Laipelí
Te u tokoni fēfē ke mahino ki he niʻihi kehé ʻa e tokāteline ʻo Kalaisí?


Te u tokoni fēfē ke mahino ki he niʻihi kehé ʻa e tokāteline ʻo Kalaisí?

Ko e “tokāteline ʻo Kalaisí” ʻa e pau ke maʻu ʻe he kakai ʻi he feituʻu kotoa pē ʻa e tui kia Sīsū Kalaisi, fakatomala mei heʻenau ngaahi angahalá, papitaiso, maʻu ʻa e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní, pea kātaki ki he ngataʻangá.Ko e tokāteline ʻo Kalaisí ʻa e founga pē taha ke fakamoʻui ʻi he puleʻanga ʻo e ʻOtuá.Ko e fakavaʻe ia ʻo e Siasí pea mo e tefitoʻi pōpoaki ʻo ʻenau kau faifekaú.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

ʻI hoʻo ako ʻa e tokāteline ʻo Kalaisí ʻi he 2 Nīfai 31 pea mo ha feituʻu kehe ʻi he folofolá, ko e hā e ngaahi fakakaukau pe ongo ʻoku haʻu kiate koé? Kuo tataki mo tāpuekina fēfē ʻe Heʻene tokāteliné ʻa hoʻo moʻuí?

Ko e hā e ʻuhinga ʻoku fie maʻu ai ke ako e toʻu tupú fekauʻaki mo e tokāteline ʻo Kalaisí? ʻE teuteuʻi fēfē kinautolu ʻe he mahino ko ʻení ke nau vahevahe ʻa e tefitoʻi pōpoaki ko ʻeni ʻo hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí mo e niʻihi niʻihi kehé?

ʻI hoʻo teuteú, ako ʻi he faʻa lotu e ngaahi potufolofola mo e maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Ko e hā ha meʻa ‘okú ke ongoʻi ke vahevahe mo e toʻu tupú?

2 Nīfai 25: 26 (ʻOku tau faiako kau kia Kalaisi)

2 Nīfai 31 (ʻOku fakamatalaʻi ʻe Nīfai ʻa e tokāteline ʻo Kalaisí)

3 Nīfai 11:32–41; 27:13–21 (Naʻe fakahā ‘e Kalaisi ʻEne tokāteliné)

Ngaahi Tefito ʻo e Tuí 1:4 (Ko e ngaahi ʻuluaki tefitoʻi moʻoni mo e ngaahi ouau ʻo e ongoongoleleí)

Ko e Ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí,” Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí (2004), 68–81

Brian K. Ashton, “Ko e Tokāteline ʻo Kalaisí,” Ensign pe Liahona, Nov. 2016, 106–9

D. Todd Christofferson, “Ko e Tokāteline ʻo Kalaisí,Ensign pe Liahona, Mē 2012, 86–90

Ko e faiako ‘i he founga ‘a e Fakamo‘uí

Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻa e folofolá ke akoʻi mo fakamoʻoniʻi Hono misioná. Naʻá ne akoʻi ʻa e kakaí ke nau fakakaukau ʻiate kinautolu pē ki he folofolá pea fakaʻaongaʻi kinautolu ke maʻu ha tali ki heʻenau ngaahi fehuʻí. Te ke fakaʻaongaʻi fēfē ʻa e folofolá ke tokoni ke mahino ki he toʻu tupú e tokāteline ʻo Kalaisí?

ʻAi ke fehokotaki.

Lolotonga e ngaahi fuofua miniti ʻo e kalasi kotoa pē, tokoniʻi ‘a e toʻu tupú ke nau fakatokangaʻi ‘a e fehokotaki ʻa e ngaahi meʻa naʻa nau ako ‘i he ngaahi tūkunga kehekehe (hangē ko e ako fakatāutahá, seminelí, ngaahi kalasi kehe ʻa e Siasí, pe ngaahi meʻa ne nau aʻusia mo honau kaungāmeʻá). Te ke tokoniʻi fēfē kinautolu ke sio ki he felāveʻi ʻa e ongoongoleleí ʻi he moʻui fakaʻahó? ʻE ala tokoni atu e ngaahi fakakaukau ʻi laló:

  • Fakaafeʻi ‘a e toʻu tupú ke nau vahevahe ha meʻa ne nau aʻusia kimuí ni ‘a ia naʻe fakamanatuʻi ai kiate kinautolu ha meʻa ‘oku nau lolotonga ako ‘i heʻenau ngaahi kalasi ‘i he Siasí.

  • Tohi ‘i he palakipoé, “Ko e hā ʻa e tokāteline ʻo Kalaisí?” ʻOange ki he mēmipa takitaha ʻo e kalasí ha tatau ʻo e palakalafi ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoni ko ʻení pea kole ange ke nau lau ia, pea fekumi ki ha tali ki he fehuʻi he palakipoé. Fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi talí mo e kalasí. Fakaafeʻi e vaeua ʻo e kalasí ke nau lau ʻa e 3 Nīfai 11:39–41, pea fakaafeʻi e vaeua ʻe tahá ke nau lau ʻa e “Ko hoʻo Taumuʻá” ʻi he peesi 1 ʻo e Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí. Fakatatau ki he ngaahi maʻuʻanga fakamatala ko ʻení, ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke mahino ki he toʻu tupú ‘a e tokāteline ʻo Kalaisí?

