Aralin 23

Pagpapatawad sa Isa’t Isa

Layunin

Tulungan ang bawat bata na hangaring sumunod sa utos na patawarin ang iba.

Paghahanda

1. Pag-aralan nang may panalangin ang Doktrina at mga Tipan 64:9.

2. Isulat ang salitang galit o masaya sa likod ng naaangkop na ginupit na larawang mukha (ginupit na larawan 3-6).

3. Maging handa sa pagtulong sa klase na pagbalik-aralan ang kuwento ng Nakababatang si Alma (tingnan sa Mosias 27; aralin 22).

4. Mga kailangang kagamitan:

   1. Isang Doktrina at mga Tipan.

   2. Mga ginupit na larawan ng Nakababatang si Alma (ginupit na larawan 3-3), apat na lalaking anak ni Mosias (ginupit na larawan 3-4), at ang mga galit at masayang mukha (ginupit na larawan 3-6).

   3. Isang pula o bagay na matingkad na pula, tulad ng isang piraso ng tela o papel, at isang kulay puti. Tiyakin na malinis hangga’t maaari ang bagay na kulay puti.

5. Gawin ang mga kinakailangang paghahanda para sa anumang gawaing nagpapayaman sa kaalaman na gagamitin mo.

Mungkahing Pagbubuo ng Aralin

Anyayahan ang isang bata na magbigay ng pambungad na panalangin.

Kumustahin sa mga bata kung nagawa nila ang anumang bagay na hinimok mong gawin nila sa loob ng linggong ito.

Makasusunod Tayo kay Jesucristo

Gawaing pantawag pansin

Sabihin sa mga bata na gusto mong gawin nila ang gagawin mo. Pasunurin sila sa iyong pagtayo, pag-inat, pagngiti, pag-upo, at paghalukipkip ng iyong mga bisig.

Ipaliwanag na dahil ginawa nila ang lahat ng ginawa mo, sila ay sumusunod sa iyo. Kung sumusunod ka sa isang tao, ginagawa mo ang katulad na bagay na ginagawa niya.

Sabihin sa kanila na tutulungan mo silang matutuhan ang pinakamahalagang paraan upang makasunod sila kay Jesus.

Minamahal at Pinatatawad Tayo ni Jesucristo

Pagbabalik-aral ng kuwento

Hilingan ang klase na maikling ikuwento ang tungkol sa pagbabalik-loob ng Nakababatang si Alma hangga’t magagawa nila. Maaari nilang naising gamitin ang mga ginupit na larawan.

Tulungan silang banggitin ang mga sumusunod:

Pagbabalik-aral ng kuwento

1. Sa Simula ay hindi naniwala si Alma na si Jesucristo ang Tagapagligtas. Tinuruan niya ang mga tao na gumawa ng masasamang bagay. Itinuro niya na ang mga kautusan at ang Simbahan ni Jesucristo ay hindi totoo.

   • Ano sa palagay ninyo ang naramdaman ng ama ni Alma at ng mga kasapi ng Simbahan?

2. Bagaman si Alma ay napakasama at gumawa ng mga kamalian, siya ay mahal pa rin ni Jesucristo.

   • Paano ipinakita ni Jesus ang pagmamahal niya kay Nakababatang Alma? (Siya ay inutusan niyang magsisi; tingnan sa Mosias 27:11–16. Ipinakita rin ni Jesus ang kanyang pagmamahal sa pamamagitan ng pagbabayad para sa lahat ng kasalanan. Nagawa nitong posible para magsisi at mapatawad si Alma.)

   • Paano ipinakita ng ama ni Alma at ng mga tao sa Simbahan ang kanilang pagmamahal para kay Alma? (Nag-ayuno at nanalangin sila para sa kanyang paggaling; tingnan sa Mosias 27:21–24.)

3. Ang Nakababatang si Alma ay nalungkot dahil sa kanyang ginawa at nagsisi.

   • Ano ang ginawa ni Jesucristo matapos magsisi ang Nakababatang si Alma? (Pinatawad niya si Alma; tingnan sa Mosias 27:28.)

