Seminelí
‘Iuniti 20: ‘Aho 2, ʻAlamā 40–41


‘Iuniti 20: ‘Aho 2

ʻAlamā 40–41

Talateú

Hangē ko ia kuo tohi ‘i he ʻAlamā 40–41, naʻe akoʻi ‘e ʻAlamā ki hono foha ko Kolianitoní ha ngaahi tokāteline mahuʻinga fekauʻaki mo e moʻui hili ‘a e maté. Naʻe fakamatalaʻi ‘e ʻAlamā, ‘e toetuʻu ‘a e kakai kotoa pē tuʻunga ‘i he Fakalelei ‘a Sīsū Kalaisí. Naʻe toe akoʻi foki ‘e ʻAlamā ‘a Kolianitoni ‘o kau ki he tataliʻanga ‘o e ngaahi laumālié ‘a ia ‘e tatali ai ‘a e kau pekiá, ka ‘e makatuʻunga ia ‘i he ngaahi fili naʻa nau fai ‘i he moʻui fakamatelié, pea te nau tatali ai ‘i palataisi pe ko e fale fakapōpula ‘o e ngaahi laumālié kae ‘oua ke hoko ‘a e toetuʻú. Naʻe ako foki ‘e Kolianitoni meia ʻAlamā ‘oku kau ‘i he palani ‘o e fakafokí ha toe tuʻu fakasino, kae ‘umaʻā foki ha fakafoki fakalaumālie ‘a ia ‘oku tau maʻu ai ‘a e ngaahi tāpuaki pe ngaahi tautea ki heʻetau ngaahi ngāué mo ‘etau ngaahi holí. Ko hono fakaʻosí, naʻe fakamamafaʻi ‘e ‘Alamā ko e uho ‘o e palani ko ‘eni ‘o e fakafokí, ko e foʻi moʻoni ko iá, ‘oku ‘ikai ‘omi ‘e he fai angahalá ‘a e fiefia ‘oku moʻoní.

ʻAlamā 40

‘Oku akoʻi ‘e ʻAlamā ‘a Kolianitoni ‘o kau ki he maama fakalaumālié mo e toetuʻú.

ʻĪmisi
ko e faʻē mo e fānau ‘i ha maka fakamanatu ‘i ha faʻitoka

Fakakaukau ‘oku ‘i ai haʻo kaungāmeʻa ne toki mālōlō ha taha ‘okú ne ‘ofa ai. ‘I he ‘iloʻi ho kaungāmeʻá ‘okú ke tui ki he lotú, naʻá ne haʻu ai kiate koe mo e ngaahi fehuʻi ko ‘ení:

  • Ko e hā ha meʻa te ne lava ‘o fakafaingamālieʻi haʻatau toe moʻui? Ko hai ‘e lava ‘o toetuʻú?

  • ‘Oku tau ‘alu ki fē ‘i he hili ‘etau maté, pea ‘oku fēfē ‘a e feituʻu ko iá?

  • Ko e hā ʻa e toetuʻú? Ko e hā ha faikehekehe ‘i hotau sino fakamatelié mo hotau sino toetuʻú? Ko e hā ‘a e meʻa ‘oku hoko hili ‘etau toetuʻú?

‘Oku lava ‘e he fakamatala ‘i he ʻAlamā 40 ‘o tokoni ki hono tali ‘o e ngaahi fehuʻi ko ‘ení. Ko e vahe ko ‘ení ko hono hoko atu ia ‘o e ngaahi akonaki ‘a ‘Alamā ki hono foha ko Kolianitoní. Naʻe kamata ke hohaʻa ‘a Kolianitoni ‘o kau ki he toetuʻu ‘a e pekiá.

