Unit 2: Day 1
Mateo 1–2
Pasiuna
Gihatag ni Mateo ang genealogy ni Jesukristo, ug usa ka anghel mipahayag sa balaan nga kagikanan ni Jose. Maalamong mga Tawo gikan sa Silangan mibiyahe sa pagpangita ug pagsimba sa gamay nga bata. Si Jose gisultihan pinaagi sa usa ka damgo sa pagdala sa iyang pamilya ngadto sa Ehipto tungod kay si Herodes buot mopatay ni Jesus.
Mateo 1:1–17
Si Mateo naghatag sa genealogy ni Jesus
Pagtan-aw og litrato sa imong mga ginikanan, og tan-awa kon ikaw makaila ba og bisan unsa nga pisikal ug ubang mga panagway nga imong napanunod gikan kanila. Sa mga linya sa ubos, ilista ang pipila niini nga mga panagway (sama sa kolor sa mata, kolor sa buhok, gitas-on, personalidad, o pangutok):
Samtang ikaw magtuon sa Mateo 1–2, pangitaa ang mga kamatuoran mahitungod sa mga ginikanan sa Manluluwas—ang Langitnong Amahan ug si Maria—ug ang mga panagway nga Iyang napanunod gikan kanila.
Ang Mateo 1:1–17 naglista sa mga kagikanan sa Manluluwas. Ang bersikulo 1 naghisgot nga si Jesukristo usa ka kaliwat ni David (kinsa mipatay ni Goliath ug sa kadugayan nahimong hari sa Israel ) ug ni Abraham (kinsa nailhan isip ang amahan sa katawhan sa pakigsaad sa Dios).
Haring David Abraham
“Mga panagna sa Daang Tugon mipahayag nga ang Mesiyas usa ka kaliwat ni David (tan-awa sa 2 Samuel 7:12–13; Isaias 9:6–7; Jeremias 23:5–6) ug nga usa ka kaliwat ni Abraham mopanalangin sa ‘tanan nga mga nasud sa yuta’ (Genesis 22:18; tan-awa usab sa Abraham 2:11)” (New Testament Student Manual [Manwal sa Church Educational System, 2014], 12). Si Mateo tino nga misulat ngadto sa mga tawo nga Hudeo ug gustong mahibaloan nila nga gituman ni Jesus ang mga panagna sa Daang Tugon kalabut sa Mesiyas. Ang genealogy nga gihatag diha sa Mateo 1:1–17 nagpakita nga si Jesus mao ang gisaad nga Mesiyas ug ang may katungod nga manununod sa trono ni David. Samtang imong tun-an ang basahon ni Mateo, pangita og lain nga mga ehemplo kon giunsa ni Jesukristo pagtuman ang mga panagna sa Daang Tugon kalabut sa Mesiyas.
Basaha ang Mateo 1:16, nga mangita og ulohan nga gihatag ngadto ni Jesus.
Ang pulong nga Kristo mao ang Gresyanhon nga hubad sa Aramaic nga pulong Mesiyas, nga nagpasabut og “ang dinihogan.” Didto sa premortal nga kinabuhi, si Jesukristo gidihogan sa Langitnong Amahan nga mahimong atong “Propeta, Pari, Hari, ug Tigluwas” (Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Usa nga Dinihogan,” “Mesiyas,” scriptures.lds.org).
Mateo 1:18–25
Usa ka anghel nagpadayag sa balaang kagikanan ni Jose
Sa Mateo 1:16, diha sa katapusan sa iyang genealogy ni Jesus, naghisgot si Mateo nga si Maria mao ang asawa ni Jose. Ang Mateo 1:18–25 nagsaysay sa mga hitabo nga nidangat ngadto sa ilang kaminyoon ug sa pagkatawo ni Jesus.
Ingon nga narekord diha sa Mateo 1:18, gipasabut ni Mateo nga si Jose ug si Maria minyoonon. Kini nagpasabut nga sila sinayuran ug legal nga may tulubagon sa usag usa apan wala pa magpuyo isip bana ug asawa. Hinoon, sa wala pa ang kasal, nahibaloan ni Jose nga si Maria mabdos.
Basaha ang Mateo 1:19, nga mangita sa unsay buot nga buhaton ni Jose.
“Pagpakigbulag kaniya sa hilum” nagpasabut nga si Jose nagplano sa pagsulbad sa pagmabdos ni Maria nga dili siya mapugos nga mapakaulawan sa publiko.
Unsa ang gitudlo niini nga bersikulo kanato mahitungod sa kinaiya ni Jose ug sa iyang gugma alang kang Maria?
