Laipelí
Te u tauhi fēfē nai ʻeku fuakava ke u manatu maʻu ai pē ki he Fakamoʻuí?


Te u tauhi fēfē nai ʻekufuakava ke u manatu maʻu ai pē ki he Fakamoʻuí?

‘Oku tau palōmesi ‘i heʻetau maʻu ‘a e sākalamēnití ke tau manatu maʻu ai pē ki he Fakamoʻuí. ‘Oku ‘uhinga ia ki heʻetau sio maʻu pē ki Heʻene sīpingá mo e ngaahi akonakí ke ne tataki ‘a e ngaahi fili ‘oku tau faí. ‘Oku tau fakamuʻomuʻa Ia ‘i heʻetau moʻuí pea tau feinga ke ‘iloʻi Ia pea muimui ki Hono finangaló. ‘Oku tau sio kiate Ia ke ma‘u ha fakafiemālie mo ha ivi ‘i he taimi ‘oku tau fehangahangai ai mo e ngaahi ʻahiʻahí. Kuo ‘osi talaʻofa mai ‘e he Tamai Hēvaní, kapau te tau tauhi ‘a e fuakava ko ʻení, ʻe ʻiate kitautolu maʻu ai pē Hono Laumālié.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

ʻI hoʻo teuteú, ako ʻi he faʻa lotu ʻa e ngaahi potufolofola mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Ko e hā ha meʻa ‘okú ke ongoʻi ‘oku ueʻi koe ke vahevahe mo e toʻu tupú?

Sione 8:29 (Naʻe tā ‘e Sīsū Kalaisi ‘a e sīpinga ki hono manatuʻi mo e feinga maʻu pē ke Ne hangē ko ‘Ene Tamaí)

Sione 14:26; 3 Nīfai 11:32 (ʻOku lava ‘e he Laumālie Māʻoniʻoní ‘o tokoniʻi kitautolu ke tau manatuʻi ‘a e Fakamoʻuí)

‘Alamā 37:36–37 (‘Oku totonu ke tau fakataumuʻa ma‘u pē ki he ‘Eikí ‘a ‘etau ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi ngāué)

Hilamani 12:1–5 (ʻOku faʻa tuai maʻu pē ke manatuʻi ‘e he tangatá ‘a e ‘Eikí)

T&F 6:36 (Sio ki he ‘Eikí ‘i he fakakaukau kotoa pē)

T&F 20:77, 79 (Ko e ongo lotu tāpuakiʻi ‘o e sākalamēnití)

Gerrit W. Gong, “Manatu Maʻu Ai Pē Kiate Ia,” Ensign pe Liahona, Mē 2016, 108-10

Claudio R. M. Costa, “ʻOku Nau Manatu Maʻu Ai Pē Kiate Ia,” Ensign pe Liahona, Nov. 2015, 101–3

D. Todd Christofferson, “Ia Manatua Pea o Ia,” Ensign pe Liahona, Apr. 2011, 21–27

ʻAi ke fakafehokotaki

Lolotonga e ngaahi fuofua miniti ʻo e kalasi kotoa pē, tokoni ke ʻai ke fakafehokotaki ʻe he toʻu tupú ʻa e ngaahi meʻa ʻoku nau ako ʻi he ngaahi feituʻu kehekehé (hangē ko e ako fakatāutahá, seminelí, ngaahi kalasi kehe ʻa e Siasí, pe ngaahi meʻa ne hoko kiate kinautolu mo honau kaungāmeʻá). Ko e hā ha founga te ke lava ʻo tokoni ai ke nau mamata ki hono mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí ʻi he moʻui fakaʻahó? ʻE ala tokoni atu e ngaahi fakakaukau ʻi laló:

  • Fakaafeʻi ‘a e toʻu tupú ke nau fakamatala ki ha meʻa kuo nau toki aʻusia ‘a ia naʻe fakamanatuʻi mai ai kiate kinautolu ha meʻa ‘oku nau lolotonga ako ‘i heʻenau ngaahi kalasi ‘i he Siasí.

  • Faka‘aliʻali ha fakatātā ‘o e Fakamoʻuí ‘okú Ne fakahoko ‘a e sākalamēnití (vakai, Tohi Fakatātā ‘o e Ongoongoleleí,54). Kole ki he toʻu tupú ke nau lau ‘a e lotu tāpuakiʻi ‘o e sākalamēnití ‘i he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:77, 79, pea hiki ha lisi ‘i he palakipoé ‘o e ngaahi palōmesi ‘oku tau fai ‘i he taimi ‘oku tau maʻu ai ‘a e sākalamēnití. Ko e hā ha meʻa ‘oku fai ‘e he toʻu tupú ke nau manatu maʻu ai pē ki he Fakamoʻuí?

