Laipelí
Te u lava fēfē ke ako pe ke fai ʻeku filí?


Te u lava fēfē ke ako pe ke fai ʻeku filí?

Ko e konga mahuʻinga ʻo e moʻui fakafalala pē kiate kitautolú ko hono ako e founga ke fai pē ʻe kitautolu ʻetau filí. ʻOku finangalo e Tamai Hēvaní ke tataki kitautolu, ka ʻoku ʻikai ke Ne talamai maʻu pē kiate kitautolu ʻa e meʻa ke faí. Kuó Ne ʻomi kiate kitautolu e tauʻatāina ke filí mo ʻamanaki mai ke tau ngāue ʻaki ʻetau ʻiló, aʻusiá, mo e tuí ke ne tataki ʻetau filí. Te tau toki lava leva ke kole kiate Ia ke fakapapauʻi mai kiate kitautolu pe ʻoku tonu ʻetau filí.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Ko e hā ha ngaahi fili mahuʻinga kuó ke fai? Ko e hā e founga naʻá ke fai ai e ngaahi fili ko iá? Ko e hā e founga naʻe tokoniʻi ai koe ʻe he ʻEikí?

Ko e hā ha ngaahi fili mahuʻinga ʻoku fehangahangai mo e toʻu tupú? Ko e hā ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí te nau lava ʻo tokoniʻi kinautolu ʻi hono fai e ngaahi fili ko ʻení?

Ako ʻi he faʻa lotu e ngaahi potufolofola mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Ko e hā ha meʻa te ne tokoniʻi e toʻu tupú ke nau ako e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻoku fekauʻaki mo hono fai ʻo ha filí?

ʻAlamā 37:37 (Fealeaʻaki mo e ʻEikí)

T&F 9:7–9 (ʻOku tataki kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní ʻi heʻetau filí hili ʻetau fakakaukauʻi ia ʻi hotau ʻatamaí)

T&F 58:26–29 (ʻOku ʻikai fie maʻu ke fekauʻi kitautolu he meʻa kotoa pē; ʻoku totonu ke tau femoʻuekina ʻi hono fai e meʻa ʻoku leleí)

Dallin H. Oaks, “Lelei, Lelei Ange, Lelei Tahá,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2007, 104–8

Robert D. Hales, “Ki he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné: Teuteu ki he Taʻu ʻe Hongofulu ʻo Hoʻo Ngaahi Filí,” Ensign pe Liahona, Mē 2007, 48–51

Richard G. Scott, “Ko Hono Fakaʻaongaʻi e Meʻafoaki Fakalangi ʻo e Lotú,” Ensign pe Liahona, Mē 2007, 8–11

Ko e faiako ʻi he founga ʻa e Fakamoʻuí

Naʻe teuteuʻi ʻe he Fakamoʻuí Ia ke fakakakato Hono misioná ʻi he lotu, ʻaukai, mo fekumi ki he tokoni ʻa ʻEne Tamai Hēvaní. Te ke lava fēfē ʻo muimui he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí ʻi hoʻo teuteu ke faiakó?

ʻAi ke fakafehokotaki

Lolotonga e ngaahi fuofua miniti ʻo e kalasi kotoa pē, tokoni ke fakafehokotaki ʻe he toʻu tupú ʻa e meʻa ʻoku nau ako mei he ngaahi tūkunga kehekehe (hangē ko e ako fakatāutahá, seminelí, ngaahi kalasi kehe ʻa e Siasí, pe meʻa ne nau aʻusia mo honau kaungāmeʻá). Ko e hā ha founga te ke lava ʻo tokoni ai ke nau mamata ki hono mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí ʻi he moʻui fakaʻahó? ʻE ala tokoni atu e ngaahi fakakaukau ʻi laló:

  • Fakaafeʻi e toʻu tupú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi meʻa ʻoku lolotonga hoko he māmaní ʻoku hā mei ai e mahuʻinga ke moʻui fakafalala fakalaumālie pe fakatuʻasino pē kiate kinautolú.

