Seminelí
‘Iuniti 29: ‘Aho 2, Molomona 9


‘Iuniti 29: ‘Aho 2

Molomona 9

Talateú

Naʻe fakaʻosi ‘e Molonai ‘a e lekooti ‘a ‘ene tamaí ‘aki ‘ene ui kiate kinautolu ‘oku ‘ikai te nau tui kia Sīsū Kalaisí ke nau tafoki ki he ‘Otuá ‘i heʻenau fakatomala. Naʻá ne akoʻi ko e ‘Otuá ko e ‘Otua ia ‘o e ngaahi mana ‘a ia ‘oku ‘ikai feliliuaki. Naʻá ne toe akoʻi foki ‘oku toki ngata pē ‘a e ngaahi maná ‘i he taimi ‘oku ‘ikai ke toe maʻu ai ‘e he kakaí ‘a e tuí. Naʻá ne poupouʻi ‘a e faʻahinga kotoa ‘o e tangatá ke nau lotu ki he Tamaí ‘i he huafa ‘o Sīsū Kalaisí ke nau maʻu ‘a e ngaahi meʻa ko ia ‘oku nau fie maʻú.

Molomona 9:1–6

‘Oku ui ‘a Molonai kiate kinautolu ‘oku ‘ikai te nau tui kia Sīsū Kalaisí ke nau fakatomala.

Fakakaukau ki ha meʻa te ke fakakaukau ki ai pe ongoʻi ‘o kapau te ke hū atu ki he ʻao ‘o e ‘Otuá ‘i he ‘ahó ni. ‘Okú ke pehē ko e ha ha faʻahinga ongo ‘e maʻu ‘e he kau fai angahalá ‘i Hono ‘aó? Lau ‘a e Molomona 9:1–5, pea fakatokangaʻi naʻe fakamatalaʻi ‘e Molonai ‘a e meʻa ‘e hoko ‘i he taimi ‘e faifai pea ‘omi ai ‘a e kakai ‘oku nau fili ke ‘oua te nau tui kia Sīsū Kalaisí ki he ‘ao ‘o e ‘Otuá.

Naʻe fakamatalaʻi ‘e Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita ‘oku hala ‘a e tui ‘a e kakai tokolahi ‘oku teʻeki ke nau fakatomala mei heʻenau ngaahi angahalá, te nau ongoʻi fiemālie ‘i he ‘ao ‘o e ‘Otuá.

ʻĪmisi
Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita

“He ʻikai lava ke fai ha fakamoʻui taʻekau ai e fakatomalá. He ʻikai lava ha tangata ke hū ki he puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻi heʻene ngaahi angahalá. ʻE hoko ia ko ha meʻa ʻoku ʻikai totonu ki ha tangata ke haʻu ki he ʻao ʻo e Tamaí pea nofo ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá ʻi heʻene ngaahi angahalá. … …

“ʻOku ou tui ʻoku tokolahi ʻaupito ha kakai ʻi he māmaní, pea mahalo ko e tokolahi ʻo kinautolu ʻi he Siasí—ʻa ia ʻoku ʻi ai e niʻihi pehē ʻi he Siasí—ʻoku nau fakakaukau te nau lava ke faʻiteliha pē he meʻa te nau fai he moʻuí, ʻo maumauʻi e ngaahi fekau ʻa e ʻEikí ka te nau iku pē ʻo ʻalu ki Hono ʻaó. ʻOku nau fakakaukau te nau lava ke fakatomala, mahalo pē ʻi he tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié.

“ʻOku totonu ke nau lau e ngaahi lea ko ʻeni ʻa Molonaí: ‘ʻOku mou mahalo koā te mou faʻa nofo mo ia [Kalaisi] lolotonga hoʻomou ʻiloʻi ʻa hoʻomou angahalá? ʻOku mou mahalo koā te mou fiefia ke nofo fakataha mo e Tokotaha Māʻoniʻoni ko iá, ka ʻoku lolotonga mamahiʻia homou laumālié ʻi he ʻiloʻi kuo mou maumauʻi maʻu ai pē ʻene ngaahi fonó?’

“‘Vakai, ‘oku ou pehē kiate kimoutolu, te mou mamahi lahi ange ke nofo fakataha mo ha ‘Otua māʻoniʻoni mo faitotonu, lolotonga hoʻomou ‘iloʻi hoʻomou ‘ulí ‘I hono ‘aó, ‘i haʻamou nofo fakataha mo e ngaahi laumālie malaʻiá ‘i helí. He vakai, ‘o ka ‘omi ‘a kimoutolu ke mou sio ki hoʻomou telefuá ‘i he ‘ao ‘o e ‘Otuá, pea mo e nāunau foki ‘o e ‘Otuá, mo e māʻoniʻoni ‘a Sīsū Kalaisí, ‘e tutu ai ha ulo ‘o e afi taʻe-faʻamaté ‘iate kimoutolu” [Molomona 9:3–5]” (Doctrines of Salvation, comp. Bruce R. McConkie, 3 vols. [1954–56], 2:195–96).