   • Ano ang ginawa ng Nakababatang si Alma pagkatapos niyang magsisi? (Siya ay naglakbay sa buong lupain at sinabi sa mga tao ang nangyari sa kanya. Itinuro niya sa kanila ang katotohanan tungkol kay Jesucristo at sa Simbahan; tingnan sa Mosias 27:32.)

Ipaliwanag na tulad ng pagmamahal at pagpapatawad ni Jesucristo sa Nakababatang si Alma, palagi Niya tayong minamahal at patatawarin kapag tayo ay nagsisisi sa ginagawa nating mali.

Dapat Nating Patawarin ang Iba

Talakayan

Talakayan

• Ano ang nararamdaman ninyo kapag itinutulak kayo o sinasaktan ng isang tao?

• Ano ang nararamdaman ninyo kapag pinagtatawanan o tinutukso kayo ng isang tao?

• Ano ang nararamdaman ninyo kapag ayaw makipaglaro ng ibang mga bata sa inyo?

• Ano ang nararamdaman ninyo kapag may naninira ng gamit ninyo?

Pahintulutan ang mga sagot para sa bawat tanong. Ipaliwanag na kapag pinakikitunguhan tayo ng masama ng isang tao o sinasaktan, kadalasan ay nagagalit tayo o nasasaktan.

Itaas ang ginupit na larawang galit na mukha. (Maaaring gamitin ng nakatatandang mga klase ang salitang bahagi ng bilog.)

Talakayin sa mga bata kung ano ang nararamdaman nila kapag sila ay nagagalit. Sikaping bigyang-diin kung gaano sila kalungkot kapag sila ay nagagalit sa isang tao.

Talakayan

• Ano ang ipinagagawa sa inyo ng galit na damdaming ito? (Sikaping bigyang-diin na ang pagkagalit ay hindi nagpapakilos sa atin na tulad ng gusto ng Ama sa Langit at Jesucristo na ikilos natin.)

  Ipaliwanag na sinabi sa atin ni Jesus na dapat nating patawarin ang iba tulad ng pagpapatawad niya sa atin. Alam niya na hindi palaging madaling patawarin ang iba kapag tayo ay nasaktan, pero gusto niyang sundin natin ang kanyang halimbawa.

• Ano ang ibig sabihin ng magpatawad? (Kapag pinatatawad tayo ng Tagapagligtas, inaalis niya ang alinmang kailangang parusa para sa kasalanang nagawa natin, kung tayo ay nagsisisi. Tinutulungan niya tayong mamuhay nang higit na matwid. Kapag pinatatawad natin ang iba, minamahal natin sila at walang sama ng loob para sa kanila dahil sa ginawa nilang mali sa atin.)

  Ipakita sa mga bata ang bagay na nakukulayan ng matingkad na pula o tila mapula. Pagkatapos ay basahin sa kanila ang sumusunod mula sa Isaias 1:18: “Bagaman ang inyong mga kasalanan ay maging tila mapula, ay magiging mapuputi na parang niebe.”

• Ano sa palagay ninyo ang ibig sabihin ng talatang ito? (Ipaalala sa mga bata na ang puti ay isang kulay na madalas gamitin upang sumagisag sa kalinisan.)

  Palitan ang pulang bagay ng kulay puti. Ipaliwanag na tulad ng pagpapalit mo sa pulang bagay ng kulay puti na sumasagisag sa kalinisan, ang taong nagsisisi ay gagawin ding dalisay at malinis ng Tagapagligtas.

Ipabasa sa nakatatandang bata ang sumusunod mula sa Doktrina at mga Tipan 64:9, o ikaw mismo ang magbasa: “Dahil dito, sinasabi ko sa inyo, na nararapat ninyong patawarin ang isa’t isa.”

