pagsunod niini nga mga balaod ingon man usab sa mga sugo sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo.

Artikulo sa hugot nga pagtuo

Ipasabut nga ang ikanapulog duha nga artikulo sa hugot nga pagtuo nagpahayag sa atong pagtuo mahitungod sa mga balaod. Ipasulti og balik sa mga bata ang pahayag “Kami nagtuo diha sa … pagsunod … sa balaod.”

Mga sugilanon ug panaghisgutan

Sultihi ang mga bata sa mosunod nga sugilanon mahitungod sa duha ka batan-on nga mga babaye kinsa nag-atubang og usa ka malisud nga paghukom:

Si Jan ug si Susan buot nga mopalit og pipila ka suwinggam gikan sa usa ka suwinggam nga makina. Sila misulod og sinsilyo sa makina ug gituyok ang kuptanan aron makakuha og suwinggam, apan sa ilang kahibulong, usa ka kumkom sa suwinggam ang migula imbis usa ra ka buok. Gawas pa niana, ang ilang sensilyo miguwa usab og balik.

Mga sugilanon ug panaghisgutan

• Unsa ang inyong buhaton kon kini mahitabo diha kaninyo?

Sultihi ang mga bata nga susama nga butang ang nahitabo sa daghang mga tuig nga milabay ngadto ni Elder Sterling W. Sill, usa ka kanhiay Kinatibuk-ang Kadagkoan sa Simbahan, nga tingali motabang kanila sa pagtubag niana nga pangutana. Unya isaysay ang mosunod nga sugilanon sa inyong kaugalingon nga mga pulong:

“[Elder Sill] nagmaneho og sakyanan ubos sa dalan ug gibati og kauhaw, busa siya mihunong aron sa pagpalit og pipila ka (softdrink) nga imnon. Siya mihulog og diyes sintabos diha sa may gasolinahan ug mikuha og usa ka botelya nga softdrink, apan ang iyang diyes sintabos migula og balik. Iyang gikuha ang diyes sintabos, gitan-aw kini gibutang kini sa iyang bulsa, misugod pagbalik ngadto sa iyang sakyanan, ug miingon, ‘Mahal bitaw ang ilang pagpabayad niini.’ Apan wala siya magpaduol kaayo ngadto sa iyang sakyanan, tungod kay dihay ligdong, hinay nga tingog nga misinggit sa iyang dunggan ug nangutana og usa ka makapaikag nga pangutana. Ang pangutana mao ‘Sill, magpahimo ba ikaw nga kawatan tungod lamang sa diyes sintabos?’ “ (Harman Rector, Jr., “Get Up ang Glow, Brigham Young University Speeches of the Year [Provo, 5 Jan. 1971], p.6).

Mga sugilanon ug panaghisgutan

• Unsa sa inyong hunahuna ang gibuhat ni Elder Sill?

Human motubag ang mga bata, sultihi sila nga siya mibalik ngadto sa makina ug misugod sa pagpasulod og balik sa salapi. Apan karon si Elder Sill adunay lain nga suliran.

Mga sugilanon ug panaghisgutan

• Kon iyang ibutang ang salapi og balik sa makina, unsa ang mahitabo? (Siya makakuha og lain nga botelya sa softdrink, ug siya mahimo gani nga makakuha na usab og balik sa iyang salapi.)

Itudlo nga kini mohimo sa sulitran og labaw ka grabe.

Mga sugilanon ug panaghisgutan

• Unsa ang inyong buhaton?

Si Elder Sill nakaamgo nga ang diyes sintabos dili iya. Iya na kining giilis alang sa usa ka botelya sa softdrink. Busa iyang gipangita ang tigtabang sa gasolinahan ug gihatag kaniya ang salapi.

Mga sugilanon ug panaghisgutan

• Karon unsa sa inyong hunahuna ang gibuhat ni Jan ug Susan sa ilang suwinggam ug salapi? (Ipasabut nga ang mga bata nangita sa tag-iya sa tindahan ug mipasabut ngadto kaniya unsa ang mahitabo kaysa mokuha lamang sa suwinggam ug sa salapi.)

Hatagi og gibug-aton nga si Jan, Susan, ug Elder Sill mipili sa matarung. Sila mipili sa pagsunod sa sugo sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo ug sa balaod sa yuta—sila wala mangawat.

Itudlo nga kita kinahanglan dili gayud mokuha bisan unsa nga butang nga dili ato.

Kita Makahimo sa Pagtahud sa mga Kabtangan sa Ubang mga Tawo pinaagi sa Pag-uli Kanila

Panaghisgutan

Panaghisgutan

• Kon kamo mawad-an og usa ka kabtangan, unsa ang inyong buot ipabuhat sa tawo nga nakakaplag niini? (Ipauli kini.)