Ako fakataha

‘E lava ‘e he ngaahi ‘ekitivitī takitaha ‘i laló ‘o tokoniʻi ‘a e toʻu tupú ke nau ako ‘a e founga ke nau lavameʻa lahi ange ai ‘i heʻenau ngaahi feinga ke manatuʻi ‘a e Fakamoʻuí ‘i he meʻa kotoa pē ‘oku nau faí. Muimui ʻi he fakahinohino ʻa e Laumālié ʻo fili ha ʻekitivitī ʻe taha pe lahi ange ʻe ʻaonga taha ki hoʻo kalasí:

  • Kole ki he mēmipa takitaha ‘o e kalasí ke ne lau ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ‘oku fokotuʻu atu ‘i he fokotuʻutuʻu ko ʻení, pea vahevahe ha meʻa ‘okú ne akoʻi mai kiate ia ‘o kau ki he manatu maʻu pē ki he Fakamoʻuí. Ko e hā ‘oku mahuʻinga ai ke tau manatu maʻu ai pē kiate Iá? ‘Oku tākiekina fēfē ‘etau moʻui fakaʻahó ‘e heʻetau manatu kiate Iá (hangē ko ‘ení, ‘i he ngaahi fili ‘oku tau faí pe ko e ngaahi ʻahiʻahi ‘oku tau fehangahangai mo iá)? Fakaafeʻi ‘a e toʻu tupú ke nau vahevahe ha ngaahi meʻa kuo nau aʻusia ‘a ia naʻe tāpuekina ai kinautolu koeʻuhí he naʻa nau lolotonga feinga ke nau manatuʻi ‘a Sīsū Kalaisi.

  • Kole ki he toʻu tupú ke nau lau ‘a e Hilamani 12:1–5 pea nau fakamatala ki ha ngaahi ‘uhinga ‘oku faʻa faingofua ai ki he kakaí ke nau fakangaloʻi ‘a e ‘Eikí. ‘E founga fēfē haʻatau fakaʻehiʻehi mei he ‘ahiʻahi ke fakangaloʻi ‘a e ‘Eikí? Kole ki he toʻu tupú ke nau vahevahe ha ngaahi meʻa ‘oku nau fai ke fakapapauʻi ‘oku hoko ‘a e Fakamoʻuí ko ha konga ‘o ‘enau moʻui fakaʻahó.

  • Hiki ‘i he palakipoé “‘E founga fēfē haʻaku manatuʻi maʻu pē ‘a e Fakamoʻuí?” Vahe ki he mēmipa takitaha ʻi he kalasí ke ne lau ha vahe ʻe taha ʻo e lea ʻa D. Todd Christofferson “Ke Manatu Maʻu Ai Pē Kiate Ia” pe lea ʻa  Gerrit W. Gong “Manatu Maʻu Ai Pē Kiate Ia,” pea kumi ai ha ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi he palakipoé. Kole kiate kinautolu ke vahevahe ha ngaahi fakamatala mo e ngaahi talanoa mei he ongo lea ko ʻení, ʻokú ne akoʻi mai e ngaahi founga ke manatuʻi ai ʻa Sīsū Kalaisí. Ko e hā kuo nau ako ʻe tokoni kiate kinautolu ke tauhi lelei ange ai ʻenau fuakava ke “manatu maʻu ai pē kiate Ia”? 

  • Kole ki he toʻu tupú ke nau fakaʻaongaʻi ha ngaahi miniti siʻi ‘o fakakaukauloto ki ha ngaahi talanoa ‘oku kau ki he Fakamoʻuí ‘oku nau ‘ilo ki ai mei he folofolá. (Te ke lava pe ʻo fakaafeʻi kinautolu ke nau sio ki he fakatātā 30–61 ʻi he Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí pe ko e vakaiʻi  mei he kamataʻangá ʻa e lea ʻa ʻEletā Claudio R. M. Costa “ʻOku Nau Manatu Maʻu Ai Pē Kiate Ia” ke maʻu ai ha ngaahi fakakaukau.) Fakaafeʻi kinautolu ke nau fakakaukau ki ha founga ‘oku tokoniʻi ai kinautolu ‘e heʻenau manatuʻi ‘a e ngaahi talanoa ko ‘ení, ‘i heʻenau moʻui fakaʻahó, pea kole ange ke nau vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú. Tufa ki he toʻu tupú ha tatau ‘o e lea ‘a ‘Eletā Costa pea fakaafeʻi kinautolu ke nau lau ʻene lisi  ‘o e ngaahi founga te tau lava ai ‘o manatuʻi ʻa e Fakamoʻuí (vakai ki he lisi he fakaʻosinga ʻo e leá). Kole ange ke nau vahevahe ha meʻa pē ‘oku nau mahuʻingaʻia ai pea fakamatalaʻi e ‘uhinga ‘oku mahuʻinga ai kiate kinautolú. Fokotuʻu ange ke tauhi ‘e he toʻu tupú ‘enau tatau ‘o e  leá ke tokoniʻi kinautolu ke nau fakakaukau ki he Fakamoʻuí ‘i heʻenau maʻu ‘a e sākalamēniti ka hokó.

Kole ki he toʻu tupú ke nau vahevahe e meʻa naʻa nau ako he ʻaho ní. ‘Oku mahino nai kiate kinautolu ‘a e founga ke nau tauhi ai ‘enau fuakava ke nau manatu maʻu ai pē ki he Fakamoʻuí? Ko e hā ha ngaahi ongo pe ueʻi ʻoku nau maʻu? ʻOku toe ʻi ai mo haʻanau ngaahi fehuʻi kehe? ʻE ʻaonga nai ke toe fakamoleki ha taimi lahi ange ʻi he kaveingá ni?

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻEke ki he toʻu tupú pe ko e hā ha meʻa kuó ne ueʻi kinautolu ke nau fai, ko e tupu mei he meʻa ne nau ako he ʻaho ní. Poupouʻi kinautolu ke nau ngāueʻi ‘a e ngaahi ongo ko ʻení. Fekumi ki he Laumālié ʻi hoʻo fakakaukau ʻi he faʻa lotu ‘a e founga te ke lava ʻo toe vakaiʻi ai iá.

Paaki