Aralin 16

Ako ay May Katawan

Layunin

Upang tulungan ang bawat bata na pahalagahan at igalang ang kanyang katawang pisikal.

Paghahanda

1. Pag-aralan nang may panalangin ang Daniel 1 at Doktrina at mga Tipan 89. Tingnan din sa Mga Alituntunin ng Ebanghelyo (31110), kabanata 29.

2. Mga kailangang kagamitan:

   1. Isang Biblia at isang kopya ng Doktrina at mga Tipan.

   2. Larawan 1–5, Mag-anak na may Sanggol (62307); larawan 1–37, Tinatanggihan ni Daniel ang Karne at Alak ng Hari (Pakete ng Larawan ng Sining ng Ebanghelyo 114; 62094); larawan 1–38, Mga Batang Naglalaro ng Bola.

3. Gawin ang mga kinakailangang paghahanda para sa anumang mga Gawaing Nagpapayaman sa Kaalaman na nais mong gamitin.

Paalala sa guro: Maging madaling makadama sa mga damdamin ng sinuman sa mga bata sa iyong klase na may mga pisikal na kapansanan. Ituon ang pansin sa mga bagay na nagagawa ng kanilang mga katawan, hindi sa kanilang mga kapansanan.

Mga Gawain sa Pagkatuto

Anyayahan ang isang bata na magbigay ng pambungad na panalangin.

Gawaing Pantawag Pansin

Patayuin ang mga bata. Tulungan silang umawit at gawin ang mga galaw sa, “Paa, Tuhod, Balikat, Ulo.” Awitin nang mabagal ang awit upang maituro o maigalaw ang mga bahagi ng katawan kapag nababanggit ang mga ito. Halimbawa, itango ang iyong ulo, ikibit ang iyong mga balikat, ibali ang mga tuhod, at tumayo nang patingkayad.

Paa, tuhod, balikat, ulo.

Paa, tuhod, balikat, ulo.

Paa, tuhod, balikat, ulo.

Tayo’y magpalakpakan.

Ipaliwanag sa mga bata na ginamit nila ang kanilang mga katawan upang matulungan silang awitin ang awit na ito.

Binalak ng Ama sa Langit na ang bawat isa sa atin ay magkaroon ng katawang pisikal

Pagbalik-aralang kasama ng mga bata na noong tayo ay namuhay sa langit na kasama ang Ama sa Langit at si Jesucristo, tayo ay walang mga katawang pisikal. Tayo ay mga espiritu noon. Kinailangan nating magpunta sa daigdig upang magkaroon ng mga katawang pisikal. Binalak ng Ama sa Langit na tayo ay maisilang sa daigdig at magkaroon ng mga magulang sa lupa upang mangalaga sa atin.

Ipakita ang larawan 1–5, Mag-anak na May Sanggol.

• Sino ang mga tao sa larawang ito?

• Sino ang nagbalak na tayo ay magpunta sa daigdig upang magkaroon ng mga katawan at magkaroon ng mga mag-anak?

Gawain

Patayuin ang mga bata at ipagaya ang iyong mga galaw habang ipinapaliwanag mo na ang ating mga katawan ay mula sa tuktok ng ating ulo (hipuin ang ulo) hanggang sa dulo ng mga daliri ng ating paa (hipuin ang mga daliri ng paa). Ang ating mukha (ngumiti) at ang ating mga daliri (iwagwag ang mga daliri) ay bahagi lahat ng ating katawan. Paikuting minsan ang mga bata at paupuin.

Ipaliwanag na maraming bagay ang magagawa ng ating katawan. Ang bawat bahagi ng katawan ay may natatanging gawain.

Gawain

• Ano ang magagawa ninyo sa pamamagitan ng inyong mga mata?

• Ano ang magagawa ninyo sa pamamagitan ng inyong mga tainga?

• Ano ang magagawa ninyo sa pamamagitan ng inyong bibig?

• Ano ang magagawa ninyo sa pamamagitan ng inyong mga kamay?

