Mau ’ā’amu o te pāpa’ira’a mo’a
Pene 61: Te Mau Faehau Momoni: Tiunu 1846–Tiurai 1847


“Pene 61: Te Mau Faehau Momoni: Tiunu 1846–Tiurai 1847,” Te Mau Aamu no Roto Mai i te Parau Haapiiraa e te Mau Parau Fafau (2002), 218–22

“Pene 61,” Te Mau Aamu no Roto Mai i te Parau Haapiiraa e te Mau Parau Fafau, 218–22

Pene 61

Te Mau Faehau Momoni

(Tiunu 1846–Tiurai 1847)

Hōho’a
Captain James Allen

Tei Council Bluffs te mau Feia Mo‘a. Ua haere maira te hoê raatira no te faehau o te Hau Marite e farerei ia Birigama Ioune. To’na i‘oa o Captain Allen.

Hōho’a
Brigham Young speaking to James Allen

Ua parau mai o Captain Allen ua hinaaro te peresideni no te Hau Marite e 500 taata no te haere i te faehau. Ua parau atura o Birigama Ioune e rave te mau Feia Mo‘a i te ohipa o ta te peresideni e hinaaro.

Hōho’a
Captain Allen meeting the Saints

Ua paraparau atu te Captain Allen i te mau tane e ua amui atu e 500 o ratou no te haere i te faehau. Ua piihia ratou te nuu faehau Momoni. I te tahi mau taime ua piihia te mau melo no te Ekalesia e Momoni no te mea te tiaturi nei ratou i te Buka a Moromona.

Hōho’a
Brigham Young speaking to Mormon Battalion

Ua parau atu o Birigama Ioune i te mau tane ia riro ei mau faehau maitai roa i roto i te aua faehau. E mea tia ia ratou ia afai atu i te Buka a Moromona e te Bibilia. E mea tia ia ratou ia riro ei feia mâ, e te hi‘oraa maitai, e te peu maitai. E mea tia atoa ia ratou ia haapae i te mau parau ino e te pere moni. Ua parau atu o Birigama Ioune i te mau tane ia haapao i te mau faaueraa a te Atua. E eita ia ratou e taparahi atu i te hoê taata.

Hōho’a
Mormon Battalion leaving their families

Ua haere atu te pŭpŭ faehau Momoni na muri iho ia Captain Allen. Ua oto te mau Feia Mo‘a i to ratou haereraa atu. Ua hinaarohia hoi te mau tane no te tauturu i te mau Feia Mo‘a no te haere atu i te Tooa o te Râ. Aita ratou i hinaaro i te mau tane ia haere ê atu no te aro i roto i te tama‘i. Tera râ, ua ite ratou e e aufauhia te mau faehau. E riro ia teie moni ei tautururaa i te mau Feia Mo‘a.

Hōho’a
some families going with battalion

Ua tere atu te mau pŭpŭ Faehau Momoni i te pae apatoa. Ua tere atu te tahi o te mau utuafare o te faehau na muri i teie mau pŭpŭ faehau Momoni. E mea fifi roa hoi no teie mau taata teie tere. E mea na raro noa hoi ratou i te haereraa.

Hōho’a
battalion suffering harsh conditions

E mea ino roa hoi te mau purumu. I te tahi mau taime ua mure te mau pereoo tura‘i i roto i te one. Aita hoi ta ratou e pape no te inu. Aita atoa hoi e tumu raau to reira no te mau taata no te faafaaea i raro a‘e i te mărŭmărŭ. Ua ma‘ihia te tahi mau taata. E o te mau taata ma‘i ana‘e hoi te tia ia haere na nia i te mau pereoo tura‘i.

Hōho’a
some soldiers going to Colorado

No reira ua opua ihora o Captain Allen ia vaiiho i te mau faehau ma‘i e te mau vahine e te mau tamarii i Colorado. Ua faaea ratou i reira i te hoê oire o tei parauhia o Pueblo. Ua aufauhia te mau faehau no te faaôraa i roto i te faehau. Ua hapono hoi te tahi o teie mau faehau ma‘i i ta ratou moni i to ratou ra utuafare i Council Bluffs. Ua hapono atoa atu ratou i te moni na te mau taata veve i Navu e na te mau misionare.

Hōho’a
soldiers digging for water

Ua tamau noa te mau faehau Momoni i roto i te faehau i te haere noa i te vahi i faataahia. I te tahi mau taime aita ratou i taa e te haere ra ratou i hea. Ia hinaaro ana‘e ratou i te pape e mea tia ia ia ratou ia ŏ atu i raro i te one no te imi i te pape. Eita te pape i te mea maitai roa. Aita atoa hoi i rava‘i ta ratou maa. Aita hoi e vahie no te tutu‘i i te auahi, e no reira ua rave noa ratou i te aihere no te faaama i te auahi.

Hōho’a
soldier trading with Native Americans

Ua farerei te mau faehau i te mau taata Inidia e te tahi atu mau taata e maa ta ratou. Aita hoi ta te mau faehau e moni no te hoo mai i te maa. Ua horoa atu ratou i te tahi o to ratou mau ahu no te mau taata Inidia. Ua horoa mai te mau Inidia i te tahi mau maa na te mau faehau.

Hōho’a
battalion pulling wagons with ropes

Ua haere atu te mau pŭpŭ Faehau Momoni i te tooa o te râ. E ua tae atu ratou i pihai iho i te tahi mau mou‘a teitei roa. E ua tia roa i te mau tane ia taamu i ta ratou mau pereoo tura‘i no te huti atu i nia. E ia tae ana‘e i nia, i reira ïa ratou e faahee-noa-atu ai i raro i te tahi pae mai o te mou‘a.

Hōho’a
wild bulls attacking soldiers

I te hoê mahana ua ite atu te mau faehau i te mau puaatoro oni. Ua a‘ua‘u mai te mau puaatoro oni i te mau faehau. Ua tiahi atu ratou i teie mau puaatoro. I te pae hopea ua horo atu teie mau puaatoro. Ua pepe te hoê o to ratou mau faehau. Aita i tia ia‘na ia haere no te hoê taime maoro.

Hōho’a
battalion reaching Pacific Ocean

I te pae hopea ua tae atu te pŭpŭ Faehau Momoni i te pae miti no te Moana Patitifa i te 29 no Tenuare 1847. Ua rohirohi roa te mau tane. Ua mahaehae roa hoi to ratou mau ahu. Ua oaoa roa râ ratou no te mea ua tae ratou i te vahi i faataahia.

Hōho’a
soldiers being paid money

Ua aufauhia te mau faehau no te faaôraa i roto i te faehau. Aita hoi ratou i titau-faahou-hia ia faaea i roto i te aua faehau. Ua tia ia ratou ia ho‘i atu i to ratou ra mau utuafare.

Hōho’a
soldier returning to his family

Ua faaea te tahi o te mau tane i Kalafonia. Ua ho‘i atu te pae rahi o te mau tane i te mau Mou‘a Ofa‘i i pihai iho i te tahi atu mau Feia Mo‘a o tei tae atu i reira na te fenua Council Bluffs mai.

Nene’i