  • Lau fakataha e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 58:26–29. Ko e hā ʻoku ʻikai finangalo ai e ʻEikí ke “fekauʻi [kitautolu] ʻi he meʻa kotoa peé”? Kole ki he toʻu tupú ke nau hiki he palakipoé e ngaahi fili mahuʻinga te nau lava ke fai ʻi he taʻu ʻe 10 ka hokó. Fakaafeʻi ke nau fakakaukau ki he founga ʻoku lava ke tokoni ai e ngaahi meʻa ʻoku nau ako he lēsoni ko ʻení ki hono fai ʻenau ngaahi filí.

Ako fakataha

ʻE tokoni e ngaahi ʻekitivitī takitaha ʻi laló ke mahino ki he toʻu tupú e founga ke fai ai ʻenau filí. Muimui ʻi he fakahinohino ʻa e Laumālié, ʻo fili ha ʻekitivitī ʻe taha pe lahi ange ʻe ʻaonga taha ki hoʻo kalasí:

  • Fakaafeʻi e toʻu tupú ke nau lau e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 9:7–9 mo e ʻAlamā 37:37, pea kole ange ke nau fakalaulauloto ki he founga te nau lava ke fakaʻaongaʻi ai e faleʻi ʻa e ʻEikí ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ki he ngaahi fili mahuʻinga te nau fai ʻi he ngaahi taʻu ka hokó. Ko e hā hono ʻuhinga ʻo e “fealeaʻaki mo e ʻEikí” fekauʻaki mo e ngaahi fili ko ʻení? Ko e hā hono ʻuhinga ʻo e “fakakaukauʻi ia ʻi [hotau] ʻatamaí”? Fakaafeʻi e toʻu tupú ke vahevahe ʻenau fakakaukaú mo ha faʻahinga aʻusia ne nau maʻu mei he fealeaʻaki mo e ʻEikí ki hono fai ha filí. Toe vahevahe foki hoʻo ngaahi aʻusiá mo e fakamoʻoní.

  • Kole ki he kalasí ke nau fakakaukau ki he meʻa ʻoku nau ako ʻo kau ki he fai ha filí ʻi heʻenau lau e talanoa ʻa ʻEletā Lōpeti D. Heili kau ki he pailate naʻe ʻikai ke ʻalu ki he ako fakaangaangá (ʻi heʻene lea “ Ki he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné: Teuteu ki he Taʻu ʻe Hongofulu ʻo Hoʻo Ngaahi Filí”). Kole ange ke nau vahevahe e meʻa ʻoku nau maʻú. Fakaafeʻi e talavou takitaha ke ne lau ha taha ʻo e ngaahi palakalafi ʻoku kamata ʻaki e “Ko ʻeni ʻa e taimí” ʻi he lea ʻa ʻEletā Heilí, pea kole ke nau vahevahe mo e kalasí e faleʻi ʻoku fai kiate kinautolu ʻe ʻEletā Heili ke faí mo e anga hono uesia ʻe he ngaahi fili ʻoku nau fai he taimi ní e ngaahi fili te nau fai ʻamui ange ʻi he moʻuí.

  • Fakaafeʻi e toʻu tupú ke nau lau e konga I ʻi he lea ʻa ʻEletā Tāleni H. ʻOakesí “Lelei, Lelei Ange, Lelei Tahá” pea vahevahe e meʻa ʻokú ne akoʻi kiate kinautolu kau ki hono fai ʻo ha filí. Ko e hā ha meʻa ʻe ngāue ʻaki ʻe he toʻu tupú ke fakafaikehekeheʻi ai e ngaahi meʻa ʻoku lelei, lelei ange mo lelei tahá? (Te ke lava ʻo ʻai ke nau sio ki he lea ko ʻeni meia ʻEletā ʻOakesí: “Te tau lava ʻo tukuange ha ngaahi meʻa lelei kae lava ke fili ki ha ngaahi meʻa kehe ʻoku lelei angé pe lelei tahá koeʻuhí he ʻoku nau fakatupulaki e tui ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí mo fakamālohia hotau ngaahi fāmilí.”) Hiki he palakipoé e tefito ko e Lelei, Lelei Ange, mo e Lelei Tahá, pea fakaafeʻi e toʻu tupú ke nau tohi e ngaahi fili ʻe feʻunga ki he ngaahi tefito ko ʻení (kapau te nau fie maʻu ha ngaahi sīpinga, ʻai ke nau sio ki he konga IV ʻo e lea ʻa ʻEletā ʻOakesí). Ko e hā ha founga ʻe fakaʻaongaʻi ai ʻe he toʻu tupú e meʻa ʻoku nau ako mei he ʻekitivitī ko ʻení ʻo kau ki he ngaahi fili te nau faí?

  • Vahevahe e kalasí ki ha kulupu ʻe ua. Fakaafeʻi ha kulupu ʻe taha ke ne lau e konga ʻoku ui “Ko e hā e Founga ʻOku Totonu Ke ke Lotu Aí?” mei he lea ʻa ʻEletā Lisiate G. Sikoti “Ko Hono Fakaʻaongaʻi e Meʻafoaki Fakalangi ʻo e Lotú,” pea fakaafeʻi e kulupu ‘e tahá ke nau lau e konga ʻoku ui “Ko e hā e Founga ʻOku Tali ai e Ngaahi Lotú?” Kole ki he toʻu tupú ke nau kumi e tali ki he ngaahi fehuʻí ʻi he ngaahi tefito ʻo e konga ʻoku nau laú pea aleaʻi e meʻa ʻoku nau maʻu mo ʻenau kulupú. Fakaafeʻi leva e kulupu takitaha ke ne akoʻi ki he kulupu ʻe tahá e meʻa ne nau ako ʻo kau ki he fekumi ki he tataki ʻa e ʻEikí ʻi hono fai ʻenau filí.

Kole ki he toʻu tupú ke nau vahevahe e meʻa naʻa nau ako he ʻaho ní. ʻOku mahino nai kiate kinautolu e founga hono fai ʻenau ngaahi filí? ʻOku toe ʻi ai nai haʻanau ngaahi fehuʻi kehe? ʻE ʻaonga nai ke tuku ha taimi lahi ange ʻi he kaveingá ni?

Ngaahi taukei ako ʻo e ongoongoleleí

Fakalaulaulotó. ʻI he ʻuluaki ʻekitivitī he konga ko ʻení, ʻoku fakaafeʻi ai e toʻu tupú ke nau fakalaulauloto ki he founga ʻoku ʻaonga ai ha kupuʻi folofola ki he ngaahi fili mahuʻinga te nau faí. Fakalaulauloto—ko hono tuku ha taimi ke fakakaukau lahi ai ki ha meʻa kuo tau lau pe fanongo ai—ʻe lava ʻo tokoni ke tau maʻu ai e ngaahi ueʻi ʻa e Laumālié. Ko ha founga lelei ʻo e fakalaulaulotó ko hono fai ha ngaahi fehuʻi kiate kitautolu ʻo kau ki he meʻa ʻoku tau laú. Poupouʻi e toʻu tupú ke tuku ha taimi ke nau fakalaulauloto ai lolotonga ʻenau ako folofola fakatāutahá.

ʻĪmisi

Vitiō: “ʻIlo e Ngaahi Tefitoʻi Fakakaukau ʻi ha Lea Konifelenisi”

Mamata kahi ange

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻEke ki he toʻu tupú pe ko e hā ha meʻa kuo ueʻi kinautolu ke fai, koeʻuhí ko e meʻa ne nau ako he ʻaho ní. Poupouʻi kinautolu ke nau ngāueʻi ʻa e ngaahi ongo ko ʻení. Fakakaukauʻi ha ngaahi founga te ke lava ʻo muimuiʻi ai.

Paaki