• Ano ang magagawa ninyo sa pamamagitan ng inyong mga paa?

Gawain

Patayuin ang mga bata at ipagawa ang mga sumusunod na gawaing talata:

Ako ay may Kahanga-hangang Katawan

Ako ay may kahanga-hangang katawan (ilagay ang mga kamay sa dibdib)

Ang Ama sa Langit ang sa aki’y naglaan.

Upang makarinig ay binigyan Niya ng tainga (itakip ang kamay sa tainga)

At mga mata upang makakita (ituro ang mga mata).

Ako’y may dalawang kamay na naipapalakpak (ipalakpak ang mga kamay),

Dalawang paa na nailalakad (umikot).

Kapag nais ko’y aking mahihipo

Mga daliri sa paa nang nakayuko (yumuko at hipuin ang mga daliri sa paa).

Kapag naiisip ko ang aking katawan (ilagay ang daliri sa ulo),

Ang bahagi nito na pinakamainam (tahimik na maupo)

Ay ang plano ng Ama sa Langit ang siyang naglaan

Upang ito’y maging katulad ng kanyang katawan.

Nais ng Ama sa Langit at ni Jesucristo na ingatan natin ang ating mga katawan

Ipaliwanag na dahil sa ang ating katawan ay napakahalaga, tayo ay binigyan ng Ama sa Langit at ni Jesus ng mga alituntunin upang tulungan tayo na pangalagaan ang ating katawan at panatilihing malakas at malusog ang mga ito. Ang mga alituntuning ito ay tinatawag na Salita ng Karunungan. Ipakita ang isang sipi ng Doktrina at mga Tipan (o ipakita kung saan nagsisimula ang Doktrina at mga Tipan sa tatluhang kombinasyon). Ipaliwanag na ang Salita ng Karunungan ay nakasulat sa aklat na ito ng banal na kasulatan.

Talakayin ang mga uri ng pagkain na sinasabi ng Salita ng Karunungan sa atin na makatutulong sa pagpapanatiling malusog ng ating mga katawan, katulad ng mga prutas, mga gulay at mga butil. Pagkatapos ay talakayin ang mga bagay na sinabi ng Ama sa Langit at ni Jesus na hindi natin dapat gamitin, katulad ng tabako, alkohol (alak), at kape. Tulungan ang mga bata na maunawaan na kapag sinusunod natin ang Salita ng Karunungan at kinakain ang tamang pagkain, ang Ama sa Langit at si Jesus ay natutuwa sa atin at tayo ay pagpapalain.

Kuwento

Isalaysay ang kuwento sa Daniel 1 tungkol sa kung paano kumain si Daniel ng pagkain na nais ng Ama sa Langit na kainin niya. Ipakita ang larawan 1–37, Tinatanggihan ni Daniel ang Karne at Alak ng Hari, sa angkop na panahon.

Kuwento

• Ano ang ginawa ni Daniel nang sabihin sa kanya ng hari na kainin ang mga bagay na hindi makabubuti sa kanya? (Tingnan sa Daniel 1:8, 12–13.)

• Paanong pinagpala si Daniel at ang kanyang mga kaibigan sa pagsunod sa mga alituntunin ng Ama sa Langit tungkol sa kung ano ang dapat kainin? (Tingnan sa Daniel 1:15, 17, 20.)

• Anong mga pagkaing pangkalusugan ang kinakain ninyo?

• Bakit dapat kayong kumain ng pagkaing pangkalusugan?

• Ano ang inyong nadarama kapag kumakain kayo ng mga pagkain mabuti para sa inyo?

Ipaliwanag na kailangan din tayong gumawa ng ibang mga bagay upang mapanatiling malusog at malakas ang ating mga katawan.

Ipakita ang larawan 1–38, Mga Batang Naglalaro ng Bola.

Kuwento

• Ano ang ginagawa ng mga batang ito?

• Bakit mahalaga na ihersisyo ang ating mga katawan?