  1. Lau ‘a e ngaahi potufolofola kotoa ‘e tolu ko ‘ení. Fili ha potufolofola ‘e taha pe lahi ange, ‘o ke fakamatalaʻi ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá ‘a e founga ‘oku tali ai ‘e he meʻa naʻe akoʻi ‘e ‘Alamaá ‘a e ngaahi fehuʻi ‘oku fekauʻaki mo iá. (Te ke lava ʻo foki ‘o fakamanatu ‘a e meʻa naʻe akoʻi ‘e ‘Alamā ‘i he ngaahi veesi kehé kapau ‘oku ‘i ai haʻo taimi ‘i he fakaʻosinga ‘o e lēsoní.)

    1. Ako ‘a e ʻAlamā 40:1–5. Ko e hā ʻe malava ai haʻatau toe moʻuí? Ko hai ‘e lava ‘o toetuʻú?

    2. Ako ‘a e ʻAlamā 40:6–7, 11–14. ‘Oku tau ‘alu ki fē ‘i he hili ‘etau maté, pea ‘oku fēfē ‘a e feituʻu ko iá? (‘I he akoʻi ‘e ‘Alamā ‘e fakafoki ‘a e laumālie ‘o e tangata kotoa pē “ki honau ʻapí ki he ‘Otua pē ko ia naʻá Ne foaki ‘a e moʻuí kiate kinutolú” (ʻAlamā 40:11), naʻá ne akoʻi ai ‘e foki hotau laumālié ki he tataliʻanga ‘o e ngaahi laumālié ‘o ka hili ‘a e maté, ka kimuʻa ‘i heʻetau toetuʻú, pea ‘oku ‘ikai ko e feituʻu fakaʻosi ia te tau ‘alu ki ai ‘i he hili ‘a e fakamaau ‘a e ‘Otuá. ‘E tokoni kapau te ke vakai ki he ngaahi futinouti ‘i he veesi 13 ke mahino ‘a e ‘uhinga ‘o e lea ‘a ‘Alamā ‘o kau ki he “fakapoʻuli ʻoku ‘i tuʻá.” ‘Oku toe tokoni foki ‘a e ʻAlamā 40:14 ke mahino kiate kitautolu ko e lau ko ‘eni ki he fakapoʻuli ‘oku ‘i tuʻá ko e ‘uhinga ia ki he tuʻunga kimuʻa ‘i he toetuʻú ‘a ia ‘oku tau faʻa ui ko e fale fakapōpula fakalaumālié, pea ‘oku ‘ikai ko e feituʻu pe ko e nofoʻanga fakaʻosi ia ‘e nofo ai ‘a kinautolu ‘oku malaʻiá.)

    3. Ako ‘a e ʻAlamā 40:21–26. Ko e hā ʻa e toetuʻú? Ko e hā ha faikehekehe ‘i hotau sino fakamatelié mo hotau sino toe tuʻú? Ko e hā ‘a e meʻa ‘oku hoko hili ‘etau toetuʻú?

Naʻe fakamatala ‘a Palesiteni Siaosi Q. Kēnoni ‘o e Kau Palesitenisī ‘Uluakí ‘o kau ki he ʻAlamā 40:11–12, naʻe ‘ikai ko e ‘uhinga ‘a ‘Alamaá “ke fokotuʻu mai ‘a e fakakaukau ‘oku ‘oatu hangatonu ‘a kinautolu ki he ‘afioʻanga tonu ‘o e ‘Otuá. Naʻá ne ngāue ʻaki ‘a e kupuʻi lea ko iá ‘i he fakaangaanga ko ha fakatuʻotuʻa pē” (Gospel Truth: Discourses and Writings of President George Q. Cannon, sel. Jerreld L. Newquist, 2 vols. [1957–74], 1:73).

