Upoko 37
Ka tiakina ngā papa parāhe me ērā atu karaipiture kia whakaorangia ai ngā wairua—I whakangaromia ngā Iarere nā tō rātou whakarihariha—Me muna ā rātou oati huna me ā rātou kawenata huna i te iwi—Me rūnanga tahi ki te Ariki i āu mahinga katoa—Pērā i tā te Riahona i ārahi i ngā Nīwhai ka ārahina pērāhia te tangata e te kupu a te Karaiti ki te oranga tonutanga. Takiwā 74 M.K.
1 Ināianei ā, e taku tama a Heramana, e whakahau ana ahau ki a koe kia mau ake ngā tuhinga kua tukuna mai nei ki ahau;
2 Ā, e whakahau ana anō hoki au ki a koe kia tuhia tētahi tuhinga mō tēnei iwi, e rite ana ki tāku i mea ai, i runga i ngā papa a Nīwhai, ā, kia puritia tapuhia ēnei mea katoa kua puritia mai nei e ahau, pērā i taku pupuritanga i aua mea; nā te mea kua puritia aua mea mō tētahi take whai mātauranga.
3 Ā, ko ēnei papa parāhe, e mau ana ēnei whaowhaonga, e mau ana i runga i aua mea ngā tuhinga o ngā karaipiture tapu, e mau ana te whakapapa o ō tāua tūpuna, mai i te tīmatanga pū anō—
4 Nana, kua poropititia e ō tāua tūpuna, kia puritia, ā, kia tukuna iho mai i tētahi whakatipuranga ki tētahi atu, ā, kia puritia, ā, kia tiakina e te ringa o te Ariki tae noa atu ki te wā e tika ana kia tukuna atu aua mea ki ia iwi, ki ia hapū, ki ia reo me ia huihuinga tāngata, e mōhio ai rātou ki ngā mea ngaro e mau nei i runga rā.
5 Ināianei ā nana, mehemea ka puritia aua mea me matua mau tonu tō aua mea kānapatanga; āe rā, ka mau tonu tō aua mea kānapatanga; āe rā, ā, ka pērā anō ngā papa katoa e mau nei ērā tuhinga tapu.
6 Nā, kei te whakaaro pea koe he heahea nōku; engari nana ko taku kupu tēnei ki a koe, nā, mā ngā mea iti me ngā mea māmā ngā mea nunui e pahawa ake ai; ā, ka whakapōauautia te hunga matatau e ngā mea iti i ngā wā maha.
7 Ā, ka mahi te Ariki te Atua i runga i ngā mea ki te whakaputa i āna take nui me āna take mau tonu; ā, mā ngā mea tino iti te Ariki e whakapōauau i te hunga matatau me te whakaputa mai i te whakaoranga o ngā wairua tokomaha.
8 Ināianei ā, he whaiwhakaaro tēnei nō te Atua kia tiakina ai ēnei mea; nana rā, kua whakanuia ake te rokiroki o mahara o tēnei iwi, āe rā, kua whakapakepake i te tokomaha mō te hē o ā rātou mahi, ā, kua kūmea rātou ki tētahi mātauranga o tō rātou Atua ki te whakaoranga o ō rātou wairua.
9 Āe rā, ko taku kupu tēnei ki a koutou, me i kore ēnei mea e mau nei i ēnei tuhinga, kei runga nei i ēnei papa, kāore i taea e Amona rātou ko ana teina te whakapakepake i ngā Rāmana mano tini mō te hē o ō rātou whakarerenga iho a ō rātou tūpuna; āe rā, i kūmea rātou e ēnei tuhinga, e ēnei kupu ki te rīpenetātanga; koia, i kūmea mai rātou ki tētahi mātauranga o te Ariki tō rātou Atua, ā, kia hari ai i i roto i a Ihu Karaiti tō rātou Kaihoko.
10 Ā, ko wai ka hua tērā pea ka meinga aua mea hei mea e kukume mai ai i ngā mano tini o rātou, āe rā, me ngā mea mano tini anō hoki o ō tāua tuākana kakī mārō, arā, ngā Nīwhai, e whakapakeke nei i ō rātou ngākau i roto i te hara me ngā hē, ki te mātauranga o tō rātou Kaihoko?
11 Nā, kāore anō ēnei mea ngaro kia whakakitea katoatia mai ki ahau; nō reira ka koromaki ahau.
12 Ā, kāti noa pea, ki te mea kau ahau kua tiakina aua mea mō tētahi take whaimātauranga, ko taua take e mōhiotia ana e te Atua; nā te mea kei te rūnanga ia i runga i āna mahinga katoa i te whaimātauranga, ā, he tōtika ōna huarahi, ā, he kotahi tonu te porowhita mau tonu tana whakahaere.