• Ano ang iba pang mga paraan na maiehersisyo natin ang ating mga katawan?

Magkasamang ilagay ang iyong mga kamay sa isang panig ng iyong mukha at ipikit ang iyong mga mata na tila ba ikaw ay natutulog.

Kuwento

• Ano ang pakunwari kong ginagawa?

• Bakit mahalagang magkaroon ng sapat na oras ng pagtulog?

Magkunwaring hinuhugasan mo ang iyong mga kamay.

Kuwento

• Ano ang pakunwari kong ginagawa?

• Kailan tayo dapat maghugas ng ating mga kamay?

• Kailan tayo dapat maligo?

• Kailan tayo dapat magsepilyo ng ating mga ngipin?

• Bakit tayo kinakailangang maging malinis?

Talakayin ang iba pang mahahalagang alituntunin sa kalusugan, katulad ng wastong pananamit sa lahat ng uri ng panahon, pagsasanay ng mabuting kaugalian sa pag-iingat, at paglanghap ng sariwang hangin.

Nais ng Ama sa Langit at ni Jesucristo na pangalagaan natin ang ating mga katawan

Ipaliwanag na nais ng Ama sa Langit at ni Jesus na ingatan natin ang ating mga katawan mula sa sakit at kapinsalaan. Tanungin ang mga bata tungkol sa mga panganib na maaari nilang makasagupa, na ginagamit ang sumusunod na mga tanong o gumawa ng sarili mong mga tanong:

• Ano ang maaaring mangyari kung maglalaro kayo ng posporo?

• Ano ang maaaring mangyari kung maglalaro kayo sa daan o sa tabi ng mga sasakyan?

• Ano ang maaaring mangyari kung hindi kayo maingat sa matatalim na bagay tulad ng mga kutsilyo at gunting?

• Bakit tayo nagsusuot ng mga sinturong pangkaligtasan (seat belt) kapag sumasakay tayo sa kotse?

Ipaliwanag na kailangan nating pangalagaan ang ating mga katawan. Hindi natin dapat gawin ang mga bagay na mapanganib sa ating mga katawan at maaaring makasakit sa mga ito. Ipaliwanag na nais ng Ama sa Langit at ni Jesus na madama natin na tayo ay ligtas at masaya. Nais nilang pangalagaan natin ang ating mga katawan upang tayo ay maging malusog.

Patotoo

Ibahagi ang iyong damdamin ng pasasalamat para sa iyong katawang pisikal. Ipahiwatig ang iyong pasasalamat sa pangangalaga ng mga bata sa kanilang mga katawan upang sila ay maging malusog at malakas.

Mga Gawaing Nagpapayaman sa Kaalaman

Pumili ng ilan sa mga gawaing ito upang gamitin sa aralin.

1. Awitin ang “Do As I’m Doing” (Children’s Songbook, p. 276) o “Hinges” (Children’s Songbook, p. 277), na ginagawa ang mga galaw na isinasaad ng mga salita. Sabihin sa mga bata kung gaano ang iyong pasasalamat sa isang katawan na nakagagawa ng maraming bagay.

2. Magdala ng iba’t ibang larawan ng mga pagkain at inumin. Papagpasiyahin ang mga bata kung ang bawat bagay ay mabuti o masama sa kanilang katawan. Ipaliwanag na ang ilang bagay ay mabuti, ngunit hindi rin kung labis ang pagkain natin ng mga ito. Halimbawa, ang kendi ay masarap sa panlasa, ngunit ang labis na pagkain nito ay makapagdudulot sa atin ng sakit. Ipakita ang mga larawan ng mabubuting bagay upang matingnan ng mga bata.