Basaha ang Mateo 1:20, nga mangita sa unsay nahitabo samtang si Jose naghunahuna sa pagtapos sa iyang pagkasinayuran (pormal nga saad sa pakigminyo) ngadto ni Maria.
Ngano nga gisultihan sa anghel si Jose nga dili mahadlok sa pagpadayon sa iyang kaminyoon ngadto ni Maria?
Si Elder Bruce R. McConkie sa Kurom sa Napulog Duha ka mga Apostoles misulat sa mosunod mahitungod ni Jose nga nakadawat sa iyang kaugalingon nga saksi sa kamatuoran:
“Si Jose namalandong ug nag-ampo. Si Maria ba nagsabak pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo o sa uban nga paagi? Kabahin sa tinuod nga amahan sa wala pa matawo nga bata, si Maria nahibalo; si Elisabet nahibalo; si Zacarias nahibalo. Naangkon nilang tanan ang ilang mga pagpamatuod pinaagi sa pagpadayag, ug karon si Jose kinahanglan gayud nga makakat-on alang sa iyang kaugalingon sa samang paagi. …
“Mahimong atong hunahunaon nga gisultihan ni Maria si Jose sa iyang kahimtang; nga siya dayon miadto ni Elisabet; nga si Jose nakigbisog sa iyang problema sulod sa hapit tulo ka bulan, ingon nga gisulayan sa hingpit; nga si Gabriel mikumpirma sa kamatuoran; nga mipadala si Jose og pulong ngadto ni Maria sa iyang pagkakabig; nga siya mibalik pag-usab nga nagdali ug nalipay; nga diha-diha dayon ang ikaduhang bahin sa seremonyas sa kaminyoon gipahigayon”.(The Mortal Messiah: From Bethlehem to Calvary, 4 vols. [1979–81], 1:332–33).
Aron masabtan ang kahulugan sa mga pulong “gisamkon … sa Espiritu Santo” (Mateo 1:20), basaha ang mosunod nga pahayag ni Elder McConkie: “Sa samang paagi nga si Jesus tinuod nga Anak ni Maria, siya usab mao ang personal og tinuod nga anak sa Dios ang Amahan sa Kahangturan. … Ang pahayag ni Mateo, ‘siya hingkaplagan nga nagsamkon pinaagi sa Espiritu Santo,’ sa husto nga pagkahubad kinahanglan mag-ingon, ‘siya nagsabak pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo.’ (Mat. 1:18.) Ang istorya ni Lucas (Lucas 1:35) tukma nga nagrekord kon unsa ang nahitabo. Sa hingpit gihulagway ni Alma ang pagpanamkon ug pagkatawo sa atong Ginoo pinaagi sa pagpanagna: Si Kristo ‘matawo kang Maria, … siya ingon nga usa ka birhen, usa ka bililhon ug pinili nga tawo, kinsa gilandongan ug gipanamkon pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo, ug manganak og usa ka bata nga lalaki, oo, gani ang Anak sa Dios.’ (Alma 7:10.) Namulong si Nephi og susama sa dihang siya miingon nga sa panahon sa iyang pagpanamkon, si Maria ‘gibayaw sa Espiritu,’ ang resulta nga ang bata nga natawo diha kaniya mao ‘ang Kordero sa Dios, oo, gani, ang Anak sa Amahan sa Kahangturan.’ (1 Ne. 11:19–21.)” Doctrinal New Testament Commentary, 3 vols. [1965–73], 1:82–83).
Kini nga mga pagtulun-an nagmatuod sa mosunod nga doktrina: Si Jesukristo mao ang balaang Anak sa Langitnong Amahan ug ni Maria. Ikonsiderar ang pagsulat niini nga doktrina tupad sa Mateo 1:18–25 diha sa margin sa imong mga kasulatan.
Hinumdumi ang litrato sa imong mga ginikanan nga imong gitan-aw ug ang lista sa mga panagway nga imong gisulat nga imong napanunod gikan kanila. Dayon basaha ang mosunod nga pahayag ni Elder James E. Talmage sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, nga mangita kon nganong importante ang pagsabut nga si Jesus mao ang balaang Anak sa Langitnong Amahan ug ni Maria: “Kanang Bata nga matawo ni Maria mao ang bugtong anak ni Elohim, ang Amahan sa Kahangturan. … Sa Iyang kinaiyahan mag-uban ang mga gahum sa Pagka-diosnon uban sa kapasidad ug mga posibilidad sa pagkamortal. … Ang Batang Jesus mopanunod sa pisikal, mental, ug espiritwal nga mga panagway, mga hilig, ug mga gahum nga naghulagway sa Iyang mga ginikanan—ang usa imortal ug nahimaya—ang Dios, ang usa tawo—babaye” (Jesus the Christ, 3rd ed. [1916], 81).
