Seminelí
‘Iuniti 18: ‘Aho 3, ‘Alamā 31


ʻIuniti 18: ʻAho 3

ʻAlamā 31

Talateú

Naʻe ‘iloʻi ‘e ‘Alamā naʻe ‘i ai ha kulupu ‘o e kau Nīfaí kuo nau mavahe pea ui kinautolu ko e kau Sōlamí, pea nau hē mei he moʻoni ‘o e ongoongoleleí. Naʻe mamahi lahi ‘a ‘Alamā koeʻuhí ko e tala ko ‘ení, pea naʻá ne ‘ave ai ha niʻihi mo ia ke akoʻi ki he kau Sōlamí ‘a e folofola ‘a e ‘Otuá. Naʻa nau mamata ki he ngaahi fakataha lotu ‘a e kau hē ko ‘ení pea mo e loto-hīkisia ‘o e kau Sōlamí. Naʻe lotu fakamātoato ‘a ‘Alamā ke ne maʻu mo hono kaungāngāué ha fakafiemālie pea ke ola lelei ‘enau feingá ‘o fakafoki mai ‘a e kau Sōlamí ki he ‘Eikí.

ʻAlamā 31:1–7

Naʻe malanga ʻaki ‘e ‘Alamā mo hono kaungāngāué ‘a e folofola ‘a e ‘Otuá ki he kau Sōlami angatuʻu ko ‘ení

Fakakaukau ‘oku ‘i ai haʻo kaungāmeʻa pe mēmipa ‘o ho fāmilí ‘oku kamata ke ne hē atu mei he ongoongoleleí pe ‘oku ‘ikai ke kakato ‘ene moʻui ʻaki ‘a e ongoongoleleí ‘o taau mo e meʻa ‘oku totonu ke ne faí. Fakakaukau ki ha tali ki he ngaahi fehuʻi ko ‘ení:

  • Ko e hā ha meʻa te ke lava ‘o fai ke tokoniʻi ai ‘a e tokotaha ko ‘ení ke ne foki ki he Siasí pea holi ke ne tauhi ‘a e ngaahi fekaú?

  • Ko hai ha taha te ke kole ki ai ha tokoni ‘i hono fakaleleiʻi ‘o e ngaahi palopalema mo e ngaahi fetaʻemahinoʻaki ʻa e tokotaha ko ‘ení?

‘Oku fakamamafaʻi ‘e he lēsoni ko ‘ení ‘a e founga naʻe feinga ai ‘a ‘Alamā mo ha niʻihi kehe ke tokoniʻi ha kulupu ‘o ha kakai naʻa nau hē mei he ngaahi moʻoni ‘o e ongoongoleleí. Lau ‘a e ʻAlamā 31:1–2. Ko e hā ha faʻahinga ongo naʻe maʻu ‘e ‘Alamā ‘i heʻene fanongo ki he meʻa naʻe fai ‘e he kau Sōlamí?

Lau ‘a e ʻAlamā 31:3–4, pea feinga ke ‘iloʻi ‘a e ‘uhinga naʻe kamata ke manavahē ai ‘a e kau Nīfaí koeʻuhí ko e ngaahi meʻa naʻe fai ‘e he kau Sōlamí?

‘I hoʻo fakakaukau atu ki he meʻa kuó ke ‘iloʻi ‘i hoʻo ako ‘a e Tohi ‘a Molomoná, ‘okú ke pehē ko e hā nai ha meʻa te ke fai ‘e ala tokoni ki hono fakalotolahiʻi ‘o e kau Sōlamí ke nau fakatomala pea tafoki ki he ngaahi moʻoni ‘o e ongongoleleí? Lau ‘a e ʻAlamā 31:5, pea feinga ke ‘iloʻi ‘a e meʻa naʻe ‘iloʻi ‘e ‘Alamā ko e founga lelei taha ia ke toe fakafoki mai ai ‘a e kau Sōlamí.

  1. Hiki ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ‘a e ‘uhinga ‘okú ke pehē ai ‘oku mālohi ange ‘a e folofola ‘a e ‘Otuá ki hono tokoniʻi ‘o e kakaí ke nau liliú, ‘i hono ngāue ʻaki ‘o e fakamālohí pe ha toe meʻa kehe.

Fakalaulauloto ki he lea ko ‘eni naʻe fai ‘e Palesiteni Poiti K. Peeka, ko e Palesiteni ‘o e Kōlomu ‘o e Kau ‘Aposetolo ‘e Toko Hongofulu Mā Uá, ‘o kau ki he mālohi ‘o e folofola ‘a e ‘Otuá:

“ʻI he mahino ʻa e tokāteline moʻoní, ʻokú ne hanga ʻo liliu ʻa e fakakaukaú mo e ʻulungāngá.

