Unit 29: Day 1
Santiago 2–3
Pasiuna
Giawhag ni Apostol Santiago ang mga Santos nga tabangan ang mga dinaugdaog ug tudloan nga ang tinuod nga mga sumusunod ni Jesukristo dili mohatag og labaw nga pagtagad sa mga datu kay sa mga kabus. Gitudlo usab niya ang relasyon tali sa pagtuo ug mga buhat, ug iyang gitudlo sa mga Santos ang kaimportante sa pagkontrolar sa ilang sinultihan. Dayon iyang gikumparar ang kaalam sa kalibutan ngadto sa kaalam nga naggikan sa Dios.
Santiago 2:1–13
Gitudloan ni Santiago ang mga sumusunod ni Kristo nga dili nila palabihon ang mga datu
Hunahunaa ang panahon dihang ikaw nakakita og tawo nga mas labaw ang pagtagad kaniya sa uban tungod kay siya inila, nindot og mga saput, naggikan sa kwartahan o impluwensyal nga pamilya, o sa ubang dili makiangayon nga hinungdan.
-
Sa imong scripture study journal, pagsulat og gamay mahitungod sa imong kasinatian ug ihulagway kon unsay imong gibati bahin niini. Tubaga usab ang mosunod nga pangutana: Nganong usahay ang tawo duna may pinalabi?
Basaha ang Hubad ni Joseph Smith, sa Santiago 2:1 sa Hubad ni Joseph Smith Giya ngadto sa mga Kasulatan, scriptures.lds.org nga mangita kon unsay gisulat ni Santiago mahitungod sa “pagtahud ngadto sa mga tawo.” Ang pagbaton og “pagtahud ngadto sa mga tawo” nagpasabut nga magpakita nga may pinalabi o linahi nga pagtagad ngadto sa usa ka tawo o grupo tungod sa ilang mga kahimtang o panagway.
Basaha ang Santiago 2:2–4, nga mangita og usa ka ehemplo nga gihatag ni Santiago sa kahimtang diin ang mga Santos kinahanglang dili mopakita nga may pinalabi labaw kay sa usa.
Paghunahuna og mga sitwasyon sa atong panahon diin ang mga tawo ubos kaayo ang pagtagad tungod sa ilang kahimtang o panagway.
Sumala sa Santiago 2:5–7, gibadlong ni Santiago ang mga Santos nga midaug-daog sa mga kabus. Iya silang gipahinumduman nga pinili sa Dios ang mga kabus kinsa datu sa pagtuo ug ang mga datu miyatak sa mga kabus ug mipasipala batok sa Ginoo.
Basaha ang Santiago 2:8, nga mangita kon unsay gipahinumdom ni Santiago nga buhaton nga maoy makatabang sa pagwagtang sa pagkaadunay pinalabi.
Ngano kaha nga kini nga sugo gi-refer man nga “harianong kasugoan” (Santiago 2:8)?
Si Presidente Marion G. Romney sa Unang Kapangulohan mitudlo mahitungod niini nga pagtulun-an gikan ni Santiago ug gigamit kini ngadto sa mga halad sa puasa:
“Kinahanglan nga atong higugmaon ang atong mga silingan sama sa atong kaugalingon. Gibutang lamang sa Manluluwas nga ikaduha sa paghigugma sa Dios kini nga balaod [tan-awa sa Mateo 22:37, 39]. …
“Sa pagbayad sa atong mga halad sa puasa, kinahanglan nga buhaton nato kini uban sa harianong kasugoan diha sa atong hunahuna. …
“Ang pag-atiman sa mga kabus ug sa may mga kakulangan ug niadtong nagkinahanglan sa atong tabang mao ang pinakatuyo ug bug-os nga panginahanglan aron matuman ang harianong kasugoan sa paghigugma sa atong mga silingan sama sa atong kaugalingon” (“The Royal Law of Love,” Ensign, Mayo 1978, 95).
Tiwasa ang mosunod nga baruganan sa unsay gitudlo ni Santiago niini nga mga bersikulo: Matinud-anong mga disipulo ni Jesukristo .
-
-
Sa unsang paagi ang Manluluwas usa ka ehemplo sa paghigugma sa uban bisan unsa pay ilang mga kahimtang?
-
Kinsay imong nailhan nga naningkamot sa paghigugma sa tanang tawo bisan unsa pay ilang mga kahimtang? Unsa ang gihimo niining tawhana aron ikapakita nga siya nahigugma sa tanang tawo bisan unsa pay ilang mga kahimtang?
-
Ikonsiderar kon unsaon nimo sa pagtagad ang uban. Pangita og mga oportunidad nga masunod ang ehemplo sa Manluluwas pinaagi sa paghigugma sa uban bisan unsa pay ilang mga kahimtang.