Unsa ang napanunod ni Kristo gikan sa Iyang Amahan? Unsa ang Iyang napanunod gikan sa Iyang inahan?
Tungod kay si Jesus Anak sa usa ka imortal nga Amahan ug usa ka mortal nga inahan, Siya adunay kapasidad nga mabuhi sa kahangturan kon Siya mopili, ingon man usab nga mahimong mamatay. Kining balaan nga kinaiyahan nakapasarang Kaniya sa talagsaong paagi nga makahimo sa pag-antos alang sa atong mga sala, mamatay diha sa krus, ug mabanhaw (tan-awa sa Alma 34:9–10).
-
Hunahunaa nga ikaw adunay oportunidad sa pagtabang og usa ka higala nga dili-Kristyano ang kaagi nga makasabut kinsa si Jesus. Unsaon nimo sa pagpasabut sa balaang kinaiya ni Jesukristo ngadto niini nga higala? I-rekord ang imong tubag diha sa imong scripture study journal.
Mateo 2:1–12
Ang Maalamon nga mga Tawo gitultulan ngadto ni Jesus
Kinsa ang nagdala og mga gasa ngadto sa Manluluwas human Siya matawo?
Ang Ebanghelyo ni Mateo mao lamang ang Ebanghelyo nga naglakip sa istorya sa Maalamong mga Tawo. Isulat ang imong tubag sa mosunod nga mga pangutana mahitungod sa Maalamong mga Tawo diha sa luna dapit sa tuo sa pangutana.
|
Unsa ang imong nahibaloan mahitungod sa Maalamong mga Tawo? | |
|---|---|
|
Giunsa pagkahibalo sa Maalamong mga Tawo nga natawo ang Mesiyas? | |
|
Nganong gusto sa Maalamong mga Tawo nga pangitaon ang Mesiyas? | |
|
Giunsa sa halangdon nga mga pari [sacerdote] ug sa mga escriba pagkahibalo hain matawo ang Mesiyas? | |
|
Unsa ang gusto ni Herodes nga buhaton sa Maalamong mga Tawo human nila makaplagan ang Mesiyas? | |
|
Unsa hinoon ang gibuhat sa Maalamong mga Tawo? | |
Karon basaha ang Mateo 2:1–12, nga mangita sa mga tubag niini nga mga pangutana. Tarunga o ihaum ang imong mga tubag ingon nga gikinahanglan.
Aduna ka bay nakat-unan nga bag-o mahitungod sa Maalamong mga Tawo? Kon aduna, pagdrowing og bitoon sunod sa mga pangutana diin ikaw may nakat-unan nga bag-o.
“Kinsa kini nga mga tawo kita wala sultihi, apan kini klaro nga sila dili ordinaryo nga mga tawo. Nga sila hinatagan og pribilehiyo sa pagpangita sa Anak sa Dios ug hatagan Siya og mga gasa, ug tungod kay sila mga sensitibo ug may kahibalo sa espirituhanong paagi, nagsugyot nga sila sa tinuod mga propeta nga may balaang sugo” (Bible Dictionary, “Wise Men of the East”).
Ang Maalamong mga tawo “giniyahan sa Espiritu, sa pagtan-aw sa Anak sa Dios ug … mibalik sa ilang mga katawhan aron sa pagpamatuod sa ilang pagsaksi nga ang Haring Immanuel tinud-anay nga natawo na gayud” (Bible Dictionary, “Magi”).
Ang katawhan sa kasagaran naghunahuna nga ang Maalamong mga Tawo miduaw sa Manluluwas sa gabii sa Iyang pagkatawo, uban sa mga magbalantay sa karnero. Hinoon, ang Mateo 2:11 nagsugyot nga kini dugay-dugay pa nga panahon, tali sa usa ug duha ka tuig (ang Maalamong mga Tawo nakakaplag ni Jesus sa usa ka balay, dili sa usa ka pasungan, ug Siya usa ka “batang lalaki,” dili bag-ong natawo nga bata). Usab tan-awa nga ang rason ni Herodes sa pagpareport sa Maalamong mga Tawo ngadto kaniya human nila makaplagi ang Mesiyas mao nga aron siya makapatay Niya (tan-awa sa Mateo 2:13).