ʻĪmisi
Palesiteni Boyd K. Packer

“ʻE vave ange e liliu ʻo e ʻulungāngá ʻi hono ako ʻa e ngaahi tokāteline ʻo e ongoongoleleí ʻi hono akoʻi fakapoto ʻa e ʻulungaanga ʻo e tangatá. Kapau ‘e fai ha tokanga makehe ki ha ‘ulungaanga ‘oku taʻe taau, ‘oku lava ke fakatupu ai ‘a e ‘ulungaanga ‘oku taʻe taau. Ko e ‘uhinga ia ‘oku tau fakamamafaʻi mālohi ai hono ako ‘o e ngaahi tokāteliné” (“Little Children,” Ensign, Nov. 1986, 17).

Fakaʻosi ‘a e tefitoʻi moʻoni ko ‘ení ‘o makatuʻunga ‘i he ʻAlamā 31:5 mo e fakamatala ‘a Palesiteni Pēká: Ko e taimi ‘oku ou ako ai ‘a e folofola ‘a e ‘Otuá, ‘okú ne takiekina au ke u .

‘Oku kau ‘a e founga ko ‘ení ‘i he ngaahi founga kehe te ke lava ‘o fakakakato ai ‘a e tefitoʻi moʻoni ‘i ‘olungá: Ko e taimi ‘oku ou ako ai ‘a e folofola ‘a e ‘Otuá, ‘okú ne takiekina au ke u fai ‘a e meʻa ‘oku totonú.

  1. Fakalaulauloto ki he ngaahi meʻa kuó ke aʻusia ‘i he folofolá mo e fanongo ki he folofola ‘a e ‘Otuá. Hiki ha fakamatala ‘o kau ki ha taimi naʻe takiekina ai koe, ho fāmilí, pe ko haʻo ngaahi kaungāmeʻa ‘e he folofola ‘a e ‘Otuá ke mou fai ‘a e meʻa ‘oku totonú.

ʻAlamā 31:8–23

‘Oku lotu mo hū ‘a e kau Sōlamí ‘i ha founga hala

Naʻe ‘alu ‘a ‘Alamā mo ha toko fitu kehe ke malanga ʻaki ‘a e folofola ‘a e ‘Otuá ki he kau Sōlamí. Naʻa nau vakai ‘i heʻenau aʻu atú ki he hū ‘a e kau Sōlamí ki he ‘Otuá ‘i ha founga fakaʻohovale kiate kinautolu. Ko e hā ha meʻa ‘oku haʻu ki ho ‘atamaí ‘i hoʻo fakakaukau ki he foʻi lea ko e hū?

‘Oku ‘uhinga ‘a e huú ki he anga ‘o ‘etau fakahā ‘etau ‘ofa, ʻapasia,mo e mateaki ki he ‘Otuá. ‘Oku faʻa kau ‘i he huú ‘a e ngaahi ngāue hangē ko e lotu, ‘aukai, mo e ‘alu ki he ngaahi houalotú. Ka neongo iá, ‘oku kau maʻu ai pē ‘a e lotó ‘i he hū ‘oku moʻoní. Lau ‘a e ʻAlamā 31:8–11, pea feinga ke ‘iloʻi mo fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi foʻi lea mo e ngaahi kupuʻi lea ‘oku nau fakamatalaʻi ‘a e hū ‘a e kau Sōlamí.

‘E tokoni kapau te ke ‘iloʻi ‘oku fekauʻaki ‘a e “ngaahi ouau ‘o e siasí” ( ʻAlamā 31:10) mo e “ngaahi ouau” hangē ko e ngaahi feilaulau naʻe fie maʻu ‘i he taimi ko iá ko ha konga ‘o e fono ‘a Mōsesé pe ko e sākalamēniti ‘i hotau ‘aho ní. ‘E lava ke ke fakaʻilongaʻi ‘i he ʻAlamā 31:10 ha taha ‘o e ngaahi ‘uhinga ʻoku totonu ai ke tau hū mo lotu ‘i he ‘aho takitaha.

ʻĪmisi
fāmili ʻoku lotu

Fakakaukau ke ke hiki ‘a e tefitoʻi moʻoni ko ‘ení ‘i he tafaʻaki ‘o hoʻo folofolá, pea ‘i he tafaʻaki ‘o e ʻAlamā 31:9–11: ʻOku hanga ‘e heʻetau ngaahi feinga fakaʻaho ke tau lotu mo tauhi ‘a e ngaahi fekaú ‘o maluʻi kitautolu mei he ‘ahiʻahí.