Naʻe fakamatalaʻi ‘e ‘Eletā Niila A. Mekisuele ‘o e Kōlomu ‘o e Kau ‘Aposetolo ‘e Toko Hongofulu Mā Uá ha niʻihi ‘o e ngaahi meʻa ‘e hoko kiate kitautolu ‘i he hili ‘etau toetuʻú:

“’I he ‘Aho Fakamāú … ‘e fakakakato ‘a e taumuʻa kotoa pē. ‘E ‘ikai ke ngata ‘i heʻetau maʻu ‘a e meʻa ‘oku ui ‘e he Tohi a Molomoná ko e ‘manatuʻi lelei’ mo e ‘manatu haohaoa’ ‘o ‘etau ngaahi ngāue halá, ka ‘e toe fakafoki mai foki mo e ngaahi meʻa fakafiefiá foki. ‘Te tau ‘iloʻi ‘o hangē foki ‘oku tau ‘iloʻi ‘i he taimi ní.’ (ʻAlamā 5:18; 11:43; vakai foki, T&F 93:33.) Te tau mamata ‘aki “hotau matá’’ (Mōsaia 12:22; 15:29) koeʻuhí ko e ngaahi fakamatala te tau fevahevaheʻakí.

“ʻOku kau ‘i he ‘meʻa kotoa pē [ʻa ia] ‘e fakafokí’ (ʻAlamā 40:23) ‘a e manatú, ka ‘e hoko māmālie mai pē ʻa ‘etau ngaahi manatu ki he moʻui kimuʻa ‘i he maama fakalaumālié. Fakakaukau ki he fiefia ‘i hono fakatahaʻi ‘i hotau ‘atamaí mo hotau lotó ‘a e ngaahi manatu ki hotau ‘uluaki tuʻungá mo hotau tuʻunga hono uá.

“Ko e ngaahi ongo ia ‘e tafe mahuohua mai kiate kitautolu he taimi ko iá, ‘i he taimi ‘e finangalo ai ‘a e ‘Otua ‘ofá, ‘oku fakapotopoto ke fakafoki kakato mai ‘a e ngaahi manatú! ‘E hanga ‘e he tafe mai ‘a e ngaahi moʻoni fakaʻaiʻai ko iá, ‘o fakatupulaki lahi ange ‘etau fakafetaʻi koeʻuhí ko hono mamaʻo ‘o e kātaki fuoloa ‘a e ‘Otuá mo e angaʻofa ‘aufuatō ‘o e fakalelei ne finangalo lelei ʻa Sīsū ke faí!” (Lord Increase Our Faith [1994], 103).

Ko e toetuʻú ko hono toe fakatahaʻi ia ‘o e laumālié pea mo e sinó, pea fakafoki ‘a e meʻa kotoa pē ki hono tuʻunga totonu mo haohaoá. Te tau tuʻu kotoa pē ‘i he ‘ao ‘o e ‘Otuá ‘i he hili ‘a e toetuʻú ke fakamāuʻi kitautolu. Lau ‘a e ʻAlamā 40:25–26, pea kumi ki hono fakamatalaʻi ‘e ‘Alamā ‘a e tuʻunga fakaʻosi ‘o kinautolu kotoa pē ‘oku nau fili ‘a e māʻoniʻoní ‘i he moʻui ko ‘ení ‘o fakafehoanaki mo e tuʻunga fakaʻosi ‘o kinautolu ‘oku nau fili ‘a e fai angahalá. Fakakaukau ki he founga ‘e fakamālohia ai ‘e he veesi ko ‘ení ‘a hoʻo holi ke ke maʻa ‘i he ‘ao ‘o e ‘Otuá.

Hangē ko ia kuo tohi ‘i he ʻAlamā 40:16–22, ko e toetuʻu ko ia naʻe lea ki ai ‘a ‘Alamaá ‘oku fakatatau pē ia ki he lau taimi ‘a e māmaní. Ko Sīsū Kalaisi foki naʻe’uluaki toe tuʻú, pea hili mei ai ha kiʻi taimi siʻi naʻe hoko leva ‘a e kau māʻoniʻoni naʻa nau moʻui pea nau mate mei he taimi ‘o ‘Ātamá ‘o aʻu mai ki he Toetuʻu ‘a Kalaisí (vakai, ʻAlamā 40:16, 20; T&F 133:54–55). Ko e toetuʻu ia naʻe lau ‘e ‘Alamā ko e “ʻuluaki toetuʻú.”