Talakayan

• Kapag sinasaktan tayo ng iba o hindi sila mabait sa atin, ano ang kailangan nating gawin upang masunod ang utos ni Jesucristo na magpatawad? (Patawarin at mahalin sila.)

Ipaliwanag na upang maging mapagmahal at mapagpatawad, kailangan nating—

Talakayan

1. Alisin ang galit at ang pagnanais na makaganti sa ibang tao.

2. Kalimutan ang di-mabuting ginawa.

3. Pakitunguhan ang tao nang may kabaitan at pagmamahal.

Tukuyin na kapag tayo ay tunay na nagpapatawad sa iba, handa nating kalimutan ang mali nilang ginawa at palitan ang galit nating damdamin ng mabuti at mapagmahal na damdamin. Ang pagpapatawad sa ibang tao ay kinabibilangan ng pagpapakita ng malaking pagmamahal para sa kanila pagkatapos na sila ay mapatawad.

Takpan ang galit na mukha ng masayang mukha (o gamitin ang salitang bahagi ng bilog).

Kuwento at talakayan

Isalaysay sa mga bata ang sumusunod na kuwento tungkol sa isang batang lalaking nagngangalang John. Ipasubok sa kanilang ipalagay kung ano ang mararamdaman nila at maaaring gawin kung sila ay nasa lugar ni John.

“Si Juan ay hindi malaki na katulad ng ibang mga batang lalaki. Tinutukso siya ng ilang batang lalaki dahil napakaliit niya. Isang batang lalaking nagngangalang Pablo ang palaging nanunudyo at tumutulak sa kanya.”

Kuwento at talakayan

• Ano sa palagay ninyo ang naramdaman ni Juan? (Malungkot at galit.)

“Isang araw ay naglakad si Juan ay umakyat sa gilid ng bundok upang maghanap ng mga hindi pangkaraniwang bato. Ang kanyang [ginagawa] ay nangungulekta ng bato… . May ilang magagandang bato si Juan sa bahay.’ Naghahanap pa siya ng mas marami… .

“Walang anu-ano ay nakarinig siya ng pamilyar na boses. Si Pablo. Siya ay naghahanap din ng mga bato. Pinaalis ni Pablo si Juan dahil mas nauna siya roon. Sinimulan niyang habulin si Juan pababa sa gilid ng bundok… . Maya-maya ay nakarinig si Juan ng malakas na sigaw mula sa itaas ng burol. Tumakbo siyang pabalik sa itaas at natagpuan niya si Pablo na namimilipit sa sakit.” Lubhang nasaktan ang kanyang paa.

Kuwento at talakayan

• Ano sa palagay ninyo ang naramdaman ni Juan nang simulan siyang habulin ni Pablo at paalisin?

• Ano sa palagay ninyo ang maaaring nadama ni Juan nang makita niyang nasaktan ang paa ni Pablo?

Hayaang makinig ang mga bata sa natitirang bahagi ng kuwento at ipatuklas kung ano ang ginawa ni Juan:

“Sinikap na tulungan ni Juan si Pablo … , pero hindi sapat ang kanyang lakas… . Ginawa niyang maginhawa ang kalagayan ni Pablo sa abot ng kanyang makakaya at tumakbo upang humingi ng tulong.

“Bumalik si Juan na kasama ang kanyang ama at magkasama nilang [dinala] si Pablo … pababa mula sa bundok. Siya ay dinala [nila] sa kanilang bahay. Tumulong ang ina ni Juan na bendahan ang paa ni Pablo. Inalok ni Juan na ibahagi kay Pablo ang kanyang koleksiyon ng bato dahil ang mga bato ni Pablo ay nawala sa kanyang pagkakahulog.

“Humingi ng paumanhin si Pablo kay Juan sa mga maling bagay na nagawa niya. Napangiti si Juan, at sila’y naging [mas mabuting] magkaibigan” (iniangkop mula sa Lumakad sa Kanyang mga Landas: Saligang Manwal para sa mga Bata, Bahagi A [1979], aralin 29).

Kuwento at talakayan

• Paano nasunod ni Juan ang utos na magpatawad? (Siya ay mapagpatawad at pinakitunguhan nang mabuti ang isang tao na naging salbahe sa kanya.)

• Ano ang ginawa ni Juan upang ipakita na siya ay mapagpatawad? (Sinikap niyang tulungan si Pablo. Isinama niya ang kanyang ama at tinulungan si Pablo. Naging kaibigan niya si Pablo.

• Sa palagay ninyo kaya ay naging madali para kay Juan na kalimutan ang mga pangit na bagay na ginawa ni Pablo sa kanya at tulungan si Pablo?

Banggitin na bagaman talagang napakahirap para kay Juan na kalimutan ang mga pangit na bagay na ginawa ni Pablo, sinunod ni Juan ang kautusan ni Jesucristo at naging mapagpatawad.

Pagsasadula

Ipasadula sa mga bata ang isa o higit pa sa mga sumusunod na kalagayan. Pahintulutan ang lahat ng mga bata sa iyong klase na sumali. Ipapahayag sa kanila ang magiging damdamin nila sa alinman sa mga sitwasyon, at ipapaliwanag sa kanila kung ano ang kailangan nilang gawin upang masunod ang kautusan na maging mapagpatawad. Sikaping tulungan ang mga bata na maunawaan na kailangan nilang palitan ng damdamin ng pagmamahal at kabutihan ang damdamin ng galit, kalimutan ang di-mabuting ginawa at pakitunguhan ang tao nang mabuti. Gamitin ang mga tanong pagkatapos ng bawat sitwasyon bilang gabay.

Pagsasadula

1. Sina Julie at Tammy ay naglalaro ng bola. Tumatakbong dumating si Susan at binangga si Julie. Nasaktan ang tuhod niya sa pagkakabagsak. Nang bandang hapon ng araw na iyon, pumunta si Susan sa bahay ni Julie at nagtanong kung maaari siyang makipaglaro ng bola kina Julie at Tammy.

   • Ano ang naramdaman ni Julie nang banggain siya ni Susan?

   • Ano ang dapat gawin ni Julie upang ipakita na pinatatawad niya si Susan nang dumating si Susan at nagyayang maglaro ng bola? (Itanim sa isipan ng mga bata na dapat nating patawarin ang lahat, kahit na hindi sila humihingi ng kapatawaran o makadama man lamang ng lungkot sa kanilang mga maling ginawa.)

2. Sina Andy at David ay naglalaro. Nananalo si Andy sa laro. Nagalit si David, minadali ang laro, at mabilis na umalis. Nang sumunod na araw ay niyaya ni David si Andy na muling maglaro.

   • Ano sa palagay ninyo ang naramdaman ni Andy nang madaliin ni David ang laro?

   • Ano ang dapat gawin ni Andy kapag muling magugustuhang maglaro ni David? (Muli, bigyang-diin na kailangan nating patawarin ang lahat, sila man ay nagsasabi o hindi ng “Pasensiya ka na.”)

3. Pauwi na si Alicia mula sa paaralan nang maisipan niyang dalawin ang kanyang pinsan na si Matt. May dala siyang regalo para sa kanyang ina. Inagaw ito ni Matt sa kanya. Nabitiwan niya ito at nabasag. Nang gabing iyon ay pinuntahan ni Matt si Alicia at sinabi sa kanya na labis siyang nalulungkot.

   • Ano ang mararamdaman ni Alicia?

   • Ano ang dapat niyang gawin noong dumating si Matt?

Buod

Paglalahad ng guro

Magtapos sa pamamagitan ng pagpapaalala sa mga bata na kapag sinusunod natin ang isang tao ay ginagawa natin ang mga katulad na bagay na ginagawa ng taong iyon. Kung tayo ay sumusunod kay Jesucristo, kailangan nating sundin ang kanyang kautusan na patawarin ang iba. Kung naaangkop, maaari mong ibahagi ang isang karanasan mo nang patawarin mo ang isang tao at gumaan ang pakiramdam mo sa pagkakagawa nito. (Huwag gumamit ng mga pangalan ng tao na kakilala ng mga bata.) Papagbalik-aralan sa mga bata kung ano ang kailangan nilang gawin upang maging mapagpatawad.