Hunahunaa nga, human madungog ang mga pagtulun-an ni Santiago mahitungod sa paghigugma sa tanang tawo, nakadungog ka og tawo nga miingon nga dili dakong isyu nga dunay pinalabi samtang ang uban dili ayuhon sa pagtagad. Kining tawhana nag-ingon usab nga may mas ngil-ad pang mga butang nga mahimo natong buhaton.
Basaha ang Santiago 2:9–10, nga mangita nganong usa ka seryusong butang ang dili paghigugma sa tanang tawo bisan unsa pay ilang mga kahimtang.
Dunay daghang sugo, ug ang pagsupak sa bisan asa niini nga mga sugo nagpasabut nga gisupak nato ang balaod sa Dios, naghimong hugaw, ug dili makapuyo kauban sa Dios. Maingon og kita “malinapason sa tanan niini” (Santiago 2:10) tungod kay ang resulta susama ra gihapon: pagkahimulag gikan sa Dios (tan-awa sa 1 Nephi 10:21).
Gikan niini nga mga bersikulo, atong makat-unan ang mosunod nga mga doktrina: Kon makahimo kitag bisan usa lang ka sala, mobati kita nga sad-an diha sa atubangan sa Dios.
Bisan og ang atong pagsupak maghimo man nato nga hugaw, sa gihapon duna kitay paglaum. Si Presidente Dieter F. Uchtdorf, sa Unang Kapangulohan mitudlo sa unsang paagi kita malimpyo pag-usab:
“Ang grasya sa Dios mao ang atong importente ug walay katapusan nga paglaum.
“Pinaagi sa sakripisyo ni Jesukristo, ang plano sa kalooy nagtagbaw sa mga gipangayo sa hustisya [tan-awa sa Alma 42:15] ‘ug [modala] og mga kahigayunan ngadto sa mga tawo nga sila mahimo nga makabaton og hugot nga pagtuo ngadto sa paghinulsol’ (Alma 34:15).
“Ang atong mga sala, bisan pa kini mapula, kini pagapution ingon sa nieve [snow] [tan-awa sa Isaias 1:18]. Tungod kay ang atong minahal nga Manluluwas ‘naghatag sa iyang kaugalingon nga lukat alang sa tanan’ (1 Timoteo 2:6), usa ka agianan ngadto sa Iyang mahangturong gingharian nga giandam kanato [tan-awa sa 2 Pedro 1:11].
“Ang ganghaan giablihan!” (“Ang Gasa sa Grasya,” Ensign o Liahona, Mayo 2015, 108).
Unsay kinahanglan natong buhaton nga mamahimong limpyo pinaagi sa Pag-ula ni Jesukristo aron makasulod kita sa gingharian sa Ginoo?
Ang proseso sa pagbuntog sa atong mga kahuyang ug mamahimong limpyo ug putli pinaagi sa Pag-ula sa Manluluwas matuman pinaagi sa paningkamot nga mas magkamaayo kita sa matag adlaw. Ang pagkahimong sama sa Manluluwas kinahanglang maoy tumong nga paningkamutan natong matuman sa tibuok natong kinabuhi.
Ang Santiago 2:11 naglangkob og usa ka ehemplo sa pagtulun-an ni Santiago sa bersikulo 10, naghatag og importansya nga ang pagsupak sa mga balaod sa Dios naghimo nato nga mga makasasala. Sa Santiago 2:12–13 giawhag niya ang mga tumutuo sa pagkahimong manggiloy-on sa ilang pagtagad og mga tawo kay kon tagdon nila ang uban nga wala ang kalooy, sila usab pagahukman nga wala ang kalooy.
Santiago 2:14–26
Gitudlo ni Santiago ang mahitungod sa mga tahas sa pagtuo ug mga buhat sa atong kaluwasan
Ang mga tawo mogamit sa pulong nga pagtuo nga managlahi ang ipasabut. Ang uban tingali mogamit niini sa paghulagway sa butang nga ilang gituohan, samtang ang uban mogamit niini sa paghulagway og usa ka buhat. Sa Santiago 2:14–26 atong nakat-unan sa unsang paagi gikorihian ni Santiago ang sayop nga mga ideya mahitungod sa pagtuo.
Basaha ang Santiago 2:14, nga mangita kon unsay pangutana ni Santiago sa mga Santos mahitungod sa pagtuo.
Niini nga kinatibuk-ang kahulugan migamit si Apostol Santiago sa pulong nga binuhatan sa lahi nga paagi kay sa gigamit ni Apostol Pablo. Dihang gigamit ni Pablo ang pulong nga binuhatan, nag-refer siya sa mga binuhatan sa balaod ni Moises. Dihang gigamit ni Santiago ang pulong nga binuhatan, nag-refer siya sa mga buhat sa pagkamahalaron o mga buhat sa pagkamatarung.
