Upoko 32
Ka whakaako a Arami i te hunga rawakore kua whakaitia iho rātou e ō rātou whakamamaetanga—He tūmanako te whakapono i roto i tērā mea kāore e kitea ana engari he pono—Ka whakaatu a Arami ka minita ngā anahera ki ngā tāne, wāhine, me ngā tamariki—Ka whakataurite a Arami i te kupu ki tētahi kākano—Me whakatō, ā, me whāngai—Kātahi ka tupu hei rākau hei reira hutia ai te hua o te oranga tonutanga. Takiwā 74 M.K.
1 Ā, i pahawa ake, nā, i haere atu rātou, ā, ka tīmata ki te kauhau atu i te kupu a te Atua ki te iwi, e tomo atu ana i ō rātou whare karakia, me ō rātou kāinga; āe rā, i kauhau pū anō rātou i te kupu i ō rātou tiriti.
2 Ā, i pahawa ake, nā, nō muri iho i tā rātou mahi nui i waenganui i te iwi, ka tīmata tā rātou waimārietanga i waenganui i te hunga rawakore; nana rā, i makaia atu rātou i ō rātou whare karakia nā te taratara o ō rātou kākahu—
3 Nō reira kāore i whakaaehia rātou kia tomo atu ai ki roto i ō rātou whare karakia ki te koropiko ki te Atua, kua whakaarohia rātou he mea paruparu; nō reira he rawakore rātou; āe rā, i whakaarohia rātou e ō rātou huānga he mea paranga; nō reira i rawakore rātou ki te taha ki ngā mea o te ao; ā, i rawakore anō rātou i te ngākau.
4 Nā, i a Arami e whakaako ana, ā, e kōrero ana ki te iwi i runga i te puke Onaira, ka haere atu tētahi whakaminenga nunui ki a ia, ko rātou te hunga kua kōrerotia ake nei e tāua, ko rātou nei te hunga rawakore i te ngākau, nā tō rātou rawakoretanga ki te taha ki ngā mea o te ao.
5 Ā, i haere mai rātou ki a Arami; ā, ka kī ake te mea tōmua rawa o rātou ki a ia: Nana, me aha ēnei ōku huānga, nā te mea kua whakahāweatia rātou e ngā tangata katoa nā tō rātou rawakoretanga, āe rā, i tino pērāhia e ō mātou pirihi; nā te mea kua makaia atu mātou e rātou i ō mātou whare karakia nā mātou anō i whakapau kaha ki te hanga ki ō mātou ake ringaringa; ā, kua makaia atu mātou e rātou nā tō mātou tino rawakoretanga; ā, kāore ō mātou wāhi hei koropiko i tō mātou Atua; ā nana, me aha mātou?
6 Ināianei ā, i te rongonga o Arami i tēnei, ka tahuri atu ia, ko tōna kanohi e aro pū ana ki a ia, ā, ka tirohia atu i runga i te hari nui; nā te mea i kitea e ia kua tino whakaitia rātou e ō rātou whakamamaetanga, ā, i te whakarite rātou kia rongo ai i te kupu.
7 Nō reira kāore he kupu anō i kōrerotia ai e ia ki ērā atu o te whakaminenga; engari ka torona atu tōna ringa, ā, ka karanga atu ia ki te hunga i kite ai ia, ko rātou nei e tino rīpenetātia ana, ā, ka kī atu ki a rātou:
8 Kei te kite nei au kei te pāpaku iho ō koutou ngākau; ā, ki te pērā, kua manaakitia koutou.
9 Nana, kua mea mai tō teina, Me aha mātou?—nā te mea kua makaia atu mātou i ō mātou whare karakia, nā konā tē taea e mātou te koropiko atu ki te Atua.
10 Nana ko taku kupu tēnei ki a koutou, e whakaaro ana koutou tē taea e koutou te koropiko atu ki te Atua hāunga i roto anake i ō koutou whare karakia?
11 Ā, waihoki, ka ui atu au, e whakaaro ana koutou me kaua e nui ake tō koutou koropiko atu ki te Atua i te rā kotahi noa i te wiki?
12 Ko taku kupu tēnei ki a koutou, he pai kua makaia atu koutou i ō koutou whare karakia, kia whakaiti ai koutou, ā, kia ako anō koutou i te mātauranga; nā te mea e tika ana kia ako koutou i te mātauranga; nā te mea kua makaia atu koutou, nā, kua whakahāweatia koutou e ō koutou huānga nā tō koutou tino rawakoretanga, nā kua kukume iho koutou ki tētahi pāpakutanga o te ngākau; nā te mea e tika ana kia kukume iho koutou kia whakaiti.
13 Ināianei ā, nā te mea kua meinga koutou kia whakaiti kua manaakitia koutou; nā te mea ko te tangata i ētahi wā, mehemea ka meinga ia kia whakaiti ai, e whaiwhai atu i te rīpenetātanga; ā, kāore e kore, ka kite te tangata e rīpenetā ana i te aroha; ā, ko te tangata e kite nei i te aroha me te ū tonu atu ki te mutunga ko ia anō e whakaorangia ai.
14 Ināianei ā, he pērā i taku kupu ki a koutou, nā te mea kua meinga koutou kia whakaiti koutou kua manaakitia koutou, kāore koutou e whakaaro nei kua manaakitia nuitia ake te hunga e tino whakaiti pono nei i a rātou nā te kupu?
15 Āe rā, ko te tangata e tino whakaiti pono nei i a ia anō me te rīpenetā i ōna hara, me te ū tonu ki te mutunga, ka manaakitia taua tangata anō—āe rā, ka nui ake tō rātou manaakitanga i te hunga kua meinga kia whakaiti iho nā tō rātou rawakoretanga.
16 Nō reira, kua manaakitia te hunga e whakaiti anō i a rātou anō kāore i meinga rātou kia whakaiti; ko tēnei rānei, hei ngā kupu kē, kua manaakitia te tangata e whakapono nei i te kupu a te Atua, ā, ka rumakina i runga i te taikaha kore o tōna ngākau, āe rā, kīhai i kūmea kia mōhio ai ki te kupu, kīhai rānei i meinga kia mōhio, i mua i tōna whakaponohanga.
17 Āe rā, he tokomaha ngā mea e kī ana: Ki te whakakitea mai tētahi tohu mai i te rangi, kātahi mātou ka mōhio tūturu nei; kātahi mātou ka whakapono.
18 Nā, ka ui au, ko te whakapono tēnei? Nana, ko taku kupu tēnei ki a koutou, Kāo; nā te mea mēnā kei te mōhio tētahi tangata ki tētahi mea kāore ōna take ki te whakapono, nā te mea e mōhio ana ia ki taua mea.
19 Ināianei ā, ka pēhea te nui o te kanga kei runga i te tangata e mōhio nei ki te hiahia o te Atua engari kāore e mahia e ia, i te tangata e whakapono noa ana, he take noa rānei tāna kia whakapono ai, kātahi ka taka ki roto i te hē?
20 Nā, mā koutou tēnei mea e whakawā. Nana, ko taku kupu tēnei ki a koutou, ka pērā tētahi ringa i te āhua i tētahi atu; ā, ka pērā ki ia tangata, ia tangata e rite ana ki tana mahi.
21 Ināianei ā, he pērā i taku kōrero e pā ana ki te whakapono—ehara te whakapono i te mātauranga tino tika katoa mō ngā mea; nō reira mehemea he whakapono tōu kei te tūmanako koutou ki ngā mea pono kāore e kitea ana.
22 Ināianei ā, nana, ko taku kupu tēnei ki a koutou, ā, e hiahia ana ahau kia mahara koutou, e aroha ana te Atua ki te hunga katoa e whakapono nei ki tōna ingoa; nō reira e hiahia ana ia, i te tuatahi, kia whakapono ai koutou, āe rā, i runga pū anō i tana kupu.
23 Ināianei ā, ka wāwāhia tana kupu e ia he mea nā ngā anahera ki te tangata, āe rā, ehara i te mea ko te tāne anake engari ko te wahine anō hoki. Nā, ehara tēnei i te katoa; he maha ngā wā e tuku ai i ngā kupu ki ngā tamariki nohinohi, he mea whakapōauau i te hunga whai mōhioranga me te hunga matatau.