ʻAlamā 41

‘Oku akoʻi ‘e ʻAlamā ‘a Kolianitoni ‘o kau ki he palani ‘o e toe fakafokí

Fakakaukau ki he ngaahi moʻoni naʻe ako ‘e ‘Alamā ‘o kau ki he toetuʻú, ko e maama ‘o e ngaahi laumālié, mo e fakamāú, fakakaukau ki ha founga te ne uesia ha ngaahi ngāue ‘e fai ‘e ha taha kapau te ne tui ki he ngaahi meʻa ko ‘ení:

  • ‘Oku ‘ikai ke ‘i ai ha moʻui ‘i he hili ‘a e maté.

  • Ka hili ‘etau maté, ‘e fakahaohaoaʻi kitautolu ‘o tatau ai pē pe naʻe lelei pe kovi ‘etau ngaahi ngāue ‘i he māmaní.

  • ‘E fakapaleʻi kitautolu ‘i he fakamāú koeʻuhí ko ‘etau ngaahi ngāue leleí pea tauteaʻi koe‘uhí ko ‘etau ngaahi ngāue koví.

ʻĪmisi
ʻOkú Ne Moʻui!

‘Oku tau ako ‘i he ʻAlamā 41 naʻe puputuʻu ‘a Kolianitoni koeʻuhí ko e meʻa naʻe akoʻi ‘e ha kakai ‘e niʻihi ‘o kau ki he toetuʻú. Fakakaukau ke ke fakaʻilongaʻi ‘a e kupuʻi lea “ʻo nau fuʻu hē mamaʻo ai” ‘i he ʻAlamā 41:1, hili ia peá ke lau ‘a e veesi ko ‘ení ‘o kumi ‘a e meʻa naʻá ne fakatupu ‘a e hē mamaʻo ‘a ha niʻihí. ‘E tokoni ke mahino kiate koe ʻa e veesi ko ‘ení, kapau te ke ‘iloʻi ko e ‘uhinga ‘o hono fakaʻuhingaʻi hala ‘o e folofolá, ke mioʻi, fakakeheʻi, pe liliu hono ‘uhinga ‘o e folofolá.

Ko e hā ha tefitoʻi fakakaukau naʻe pehē ‘e ‘Alamā te ne fakamahinoʻi kia Kolianitoní?

Ko hono ‘uhinga ‘o efakafokí ko hono toe fakafoki mai. Naʻe loto ‘a ‘Alamā ke mahino kia Kolianitoni ‘oku ‘i ai ha konga fakasino mo ha konga fakalaumālie ‘o e meʻa naʻá ne ui “ko e palani ‘o e fakafokí” (ʻAlamā 41:2). Fakatotolo ‘i he ʻAlamā 41:2–5, pea fakaʻilongaʻi ‘a e meʻa ‘e fakafoki fakasino mai kiate kitautolu ‘i he hili ‘a e maté mo e meʻa ‘e fakafoki fakalaumālie maí. Ko hono ‘uhinga ‘o e foʻi lea ko e (hoa ‘i he ngaahi veesi ko ‘ení ko ha meʻa ‘oku fie maʻu pe ‘oku ‘aonga.)

Ko e hā ‘a e konga fakasino ‘o e palani ‘o e fakafokí ‘a ia ‘oku fakamatala ki ai ‘a e ʻAlamā 41:2?

Ko e konga fakalaumālie ‘o e palani ‘o e fakafokí ‘a ia ‘oku fakamatalaʻi ‘i he ʻAlamā 40:3–5 ko e: ʻE fakafoki ‘a kitautolu ki he fiefia pe ko e mamahi ‘o fakatatau mo ‘etau ngaahi ngāue mo e ngaahi holi ‘i he moʻui fakamatelié.

  1. Tau pehē kuo kole atu kiate koe ke ke akoʻi ‘a e ʻAlamā 40:3–5 ki ha kalasi Palaimeli. Hiki ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ha founga te ke fakamatalaʻi ai ‘a e fakafoki fakalaumālié ‘i ha founga mahinongofua ke mahino ki he fānaú ‘a e meʻa naʻe akoʻi ‘e ‘Alamaá.