Naʻe fakamamafaʻi ‘e ‘Eletā Lūloni G. Kuleiveni, lolotonga ‘ene hoko ko ha mēmipa ‘o e Kau Fitungofulú, hono mahuʻinga ‘o e hū fakatāutaha ‘i he ‘aho takitaha ke hoko ko ha maluʻi mei he ‘ahiʻahí mo e ngaahi meʻa ‘oku halá: “Naʻe kole mai ‘e he Kau Takí ‘i he ngaahi taʻu kuo hilí ke u feʻiloaki mo ha kau mēmipa ‘o e Siasí kuo nau fakatomala ‘o ‘initaviu kinautolu ki hono fakafoki ange honau ngaahi tāpuaki fakatemipalé. Ne hoko maʻu pē ‘eni ko ha meʻa fakalaumālie fakaʻofa ‘ete fakafoki ‘a e ngaahi tāpuaki ‘o e kakai fakaofo ko ia kuo nau fakatomalá. Kuó u fai ange ki ha niʻihi ‘a e fehuʻi ko ‘ení, ‘Ko e hā ‘a e meʻa naʻe hoko ‘i hoʻo moʻuí ne tupu ai ‘a e mole fakataimi meiate koe hoʻo memipasipi ‘i he Siasí?’ Naʻa nau tali mai ia mo e loʻimataʻia ‘o pehē : Naʻe ‘ikai te u talangofua ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni mahuʻinga ‘o e ongoongoleleí, hangē ko e: lotú, maʻu lotu maʻu pē, fua ha fatongia he siasí mo hono ako ‘o e ongoongoleleí. Naʻá ku fakavaivai leva ki he ngaahi ‘ahiʻahí pea mole meiate au ‘a e fakahinohino ‘a e Laumālie Māʻoniʻoní’” (“Temptation,” Ensign, May 1996, 76).

‘Oku poupouʻi fēfē ‘e he fakamatala ‘a ‘Eletā Kuleivení ‘a e foʻi moʻoni ‘oku maʻu ‘i he ʻAlamā 31:9–11?

Lau ‘a e ʻAlamā 31:12–23, pea fakakaukau pe ‘e fēfē haʻate fanongo ki he lotu ‘a e kau Sōlamí mei honau tauá. Fakakaukau ki ha tali ki he ngaahi fehuʻi ko ‘ení:

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa te ke hohaʻa ki ai kapau te ke fanongo ki ha taha ‘oku lotu ‘i he founga ko ‘ení?

  • Ko e hā ha ngaahi tokāteline hala naʻe lea ʻaki ‘e he kau Sōlamí ‘i heʻenau lotú?

  • Ko e hā ‘enau fakakaukau ki he kakai kehé? (Fakatokangaʻi ange ʻa e tuʻo lahi hono taku ‘o e ongo foʻi lea ko e mau mo e kimautolu ‘i he lotu ‘a e kau Sōlamí.)

Hili hono fai ‘e he tokotaha takitaha ‘a e lotu tatau, “naʻa nau foki atu ki honau ngaahi ‘apí, ‘o ‘ikai te nau toe lau ki honau ‘Otuá kae ‘oua kuo nau toe fakataha mai ki he tuʻunga toputapú” (ʻAlamā 31:23).

  1. Tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ʻení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá:

    1. Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi fakatuʻutāmaki ‘o e hū, lotu, mo e lea tuʻo taha pē ‘i he uike ‘o kau ki he ‘Otuá?

    2. Ko e hā ha ngaahi founga ʻe niʻihi ‘oku tau lava ai ‘o hū ki he ‘Otuá ‘i he uiké kotoa?

‘Oku toe mahuʻinga foki mo ‘etau tōʻonga fakakaukaú ‘i heʻetau huú. Lau ‘a e lea ko ‘eni naʻe fai ‘e ‘Eletā Tāleni H. ‘Oakesi ‘o e Kōlomu ‘o e Kau ‘Aposetolo ‘e Toko Hongofulu Mā Uá ‘o kau ki he founga ‘oku uesia pe takiekina ai ‘e heʻetau tōʻonga fakakaukaú ‘a ‘etau huú.

“ʻOku faʻa kau ʻi he [huú] ha ngaahi ngāue, ka ko e hū moʻoní ʻoku kau maʻu ai pē ha faʻahinga tūkunga ʻo e ʻatamaí.