Basaha ang Santiago 2:17–18, nga mangita kon unsay pangutana ni Santiago mahitungod sa pagtuo. (Ang Santiago 2:17–18 usa ka scripture mastery passage. Mahimo nimo kining markahan sa lahi nga paagi, aron dali ra nimo kining mapangita sa umaabut.)
Unsa sa imong hunahuna ang buot ipasabut sa mga pulong nga “ang pagtuo patay kon kini walay binuhatan” (bersikulo 17)?
Gikan niini nga mga bersikulo atong makat-unan nga ang tinuod nga pagtuo kang Jesukristo ikapakita pinaagi sa matarung nato nga mga binuhatan.
Pamalandungi ang imong mga nabuhat sa miaging semana. Ang kadaghanan ba sa imong mga nabuhat nagpakita nga ikaw dunay tinuod nga pagtuo kang Jesukristo? Sayon ba alang sa uban ang pag-ila nga ikaw dunay tinuod nga pagtuo kang Jesukristo?
Scripture Mastery—Santiago 2:17–18
-
Santiago 3
Gitudloan ni Santiago ang mga Santos sa kaimportante sa pagkontrolar sa ilang ipanulti
Hunahunaa nga gipislit nimo og hurot ang toothpaste gikan sa sudlanan. Karon sulayi sa paghunahuna nga imong ibalik sa pagpasulod ang tanang toothpaste sa sudlanan.
Sa unsang paagi kini nga toothpase mahimong sama sa mga pulong nga atong gipanulti?
May gipanulti ka na ba sukad nga sa wala madugay imong gimahayan? Samtang imong tun-an ang Santiago 3:1–12, pangita og mga kamatuoran nga makagiya nimo sa pagpili sa mga pulong nga imong ipanulti.
Basaha ang Santiago 3:2–4 ug ang unang sentence sa Santiago 3:5, nga mangita kon giunsa ni Santiago sa paghulagway kadtong dili mopasakit sa uban sa ilang gipanulti.
Bantayi sa bersikulo 2 giunsa pagtudlo ni Santiago nga ang pagka-“dili masayup sa gipanulti,” o sa unsay atong isulti, nagpasabut sa lebel sa pagkontrolar sa kaugalingon. Ang mga pulong nga “magasayop man sa daghang paagi” diha sa bersikulo 2 nagpasabut nga kitang tanan masipyat o makahimo og sayop, ug ang pulong nga dila diha sa bersikulo 5 nagpasabut sa mga pulong nga atong gipanulti.
Ang bokado (Santiago 3:3) usa ka gamayng puthaw nga ibutang sa ba-ba sa kabayo. Ang bokado itapot ngadto sa renda, nga gamiton sa nagsakay aron makakontrolar sa kabayo. Ang bansalan [helm] (Santiago 3:4) nag-refer sa usa ka manubela o timon sa barko ug gamiton sa pagpaliko sa barko.
Sumala ni Santiago, unsa ang pagkaparehas sa bokado sa kabayo ug sa bansalan sa usa ka barko?
Sa unsang paagi ang pagkumpara ni Santiago niining duha ka butang ngadto sa dila, o sa mga pulong nga atong ipanulti, makatabang nga atong masabtan ang gahum sa mga pulong?
Usa ka kamatuoran nga atong makat-unan gikan niini nga mga bersikulo mao nga ang pagkat-on sa pagkontrolar sa atong ipanulti dunay dakong epekto sa atong kinabuhi.
Sa unsang paagi ang butang nga ingon og gamay kaayo sama sa pagkat-on sa pagkontrolar sa atong ipanulti dunay dakong epekto sa atong kinabuhi?
Basaha ang katapusang sentence sa Santiago 3:5 ug usab sa Santiago 3:6, nga mangita kon unsa pay gikumpara ni Santiago sa atong mga pinulongan. Ang pulong nga lasang diha sa bersikulo 5 nagpasabut og kakahoyan.
Hunahunaa kon sa unsang paagi ang kinabuhi “nagaduslit sa ligid sa kinaiyahan” (Santiago 3:6), o mabutang sa risgo, gumikan sa dili maalamon natong paggamit sa mga pulong. Sa unsang paagi ang paghimo og ginagmayng kausaban sa atong pagpanulti makaapekto sa atong kinabuhi sa positibo nga pamaagi? Sa unsang paagi nga ang ingon niana nga mga kausaban makaapekto sa kinabuhi sa uban?
Sigun sa narekord sa Santiago 3:8, mipasidaan si Santiago nga ang dila nga dili maaghup, o dili maaghup nga sinultihan, sama sa hilo nga makamatay. Niining panahona sa digital nga komunikasyon ug social media, bantayi nga ang makamatay o dili maaghop nga mga pulong dali kaayong mokatap, moguba sa mga kinabuhi, ug mahimong mahinumduman kanunay sa digital nga kalibutan.
Basaha ang Santiago 3:7–12, nga mangita sa uban pang gikumpara ni Santiago sa atong mga pinulongan.
Gikan sa Santiago 3:9–10 atong makat-unan nga ang mga sumusunod sa Dios naningkamot nga mogamit sa ilang mga pulong sa matarung nga mga katuyoan, dili sa pagpakatap sa dautan.
Human sa pagkutlo sa Santiago 3:2–10, si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles namulong mahitungod sa angay natong gamiton nga sinultihan ug dili angayang gamiton:
“Tin-aw kaayo nga si Santiago wala magpasabut nga ang atong mga dila kanunay nga makasala, ni ang tanang butang nga atong masulti ‘puno sa makamatay nga hilo.’ Apan tin-aw kaayo niyang gipasabut nga bisag unsaon adunay mga butang nga atong masulti nga makadaot, gani makahilo—ug kana makapakurog nga sumpa para sa usa ka Santos sa Ulahing mga Adlaw! Ang tingog nga mihatag og matinud-anon nga pagpamatuod, militok og mainiton nga mga pag-ampo, ug miawit sa mga himno sa Zion mahimo nga mao ra nga tingoga nga mangasaba ug manaway, mopakaulaw ug makapaubos ug makapasakit ug makadaut sa espiritu sa kaugalingon ug sa uban nga ingon niini. …
“Busa, mga kaigsoonan, niining taas nga malungtarong paninguha nga mahisama sa atong Manluluwas, mahimo kamo nga maninguha nga mahimong ‘hingpit’ nga mga lalaki ug babaye [tan-awa sa Santiago 3:2] bisan sa ingon lang nga paagi—nga dili mopahiubos pinaagi sa pulong, o sa labing maayo, sa pagpamulong sa bag-o nga pinulongan, sa mga anghel. Ang atong mga pulong, sama sa atong mga binuhatan, kinahanglang pun-an og hingpit nga pagtuo ug paglaum ug hingpit nga gugma nga putli, ang tulo ka dagkong baruganan sa Kristyano gikinahanglan kaayo sa kalibutan karon. Pinaagi sa maong mga pulong, nga gipamulong ubos a paggiya sa Espiritu, ang mga luha mangauga, mga kasingkasing mangaayo, mga kinabuhi may pag-uswag, paglaum mahibalik, ang kamasaligon mopatigbabaw” (“Ang Pinulongan sa mga Anghel,” Ensign o Liahona, Mayo 2007, 16, 18).
Hunahunaa ang pipila ka butang nga imong mahimo aron madugangan ang “pagkahingpit” (Santiago 3:2) sa pagpili kon unsay imong isulti.
“Kon unsa kamo manulti mopakita kon kinsa kamo isip anak nga lalaki o anak nga babaye sa Dios. Ang limpyo ug intelehente nga pinulongan maoy ebidensya sa usa ka maalamon ug maayo nga hunahuna. Ang maayo nga pinulongan nga makapadasig, makapaawhag, ug makatabang sa uban nagdapit sa Espiritu nga makig-uban kaninyo” (Alang sa Kalig-on sa Kabatan-onan [booklet, 2011], 20).
-
-
Kanus-a ka mibati nga nabayaw o nadasig pinaagi sa mga pulong sa ubang tawo?
-
Sa unsang paagi nga ikaw napanalangingan dihang naningkamot ka nga makabayaw o makadasig sa uban pinaagi sa imong mga pulong?
-
Sa lain nga papel, isulat ang usa ka tumong kon unsay imong buhaton aron mas makontrolar nimo ang imong ipanulti ug magamit ang imong pinulongan para sa matarung nga mga katuyoan. Siguroa nga imong mabuhat unsay imong gisulat.
Sigun sa narekord sa Santiago 3:13–18, gikumpara ni Santiago ang kaalam sa kalibutan ngadto sa kaalam nga “gikan sa kahitas-an” (bersikulo 17), o kaalam nga gikan sa Dios. Ang kaalam sa kalibutan mosangput sa “kasina” (bersikulo 16); “dinalo nga tinguha” (bersikulo 14), o panagbingkil; ug “kagubot” (bersikulo 16), samtang ang kaalam nga gikan sa Dios mao ang “putli” ug “puno sa kalooy” (bersikulo 17).
-
Akong natun-an ang Santiago 2–3 ug nahuman kini nga leksyon sa (petsa).
Dugang nga mga pangutana, mga hunahuna, ug mga panabut nga gusto nakong ipakigbahin sa akong magtutudlo: