Laipelí
Te u lava fēfē ke tuʻu ko ha fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá?


Te u lava fēfē ke tuʻu ko ha fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá?

ʻI he taimi ʻoku tau papitaiso aí, ʻoku tau fuakava ke tau “tuʻu ko e kau fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá ʻi he taimi kotoa pē pea ʻi he meʻa kotoa pē, pea ʻi he feituʻu kotoa pē” (Mosaia 18:9). ʻOku faʻa fie maʻu ke tau maluʻi ʻetau tuí, koeʻuhí he ʻoku mamaʻo e ngaahi tuʻunga moʻui ʻo e māmaní mei he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá. ʻI hono fai iá, ʻoku totonu ke tau muimui he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí, ʻa ia naʻá ne fakatou loto-toʻa mo ʻofa ʻi Heʻene taukaveʻi e moʻoní. Kapau ʻoku tau langa ʻi he “maka ʻo hotau Huhuʻí”, he ʻikai maʻu ʻe he “fuʻu afā lahi” ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí “ha mālohi kiate [kitautolu] ke fusi hifo ʻa [kitautolu] ki lalo... koeʻuhí ko e maka kuo [tau] langa aí” (Hilamani 5:12).

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Ko e fē ha taimi naʻe fie maʻu ai ke ke taukaveʻi hoʻo tuí? Ko e hā kuó ne tokoniʻi koe ke ke teuteu ai ki ha ngaahi momeniti pehē? Ko e hā ha ngaahi aʻusia te ke lava ʻo vahevahe mo e toʻu tupú?

Ko e fē ha taimi kuó ke mamata ai ki he tuʻu ʻa e toʻu tupú ko ha fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá? Ko e hā e ngaahi tūkunga ʻoku nau fehangahangai mo ia ʻa ia ʻoku malava ke ʻahiʻahiʻi ai ʻenau tuí? Te nau lava fēfē ʻo fefakamālohiaʻaki mo fepoupouʻakí?

Ako ʻi he faʻa lotu e ngaahi potufolofola mo e maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Ko e hā te ne ueʻi fakalaumālie e toʻu tupú ke nau loto-toʻa ke tuʻu ko e kau fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá?

1 Nīfai 8:24–34 (Ko e vīsone ʻa Līhai ki he ʻakau ʻo e moʻuí mo e fuʻu fale lahi mo ʻataʻataá)

Loma 1:16–17 (ʻOua naʻá ke mā ʻi he ongoongoleleí)

1 Tīmote 4:12 (Hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ‘o e kakai tuí)

1 Pita 3:12–17 (Mateuteu maʻu pē ke fai ha tali kiate kinautolu ʻoku nau fehuʻi fekauʻaki mo ʻetau tui fakalotú)

T&F 100:5–8 (Ko e ngaahi talaʻofa kiate kinautolu ʻoku nau fakahaaʻi ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá)

1 Nīfai 17:48–55; Mōsaia 13:1–9; 17:1–4; Molonai 1:1–3 (Ko e ngaahi sīpinga ʻo e kakai naʻa nau kei tuʻu maʻu ʻi he ongoongoleleí neongo ʻa e fakatangá)

Thomas S. Monson, “Ke ke Mālohi Peá ke Lototoʻa,” Ensign pe Liahona, Mē 2014, 66-69

Jeffrey R. Holland, “Ko e Mahuʻinga—mo e Tāpuaki— ʻo e Tuʻunga Faka-ākongá,” Ensign pe Liahona, Mē 2014, 6-9

Neil L. Andersen, “Ngaahi Faingataʻa Fakalaumālié,” Ensign pe Liahona, Mē 2014, 18-21

Vitiō: “Kalapu Tapu Kapekapé”

ʻAi ke fehokotaki

Lolotonga e ngaahi fuofua miniti ʻo e kalasi kotoa pē, tokoni ke fehokotaki ʻe he toʻu tupú ʻa e ngaahi meʻa naʻa nau ako ‘i he ngaahi tūkunga kehekehe (hangē ko e ako fakatāutahá, seminelí, ngaahi kalasi kehe ʻa e Siasí, pe meʻa ne nau aʻusia mo honau kaungāmeʻá). Te ke tokoniʻi fēfē kinautolu ke nau mamata ki hono mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí ʻi he moʻui fakaʻahó? ʻE ala tokoni atu e ngaahi fakakaukau ʻi laló:

  • Kole ki he toʻu tupú ke nau vahevahe ha aʻusia fakaako pe fakafaiako kimuí ni ne hoko ʻi tuʻa he kalasí. Ne tokoniʻi fēfē kinautolu ʻe he ngaahi tefitoʻi moʻoni naʻe akoʻi he ngaahi uike kimuʻá?