13 E mahara, mahara, e taku tama a Heramana, anō te uaua o ngā whakahaunga a te Atua. Ā, ka kī ake ia: Ki te pupuri i aku whakahaunga ka whaioranga koe i te whenua—engari ki te kore koe e pupuri i āna whakahaunga ka hātepea atu koe i tōna aroaro.
14 Ināianei ā kia mahara, e taku tama, kua tukuna e te Atua ki a koe ēnei mea, e tapu nei, kua puritia tapuhia e ia, ā, māna anō hoki e pupuri, e tiaki mō tētahi take whaimātauranga i roto i a ia, kia whakakite atu i tana mana ki ngā whakatipuranga anamata.
15 Ināianei ā nana, kei te kī atu au ki a koe i runga i te wairua o te poropititanga, nā, ki te hē koe i ngā whakahaunga a te Atua, nana, ka tangohia atu ēnei mea e tapu ana i a koe mā te mana o te Atua, ā, ka tukuna atu koe ki a Hātana, kia tātaria koe e ia anō nei he pāpapa ki mua i te hau.
16 Engari ki te pupuri i ngā whakahaunga a te Atua, me te mahi ki ēnei mea e tapu ana kia rite ki ērā mea e whakahaua ai koe e te Ariki, (Nā te mea me tono atu koe ki te Ariki mō ngā mea katoa hei mahinga māu ki aua mea) nana, kāore e taea ana e tētahi mana nō te whenua, nō te ao rēwera rānei te tango atu i a koe, nā te mea e kaha ana te Atua ki te whakatutuki i āna kupu katoa.
17 Nā, māna āna kupu whakaari katoa e meatia ai e ia ki a koutou e whakatutuki, nā te mea kua whakatutukihia e ia ana kupu whakaari kua meatia nei e ia ki ō tāua tūpuna.
18 Nā, i whakaaria e ia ki a rātou, nā, māna ēnei mea e tiaki mō tētahi take whaimātauranga i roto i a ia, kia whakakite atu i tana mana ki ngā whakatipuranga anamata.
19 Ināianei ā nana, kua whakatutuki ia i tētahi take, tae atu pū anō ki te whakahokinga o ngā Rāmana mano tini ki te mātauranga o te pono; ā, kua whakakitea atu tana mana i roto i a rātou, ā, māna tonu tana mana e whakakite atu i roto i a rātou ki ngā whakatipuranga anamata; nō reira ka tiakina rātou.
20 Nō reira kei te whakahau au ki a koe, e taku tama, e Heramana, kia ū koe ki te whakatutuki i aku kupu, ā, kia ū koe ki te pupuri i ngā whakahaunga a te Atua e rite ana ki ngā mea kua tuhia nei.
21 Ināianei ā, ka kōrero atu au ki a koe e pā ana ki aua papa rua tekau mā-whā, kia puritia aua mea, kia whakakitea atu ngā mea ngaro me ngā mahinga o te pōuritanga, me ā rātou mahi huna, ko ngā mahi huna rānei o aua tāngata kua whakangaromia atu ki tēnei iwi; āe rā, kia whakakitea atu ō rātou kōhurutanga katoa, me ō rātou tāhaetanga, me ō rātou pāhuatanga, me ō rātou whakariharihatanga me ō rātou mōrikarikatanga katoa ki tēnei iwi; āe rā, kia tiaki anō hoki koe i ēnei taputapu whakamāori.
22 Nana rā, i kite te Ariki, nā, ka tīmata tana iwi ki te mahi i roto i te pōuritanga, āe rā, ka mahi i ngā kōhuru huna me ngā mōrikarika huna; nō reira ka kī ake te Ariki, mehemea kīhai rātou i rīpenetā ka whakangaromia rātou i te mata o te whenua.
23 Ā, i kī te Ariki: Māku e whakarite mā taku pononga a Hatereme, tētahi kōhatu, e tiaho atu ai i roto i te pōuritanga ki te māramatanga, kia whakakitea ai e ahau ki taku iwi e mahi nei ki ahau, kia whakakitea ai e ahau ki a rātou ngā mahinga a ā rātou teina, āe rā, ā rātou mahinga huna, ā rātou mahinga o te pōuritanga, me tō rātou whakariharihatanga me tō rātou mōrikarikatanga.