Fakalaulauloto ki ha founga ‘e lava ke takiekina ai ‘e he tokāteline ‘o e fakafokí ‘a hoʻo ngaahi ngāué mo e ngaahi holí.

Ko e taimi ‘e mahino ai kiate kitautolu ‘a e tokāteline ‘o e fakafokí, ‘oku fakanatula leva ‘a ‘etau kamata ke hohaʻa ki he ngaahi tautea ‘e hoko mai koeʻuhí ko ‘etau ngaahi angahalá mo e ngaahi fili ‘oku halá. ‘Oku ‘i ai nai ha founga ke liliu ai ‘a e ngaahi nunuʻa kovi ‘o ‘etau ngaahi holi mo e ngaahi ngāue ‘oku halá? Naʻe fokotuʻu ange ‘e ʻAlamā ha ʻuhinga kia Kolianitoni ke ne maʻu ai ha ‘amanaki lelei. Lau ‘a e ʻAlamā 41:6–9, pea kumi ki ha meʻa te tau lava ‘o fai ke toe fakafoki mai ‘a e ngaahi lelei mo e fiefiá kiate kitautolu, neongo kuo tau fai ha angahala mamafa. ‘E lava ke ke fakaʻilongaʻi ha ngaahi foʻi lea pe ngaahi kupuʻi lea ‘i he ʻAlamā 41:6–7 ‘a ia ‘oku nau fokotuʻu mai ko e fatongia pē ‘o kitautolu ‘a ‘etau maʻu ‘a e meʻa te tau maʻu ‘i he toetuʻú. Fakakaukau ki he fehuʻi ko ‘ení: Ko e hā ha founga ‘oku tau hoko ai ko hotau fakamaau pē ‘o fakatatau ki he ngaahi veesi ko ‘ení?

‘Oku ‘i ai ‘a e niʻihi ‘oku nau fakakaukau te nau lava ‘o foki atu ki he ‘Otuá neongo ‘oku ‘ikai te nau tali ko honau fatongia ‘a ‘enau ngaahi ngāué. ‘Oku nau faʻa pehē ‘oku fakafiefia kiate kinautolu ‘a ‘enau ngaahi fili ‘oku angahalaʻiá. ‘Oku ‘i ai ‘a e taimi ‘oku hangē pē ‘oku fiefia ‘a kinautolu ‘oku fai angahalá. Kae lau ‘a e ʻAlamā 41:10, pea kumi ki he meʻa naʻe akoʻi ‘e ‘Alamā ‘o kau ki he fai angahalá. Ko ha veesi fakataukei folofola ‘a e (ʻAlamā 41:10. Te ke lava ‘o fakaʻilongaʻi ia ‘i ha founga makehe, koeʻuhí ke faingofua haʻo kumi ki ai ‘i he kahaʻú.)

  1. Naʻe fakamoʻoniʻi ‘e ‘Alamā ki hono fohá ‘i he ʻAlamā 41:10, ‘o pehē “kuo teʻeki ai hoko ‘a e fai angahalá ko e fiefia.” Fakakakato ‘a e kiʻi ngāue ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá:

    1. Hiki ha fakamatala ‘o kau ki he ‘uhinga ‘okú ke tui ai ‘oku moʻoni ‘a e fakamatala ‘a ʻAlamaá.

    2. Hiki ha sīpinga ‘o ha founga ‘e feinga ai ‘a Sētane ke fakalotoʻi kitautolu ke tau tui te tau lava ‘o maumauʻi ʻa e ngaahi fekau ‘a e ‘Otuá pea tau kei fiefia pē.