3. Sa isang bag o kahon, magdala ng ilang bagay na tumutulong sa atin na pangalagaan ang ating katawan. Magsali ng isang bagay na tumutulong sa atin na manatiling malinis, katulad ng sabon, maliit na tuwalya, o isang sepilyo. Magsali ng bagay ng mabuting pagkain, isang maliit na kumot na sasagisag sa pagtulog, at isang bagay na sasagisag sa ehersisyo, katulad ng isang maliit na bola. Bigyan ang mga bata ng palatandaan tungkol sa isang bagay at pahulaan sa kanila kung ano ito. Ipakita sa kanila ang bagay kapag tama ang hula nila dito. Ipagpatuloy hanggang sa ang lahat ng mga bagay ay naihayag na.

4. Patayuin ang mga bata at ipasadula sa kanila ang pagpapanatiling maayos at malinis ng kanilang katawan. Papagkunwariin silang hinuhugasan ang kanilang mga kamay, sinisipilyo ang kanilang mga ngipin, at sinusuklay ang kanilang buhok. Pagkatapos ay ipagawa sa kanila ang paborito nilang paraan ng ehersisyo, katulad ng pagtalon, paglundag, paglukso, o paghagis ng bola.

5. Kausapin ang mga bata tungkol sa kung paanong ang ibang tao ay may kapansanan sa kanilang katawan. Hindi natin dapat libakin ang mga taong ito o ituro o pagtawanan sila. Pag-usapan kung paano natin dapat pakitunguhan ang mga taong may kapansanang pisikal (kausapin sila, maging kaibigan nila, pakitunguhan sila nang normal, tulungan sila kung kailangan nila ng tulong).

6. Paguhitin ang bawat bata ng larawan ng kanyang sarili. Pamagatan ang bawat papel ng Nagpapasalamat ako para sa aking katawan.

Mga Karagdagang Gawain para sa mas Maliliit na Bata

1. Ipakita ang larawan 1–5, Mag-anak na May Sanggol, at papagsalitain ang mga bata tungkol dito.

   • Naging sanggol ba kayo?

   • Nakalalakad o nakapagsasalita ba ang mga sanggol?

   Paalalahanan ang mga bata na minsan ay naging sanggol sila, ngunit ngayon ang kanilang mga katawan ay lumaki na at makagagawa sila ng mas maraming bagay. Habang lumalaki ang kanilang mga katawan, makagagawa sila nang higit pa.

   Ipakita ang larawan 1–16, Ang Pagsilang, at paalalahanan ang mga bata na maging si Jesus ay minsang naging sanggol.

2. Ituro ang iyong bibig at sabihing, “Ito ang bibig ko.” Pagkatapos ay itanong “Maipakikita ba ninyo sa akin ang inyong bibig?” at tulungan ang mga bata na maituro ang kanilang sariling bibig. Ulitin para sa mata, ilong, tainga, mga kamay at paa. Pagkatapos ay ituro ang bawat bahagi ng katawan nang hindi sinasabi ang pangalan nito at ipabanggit sa mga bata ang pangalan nito. Kung masasabi ng mga bata ang pangalan ng lahat ng mga bahaging ito, maaari mo ring itanong ang mga pangalan ng mga bahagi ng katawan na hindi gaanong alam ng mga bata, katulad ng mga siko, tuhod, pulso, at bukung-bukong.

3. Gumawa ng simpleng kuwento tungkol sa isang maliit na bata sa inyong lugar. Sabihin ang tungkol sa paggising ng bata sa umaga, pagbibihis, pagkain ng almusal, at hanggang sa buong maghapon. Habang pinag-uusapan ninyo ang bawat gawain, tanungin ang mga bata kung aling mga bahagi ng katawan ang ginagamit ng bata.

4. Patayuin ang mga bata at ipaawit ang sumusunod na awit sa himig ng “Once There Was a Snowman” (Children’s Songbook, p. 249). Gumamit ng mga pagyuyumukyok na galaw para sa unang talata at mga pag-iinat na galaw para sa ikalawang talata.

   Minsan ako’y sanggol, sanggol, sanggol.

   Minsa’y ‘sang sanggol na maliit.

   Ngayo’y malaki na, malaki na.

   Ngayo’y malaki na’t mataas!