24 Ināianei ā, e taku tama, kua whakaritea ēnei taputapu whakamāori kia whakatutukihia ai te kupu a te Atua, i kī ai ia, e mea ana:
25 Māku e whakaputa mai i te pōuritanga ki te māramatanga ā rātou mahinga huna katoa me ā rātou mōrikarikatanga katoa; ā, ki te kore rātou e rīpenetā māku rātou e whakangaro atu i te mata o te whenua; ā, māku ā rātou mea huna katoa me ā rātou mōrikarika katoa e whakaputa mai ki te māramatanga ki ngā iwi katoa e nōhia ai te whenua a muri ake nei.
26 Ināianei ā, e taku tama, e kite ana tāua kīhai rātou e rīpenetā; nō reira kua whakangaromia rātou, ā, kua whakatutukihia te kupu a te Atua tae noa mai ki tēnei wā; āe rā, kua whakaputaina mai ā rātou mōrikarika huna i te pōuritanga, ā, kua whakakitea mai nei ki a tātou.
27 Ināianei ā, e taku tama, kei te whakahau ahau ki a koe kia puritia ā rātou oati katoa, me ā rātou kawenata, me ā rātou whakaritenga i roto i ō rātou mōrikarikatanga huna; āe rā, ka kaiponuhia e koe ā rātou tohu me ō rātou mea whakamīharo i tēnei iwi, kia kore ai rātou e mōhio ki ērā mea, kei taka iho pea rātou ki roto i te pōuritanga, ā, ka whakangaromia.
28 Nana rā, kei runga i te whenua katoa tētahi kanga, nā, ka tau mai te whakangaromanga ki runga i ērā kaimahi o te pōuritanga, e ai ki te mana o te Atua, ina pakari katoa rātou; nō reira kei te hiahia ahau kia kaua tēnei iwi e whakangaromia.
29 Nō reira māu ēnei mea huna me ā rātou oati, me ā rātou kawenata e kaiponu i tēnei iwi, ā, māu anake tō rātou whakariharihatanga me ā rātou kōhurutanga me ō rātou mōrikarikatanga e whakakite atu ai ki a rātou; ā, māu rātou e whakaako kia konekone rātou ki ngā whakarihariha me ngā mōrikarika me ngā kōhurutanga pērā; ā, māu anō rātou e whakaako kua whakangaromia atu ēnei tāngata nā tō rātou whakariharihatanga me ō rātou mōrikarikatanga me ā rātou kōhurutanga.
30 Nana rā, i kōhurutia e rātou ngā poropiti katoa o te Ariki i haere mai ai ki waenganui i a rātou ki te whakapuaki atu e pā ana ki ō rātou hē; ā, i karangahia ake te toto o te hunga i kōhurutia ai e rātou ki te Ariki tō rātou Atua kia rapu utu ki runga i te hunga ko rātou nei ō rātou kaikōhuru; ā, i tau iho pēnei mai ngā whakawākanga a te Atua ki runga i ēnei kaimahi o te pōuritanga me ngā huihuinga huna.
31 Āe rā, ka kangaia hoki te whenua mō āke tonu atu ki ērā kaimahi o te pōuritanga me ā rātou huihuinga huna, tae atu ana ki te whakangaromanga, ki te kore rātou e rīpenetā i mua i tō rātou pakaritanga.
32 Ināianei ā, e taku tama, kia mahara ki ngā kupu kua kōrerotia atu e au ki a koe; kaua e tukuna aua whakaritenga huna ki tēnei iwi, engari whakaakona rātou tētahi mauāhara mau tonu ki te hara me te hē.
33 Kauhautia atu te rīpenetātanga me te whakapono ki runga i te Ariki a Ihu Karaiti ki a rātou; whakaakona rātou kia whakaiti rātou i a rātou anō, ā, kia māhaki, ā, kia ngākau whakaiti; whakaakona rātou kia karo atu i ngā whakawainga katoa o te rēwera, i runga i tō rātou whakapono ki te Ariki a Ihu Karaiti.
34 Whakaakona rātou kia kaua e hēmanawa ki te mahi pai, engari kia māhaki, ā, kia ngākau whakaiti; nā te mea ka kite ngā mea pērā i te okiokinga ki ō rātou wairua.
35 E, mahara, e taku tama, ā, kia akona te mātauranga i a koe e taiohi ana; āe rā, me ako i a koe e taiohi ana ki te pupuri ki ngā whakahaunga a te Atua.