Fakakaukau ke ke hiki ‘a e lea ko ‘eni ‘a Palesiteni ‘Eselā Tafi Penisoní ki hoʻo folofolá ‘i he tafaʻaki ‘o e ʻAlamā 41:10: “ʻE ‘ikai te ke lava ‘o fai hala peá ke ongoʻi fiemālie pē. ‘Oku ‘ikai lava ke hoko ia!” (“A Message to the Rising Generation,” Ensign, Nov. 1977, 30).

‘Oku fakamatalaʻi ‘e he ʻAlamā 41:11 ‘a e ‘uhinga ‘oku ‘ikai lava ke te fiefia moʻoni ai kapau ‘okú te fili ke te fai hala. Fakakakato ‘a e saati ‘i laló ke tokoni ke mahino kiate koe ‘a e veesi ko ‘ení, ‘aki haʻo fakatauhoa ‘a e potufolofola takitaha mo hono ‘uhingá. (Ka ‘osi ia peá ke vakaiʻi hoʻo ngaahi talí ‘o fakatatau ki he ngaahi tali ‘i he ngataʻanga ‘o e lēsoní.)

Ko e ngaahi foʻi lea pe ngaahi kupuʻi lea mei he ʻAlamā 41:11 ‘a ia ‘oku nau fakamatalaʻi ‘a e “tuʻunga fakanatulá.”

ʻUhinga

  1. “ʻI ha tuʻunga fakakakano”

  1. Fakangatangata mo fakamafasiaʻi ‘e heʻetau ngaahi angahalá

  1. “ʻI he ‘ahu ‘o e mamahí pea mo e ngaahi haʻi ‘o e fai hiá”

  1. ‘Ikai maʻu e takaua ‘a e Laumālie Māʻoniʻoní

  1. “ʻIkai maʻu ‘a e ‘Otuá ‘i he māmaní”

  1. Puleʻi ‘e he holi ‘o e kakanó

Koeʻuhi kuó ke lava ‘o fakaʻuhingaʻi ‘a e ngaahi lea ko ‘ení, toe lau he taimí ni ‘a e ʻAlamā 41:11 ke ke ‘iloʻi ai ‘a e ‘uhinga ‘oku ‘ikai lava ke te fiefia ai lolotonga ʻete fili ke te fai halá. ʻOku pehē ‘e ha niʻihi ‘oku nau fili ke nau fai angahalá ‘oku nau fiefia ‘i he taimi ko iá, ka ‘e iku ki hono taki atu kinautolu ‘e heʻenau ngaahi filí ki he loto mamahí mo e mamahi.

  1. Tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá:

    1. Ko e hā ‘a e ‘uhinga ‘okú ke pehē ai ʻoku faikehekehe ʻa e natula ‘o e fiefiá mo ‘ete “ʻi he tuʻunga fakanatulá,” pe ko ha tuʻunga angahalaʻia pe “tuʻunga fakakakanó”?

    2. Ko e hā ha ngaahi sīpinga ki he ‘uhinga ‘oku aʻu ai ‘a e toʻu tupú ki he tuʻunga ‘oku ‘ikai te nau maʻu ‘a e feohi ‘a e Laumālie Māʻoniʻoní, pea ‘oku taʻofi mo fakamafasiaʻi ‘e heʻenau ngaahi angahalá, pe puleʻi kinautolu ‘e he holi ‘o e kakanó?

Lau ‘a e ʻAlamā 41:12, pea kumi ki he fehuʻi naʻe fai ‘e ‘Alamā kia Kolianitoni ‘o kau ki he fakafokí. Lau he taimí ni ‘a e ʻAlamā 41:13, pea fakaʻilongaʻi ‘a e tali ‘a ‘Alamā ki he fehuʻi ko iá.

  1. Fakakaukauloto ‘okú ke talanoa ki haʻo kaungāmeʻa ‘okú ne fie fiefia ka ‘oku fili ia ke ngāue ‘i he ngaahi founga ‘oku fehangahangai mo e ngaahi fekau ‘a e ‘Eikí. Ngāue ʻaki ‘a e tokāteline ‘o e fakafokí ʻa ia naʻá ke ako ki ai ‘i he aho ní, ‘o fakamatalaʻi ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá ‘a e founga ‘oku ‘ikai te ne ausia ai ‘a e fiefiá mo e meʻa kuo pau ke fai koeʻuhí ke ne fiefia moʻoni aí.