Paglalahad ng guro

1. Kailangang alisin natin ang galit at ang pagnanais na maging salbahe sa ibang tao.

2. Kailangan nating kalimutan ang di-mabuting ginawa.

3. Kailangan nating pakitunguhan ang tao nang may kabaitan at pagmamahal.

Anyayahan ang mga bata na alalahanin na magpatawad sa loob ng linggong ito at dumating na handa sa susunod na linggo upang ikuwento sa klase kung ano ang naramdaman nila nang patawarin nila ang isang tao.

Anyayahan ang isang bata na magbigay ng pangwakas na panalangin.

Mga Gawaing Nagpapayaman sa Kaaiaman

Piliin mula sa mga sumusunod na gawain ang mga magiging pinakamainam para sa mga bata. Magagamit mo ang mga ito sa aralin mismo o bilang pagbabalik-aral o buod. Para sa karagdagang patnubay, tingnan ang “Oras ng Klase” sa “Mga Tulong Para sa Guro.”

1. Ipabigkas sa mga nakababata ang isang napakahabang salita, tulad ng hippopotamus. Sabihin sa kanila na ang ilang salita ay mahirap bigkasin. Ipaliwanag na maaaring maging mahirap na sabihing “Pinatatawad kita” kapag pinagalit o pinalungkot tayo ng isang tao. Sabihin sa mga bata na ang dalawang salitang iyon kung minsan ay makapagpapasaya sa damdaming nalulungkot.

2. Awitin o bigkasin ang mga titik sa “Ama, Ako’y Tulungan” (Mga Himno at Awit Pambata); ang mga titik ay kasama sa likod ng manwal na ito.

3. Gawin ang sumusunod na laro sa daliri na kasama ang mga bata. (Maaari mo ring isuot ang mga medyas sa iyong mga kamay upang makagawa ng mga puppet at lagyan ng maliliit na mata ang mga medyas.)

   Dalawang maliliit na magkaibigan, isang kaliwa at isang kanan (itaas ang dalawang mga kamay na nakatikom)

   Nagsimulang mag-away at nagsimulang maglaban. (ikaway ang mga kamao sa bawat isa)

   Ngayon ang dalawang maliliit na magkaibigang ito ay malungkot nang araw na iyon,

   Sapagkat sila ay tinuruan ng tamang paraan ng paglalaro.

   Pagkatapos ay nahihiyang itinago ang ulo ng isang maliit na kaibigan; (itiklop ang kanang kamay mula sa pulso at itago sa likuran)

   Ginawa rin ito ng isa, sapagkat nakaramdam din siya ng hiya. (itiklop ang kaliwang kamay mula sa pulso at itago sa likuran)

   Sinabi ng unang kaibigan, “Alam ko na ang aking gagawin (ipalakpak ang mga kamay)

   Upang ipakitang ako’y nalulungkot. Hihingi ako ng tawad sa iyo.”

   “Ako rin ay talagang nalulungkot,” ang sabi ng isa pa,

   “Tayo nang maglaro at maging masaya sa buong maghapon.” (ihalukipkip ang mga braso at maupo)

4. Gumawa ng mga malabo o magaan na marka ng lapis sa isang piraso ng papel (o mga marka ng tisa sa pisara) upang sumagisag sa mga maling gawain at pagpili. Pagkatapos ay burahing mabuti ang mga ito upang walang matirang mga marka. Ipaliwanag na kapag tayo ay nagsisisi, para bang binubura ni Jesucristo ang mga kasalanan natin kaya ni isa man dito ay walang markang naiiwan. (Maaari mong naising sanayin ito bago magklase.)