Giunsa sa Maalamong mga Tawo pagkahibalo kon asa pangitaon ang Mesiyas?
Ang ehemplo sa Maalamong mga Tawo nagtabang kanato sa pagsabut sa mosunod nga baruganan: Kon kita sinsero ug makugihon nga mangita sa Manluluwas, kita pagagiyahan ngadto Kaniya.
-
Sa diha nga nakaplagan sa Maalamong mga Tawo ang Manluluwas, ilang gihatag ang ilang mga gasa ngadto Kaniya. Ang usa nga katuyoan alang niini mao ang pagsimba ug pag-ampo Kaniya. Unsa ang atong makat-unan gikan sa ehemplo sa Maalamong mga Tawo kabahin sa paghatag og mga gasa ngadto ni Jesus?
Aron sa pagsabut kon unsaon nato paghalad og makahuluganong mga gasa ngadto sa Manluluwas, basaha ang mosunod nga pamahayag ni Elder D. Todd Christofferson sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:
“Sa karaang mga panahon kon ang mga tawo buot nga mosimba sa Ginoo ug mangayo sa Iyang mga panalangin, sa kasagaran magdala sila og gasa. …
“Aduna bay usa ka butang diha kanimo o sa imong kinabuhi nga dili limpyo o dili takus? Kon imo kining mawagtang, kana usa ka gasa ngadto sa Manluluwas. Aduna bay usa ka maayong naandan nga kinaiya o kalidad nga kulang sa imong kinabuhi? Kon ikaw mosagop niini ug mohimo niini nga kabahin sa imong gawi, ikaw naghatag og usa ka gasa ngadto sa Ginoo. Usahay kini malisud nga buhaton, apan ang imo bang mga gasa sa paghinulsol ug pagkamasulundon takus nga mga gasa kon kini walay bili kanimo? Ayaw kahadloki ang paninguha nga gikinahanglan. Ug hinumdumi, dili kinahanglan nga buhaton mo kining mag-inusara. Motabang kanimo si Jesukristo sa paghimo sa imong kaugalingon nga usa ka takus nga gasa” (“When Thou Art Converted,” Ensign, Mayo 2004, 12).
-
Nagkomentaryo sa unang mga katuigan sa mortal nga kinabuhi ni Jesukristo, si Elder Bruce R. McConkie mihatag sa mosunod nga pagpasabut:
“Bisan og ang kronolohiya nga pagkahan-ay sa mga panaw ug kadiyut nga mga pagpuyo sa atong Ginoo sa unang mga katuigan dili kaayo tataw, ang mosunod ingon og may igong kasigurohan:
“(1) Sa panahon sa ilang pagkasinayuran ug kaminyoon, si Jose ug si Maria mipuyo sa Nazaret sa silangang bahin sa probinsya sa Galilea. (Lucas 1:26–35; 1 Ne. 11:13.)
“(2) Giniyahan sa pag-alima sa Dios, mipanaw sila ngadto sa Betlehem, sa siyudad ni David, diin natawo si Jesus diha sa usa ka pasungan. (Lucas 2:1–7.)
“(3) Sa ikawalo nga adlaw, samtang ang magtiayon didto pa sa Betlehem, si Jesus gisirkunsidar. (Lucas 2:21.)
“(4) Sunod sa mga adlaw sa pagpaputli ni Maria, usa ka kwarenta ka adlaw nga gidugayon (Lev. 12), ang balaang pamilya mipanaw ngadto sa Jerusalem diin gipresentar si Jesus didto sa templo, uban ni Simeon ug Ana nga nagpamatuod sa iyang balaang Pagkaanak. (Lucas 2:22–38.)
“(5) Busa, ingon nga ‘nahimo na nila ang tanan sumala sa kasugoan sa Ginoo,’ sila dayon miadto sa Nazaret. (Lucas 2:39.) Klaro nga ang maalamong mga tawo wala pa moabut sa pagsimba sa ilang Hari, tungod kay sunod sa ilang pagduaw miabut ang paglakaw ngadto sa Ehipto. Nga sila wala makaadto sa Ehipto ug makabalik ngadto sa Betlehem sulod sa kwarenta ka adlaw tataw (a) tungod kay sila diha sa Ehipto sa panahon sa pagkamatay ni Herodes nga wala mahitabo hangtud sa mga duha ka tuig human sa pagkatawo, ug (b) tungod kay sila mibalik gikan sa Ehipto ngadto sa Nazaret, dili sa Betlehem.