Sugilanon

Isaysay sa mga bata ang mosunod nga sugilanon sa imong kaugalingon nga mga pulong:

Si Katy padulong sa tulunghaan sa diha nga siya nakakita og usa ka butang nga sinaw diha sa sagbut sa may agianan. Siya miduko, ug didto sa sagbut iyang nakita ang bulawan nga kwintas. Kini matahum. Samtang iya kining gipunit siya mihinumdom, “Kini nga kwintas sama gayud sa kwintas nga nadawat ni Maria sa iyang adlaw nga natawhan.” Gisulod ni Katy ang kwintas ngadto sa iyang bulsa ug midali ngadto sa tulunghaan.

Sa diha nga misugod ang klase, si Maria wala diha. Sa kadugayan siya misulod sa lawak-klasehanan. Ang iyang mga mata pula ug namurot. Siya gikan nga naghilak.

Sa panahon sa paniudto siya misulti ni Katy sa katarungan nga siya naulahi sa eskwelahan. Iyang nawala ang iyang kwintas, diha gayud sa dapit diin si Katy nakakita niini, ug nagpangita niini. Si Katy wala mosulti bisan usa ka pulong. Siya naghunahuna, “Ako dili mosulti kaniya nga ania kini kanako. Ako ang nakakita niini, busa kini ako.”

Niana nga pagkahapon ang magtutudlo mipasabut ngadto sa klase unsa ang nahitabo sa kwintas ni Maria. Siya mihangyo sa klase sa pagtabang ni Maria sa pagpangita sa kwintas kon ang klase buhian na.

Si Katy ang katapusan nga tawo nga mibiya sa tulunghaan niana nga hapon. Iyang gibati ang kangil-ad sa sulod kaniya. Siya nakahibalo unsa kaguol ni Maria. Siya nakahibalo nga ang kwintas iya ni Maria bisan tuod siya ang nakakita niini. Siya naghunahuna sa unsa nga paagi siya buot nga iuli ni Maria ang kwintas ngadto kaniya kon kini iya pa. Sa dali siya midagan aron sa pagpangita ni Maria ug giuli ang kwintas.

Panaghisgutan

Panaghisgutan

• Unsa ang nahukman ni Katy nga buhaton?

• Sa Inyong hunahuna unsa ang gibati ni Maria sa diha nga giuli ni Katy ang kwintas?

• Unsa ang inyong buhaton kon kamo makakita og usa ka butang nga dili inyo?

Kita Kinahanglan Mogamit sa Butang sa Ubang mga Tawo nga may Pagtahud

Panaghisgutan

Panaghisgutan

• Unsa ang inyong bation kon usa ka tawo miguba o midaot sa usa sa inyong mga kabtangan sa tinuyo?

Ipasabut nga kita kinahanglan maninguha sa kanunay sa pag-uli ngadto sa tag-iya bisan unsa nga nawala nga butang o mga kabtangan nga atong makit-an. Kita dili gayud sa tinuyo moguba o modaot o mogamit sa dili mao nga paagi sa mga kabtangan sa ubang mga tawo. Pagkuha og usa sa mga binuhat nga pasta sa asin ug pakit-a ang mga bata unsaon paggunit niini sa mabinantayon nga paagi.

Sugilanon ug panaghisgutan

Isaysay ang mosunod nga sugilanon sa imong kaugalingon nga mga pulong:

Si Troy ug si Alan nagdula diha sa usa ka bakante nga nataran sunod sa kamalig ni G. Green. Si Troy misugod sa paglabay og dagko nga mga bato ug mihagit ni Alan sa usa ka lumba aron sa pagtan-aw kinsa ang makalabay og usa ka dakong bato nga labing layo. Human sila makalabay og pipila ka dagko nga mga bato, si Troy milabay og usa ug miigo sa kilid sa kamalig ni G. Green. Iyang gitiawan si Alan ug miingon, “Ako mopusta, ikaw dili makaigo sa kamalig.” Si Alan mipunit og usa ka dako nga bato ug hapit na unta molabay niini.

Sugilanon ug panaghisgutan

• Unsa nga paghukom sa inyong hunahuna si Alan kinahanglan mobuhat?

• Unsa ang mahimo nga isulti ni Alan ngadto ni Troy? (“Tana mangita kita og lain nga ig-on.”)

Pahunahunaa ang mga bata og maayo nga katapusan alang sa sugilanon nga mopakita unsa ang kinahanglan buhaton ni Alan. Ipasaysay sa usa o sa daghan nga mga bata ang katapusan sa sugilanon.

Awit

Ipasabut nga silang tanan si Brother Sill, Katy, ug Alan mipili sa matarung nga paagi.

Patindoga ang mga bata ug paawita o pasultiha sa mga pulong sa “Pilia ang Matarung nga Paagi.”

Panaghisgutan

Hangyoa ang mga bata sa pagsulti sa ubang mga paagi nga sila makapakita og pagtahud alang sa mga kabtangan o mga butang sa ubang mga tawo. Ang ilang mga sugyot mahimong maglakip sa mosunod:

Panaghisgutan

1. Ang dili paglakaw sa mga nataran sa ubang tawo o pagdula sa ilang mga nataran sa walay pagpananghid.

2. Ang dili pagbuhat sa mga butang nga moguba o modaot sa kabtangan, sama sa pagsulat o pagdibuho diha sa mga bongbong o mga koral.

3. Mainampingon nga magdula sa mga dula o mga dulaan.

4. Ang dili paggamit og usa ka butang nga dili ato sa walay pagpananghid.

5. Ang dili pagtuyo sa pagbuak o pagdaot sa butang.

Katingbanan

Hatagi og gibug-aton nga si Jesukristo mitudlo nga kita kinahanglan motagad sa uban sa paagi nga kita buot nga tagdon. Kon kita mosunod sa mga pagtulun-an ni Jesukristo, kita dili mokuha og mga butang nga gipanag-iya sa uban. Kita mouli sa mga butang nga atong nakit-an ngadto sa mga tag-iya. Kita mogamit sa mga hinulaman nga mga butang nga may pagtahud pinaagi sa dili pagguba o pagdaot kanila. Pahinumdumi ang mga bata sa sugo nga gihatag ni Jesukristo nga usahay gitawag og Bulawanon nga Lagda.

Ighahatag nga basahonon ug pisara

Pangutan-a ang mga bata kon sila makahinumdom ba sa mga pulong sa Bulawanon nga Lagda. Isulat ang mga pulong diha sa pisara kon ang mga bata makabasa, o sa yano isulti ang mga pulong sa hinay. Unya isulti sila og dungan. Iuli sa mga bata ang mga binuhat nga pasta sa asin ngadto kanila.

Pagpamatuod sa magtutudlo

Ipamatuod ngadto sa mga bata nga mahinungdanon nga kita motagad sa uban sa paagi nga si Jesukristo buot kanato nga motagad. Ikaw mahimo nga makigbahin og usa ka kasinatian sa usa ka higayon sa diha nga ang usa ka tawo mitagad kanimo sa maayo nga paagi ug ipasabut ngadto sa mga bata unsa ang inyong gibati. Awhaga ang mga bata sa pagtagad sa ilang mga banay ug mga higala ingon nga sila buot nga tagdon sa ilang mga kaugalingon.

Pagdapit og usa ka bata sa paghatag sa panapos nga pag-ampo.

Pagpalambo nga mga Kalihokan

Pagpili gikan sa mosunod nga mga kalihokan kadto nga labing moangay alang sa imong mga bata. Ikaw makagamit kanila diha sa leksyon gayud o ingon og usa ka balik-pagtuon o katingbanan. Alang sa dugang nga giya, tan-awa ang “Panahon sa Klase” diha sa “Mga Tabang alang sa Magtutudlo.”

1. Ipadula sa mga bata ang mga sitwasyon ingon sa mosunod:

   • Kamo nakakita og pitaka nga may dakong kantidad nga salapi sulod niini diha sa atubangan sa inyong panimalay. Unsa ang inyong buhaton niini? (Ipadula sa mga bata ang mga butang nga ilang mahimo aron sa pagpangita sa tag-iya.)

   • Sa diha nga kamo miabut sa inyong panimalay gikan sa panimalay sa inyong silingan, inyong nakita nga anaa kaninyo ang usa sa iyang mga dulaan diha sa inyong bulsa. Unsa ang inyong buhaton niini?

   • Kamo nakigdula uban sa usa ka higala ug sa wala tuyoa nakabuak sa bintana sa silingan. Unsa ang kinahanglan ninyong buhaton?

   • Kamo namalit uban sa inyong inahan ug sa wala tuyoa nakapatid og usa ka gipundok nga mga lata. Unsa ang kinahanglan ninyong buhaton?

   • Kamo nagsige og dula sa gawas uban sa inyong higala ug ang inyong sapatos napuno sa lapok. Sa diha nga kamo miadto sa iyang panimalay, kamo nakabiya og lama sa lapok diha sa sawog. Unsa ang kinahanglan nga inyong buhaton?

2. Pahimoa ang mga bata og PAM nga mga kwintas (tan-awa ang hulagway) gikan sa hilo ug papel nga kinoloran. Sultihi sila nga ang mga kwintas mopahinumdom kanila sa pagtagad sa uban ingon nga sila buot nga tagdon.

P

A

M