36 Āe rā, karangahia ake te Atua hei tautoko i āu mea katoa; āe rā, tukuna āu mahinga katoa hei mea ki te Ariki, ā, tukuna ahakoa haere ai koe ki hea kia haere ai i roto i te Ariki; āe rā, tukuna ōu whakaaro katoa kia anga whaka-te-Ariki; āe rā, tukuna ōu kare ā-roto katoa o tō ngākau kia tau atu ai ki runga i te Ariki mō āke tonu atu.
37 Rūnanga tahitia ki te Ariki i āu mahinga katoa, ā, māna koe e tohutohu ki te pai; āe rā, i a koe e takoto iho ana i te pō, me takoto iho ki te Ariki, kia mataara ai ia ki runga i a koe i tō moe; ā, ina maranga ake koe i te ata, tukuna tō ngākau kia kī ai i te whakawhetai ki te Atua; ā, ki te pēnei koe, ka hāpainga ake koe hei te rā whakamutunga.
38 Ināianei ā, e taku tama, he paku kōrero anō tāku e pā ana ki te mea e kīa nei e ō tāua tūpuna ko te poi, ko te kaitohutohu rānei—i kīa rānei e ō tāua tūpuna ko te Riahona, koia, ko tōna whakamāoritanga, ko te kāpehu; ā, nā te Ariki i whakarite.
39 Ā nana, kāore e taea ana e tētahi tangata te mahi i tēnei tū mahi whakamīharo. Ā nana, i whakaritea mai nei hei whakaatu ki ō tāua tūpuna te huarahi e haere nei rātou i te koraha.
40 Ā, i tohutohu tēnei mea mō rātou i runga i tō rātou whakapono i te Atua; nō reira, mehemea he whakapono tō rātou ki te whakapono atu ka taea e te Atua ērā pīnara ki te tohu atu i te huarahi e haere nei rātou, nana, kua meatia; nō reira i a rātou tēnei merekara, me ētahi atu merekara maha kua mahia nei e te mana o te Atua, i tēnei rā ki tētahi atu rā.
41 Hei aha koa, nā te mea i mahia ērā merekara mā roto i ngā mea iti noa iho i whakakitea atu ki a rātou ngā mahinga mīharo. I māngere rātou, ā, i wareware rātou ki te whakamahi i tō rātou whakapono me tō rātou ū, kātahi ka mutu ērā mahi whakamīharo, ā, kīhai rātou i kāneke whakamua i tō rātou haerenga.
42 Nō reira, i roa tā rātou noho i te koraha, kīhai rānei i tōtika tā rātou haere, ā, i whakamamaetia rātou ki te matekai me te matewai, nā ō rātou hē.
43 Ināianei ā, e taku tama, e hiahia ana ahau kia mārama koe ehara ēnei mea i ngā mea ātārangi kore, nā te mea e pērā ana i te māngeretanga o ō tāua tūpuna ki te aro atu ki tēnei kāpehu (nā, he mea nō te ao kikokiko nei) kīhai rātou i whaioranga; he pērā anō ngā mea wairua.
44 Nana rā, e rite tahi ana te ngāwari o te whakarongo ki te kupu a te Karaiti, e tohutohu atu nei ki a koe i tētahi huarahi tōtika ki te harikoa mau tonu, e pērā ana ki ō tāua tūpuna ki te aro atu ki tēnei kāpehu, e tohutohu ai ki a rātou i tētahi huarahi tōtika ki te whenua o te kupu whakaari.
45 Ināianei ā ko taku kupu tēnei, kāore rānei he ritenga i tēnei mea? Nā te mea he pono hoki nā tēnei kaitohutohu i mauria mai ai ō tāua tūpuna, nā te whai i tana huarahi, ki te whenua o te kupu whakaari, ka pērā anō ngā kupu a te Karaiti, ki te whai tātou i tōna huarahi, ka mauria mai tātou ki tua atu i tēnei ārai o te pōuritanga ki roto i tētahi whenua o te kupu whakaari pai rawa ake.
46 E taku tama, kaua e tukuna kia māngere tāua nā te ngāwaritanga o te huarahi; nā te mea i pēnā anō ō tāua tūpuna; nā, i whakaritea pērāhia mō rātou, nā, ki te titiro rātou ka ora; e pērāhia ana anō ki a tāua. Kua whakaritea te huarahi, ā, ki te titiro atu tāua ka ora tāua mō āke tonu atu.
47 Ināianei ā, e taku tama, kia kaha koe kia tiakina tapuhia ēnei mea, āe rā, kia kaha koe ki te titiro atu ki te Atua kia ora ai.