“(6) Sunod, tungod sa wala mahibaloi ug wala marekord nga rason, si Jose ug si Maria ug ang bata mibalik ngadto sa Betlehem, nakakuha ug balay didto, ug nahimong kabahin sa kinabuhi sa komunidad sa dihang miabut ang maalamong mga tawo. (Mat. 2:1–12.)
“(7) Pinahimangnoan sa Dios, ang balaang pamilya mikagiw ngadto sa Ehipto aron mamuyo sa wala mahibaloi nga gidugayon, tingali sulod sa pipila ka mga semana o mga bulan. (Mat. 2:13–15.)
“(8) Human sa kamatayon ni Herodes mibalik sila nga may klarong katuyoan sa pagpuyo og balik sa Batlehem, diin sila siguradong adunay maayong lugar nga kapuy-an. Apan nahadlok ni Arquelao, anak nga lalaki ni Herodes, mibiya sila sa probinsya sa Juda alang sa mas dako nga seguridad sa mga taga Galilea. Busa ang ilang pagbalik ug pagpuyo sa Nazaret. (Mat. 2:19–23.)
“(9) Sukad niana hangtud ang iyang pormal nga pangalagad misugod, sulod tingali sa baynte siyete o baynte otso ka tuig, ang atong Ginoo mipadayon sa pagpuyo sa Nazaret. (Lucas 2:51–52; I. V. Mat. 3:22–26.)” Doctrinal New Testament Commentary, 1:108–9).
Mateo 2:13–23
Si Jose, Maria ug Jesus mikagiw ngadto sa Ehipto
Ingon nga narekord sa Mateo 2:13–23, nasuko si Herodes human ang Maalamong mga Tawo “namauli … padulong sa ilang kaugalingong yuta” (Mateo 2:12) nga wala magsulti kaniya kon hain ang Mesiyas. Naglaum nga mapatay ang Mesiyas, misugo siya nga patyon ang tanang mga bata nga duha ka tuig ang panuigon ug mas bata pa diha sa Betlehem ug sa naglibut nga dapit.
Basaha ang Mateo 2:13–14, nga mangita kon giunsa ni Jose pagkahibalo unsay buhaton aron ang iyang pamilya luwas.
Diin dad-a ni Jose si Maria ug si Jesus?
Si Jose, Maria, ug si Jesus nagpabilin sa Ehipto hangtud sa pagkamatay si Herodes. Ingon nga narekord sa Mateo 2:19–23, gitudloan sa Dios si Jose pinaagi sa mga damgo sa pagdala og balik sa iyang pamilya ngadto sa Juda, ug sila namuyo sa siyudad sa Nazaret.
Giunsa sa pagkasensitibo ni Jose sa espiritwal nga mga butang sa pagpanalangin sa mga kinabuhi sa uban?
Kompletuha ang mosunod nga mga pulong aron makahimo og baruganan nga atong makat-unan gikan ni Jose: Kon kita sensitibo sa Espiritu, niana .
-
Ingon nga diyutay ra kaayo ang narekord mahitungod sa pagkabata ug kabatan-onan ni Jesus, ang Joseph Smith Translation nagdugang og tulo ka bersikulo nga mosunod sa Mateo 2:23 diha sa King James Version sa Biblia. Kini nga mga bersikulo naghatag og pipila ka mga detalye niini nga panahon sa kinabuhi sa Manluluwas. Samtang imong basahon ang mosunod nga pagdugang gikan sa Hubad ni Joseph Smith, hunahunaa unsa ka mapainubsanon si Jesus isip usa ka batan-ong lalaki:
“Ug nahinabo nga si Jesus nagtubo uban sa iyang mga kaigsoonan, ug nag-anam ka lig-on, ug naghulat diha sa Ginoo alang sa higayon sa iyang pagpangalagad nga moabut.
“Ug siya mialagad ubos sa iyang amahan, ug siya wala magsulti sama sa uban nga mga tawo, ni siya matudloan; kay siya wala magkinahanglan nga adunay tawo nga magtudlo kaniya.
“Ug human sa daghang mga tuig, ang takna sa iyang pagpangalagad nagkaduol” (Hubad ni Joseph Smith, Mateo 3:24–26 [Giya ngadto sa mga Kasulatan]).
-
Akong natun-an ang Mat.1–2 ug nakompleto kini nga leksyon sa (petsa).
Dugang nga mga pangutana, mga hunahuna, ug mga panabut nga akong gusto nga ipakigbahin sa akong magtutudlo: