Leksyon 46

Doktrina ug mga Pakigsaad 121:1–10; 122–23

Pasiuna ug Timeline

Sa Oktubre 31, 1838, ang tagilungsod nga tropa sa mga sundalo sa estado sa Missouri midala ni Propeta Joseph Smith ug sa ubang mga pangulo sa Simbahan nga binilanggo sa Far West, Missouri. Kini nga mga lalaki sa kadugayan gibilanggo sa Bilanggoan sa Liberty sa Distrito sa Clay, Missouri, ug hilabihan ang pag-antus sulod sa upat ka bulan nga pagkabilanggo. Sa dihang didto sa Bilanggoan sa Liberty, ang Propeta midiktar og usa ka sulat ngadto sa mga miyembro sa Simbahan sa Marso 20, 1839, ug ang ikaduha nga sulat human sa mga duha ka adlaw, diha diin gilakip sa Propeta ang mga pag-ampo nga iyang gisulat nga naghangyo sa Ginoo sa paghatag kaniya og kalooy ug diha sa tanan nga “nag-antos nga mga Santos” (tan-awa sa D&P 121:4, 6). Gilakip usab niya ang tubag sa Ginoo niadto nga mga pag-ampo, ingon man sa tambag ngadto sa mga miyembro sa Simbahan kinsa giabug gikan sa ilang mga panimalay sa Missouri. Mga bahin niini nga mga sulat gi-rekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 121–23.

Agosto–Oktubre 1838Ang dili pagsinabtanay ug mga tensyon tali sa mga taga Missouri ug sa mga miyembro sa Simbahan misangpot ngadto sa pinusilay.

Oktubre 27, 1838Mihatag og awtoridad si Gobernador Lilburn W. Boggs sa pagpatay o sa paghingilin sa tanang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw gikan sa estado sa Missouri.

Oktubre 30, 1838Ang anti-Mormon nga mga vigilante miatake sa mga miyembro sa Simbahan didto sa kapanimuyoan sa Hawn Mill, nahimutang sa 19.31 ka kilometro silangan sa Far West, mipatay og 17 ka mga lalaki ug mga batang lalaki ug ubang 13 ka samaran.

Oktubre 31, 1838Si Propeta Joseph Smith ug uban gidala nga binilanggo sa tagilungsod nga tropa sa mga sundalo sa estado sa Missouri didto sa Far West, Missouri.

Disyembre 1, 1838Gibilanggo si Propeta Joseph Smith ug ang iyang mga kauban didto sa Bilanggoan sa Liberty sa Distrito sa Clay, Missouri.

Marso 20–22, 1839Midiktar og mga sulat si Propeta Joseph Smith gikan sa Bilanggoan sa Liberty, mga bahin diin gi-rekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 121–23.

Abril 6, 1839Si Propeta Joseph Smith ug ang iyang mga kauban gidala gikan sa Bilanggoan sa Liberty ngadto sa Gallantin, Missouri, aron sa pagtambong og husay sa korte. Sa Abril 16, 1839, gitugutan sila sa pagkawalay magbantay, ug nakig-uban sila sa mga Santos sa Illinois.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Dapita ang tanang mga estudyante sa pag-apil

Ang mga magtutudlo kinahanglan nga maningkamot sa pagpangita og mga paagi nga madapit sa tukmang paagi ang tanang mga estudyante nga moapil sa mga paghisgot diha sa klase. Ang pipila sa mga pamaagi sa pagtabang sa mga estudyante nga moapil naglakip sa pagtawag kanila sa ilang ngalan, pag-usab sa paghan-ay sa mga pulong sa mga pangutana, pagpaminaw og maayo ug sa pagpangutana og sunod nga mga pangutana, pagdawat sa tubag sa mga estudyante sa positibong paagi, ug sa dili pagkahadlok sa paghatag sa mga estudyante og panahon sa pagpamalandong sa mga pangutana ug sa paghunahuna og tubag. Pagmabinantayon sa dili pagpakaulaw sa mga estudyante pinaagi sa pagtawag kanila kon sila dili andam sa pagtubag.

Doktrina ug mga Pakigsaad 121:1–10; 122:1–9

Ang Ginoo nagtubag sa mga pangamuyo ni Propeta Joseph Smith diha sa Bilanggoan sa Liberty

Pagdapit og unom ka estudyante matag usa mobasa og kusog sa usa sa mosunod nga mga parapo [paragraph]. Pagdapit og mga estudyante sa paghunahuna mahitungod kon unsaon nila sa pagtubag kini nga mga sitwasyon.

1. Samtang ang mga miyembro sa Simbahan misugod sa pagpuyo sa amihanan sa Missouri kaniadtong 1836, nasinati nila ang sama nga mga problema nga ilang nasagubang kaniadto sa Distrito sa Jackson ug bisan diin sa Missouri: ang orihinal nga mga namuyo mga madudahon kanila ug nahadlok nga ang mga Mormon sa dili madugay mo kontrolar sa ekonomiya ug mga politika sa dapit. Ang relihiyoso nga pagkalahi nakahimo usab og tensyon tali sa duha ka grupo. Agi og dugang, kadtong kinsa mibiya sa kamatuoran gikan sa Simbahan nakahimo og mga problema alang sa mga Santos.

2. Kaniadtong ting-init sa 1838, ang mga relasyon tali sa mga miyembro sa Simbahan, sa mga masinupakon, ug sa amihanang Missouri nga orihinal nga mga mamumuyo nagkagrabe pag-ayo. Sa usa ka pamulong sa Hunyo 17, 1838, nangusog si Sidney Rigdon nga ang mga mibiya sa kamatuoran kinahanglan nga isalikway sa mga komunidad sa mga Santos. Wala madugay human niana, usa ka sulat gihatag ngadto niini nga mga masinupakon, nagpasidaan kanila sa pagbiya sa dapit o mag-antus sa mga sangputanan. Sa Hulyo 4, 1838, si Sidney Rigdon mihatag og lain nga pamulong diha diin mipasidaan siya sa malagmit nga panon sa mga manggugubot nga ang mga miyembro sa Simbahan mobalos sa kaisog kon atakihon. Agi og dugang, usa ka gamay nga pundok/diyutay nga gidaghanon/ sa mga lalaki miporma og grupo militar nga gitawag og mga Danites, diin sa ubang panahon naglihok nga wala mahibaloi sa Unang Kapangulohan ug migamit og panghadlok ug gani kapintas batok sa mga kaaway sa Simbahan.

3. Kaniadtong Agosto 1838, usa ka grupo sa nasuko nga mga mamumuyo nagpundok diha sa Gallatin, Missouri sa paghunong sa usa ka gamay nga grupo sa mga miyembro sa Simbahan gikan sa pagbotar. Usa ka away ang misangput, diha diin pipila ka mga tawo sa duha ka pundok seryosong nasamdan. Sa maong panahon, ang mga lumulupyo sa Distrito sa Carroll, Missouri, misulti sa mga Santos nga sila kinahanglan gayud nga mobiya sa distrito inig ka Agosto 7, 1839. Bisan pa sa mga paningkamot sa mga Santos sa pagdepensa sa ilang mga kaugalingon, sa sayo sa Oktubre, usa ka panon sa mga manggugubot naglibut nga walay makasulod nga mga kinahanglanon sa kapanimuyoan sa Mormon sa Distrito sa De Witt, Carroll, hangtud ang mga Santos napugos sa pagbiya.

4. Human ang mga Santos nahinginlan gikan sa De Witt, ang panon sa mga manggugubot mihulga og sama nga lihok didto sa Adan-ondi-Ahman. Si Propeta Joseph Smith “ug ubang mga pangulo sa simbahan mihukom nga ang kapakyasan sa mga awtoridad sa estado sa pagpanalipod sa mga Santos nagkinahanglan og maisug nga panalipod sa kaugalingon. … Sulod sa sunod nga pipila ka mga semana, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug ang mga anti-Mormon nalambigit og vigilante nga mga dumog sa pagkawalay sibil ug tagilungsod nga mga sundalo nga mitubag sa nagkagrabe nga mga tensyon.” Kini nga mga lihok milakip sa pagsunog og mga gambalay ug sa pag-embargo og mga kabtangan. (The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 6: Pebrero 1838–Agosto 1839, ed. Mark Ashurt-McGee ug uban [2017], 265–66). Kaniadtong Oktubre 1838, pipila ka mga masinupakon sa Simbahan mipirma og affidavit nagpasangil ni Propeta Joseph Smith nga nag-awhag og kapintas sa Missouri. Sa ulahing bahin sa Oktubre 1838, usa ka grupo sa tagilungsod nga mga sundalo [militia] sa estado midakop og tulo ka Santos sa Ulahing Adlaw nga mga lalaki nga nagsuhid sa dapit duol sa Suba sa Crooked, Missouri. Sa pagkadungog og mga report nga ang mga bilanggo pagapatyon nianang gabhiona, dali nga gipalihok sa mga Santos ang 60 ka sundalo nga Mormon nga mga miyembro sa pagluwas sa mga binilanggo. Sa dihang kini nga mga lalaki nakabangga sa dili Mormon nga mga sundalo diha sa Suba sa Crooked, ang pinusilay misangput, ug tulo ka mga miyembro sa Simbahan lakip ni Apostol David W. Patten, ug usa ka taga Missouri namatay. Nagsalig diha sa gipasobrahan nga mga asoy nga nagpasangil sa mga miyembro sa Simbahan sa mga panag-away diha sa Missouri, si Gobernador Lilburn W. Boggs mipagula og executive order sa Oktubre 27, 1838, nagsugo nga ang tanan nga mga Mormon pagaabugon gikan sa estado o pagapatyon. Sa Oktubre 30, 1838, sobra sa 200 ka mga lalaki miatake sa kapanimuyoan sa Mormon sa Hawn’s Mill duol sa Far West ug namatyan og 17 ka mga lalaki ug mga batang lalaki ug ubang 13 nga samaran.

5. Kaniadtong Oktubre 1838, 1800 ka mga miyembro sa tagilungsod nga mga sundalo sa estado naglibut sa siyudad sa Far West. Sa panahon nga wala pa magsangka ang duha ka grupo, ang tagilungsod nga mga sundalo sa estado, midakop ni Propeta Joseph Smith ug sa ubang mga pangulo sa Simbahan. Ang mga tagilungsod nga mga sundalo dayon misulod sa Far West, milungkab sa siyudad, ug mihulga ug miatake sa mga miyembro sa Simbahan. Gipasanginlan og pagbudhi ug uban nga mga krimen, si Propeta Joseph Smith ug ang ubang mga pangulo sa Simbahan sa wala madugay gidala ngadto sa Richmond, Missouri diin si Maghuhukom Austin King mimando nga sila ipabilanggo didto sa Bilanggoan sa Liberty sa Distrito sa Clay, Missouri, hangtud sa ilang husay sa sunod tingpamulak. Miabut sila sa Bilanggoan sa Liberty sa Disyembre 1, 1838.

6. Si Propeta Joseph Smith, ang iyang igsoong lalaki nga si Hyrum, sila si Sidney Rigdon, Alexander McRae, Lyman Wight, ug Caleb Baldwin gibilanggo sa ubos nga bahin sa bilanggoan sa Bilanggoan sa Liberty sulod sa upat ka bulan atol sa mapait nga tingtugnaw. Ang kwarto 14 por 14 ka pye (4.3 por 4.3 ka metros) ug gitabunan ang ibabaw og kisame nga tali sa 6 ug 6.5 pye ang ka habugon (mga 1.8 ug 2 ka metros). Duha ka gagmay nga may rehas nga mga bintana ang naghatag og gamay kaayo nga kahayag. Ang ilang diyutay nga mga kasangkapan naglakip og hugaw nga dagami diha sa salog alang sa pagkatulog ug usa ka balde alang sa hugaw sa tawo. Ang panalipod lamang nila gikan sa katugnaw mao ang usa ka gamay nga habol. Ang ilang pagkaon hilabihan ka pan-os ug luod nga ang hilabihan kagutom lamang ang mipugos kanila sa pagkaon niini, ug kini kasagaran mihatag kanila og sakit. Agi og dugang, sila anaa sa hilabihan kaayo ka nasakitan nga nadunggan ang mga pag-antus sa mga Santos nga giabug gikan sa Missouri sa tunga-tunga sa tingtugnaw.

• Kon kamo nahimo nga miyembro sa Simbahan sa Missouri atol niini nga panahon, unsaon kaha ninyo sa pagsumbalik og lihok ngadto niini nga mga hagit?

Ipasabut nga samtang siya diha sa Bilanggoan sa Liberty, misulat si Propeta Joseph Smith ngadto sa mga miyembro sa Simbahan sa Marso 20, 1839, ug lain human sa mga duha ka adlaw. Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 121–23 naglangkob og mga bahin niini nga mga sulat. Dapita ang mga estudyante sa pagpangita og mga doktrina ug mga baruganan samtang ilang tun-an ang Doktrina ug mga Pakigsaad 121–23 nga makatabang kanato karon atol sa mga pagsulay.

Dapita ang pipila ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 121:1–6. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay gibuhat ni Propeta Joseph Smith atol niining malisud nga panahon.

• Unsay gibuhat sa Propeta atol niining malisud nga panahon?

• Unsa ang labing importante kaninyo mahitungod sa iyang mga pangamuyo ug mga pangutana ngadto sa Ginoo?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 121:7–10. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay tubag sa Ginoo sa mga pangamuyo ug mga pangutana ni Propeta Joseph Smith.

• Unsa nga hugpong sa mga pulong niini nga mga bersikulo ang nakahupay kaha sa Propeta ug sa ubang mga miyembro sa Simbahan kinsa nag-antus?

• Unsa nga mga baruganan ang atong maila gikan niini nga mga bersikulo nga makatabang kanato atol sa mga panahon sa “kalisdanan ug … kasakitan” (bersikulo 7)? (Human matubag sa mga estudyanye, isulat ang mosunod nga mga baruganan diha sa pisara: Kon kita motawag diha sa Dios atol sa mga panahon sa kalisdanan ug kasakitan, makadawat kita sa Iyang kalinaw. Kon molahutay kita sa atong mga kasakitan pag-ayo, mopanalangin ang Dios kanato karon ug sa mga kahangturan.)

• Unsa ang gipasabut sa “paglahutay sa [atong mga kasakitan] pag-ayo” (bersikulo 8)?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Henry B. Eyring sa Unang Kapangulohan:

“Ang pagsulay sa mahigugmaong Dios nga gihatag ngari kanato dili ang pagsuta kon kita makalahutay ba sa kalisud. Kini nagsuta kon kita makalahutay ba pag-ayo. Kita makapasar sa pagsulay pinaagi sa pagpakita nga nahinumdom kita Kaniya ug sa mga sugo nga Iyang gihatag kanato. Ug ang paglahutay pag-ayo mao ang pagsunod niadtong mga sugo bisan unsa ang babag, bisan unsa ang tintasyon, bisan unsa ang kagubot nga nagliyok kanato” (Henry B. Eyring, “In the Strength of the Lord,” Ensign o Liahona, Mayo 2004, 17).

• Sumala ngadto niini nga pahayag, sa unsa nga paagi makalahutay kita pag-ayo sa atong mga kasakitan?

• Sa unsa nga mga okasyon sa panahon sa mortal nga kinabuhi sa Manluluwas nga Siya milahutay pag-ayo sa kalisdanan ug mga kasakitan?

Ipasabut nga ang Doktrina ug mga Pakigsaad 121:11–46 naglangkob og mga panudlo kalabut sa pipila ka mga pangutana ug mga pangamuyo ni Propeta Joseph Smith nga gi-rekord diha sa mga bersikulo 1–10 ug pagahisgutan sa usa ka mosunod nga leksyon.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 122:1–4. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay gisaad sa Ginoo sa Propeta samtang siya didto sa Bilanggoan sa Liberty.

• Hain sa mga saad ang labing makahuluganon nganha kaninyo? Ngano?

Dapita ang pipila ka mga estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 122:5–7. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa usa ka baruganan nga gitudlo sa Ginoo ni Propeta Joseph Smith mahitungod sa mga kalisud nga nasinati niya ug sa ubang mga Santos.

• Unsa nga baruganan ang atong maila gikan sa bersikulo 7 mahitungod sa unsa nga paagi nga ang atong mga kasakitan makaayo kanato? (Human matubag sa mga estudyante, isulat ang mosunod nga baruganan diha sa pisara: Ang atong mga kasakitan makahatag kanato og kasinatian ug alang sa atong kaayohan.)

• Sa unsa nga mga paagi ang kalisdanan ug kasakitan “naghatag [kanato] og kasinatian, ug … alang sa [atong ] kaayohan” (bersikulo 7)?

Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna mahitungod sa usa ka panahon sa dihang ang kalisdanan ug kasakitan sa katapusan naghatag kanila og kaayohan. Hangyoa ang pipila ka mga estudyante sa pagpakigbahin sa ilang mga kasinatian ngadto sa klase.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 122:8–9. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsa pa ang gitudlo sa Ginoo ni Propeta Joseph Smith samtang siya didto sa Bilanggoan sa Liberty.

• Unsa nga doktrina ang atong maila mahitungod ni Jesukristo diha sa bersikulo 8? (Human matubag sa mga estudyante, isulat ang mosunod nga doktrina diha sa pisara: Si Jesukristo mikunsad ubos sa tanang mga butang.)

• Sa unsa nga mga paagi ang Manluluwas “[mikunsad] ubos … sa tanang [mga butang]”?

• Sa unsa nga paagi nga ang pagkahibalo nga ang Manluluwas mikunsad ubos sa tanang mga butang makatabang kanato kon kita nagsinati og kalisdanan ug kasakitan?

• Unsa nga tambag ang gi-rekord diha sa bersikulo 9?

Hangyoa ang mga estudyante sa pagpamalandong sa kalisdanan o mga kasakitan nga sila sa karon nagsinati o bag-o nga misinati. Ribyuha ang doktrina ug mga baruganan nga gisulat diha sa pisara, ug pagpakigbahin sa inyong pagpamatuod kabahin niini. Awhaga ang mga estudyante sa paghinumdom sa paggamit niini nga mga kamatuoran atol sa mga panahon sa kalisdanan ug kasakitan.

Doktrina ug mga Pakigsaad 123:1–17

Gitambagan ni Propeta Joseph Smith ang mga Santos sa pagtigum ug pagmantala og mga istorya kabahin sa ilang mga pagpanggukod

I-Summarize ang Doktrina ug mga Pakigsaad 123:1–10 pinaagi sa pagpasabut nga ang Propeta mitambag sa mga Santos sa pagtigum ug sa pagmantala og mga istorya kabahin sa mga pagpanggukod kanila.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 123:11–12. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita og pipila ka mga rason nga ang mga Santos motigum ug momantala niini nga mga istorya. Hangyoa ang mga estudyante sa pagreport sa unsay ilang nakit-an.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 123:13–16. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay gisulti ni Propeta Joseph Smith sa mga Santos mahitungod sa ilang mga paningkamot sa paghatag sa kamatuoran ngadto sa uban.

• Sumala sa bersikulo 15, nganong gisultihan ang mga Santos sa dili paghunahuna sa ilang mga paningkamot ingon og “walay hinungdan nga mga butang”?

• Unsa nga doktrina ang atong maila gikan sa bersikulo15 mahitungod sa importansya sa maingon og walay hinungdan nga mga desisyon? (Tabangi ang mga estudyante sa pag-ila og baruganan susama sa mosunod: Ang paghimo og maalamon nga mga pagpili sa maingon og walay hinungdan nga mga butang makapanalangin og dako sa atong mga kinabuhi ug niadtong umaabut nga mga henerasyon.)

• Sa unsa nga paagi nga ang ehemplo sa usa ka timon sa bapor (ang tuyokan o ang naggiya nga mekanismo) diha sa bersikulo 16 nagtabang kanato sa pagsabut sa importansya sa pipila ka mga pagpili nga ingon og walay hinungdan?

• Unsa ang pipila ka mga ehemplo sa mga sugo nga ingon og gamay o walay hinungdan apan makahimo og dako nga epekto diha kanato ug sa umaabut nga mga henerasyon? (Isulat diha sa pisara ang tubag sa mga estudyante.)

Dapita ang mga estudyante sa pagpakigbahin sa ilang mga kasinatian ug mga pagpamatuod kalabut niini nga baruganan.

Awhaga ang mga estudyante sa pag-ila sa hilum og pipila ka “gagmay” nga mga sugo nga ilang mas makugihon nga masunod. Dapita sila sa pagsulat og tumong sa pagsugod karon sa mas makugihon nga pagsunod niadto nga mga sugo.

Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Doktrina ug mga Pakigsaad 123:17 nga mangita kon unsa ang gitambag ni Propeta Joseph Smith sa mga Santos nga buhaton atol niining malisud nga panahon.

• Unsa ang gitambag sa Propeta sa mga Santos nga buhaton?

• Unsa kaha ang gipasabut sa “makita ang kaluwasan sa Dios, ug sa iyang mga bukton nga ipadayag” (bersikulo 17)? (Kon gikinahanglan, ipasabut nga kini nagkahulugan sa pagdawat sa panabang sa Dios.)

• Unsa nga baruganan ang atong maila diha sa bersikulo 17? (Tabangi ang mga estudyante sa pag-ila sa mosunod nga baruganan: Kon atong buhaton ang tanang mga butang nga anaa sa atong gahum samtang nangayo sa panabang sa Dios, kita mahatagan og kasigurohan nga ang Dios motabang kanato.)

• Ngano kaha nga kini importante nga “magmalipayon sa pagbuhat sa tanan nga mga butang nga ubos sa atong gahum” samtang kita nangayo sa panabang sa Dios diha sa malisud nga mga kahimtang?

Pakigbahin sa inyong pagpamatuod kabahin sa mga kamatuoran nga giila sa mga estudyante diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 123:15, 17, ug awhaga sila sa pagmakugihon sa pagsunod sa mga sugo sa Ginoo ug sa paghatag sa ilang kaugalingon nga labing maayo nga paningkamot samtang sila nangayo sa panabang sa Dios.