ʻĪmisi
pumalengi

Ko e pumalengí ko ha meʻangāue ia naʻe ‘uluaki ngāue ʻaki ki he tuli manú. Ko e taimi ko ia ‘oku tolongi ai ia ‘i he founga totonú ‘oku toe foki mai pē ia ki he tokotaha naʻá ne tolongi iá, koeʻuhí ko e anga ‘o hono fōtungá. Lau ‘a e ʻAlamā 41:14–15, pea kumi ki he founga ‘oku lava ai ‘e ha pumalengi ‘o fakataipe ‘a e ngaahi moʻoni ‘oku akoʻi ‘i he ongo veesi ko ‘ení. ‘E lava ke ke fakaʻilongaʻi ‘a e kupuʻi lea ko e “ʻokú ke ‘oatú” ‘i he veesi 15. Fakakaukau ki ha taimi naʻá ke ‘oatu ai ha lelei pe ‘aloʻofa pe angaʻofa pea toe foaki fakafoki mai ia kiate koe.

Ko e hā ha ngāue māʻoniʻoni ‘e taha ‘okú ke fie ‘oatu ki ha niʻihi kehe pe ko ha tōʻonga fakakaukau māʻoniʻoni ‘a ia ‘okú ke loto ke sio mai ki ai ‘a e niʻihi kehé ‘iate koe, pea ‘okú ke loto ke toe fai mai ia ‘e he niʻihi kehé kiate koe? Ko e hā ha taumuʻa te ke lava ‘o fokotuʻu “ke ke ‘oatu” ha taha ‘o e ngaahi tōʻonga fakakaukau pe ngaahi ngāue ko ‘ení?

ʻĪmisi
scripture mastery icon
Fakataukei Folofolá — ʻAlamā 41:10

  1. Lau ‘a e ʻAlamā 41:10, pea hiki ‘a e meʻa ko ‘ení ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá: Kapau kuo teʻeki ai hoko ‘a e fai angahalá ko e fiefia, ‘oku lava leva ‘e he ‘o takiekina maʻu ai pē ki he fiefiá. Hiki ha foʻi lea pe kupuʻi lea ‘i he lainé ‘a ia ‘e lelei taha ha‘ane fakakakato ‘a e sētesí (hangē ko ‘ení, tokoni ki he niʻihi kehé). Hiki hoʻo fakmoʻoní kau ki ha founga kuó ke mamata ai ki he takiekina ‘e he ngaahi ngāue māʻoniʻoni ko ‘ení ha taha ki he fiefiá.

‘Oku mahuʻinga ke mahino ko e fiefia ko ia ‘oku tupu mei he māʻoniʻoní ‘oku ʻikai ke hoko vave mai ia, pe tuʻu maʻu, pe ‘oku hokohoko maʻu pē ‘i he moʻui fakamatelie ko ‘ení. Ka neongo iá, ‘e hoko mai ‘a e melinó mo e fiefiá maʻu ai pē ‘i he founga mo e taimi ‘oku finangalo ki ai ‘a e Eikí ki he tokotaha ‘oku hoa ‘ene moʻuí mo ʻEne ngaahi akonakí mo e ngaahi fekaú.

  1. Hiki ‘a e fakamatala ko ‘ení ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ‘i lalo ‘i he ngaahi ngāue ke fai he ‘aho ní.

    Kuó u ako ‘a e ʻAlamā 40–41 peá u fakakakato ‘a e lēsoni ko ‘ení ‘i he (‘ahó).

    Ko e ngaahi fehuʻi, fakakaukau, mo e ngaahi mahino makehe ‘oku ou fie vahevahe mo ʻeku faiakó:

  • Ngaahi tali ki he ‘ekitivitī fakatauhoá: (1) f, (2) a, (3) e.

Paaki