Ako fakataha

ʻE lava ke tokoni ʻa e ngaahi ʻekitivitī takitaha ʻi laló ki he toʻu tupú ke ako fekauʻaki mo e tokāteline ʻo Kalaisí koeʻuhi ke nau mateuteu lelei ange ke vahevahe ia mo e niʻihi kehé. Muimui ki he fakahinohino ʻa e Laumālié, ʻo fili ha ʻekitivitī ʻe taha pe lahi ange ʻe ʻaonga ki hoʻo kalasí:

  • Mou toe fakamanatu mo e kalasí pe ko e hā e tokāteline ʻo Kalaisí, ʻo hangē ko ia ne akoʻi mai he lea ʻa Brian K. Ashton “Ko e Tokāteline ʻo Kalaisí.” Vahevahe fakakulupu iiki e kalasí, pea fakaafeʻi e kulupu takitaha ke nau tā ha fakatātā ʻe fakahaaʻi ai e founga ʻoku fengāueʻaki fakataha ai e tuí, fakatomalá, papitaisó mo e sākalamēnití, meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní pea mo e kātaki ki he ikuʻangá, ke tokoni ki heʻetau fakalakalaka atu ki he haohaoá. Ko e hā ha ngaahi fokotuʻu ne fai mai ʻe Brother Ashton ʻo fekauʻaki mo e founga ʻe lava ke tau “fakaʻaongaʻi kakato ange ai e tokāteline ʻo Kalaisí ʻi heʻetau moʻuí”? Ko e hā ha ngaahi fakakaukau kehe ʻe lava ke fokotuʻu atu ʻe he toʻu tupú?

  • Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalaisí ke nau tauhōhoa ʻo ngāue fakataha pea vahe ki he hoa takitaha ha meʻa ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi konga ko ʻeni ʻo e tokātelin ʻo Kalaisí: tuí, fakatomalá, papitaisó, meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní pea mo e kātaki ki he ikuʻangá. Fakaafeʻi e hoa takitaha ke na lau ʻa e 2 Nīfai 31 pea kumi hake ʻa e ngaahi veesi te nau lava ʻo fakaʻaongaʻi ke faiako ʻaki ʻo fekauʻaki mo e ngaahi konga ne vahe ange kiate kinauá. Ko e hā ngaahi potu folofola kehe te na lava ʻo fakaʻaongaʻi? Kole ki he hoa takitaha ke na akoʻi e toenga ʻo e kalasí, ʻo fakaʻaongaʻi e meʻa ne na maʻu ʻi he ngaahi potu folofolá.

  • Vahe ki he mēmipa takitaha ʻo e kalasí ke lau ha taha ʻo e ngaahi konga ʻo e vahe 3 ʻo eMalangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí: “Tui kia Sīsū Kalaisí,” “Fakatomalá,” “Ko e Papitaisó, ko ʻEtau ʻUluaki Fuakavá,” “Ko e Meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní,” mo e “Kātaki ke Aʻu ki he Ngataʻangá.” Kole ange ke nau akoʻi ki he toenga ʻo e kalasí ʻa e meʻa ne nau akó, ʻo fakaʻaongaʻi ha potufolofola mo ha sīpinga pe aʻusia fakatāutaha.

  • Kole ki he mēmipa takitaha ʻo e kalasí ke nau lau ʻa e 2 Nīfai 31 pea kumi ʻa e meʻa naʻe akoʻi ʻe Nīfai ʻo kau ki he tokāteline ʻo Kalaisí (tuí, fakatomalá, papitaisó, maʻu e Laumālie Māʻoniʻoní, pea kātaki ki he ngataʻangá). Vahevahe ʻa e kalasí ki ha “ngaahi hoa” ʻo tautau toko ua pe tolu, pea tuku ange kiate kinautolu ha taimi ke palani ha ngaahi founga te nau lava ʻo akoʻi ai e tokāteline ʻo Kalaisí ki ha taha naʻe teʻeki ke ne fanongo ai kimuʻa. Fakaafeʻi e hoa takitaha ke nau akoako hono akoʻi ʻo ha hoa kehe.

Kole ki he toʻu tupú ke nau vahevahe e meʻa naʻa nau ako he ʻaho ní. ʻOku nau ʻiloʻi ʻa e founga ke tokoniʻi ai e niʻihi kehé ke mahino kiate kinautolu ʻa e tokāteline ʻo Kalaisí? Ko e hā e ngaahi ongo pe fakakaukau ʻoku nau maʻu fekauʻaki mo e fatongia ke vahevahe ʻa e tokāteline ko ʻení mo e niʻihi kehé? ʻOku toe ʻi ai nai haʻanau ngaahi fehuʻi kehe?

Tokoni fakafaiako

“Kapau ʻoku tau fie tākiekina e kau akó ke fai lelei, ʻoku totonu ke ʻoua naʻa tau manako ʻataʻatā pē he faiakó; ʻoku totonu ke tau ʻofaʻi e tokotaha kotoa pē ʻoku tau akoʻí” (ʻOku ʻIkai ha Ui ʻe Mahuʻinga Ange ʻi he Faiakó [2000], 31).

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻEke ki he toʻu tupú pe ko e hā ha meʻa kuo ueʻi kinautolu ke fai, koeʻuhí ko e meʻa ne nau ako ‘i he ʻaho ní. Fakalotolahiʻi kinautolu ke nau ngāueʻi ‘a e ngaahi ongo ko ʻení. Fakakaukauʻi ha ngaahi founga ke muimuiʻi ai.

Paaki