Vahe 61

Ko e Konga Tau ‘a e Kau Māmongá

(sune 1846 –– siulai 1847)

Na’e ‘i Kauniseli Palafi ‘a e kāingalotú. Na‘e ha‘u ha kapiteni meí he sōtia ‘a ‘Ameliká Ke fe‘iloaki pea mo pilikihami ‘longi. Ko hono hingoá Ko kapiteni ‘Ālani.

Na’e tala ange ‘e Kapiteni ‘Ālani ‘oku fiema‘u ‘e he Palesiteni ‘o ‘Ameliká ha kau tangata ‘e took 500 ke nau kau ‘i he sōtiá. Na‘e tala ange ‘e pilikihami ‘longi ‘e fai ‘e he kāingalotu ‘a e loto ‘o e palesitení.

Ko ia na‘e lea ‘a kapiteni ‘Ālani ki he kau tangatá pea na‘e ha‘u ha toko 500 ‘o kau ki he sōtiá Na‘e ui ‘akinautolu ko e Konga Tau ‘a e kau Māmomgá (Mormon Battalion). ‘Oku fa‘a ui ‘a e kau mēmipa ‘o e Siasi ‘i he taimi ‘e ni‘ihi Ko e kau Māmomgá koe‘uhi ko ‘enau tui ki he Tohi ‘a Molomoná

Na‘e tala ange ‘e Pilikihami ‘longi ki he kau tangatá ke nau hoko ko e kau sōtiá lelei taha ‘I he sōtiá ‘Oku totonu ke ‘ave ‘enau tohi Tapú pea mo ‘enau tohi ‘a Molomoná ‘Oku totonu ke nau ma‘a pea nau angalelei mo faka‘ofo‘ofa. ‘Oua ‘aupito na‘a nau Kapekape pe pele pa‘anga. Na‘e tala ange ‘e Pilikihami ‘longi ki he kau tangata ken au tauhi pea talangofua ki he ngaahi fekau ‘a e ‘Otuá kapau ‘e pehē ‘e ‘ikai ke nau tāmate’i ha taha.

Na‘e ‘alu ‘a e konga tau ‘a e kau Māmongá mo Kapiteni ‘Ālani. Na‘e loto-mamahi ‘a e Kāingalotú ‘i he‘enau sio atu ki he‘enau ‘alú Na‘e fiema‘u lahi ‘e he Kāingalotu ‘a e kau tangatá ni ke tokoni ki he‘enau ‘alu ki he Hihifó Na‘e ‘ikai ke nau fiema‘u ke ‘alu ‘a e kau tangatá ni ‘o kau ki he taú Ka na‘a nau ‘ilo‘i ‘e totongi ‘a e kau sōtiá. Pea ‘e tokoni ‘a e pa‘anga ko ‘ení ki he Kāingalotú

Na‘e fononga fakatonga ‘a e konga tau ‘a e Kau Māmomgá. Ko e ni‘ihi ‘o e ngaahi fāmili ‘a e kau sōtiá na‘a nau ‘alu fakataha pea mo e konga tau ko ‘ení. Na‘e faingata‘a ‘aupito ‘a e fonongá ki he kakaí ni. He na‘e pau ke nau ‘alu lalo pē.

Na‘e kovi ‘aupito ‘a e ngaahi halá. Na‘e ‘i ai ‘a e taimi ‘e ni‘ihi na‘e tō ‘a e ngaahi sálioté ‘i he ngaahi ‘one‘one loloto. Na‘e ‘ikai ke ‘i ai ha vai ke inu. Na‘e ‘ikai ke ‘i ai ha ‘ulu ‘akau ke mālōlō ‘a e kau tangatá ‘i honau malumalú. Na‘e puke ha ni‘ihi. Ko e kau puké pē na‘e lava ke nau heka ‘i he ngaahi sālioté.

