“Fanny Alger,” O Autu o le Talafaasolopito o le Ekalesia
“Fanny Alger”
Fanny Alger
Na fanau i le 1816, ia Samuelu ma Clarissa Alger, sa auai ia Fanny Alger ma lona aiga i le Ekalesia i le amataga o le 1830 ma sa faigaluega i le aiga o le Au Samita i Katelani, Ohaio.1 E toatele le Au Paia o Aso e Gata Ai sa nonofo i Katelani i le 1830 na lipotia faapea sa faaipoipo atu Fanny Alger ia Iosefa Samita, ma avea ai o ia ma ana uluai ava faaautaunonofo.2 Sa faamaonia e lei umi se taimi o le faaipoipoga. Sa tuua e Fanny ma ona matua ia ohaio i le 1836 mo Misuri, peiseai na nonofo i se faletalimalaga o le aiga o Solomona Custer i Dublin, Indiana.3 Sa na o ni nai masina, ae faaipoipo Fanny ma Solomona.4 Sa nofo ai o ia i Dublin ina ua faaauau atu ona matua i Fa Uesi, Misuri. Sa mulumuli le aiga o Fanny i le vaega autu o le Au Paia mai Misuri i Ilinoi ma faaiu ai i Iuta i saute. Ina ua maliu le tama o Fanny, o se peteriaka i le vaitau o le 1870, sa faamatalatala i le tala otooto o lona soifua le faamaoni o lona aiga.5
E toaiva le fanau a Fanny ma Solomona, ae na o le toalua na umi ona soifua nai lo Fanny. Sa faia se faleoloa o le au Custers i Dublin ma sa fai sea i se ililaupapa latalata ane i Lewisville.6 Sa sii atu le aiga i Lewisville i se taimi faigata tautupe, ma sa taumafai Solomona e faatau atu le ililaupapa ae sa iu ina tautino atu ua gau.7 Sa toe foi Fanny ma Solomona i Dublin, lea sa nonofo ai seia oo ina maliu Solomona i le 1885.8
Sa lolotu ia Fanny ma Solomona i le Ekalesia Taatele i le lotoifale lea sa fesoaoani le tama o Solomona e faatu. I nai ona tausaga mulimuli, sa amata ona naunau Fanny i le talitonuga i agaga.9 Ina ua mavae le maliu o Solomona, sa sii atu Fanny i Inidianapolis e nofo ai i lana tama tama o Lafayette. Sa maliu o ia i le 1889 ma sa teuina i Dublin i autafa o Solomona i se vaega eleele sa ia [Solomona] faato’aina a o tamaitiiti.10
Faiā ia Iosefa Samita
E laitiiti lava se mea o iloa e uiga i le faaipoipoga a Iosefa Samita ma Fanny Alger. O puna o faamatalaga sa muai alia’e mai ina ua mavae le gasu o le soloia o le Sosaiete mo le Saogalemu o Katelani i le 1837. Sa faasalalauina e le au faisea i le sosaiete sa feitai ma fili i le lotoifale ni fafatala feaveai e osofaia ai Iosefa, e aofia ai ma tuuaiga faapea ua mulilua o ia. O nisi o fafatala feaveai e faapea sa amataina e Oliva Kaotui, o le ua amata ona vaivai la la’ua sootaga vavalalata sa i ai ma Iosefa ona o ni mataupu eseese. Sa fai mai nisi o Oliva na faalogo o ta’uta’u atu faiā o le toe faaipoipo atu ia Fanny.11 I le tautoulu o le 1837, sa talanoa atu ai Iosefa Samita ia Kaotui e uiga i le fafatala feaveai i se fonotaga sa auai pe a ma le toatolu isi. I lena fonotaga, sa faafitia ai e Kaotui le fafatala feaveai faapea na ta’uta’u atu e Iosefa ia te ia.12 O Aperila na sosoo ai, ina ua faia le fono aoai o Kaotui i Misuri mo lona avea ai ma tagata o le Ekalesia, i le tele o moliaga, sa talanoaina e le aufono maualuga ia fafatala feaveai sa faasalalauina e Kaotui. Sa tuuina atu e Iosefa se faamalamalamaga o la la’ua sootaga ma Fanny lea na foliga mai sa faamalieina ai le aufono maualuga.13 Sa tape le igoa o Kaotui i le taimi o le fonotaga lea.
Ana leai le faamaoniga o se asiasiga i le amataga o le vaitau o le 1840 i lona aiga o nisi o le paranesi o le Ekalesia i Lima, Ilinoi, a ua le toe i ai lava le igoa o Fanny i faamaumauga a le Au Paia o Aso e Gata Ai mo le toetoe atoa le 30 tausaga.14 I le faaiuga o le seneturi 19, o ni nai faamatalaga a le Au Paia o Aso e Gata Ai ma tagata sa auai i le Ekalesia muamua na ta’u mai ai faapea o le sootaga a Iosefa Samita ma Fanny Alger o se faaipoipoga faaautaunonofo na vave ona fai.15 O Eliza R. Snow, o se tasi o le autaunonofo a Iosefa Samita, sa na ia faaaofia ai Fanny i se lisi o ana ava.16 Na faapena foi ona faamatalaina e Mosaea Hancock i le 1896 ma Peniamina F. Johnson i le 1903, le sootaga a Fanny ma Iosefa o se faaipoipoga faaautaunonofo na tausisia le le faalauaiteleina. Sa faamatala e Hancock se faamauga o se faaipoipoga e lei faalauaiteleina na faia e le tama o Hancock i Katelani. E tusa ai ma le tala a Johnson, sa fesiligia Fanny e uiga i la la’ua sootaga ma Iosefa, ae sa musu e talanoa tele i le mataupu.17
E ui e laitiiti se mea o tatou iloa e uiga i le folasaga ma le amataga o le tu o faaipoipoga faaautaunonofo, e faamamalu e le Au Paia o Aso e Gata Ai le faatuatua o uluai tagata o le Ekalesia o e sa ositaulaga ina ia usitaia le poloaiga faigata.