  • ʻOmi ha foʻi makanito ʻe ua ki he kalasí, pea fakatātaaʻi ʻa e founga fepipikiʻaki ai ʻa e ongo makanitó. Hili iá pea fulihi ha taha ʻo e ongo makanitó, mo fakatātaaʻi ʻa e founga te na fetekeʻaki aí. ʻEke ki he toʻu tupú e founga ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ai e ongo makanito ko ʻení ke fakatātaaʻi ʻaki e lea ko ʻeni naʻe fai ʻe Palesiteni Tōmasi S. Monisoni: “Kuo ʻosi atu e taimi ia naʻe meimei fenāpasi lelei ai e tuʻunga moʻui ʻa e Siasí pea mo e sosaietí, ka kuó na faikehekehe lahi ʻeni kinaua pea ʻoku fakaʻau pē ke toe lahi ange” (“Mālohi ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí,” Ensign pe Liahona, Mē 2011, 66).

Ako fakataha

Vakai ki he ngaahi fakakaukau ki he akó mo e akoʻí .

ʻE ueʻi ʻe he ngaahi ʻekitivitī takitaha ʻi laló ʻa e toʻu tupú ke nau tuʻu ko e kau fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá neongo ʻa e fakafepakí. Muimui ʻi he fakahinohino ‘a e Laumālié, ʻo fili ha ‘ekitivitī ‘e taha pe lahi ange ‘e ‘aonga taha ki hoʻo kalasí:

  • Lau ʻe he kalasí ʻa e 1 Nīfai 8:24–34, pea ʻeke ki he toʻu tupú pe ko e hā e ngaahi fehokotakiʻanga ʻoku nau mamata ki ai ʻi he vahaʻa ʻo e konga ko ʻeni ʻo e misi ʻa Līhaí mo ʻenau moʻuí. Vahevahe ha aʻusia fakatāutaha ʻa ia naʻe fie maʻu ai ke ke taukapoʻi hoʻo tuí ʻi he fehangahangai mo e fakaangá pe fakafepakí. Fakaafeʻi ʻa e toʻu tupú ke nau vahevahe haʻanau faʻahinga aʻusia tatau.

  • Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ha ngaahi sīpinga ʻo ha niʻihi fakafoʻituitui ʻi he folofolá naʻa nau kei tuʻu maʻu ʻi he ongoongoleleí neongo ʻa e fakatangá (ʻoku ʻomi ʻe he ngaahi potufolofola ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení ha ngaahi sīpinga). Lau fakakalasi ʻa e ngaahi talanoa ki he kakai ko ʻení. Ko e hā ʻoku ako ʻe he kau mēmipa ʻe he kalasí mei he ngaahi sīpinga ko ʻení ʻa ia ʻoku fekauʻaki mo kinautolu ʻi he ʻaho ní? ʻE lava ke vakaiʻi ʻe he toʻu tupú e niʻihi ʻo e ngaahi potufolofola ʻoku fokotuʻu atu ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení, ko ha konga ʻo e fealēleaʻakí.

  • Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau sio he vitiō ko e “Kalapu Tapu Kapekapé” pea kumi ha ngaahi fakamatala ʻi he vitioó ʻoku nau ueʻi fakalaumālie kinautolu ke nau tuʻu ko e kau fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá. Ko e hā e ngaahi tūkunga ʻoku nau fehangahangai mo ia ʻa ia ʻoku ʻahiʻahiʻi ai ʻenau tuí mo e ngaahi tuʻunga moʻuí? Ko e hā ʻoku nau fai ke maluʻi ʻaki ʻenau tuí? Te nau lava fēfē ʻo muimui ki he sīpinga ʻi he vitioó?

  • Vahevahe e kalasí ki ha kulupu ʻe tolu, pea ʻoange ki he kulupu takitaha ʻa e taha ʻo e ngaahi lea ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení. Kole ki he ngaahi kulupú ke nau toe vakaiʻi ʻenau leá pea hiki ha lisi ʻo ha ngaahi fakamatala mālohi te nau lava ʻo vahevahe ke poupouʻi ai ha taha ke maluʻi ʻa e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí. Tuku ki he kulupu takitaha ke nau fakahā ki he toenga ʻo e kalasí e founga ʻe lava ke nau vahevahe ai e ngaahi fakamatala ko ʻení mo e niʻihi kehé. Hangē ko ʻení, te nau lava ʻo fokotuʻu ha fakatātā ʻoku ʻi ai ha kupuʻi lea pea vahevahe ia mo e kau mēmipa kehe ʻo e kalasí lolotonga e uiké ke hoko ko ha fakamanatu ʻo e meʻa kuo mou aleaʻi ʻi he kalasí.

Kole ki he toʻu tupú ke nau vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau ako he ʻaho ní. ʻOku nau ongoʻi lotolahi nai ke tuʻu ko e kau fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá? Ko e hā haʻanau ngaahi ongo pe fakakaukau? ʻOku toe ʻi ai nai mo haʻanau ngaahi fehuʻi kehe? ʻE ʻaonga nai ke tuku ha taimi lahi ange ki he tefito ko ʻení?

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻEke ki he toʻu tupú pe ko e hā ha meʻa kuó ne ueʻi kinautolu ke fai koeʻuhí ko e meʻa ne nau ako ‘i he ʻaho ní. Poupouʻi kinautolu ke nau ngāueʻi ‘a e ngaahi ongo ko ʻení. Fakakaukauʻi ha ngaahi founga te ke toe muimuiʻi ai.

Paaki