Laipelí
Te u ikunaʻi fēfē ʻa e veiveiuá ʻaki e tuí?


Te u ikunaʻi fēfē ʻa e veiveiuá ʻaki e tuí?

Ko e taimi ʻe niʻihi ʻoku ʻi ai e ngaahi fehuʻi ʻa e kau memipá ʻo e Siasí fekauʻaki mo e ongoongoleleí.ʻOku angamaheni pē ke ʻeke ha ngaahi fehuʻi, pea ko e taimi ʻoku tau fekumi faivelenga ai ki he moʻoní, ʻoku tau fakamālohia ʻetau fakamoʻoní.Ka neongo ia, ko e taimi ʻoku tau kamata ai ke fehuʻia ʻi ha loto taʻe tuí, ʻoku toe faingataʻa ange ki he Laumālie ʻa e ʻEikí ke tataki kitautolu.ʻI heʻetau fekumi ki ha ngaahi talí, ʻoku totonu ke tau fili ke tui ki he ngaahi meʻa ʻoku tau ʻosi ʻilo fekauʻaki mo e ongoongoleleí, tukupā ke moʻui ʻaki ʻa e ngaahi fekaú, pea hokohoko atu hono ako fakaʻaho e folofolá mo lotu.ʻI heʻetau fai e ngaahi meʻá ni, ʻe tokoniʻi kitautolu ʻehe Tamai Hēvani ke fakamālohia ʻetau fakamoʻoní.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Ako ʻi he faʻa lotu ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻi laló. Ko e hā e ngaahi maʻuʻanga tokoni te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ke tokoni ke akoʻi ʻa e toʻutupú fekauʻaki mo hono fakamālohia ʻenau tuí mo fehangahangai mo e ngaahi fehuʻi faingataʻá. Ko e hā ha ngaahi meʻa ‘okú ke ongoʻi ke vahevahe?

Maʻake 5:35–36; 9:14–24; Sione 20:26–29; T&F 6:36 (ʻOua ʻe manavahē)

Hilamani 5:12. (Langa hoʻo fakavaʻé ʻia Sīsū Kalaisi.)

1 Nīfai 15:24 (Falala ki he folofolá)

Sione 7:17; Sēmisi 2:17–18, 22; 3 Nīfai 14:7–8; ʻEta 12:6, 12 (Ngāue ʻi he tuí)

2 Nīfai 2:11 (Fehangahangai ʻi he meʻa kotoa pē)

T&F 46:10–14 (ʻOku foaki ki ha niʻihi ke ʻilo, pea ki he niʻihi ke tui ki heʻenau ngaahi leá)

Quentin L. Cook, “Toʻa ʻi he Fakamoʻoni ʻo Sīsuú,”EnsignpeLiahona,Nōvema. 2016, 40 – 44

M. Russell Ballard, “Te Mau ‘Alú Kia Hai?EnsignpeLiahona,Nōvema. 2016, 90–92

Vern P. Stanfill, “Fili ʻa e Māmá,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2015, 55 – 57

L. Whitney Clayton, “Fili ke TuiEnsign pe Liahona, Mē 2015, 36-39

Jeffrey R. Holland, “ ʻEiki, ʻOku ou Tui,Ensign pe Liahona, Mē 2013, 93-95

Hivá: “Lotu ʻa ha Kiʻi Tamasiʻi,” Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 6.

ʻAi ke fehokotaki

Lolotonga e ngaahi fuofua miniti ʻo e kalasi kotoa pē, tokoniʻi ‘a e toʻu tupú ke nau fakatokangaʻi ‘a e fehokotaki ʻa e ngaahi meʻa naʻa nau ako ‘i he ngaahi tūkunga kehekehe (hangē ko e ako fakatāutahá, seminelí, ngaahi kalasi kehe ʻa e Siasí, pe ngaahi meʻa ne nau aʻusia mo honau kaungāmeʻá mo e kau mēmipa ʻo e fāmilí). Te ke tokoniʻi fēfē kinautolu ke nau sio ki he mahuʻinga ʻa e ongoongoleleí ʻi he moʻui fakaʻahó? ʻE ala tokoni atu e ngaahi fakakaukau ʻi laló:

  • Fakamatalaʻi ange ʻoku fie maʻu ke maʻu ʻe he mēmipa kotoa pē ʻo e Siasí, kau ai ʻa e talavou mo e finemui kotoa, haʻane fakamoʻoni ki he ongoongoleleí. Fakaafeʻi ʻa e toʻu tupú ke vahevahe ha ngaahi meʻa ne nau aʻusia naʻa nau akoʻi kinautolu ʻa hono mahuʻinga ʻo hono fakatupulaki ʻenau fakamoʻoní. Fakamatalaʻi ange ʻi heʻetau feinga ke fakatupulaki ʻa ʻetau fakamoʻoní, ʻoku tau hoko ʻo fakafalala fakalaumālie pē kiate kitautolu.

  • Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ange ki he toʻu tupú tā ofi ʻo ha meʻa ʻoku nau angamaheni mo ia (ʻo fuʻu ofi ʻo ʻikai ʻiloʻi e meʻa ko ia) pea kole ke nau mateʻi pe ko e hā ia. Pea fakaʻaliʻali ange kiate kinautolu ʻa e meʻa ko iá. ʻOku liliu fēfē ʻetau mahinó ʻi he taimi ʻoku tau maʻu ai e fakakaukau totonú. Kole ki he toʻu tupú ke fakakaukau pe ko e hā ʻoku akoʻi kiate kinautolu ʻe he fakatātā ko ʻení fekauʻaki mo e mahuʻinga ke maʻu ha fakakaukau ʻoku taʻengata. Vakai, Rafael E. Pino, “Ko e Tafaʻaki Taʻengata ʻo e Ongoongoleleí,Ensign pe Liahona, Mē 2015, 117 – 18. ʻI he fehangahangai ko ia ʻa e toʻu tupú mo e ngaahi fehuʻi faingataʻá, ʻe tokoni fēfē ke tau maʻu ha fakakaukau ʻoku taʻengatá?

Ako fakataha

ʻE lava ke tokoni e ngaahi ʻekitivitī takitaha ʻi laló ke ʻilo ʻe he toʻu tupú e founga ki he fekumi faivelenga ki he ngaahi tali ki heʻenau ngaahi fehuʻi faingataʻá. Muimui ki he ueʻi ʻa e Laumālié, ʻo fili ha ʻekitivitī ʻe taha pe lahi ange ʻe ʻaonga lelei taha ki hoʻo kalasí:

  • Kole ki ha mēmipa ʻo e kalasí ke haʻu mateuteu ke ne fakamatalaʻi e talanoa ʻi he Maʻake 9:14–27, pe lau ʻe he kalasí e foʻi talanoá. Vahevahe e kalasí ki ha kulupu ʻe tolu, pea ʻoange ki he kulupu takitaha ha taha ʻo e ngaahi meʻa ʻe tolu ne fakamatala ki ai ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani kau ki he talanoá ʻi heʻene lea ko e, “ ʻEiki, ʻOku ou Tui.” ʻE fakaʻaongaʻi fēfē ʻe he toʻu tupú e fakamatala ʻa ʻEletā Hōlaní ʻi he taimi ʻoku ʻi ai haʻanau fehuʻi faingataʻa pe veiveiua, pe ko ha taha ʻoku nau ʻilo, ʻo fekauʻaki mo e ongoongoleleí?

  • Vahevahe e kalasí ki ha ngaahi kulupu iiki pea ʻoange ki he kulupu takitaha ha tatau ʻo e lea ʻa ʻEletā L. Whitney Clayton “Fili Ke Tui” pe ha tatau ʻo e lea ʻa ʻEletā Vern P. Stanfill “Fili ʻa e Māmá.” ʻAi ke lau ʻe he kulupu takitaha ha konga ʻo e leá pea fakaʻilongaʻi e ngaahi konga ko ia ʻoku nau pehē ʻoku ʻaonga mo mahuʻingamālié.  Fakaafeʻi ʻa e toʻu tupú ke vahevahe e meʻa ne nau ako mei he Laumālie ʻi he taimi ne nau ako aí. Te nau lava fēfē ʻo fakafekauʻaki e talanoa ʻo Seila Kasilaá pe ko e fononga paiki ʻa ʻEletā Sitenifilí ki he founga ʻo hono ikunaʻi e veiveiuá pea laka atu ʻi he tuí? 

  • Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Boyd K. Packer “ʻOku maʻu ha fakamoʻoni ʻi hono fakahoko iá!” (“The Candle of the Lord,” Ensign, Jan. 1983, 54). Ko e ha ʻoku tokoni ai hono fai ʻetau fakamoʻoní ke fakamālohia kinautolú? Lau ʻa e Sione 7:17; ʻEta 12:6, 12; mo e Sēmisi 2:17–18, 22 pea aleaʻi e ngaahi meʻa ʻoku akoʻi ʻe he ngaahi potufolofolá ni fekauʻaki mo e ngāue ʻi he tuí. ʻOku anga fēfē ʻetau ngāue ʻi he tui ʻoku tau maʻú ʻo fakahaaʻi ki he Tamai Hēvaní ʻoku tau mateuteu ke maʻu ʻa e maama mo e moʻoni lahi angé?

Kole ki he toʻu tupú ke nau vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau ako he ʻaho ní. ‘Oku mahino nai kiate kinautolu ʻe lava ke nau fehangahangai faivelenga mo e ngaahi fehuʻi faingataʻa fekauʻaki mo e ongoongoleleí? ʻOku mahino lelei ange nai kiate kinautolu e founga hono tokoniʻi e niʻihi kehe ʻoku ʻi ai ʻenau ngaahi fehuʻi peheé? Kapau ʻokú ke hohaʻa ki ha kau mēmipa ʻo e kalasí, te ke lava ʻo fokotuʻu fakatāutaha ange ke nau talanoa ki heʻenau mātuʻa, ha taki ʻi he toʻu tupú, pe ko e pisopé fekauʻaki mo ʻenau ngaahi fehuʻí.

Fakaafeʻi ke ngāue

Mahalo te ke fie fakalotolahiʻi ʻa e toʻu tupú ke fai ha kiʻi tohi ʻofa ki ha mēmipa māmālohi pe ki ha taha ʻoku fefaʻuhi mo ha ngaahi fehuʻi.

Te ke toe lava foki ʻo poupouʻi kinautolu ke tukupā ke fakamālohia ʻenau fakamoʻoní ʻi he taimí ni ʻo fakafou ʻi hono lotu mo ako fakaʻaho ʻa e folofolá.

Paaki