24 Ināianei ā, e aku teina aroha, nā te mea kua tono koutou i ahau he aha tā koutou e mahi ai nā te mea kua whakamamaetia koutou, ā, kua makaia atu koutou—nā, kāore au i te hiahia kia whakaaro ake koutou, nā, kei te hiahia au ki te whakawā i a koutou e rite ana ki ērā e pono ana anake—
25 Nā te mea kāore au i te kī kua meinga koutou katoa kia whakaiti ai i a koutou anō; nā te mea e whakapono tūturu ana ahau kei waenganui i a koutou ētahi o te hunga kua whakaiti nei i a rātou anō, ahakoa pēhea te āhua o ngā mea e karapoti nei i a rātou.
26 Nā, e pērā ana i tāku i kī ai e pā ana ki te whakapono—ehara tēnā i te mātauranga tino tika katoa—waihoki he pērā anō i aku kupu. Kāore e taea ana e koutou te tino mōhio i tō ēnā tika i te tīmatanga, tae atu ana ki te mea tino tika katoa, e pērā ana ki te mea, nā, ehara te whakapono i te mātauranga tino tika katoa.
27 Engari nana, mēnā ka oho ake me te whakaoho anō i ō koutou hinengaro, ki tētahi whakamātautauranga pū anō i aku kupu, me te whakamahi i tētahi wāhi iti o te whakapono, āe rā, ahakoa mēnā tē taea e koutou i kō atu i te hiahia ki te whakapono, tukuna tēnei hiahia kia mahi ai i roto i a koutou, tae atu ana ki te wā e taea pū anō e koutou te whakapono i runga i tētahi ritenga kia tuku koutou i tētahi takotoranga mō tētahi wāhi o aku kupu.
28 Nā, ka whakataurite tātou i te kupu ki tētahi kākano. Nā, ki te tuku takotoranga koutou, kia whakatōngia iho tētahi kākano i roto i tō ngākau, nana, mēnā he kākano pono, he kākano pai rānei, ki te kore koutou e makaia atu tēnā e tō koutou whakapono kore, kia peia atu ai e koutou te Wairua o te Ariki, nana, ka tīmata tēnā ki te pupuhi i roto i ō koutou uma; ā, ina rongo koutou i ēnei pupuhitanga, ka tīmata tā koutou kī ake i roto i a koutou anō—E tika pū ana he kākano pai tēnei, he pai rānei te kupu, nā te mea kua tīmata tana whakanui i tōku wairua; āe rā, kua tīmata tana whakanui ake i tōku māramatanga, āe rā, kua rekareka haere tēnā ki ahau.
29 Nana ināianei, kāore rānei tēnei e whakanui ake i tō koutou whakapono? Ko taku kupu tēnei ki a koutou, Āe rā; hei aha koa kāore anō kia tupu ake ki tētahi mātauranga tika katoa.
30 Engari nana, i te kākano e pupuhi ana, e pihi ana, e tīmata ana ki te tupu, kātahi ka tika pū tā koutou kī ake, nā, he pai te kākano; nana rā kua tīmata tana pupuhi, tana pihi, me tana tupu. Ināianei ā, nana, kāore rānei tēnei e whakakaha ake i tō koutou whakapono? Āe rā, ka whakakaha ake tēnei i tō koutou whakapono: nā te mea ka kī ake koutou, nā, he pai te kākano; nana rā e pihi ana, ā, e tīmata ana tana tupu.
31 Ināianei ā, nana, kua tino mōhio koutou he kākano pai tēnei? Ko taku kupu tēnei ki a koutou, Āe rā; nā te mea ka hua mai anō ia kākano kia rite ki tōna ake āhua anō.
32 Nō reira, he pai tētahi kākano mēnā ka tupu ake, engari ki te kore tēnā e tupu, nana kāore tēnā i te pai, nō reira kua makaia atu.
33 Ināianei ā, nana, nā te mea kua whakamātauria e koutou tēnei whakamātautau, ā, kua whakatōngia te kākano, ā, e pupuhi ana, ā, e pihi ake ana, ā, kua tīmata tana tupu, me matua mōhio koutou, nā, he pai te kākano.
34 Ināianei ā, nana, he tino tika katoa tō mātauranga? Āe rā, he tika katoa tō koutou mātauranga i runga i taua mea, ā, kua moe iho tō whakapono; ā, ko tēnei nā te mea kua mōhio koutou, nā, kua pupuhi ō koutou wairua i te kupu, ā, e mōhio ana anō koutou, nā, kua pihi ake ia, nā konā tīmata te whakanui ake i tō māramatanga, ā, ka whakawhānuitia haeretia tō hinengaro.
35 Kāti rā, ehara rānei tēnei i te pono? Ko taku kupu tēnei ki a koutou, Āe rā, nā te mea he mārama ia; he pai ngā mea mārama katoa, nā te mea kua mārakerake tana kite atu, nō reira me matua mōhio koutou he pai ia; ināianei ā nana, he tika katoa tō koutou mātauranga whai muri iho i tō koutou rongo i tēnei māramatanga?
36 Nana ko taku kupu tēnei ki a koutou, Kāo; me kaua rānei koutou e whakataha atu i tō koutou whakapono, nā te mea kua whakamahia noatia e koutou tō koutou whakapono ki te whakatō noa i te kākano kia whakamātauria e koutou te whakamātautauranga e mōhio ai mehemea he pai te kākano.
37 Ā nana, i te rākau e tīmata ana ki te tupu, ka kī ake koutou: Tukua tātou kia āta whāngai ai i tēnei ki te atawhai nui, kia hōhonu ai ōna aka i te whenua, kia tupu ake ia, me te whakaputa mai i ngā hua ki a tātou. Ināianei ā nana, ki te āta whāngaia e koutou ki te atawhai nui ka hōhonu ōna aka i te whenua, kātahi ka tupu ake, kātahi ka whakaputa mai i ngā hua.
38 Engari ki te whakarere koutou i te rākau, ā, ki te kore e paku whakaaro koutou ki tana whāngaitanga, nana kāore e hōhonu ōna aka i te whenua; ā, ina whiti mai te wera o te rā me te ngau kino i a ia, nā te mea kāore ōna aka hōhonu ka memenge atu, ā, ka hutia ake ia, ā, ka makaia atu e koutou.
39 Nā, ehara tēnei i te mea kāore he painga ō te kākano, ehara rānei i te mea kāore e hiahiatia te hua o reira; engari nā te tītōheatanga o tō koutou whenua, ā, kua kore koutou e whāngai i te rākau, nō reira tē taea e koutou te whiwhi i te hua o reira.
40 Ā pēnei, ki te kore koutou e whāngai ai i te kupu, e titiro whakamua atu ana ki te karu o te whakapono ki tō reira hua, e korekore rawa koutou e whawhaki i te hua o te rākau o te ora.
41 Engari ki te whāngai koutou i te kupu, āe rā, ki te whāngai i te rākau i a ia e tīmata ana ki te tupu, mā tō koutou whakapono i runga i te tākare nui, me te manawanui, me te titiro whakamua atu ki tō reira hua, ka hōhonu ōna aka i te whenua; ā nana, ka ai anō hei rākau e tupu ake ana ki te oranga tonutanga.
42 Ā, nā tō koutou tākare tonu me tō koutou whakapono me tō koutou manawanui ki te whāngai i te kupu, kia hōhonu ai ōna aka i roto i a koutou, nana, nāwai, nāwai ka whawhaki ano i tō reira hua, koia he mea tino utu nui, he nui ake tōna reka i tō ngā mea reka katoa, ā, he nui ake tōna mā i tō ngā mea mā katoa, āe rā, he nui ake tōna pokekore i tō ngā mea pokekore katoa; ā, ka hākari koutou i runga i ēnei hua kia mākona anō koutou, kia kore ai koutou e hiakai, kia kore ai koutou e hiainu rānei.
43 Kātahi, e aku teina, ka kokoti koutou i te utu mō tō koutou whakapono, me tō koutou tākare tonu, me tō koutou manawanui, me tō koutou manawaroa, e tatari ana kia whakaputa ai te rākau i ngā hua ki a koutou.