Na‘e pehē ‘e Kapiteni ‘Ālani ‘oku totonu ke nofo ‘i Kololato ‘a e kau sōtiá ‘oku puké pea mo e kakai fefiné mo e fānaú. Na‘a nau nofo ‘i he ki‘i kolo ko Puēpulō hono hingoá. Na‘e totongi ‘a e kau sōtiá koe‘uhi ko ‘enau kau ki he sōtiá. Na‘e ‘ave e he ni‘ihi ‘o e kau sōtia na‘e puké ha pa‘anga ki honau ngaahi familí ‘i Kauniseli Palafí. Na‘a nau ‘ave ha pa‘anga ki he kakai masiva ‘i Nāvuú pea ki he kau faifekaú foki.

Na‘e hoko atu pē ‘a e fononga ‘a e kau sōtia ‘i he Konga Taú. Na‘e ‘i ai ‘a e taimi ‘e ni‘ihi na‘e ‘ikai te nau ‘ilo‘i ‘a e feitu‘u ‘oku nau ‘alu ki aí. Na‘e pau ke nau keli ‘i he ‘one‘oné ke ma‘u ha vai. Na‘e ‘ikai ke fe‘unga ‘a e me‘akai ‘a e kau sōtiá. Na‘e ‘ikai ke ‘i ai ha fefie ke tafu ‘aki ha afi. Na‘e pau ke nau hanga pē ‘o tutu pē ‘a e musié.

Na‘e fetaulaki ‘a e kau sōtiá mo e kau initia pea mo e kakai kehe na‘e ‘i ai ‘a enau me‘akai. Na‘e ‘ikai ke ‘i ai ha pa‘anga ‘a e kau sōtiá ke fakatau ‘aki ha me‘akai. Na‘a nau foaki ki he kau ‘Initiá ha ni‘ihi ‘o honau valá. Na‘e ‘oange ‘e he kau ‘Initiá ha me‘akai ki he kau sōtiá.

Na‘e fononga fakahihifo ‘a e Konga Tau Māmongá. Na‘a nau a‘u mai ki ha ngaahi mo‘unga na‘e mā‘olunga ‘aupito. Na‘e pau ke hanga ‘e he kau sōtiá ‘o nono‘o ha ngaahi maea ki he ngaahi sālioté pea fusi hake ia ‘i he moungá. Hili ia na‘a nau hanga leva ‘o ta‘ofi ‘a e ngaahi sālioté ‘i he‘ene hifo ‘i he tafa‘aki ‘e taha ‘o e mo‘ungá.

Na‘e ‘i ai ‘a e ‘aho ‘e taha na‘e sio ai ‘a e kau sōtiá ki ha fanga pulu. Na‘e hanga ‘e he fanga pulú ‘o ‘ohofi ‘a e kau sōtiá. Na‘e tau ‘a e kau sōtiá mo e fanga pulú. Na‘e faifai pē pea na‘a nau lava ke tuli ‘a e fanga pulú. Na‘e lavea ha tangata pē ‘e toko taha. Na‘e fuoloa ‘a e ‘ikai te ne lava ke ‘alú.

Ne faifai pē pea tū‘uta atu ‘a e konga tau ‘a e kau Māmongá ki he ‘Ōseni Pasifikí. Ko e ‘aho 29 ‘eni ‘o Sānuali ‘o e 1847. Na‘e hela‘ia ‘aupito ‘a e kau tangatá ni. Kuo a‘u honau vala ki he mahaehaé. Ka na‘a nau fiefia pē kuo nau a‘u ki he ngata‘anga ‘o e fononga lalo lōloa ko ‘ení.

Na‘e totongi ‘a e kau sōtiá ‘i he‘enau kau ko ia ki he sōtiá. ‘Oku ‘íkai ke toe fiema‘u kinautolu ia ke nau kau ki he sōtiá. Te nau lava ke foki he taimí ni ki honau ngaahi ‘apí mo honau ngaahi fāmilí

Na‘e ‘i ai ha ni‘ihi ‘o e kau tangatá na‘a nau nofo kinautolu ‘i Kalefōnia. Ka ko e tokolahi taha ‘iate kinautolú na‘a nau ‘alu ki he ngaahi ‘otu mo‘unga maká ke fakataha pea mo e Káingalotú ‘a ia ne nau a‘u hifo ki ai mei Kauniseli Palafí.