ʻĪmisi
ʻEletā Dallin H. Oaks

“ʻOku langaki hake ‘e he tōʻonga fakakaukau ‘o e huú ‘a e ngaahi ongo loloto taha ‘o e mateakí, fakaʻapaʻapa, mo e ‘apasiá. ‘Oku hanga ‘e he huú ‘o ‘uuni fakataha ‘a e ‘ofá mo e mateaki ko ia ‘okú ne takiekina hotau laumālié ke ofi ange ki he ‘Otuá” (Pure in Heart [1988], 125).

  1. Hiki ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ‘a e tuʻunga ʻokú ke tui ‘oku ‘i ai hoʻo huú, kau ai hoʻo tōʻonga fakakaukaú ‘i he ngaahi meʻa ko ‘ení: (a) lotu fakatāutaha fakaʻahó, (e) ako fakaʻaho ‘o e folofolá, (f) talangofua ki he ngaahi fekaú, mo e (h) maʻu fakauike ‘a e ngaahi houalotu ‘a e siasí mo e maʻu ‘o e sākalamēnití. Fokotuʻu haʻo taumuʻa ke laka ki muʻa hoʻo hū fakataautaha mo fakaʻahó. Te ke toe lava foki ‘o fakahā ki ha taha ‘o hoʻo ongomātuʻá, takimuʻa, pe kaungāmeʻa, ‘a hoʻo taumuʻá koeʻuhí ke ne tokoni atu ‘i hano poupouʻi koe ‘i he ngaahi uike ka hokó.

ʻAlamā 31:24–38

‘Oku lotua ‘e ‘Alamā ke maʻu ‘e he kau faifekaú ha mālohi pea fakaola ‘enau ngāue ki hono fakafoki mai ‘o e kau Sōlamí ki he ‘Eikí.

Naʻe lotu ‘a ‘Alamā ki he ‘Eikí hili ‘ene mamata ki he tuʻunga ‘o e hū faikehe ‘a e kau Sōlamí. Lau ‘a e ʻAlamā 31:30–35, pea kumi ki he founga naʻe kehe ai ‘a e lotu ‘a ‘Alamaá mei he lotu ‘a e kau Sōlamí.

  1. Hiki ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ‘a e meʻa kuó ke ako ‘o kau ki he lotú mei hoʻo fakafehoanaki ‘a e lotu ‘a ‘Alamaá mo e lotu ‘a e kau Sōlamí. Hiki foki mo ha fakamatala ‘o kau ki he founga ‘oku lava ai ‘e he sīpinga ‘o e lotu māʻoniʻoni ‘a ‘Alamaá ‘o tokoniʻi hoʻo ngaahi lotu fakatāutahá.

Lau ‘a e ʻAlamā 31:36–38, pea kumi ki he ngaahi tāpuaki naʻe maʻu ‘e ‘Alamā mo hono kaungāngāué ‘i heʻenau maʻu ‘a e ngaahi tāpuaki mei he lakanga fakataulaʻeikí mo malanga ʻaki ‘a e ongoongoleleí. Fakatokangaʻi ange, ‘oku ‘uhinga ‘a e kupuʻi lea “naʻá ne hilifaki hono ongo nimá kiate kinautolu kotoa pē naʻe ‘iate iá” (ʻAlamā 30:36) ki heʻene hilifaki nima kiate kinautolú.

‘Oku akoʻi ‘e he ngaahi meʻa naʻe aʻusia ‘e ‘Alamā mo hono kaungāngāué ‘a e tefitoʻi moʻoni ko ‘ení: Kapau te tau lotu mo ngāue ‘i he tui, te tau maʻu ai ‘a e tokoni fakalangi ke tokoniʻi kitautolu ‘i hotau ngaahi faingataʻaʻiá.

ʻĪmisi
Ko e lotu ‘a ‘Alamā mo ha niʻihi kehe

Hili ‘a e lotu ‘a ‘Alamaá, naʻá ne fakahā mo hono kaungāngāué ‘a ‘enau tuí ‘aki ‘enau ‘alu atu ‘o ngāue mo falala ki he ‘Eikí ke Ne tokoniʻi kinautolu ‘i heʻenau tauhi kiate Ia mo ‘Ene fānaú. Kumi ki ha ngaahi founga te ke lava ai ‘o muimui ki he sīpinga lotu ‘i he tui ‘a ‘Alamaá.

  1. Hiki ‘a e fakamatala ko ‘ení ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ‘i lalo ‘i he ngaahi ngāue ke fai he ‘aho ní:

    Kuó u ako ‘a e ʻAlamā 31 peá u fakakakato ‘a e lēsoni ko ‘ení ‘i he (‘ahó).

    Ko e ngaahi fehuʻi, fakakaukau, mo e ngaahi mahino makehe ‘oku ou fie vahevahe mo ʻeku faiakó:

Paaki