  1. Tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá: Ko e hā nai ‘a e ‘uhinga ‘oku ke pehē ai ‘oku hala ke tatali ‘ete fakatomala ‘i he moʻui ko ‘ení, koeʻuhi ko hoʻo tui te ke lava ‘o toki fakatomala ‘i he maama ka hoko maí? (Te ke lava ‘o ngāue ʻaki ‘i hoʻo talí ‘a e meʻa naʻá ke ako mei he Molomona 9:1–5; ʻAlamā 12:14; mo e ʻAlamā 34:32–34.)

Lau ‘a e Molomona 9:6, pea kumi ki he meʻa kuo pau ke fai ‘e he kau “taʻetuí” ke nau hao ai mei he mamahi naʻe fakamatalaʻi ‘e Molonaí. Fakakaukau ke ke fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi foʻi lea ‘i he Molomona 9:6 ‘a ia ‘okú ne fakamatalaʻi ‘a e tuʻunga ‘o e kakai ‘oku nau tafoki ki he ‘Otuá pea kole ha fakamolemole meiate Ia. ‘Oku tau ako mei he veesi ko ‘ení: Kapau te tau fakatomala pea ui ki he ‘Otuá, te tau taʻehalaia ‘i heʻetau hū atu ki Hono ‘aó. Te ke lava ‘o hiki ‘a e tefitoʻi moʻoni ko ‘ení ki hoʻo folofolá pe ki hoʻo tohinoa ako folofolá.

  1. Hiki ki hoʻo tohinoa ako folofolá ha ngaahi sētesi ‘o kau ki he anga hoʻo fakakaukau ki ha faʻahinga ongo te ke maʻu ‘i he ‘ao ‘o e ‘Otuá kapau te ke ‘iloʻi kuo fakahaohaoaʻi koe pea ‘ikai haʻo mele ‘i he Fakalelei ‘a e Fakamo’uí.

Te ke lava ‘o teuteu ke ke maʻu ha fiemālie ‘i he ‘ao ‘o e ‘Otuá ‘i haʻo fakatomala mo moʻui māʻoniʻoni. Fakalaulauloto ki he meʻa mahuʻinga taha te ke lava ‘o fai he taimí ni ke ke mateuteu ai ke feʻiloaki mo e ‘Otuá.

Molomona 9:7–20

‘Oku fakahā ‘e Molonai, ‘oku fakahoko ‘e he ‘Otuá ‘a e ngaahi mana pea ‘okú Ne tali mai ‘a e ngaahi lotu ‘a e kau tui faivelengá.

ʻĪmisi
Ko Hono Fakamoʻui ‘e Kalaisi ha Tangata Kui

Kuo ke mamata nai pe kuo hoko kiate koe ha mana? Hiki haʻo fakaʻuhinga ki he foʻi lea ko e mana:

Kumi ‘a e foʻi lea ko e mana [miracle] ‘i he Bible Dictionary pe Ko e Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá ke fakamahinoʻi pe fakalahi atu ki hoʻo fakaʻuhingá. ‘Okú ke pehē ko e hā nai ‘a e ‘uhinga ‘oku ‘ikai ke tui ai ha kakai ‘e niʻihi he ‘ahó ni ki he ngaahi maná?

Hangē ko ia kuo tohi ‘i he Molomona 9:7–8, naʻe tohi ‘a Molonai ki he kakai ‘i he ngaahi ‘aho fakaʻosí ‘a ia te nau fakaʻikaiʻi ‘oku moʻui ‘a e ‘Otuá, ‘okú Ne foaki mai ‘a e ngaahi fakahā, pea ‘okú Ne huaʻi hifo ‘a e ngaahi meʻa-foaki ki he kakai ‘oku tui faivelengá. Naʻe akoʻi mālohi ‘e Molonai, ‘oku ‘i ai ha ‘Otua pea ‘okú Ne tatau ‘i he “ʻaneafí, ‘aho ní, pea taʻengata” (Molomona 9:9). Pea ‘okú Ne kei fakahoko ha ngaahi mana ‘i he kakai ‘oku tui faivelenga ‘i he ngaahi kuonga kotoa pē. Lau ‘a e Molomona 9:9–11, 15–19, pea kumi ki he meʻa naʻe akoʻi ‘e Molonai ‘o kau ki he anga ‘o e ‘Otuá koeʻuhi ke ne lava ‘o tokoniʻi ‘a e kakaí ke nau tui ‘oku kei fakahoko pē ‘e he ʻOtuá ‘a e ngaahi mana.

  1. Hiki ki hoʻo tohinoa ako folofolá, ‘a e meʻa naʻá ke ako mei he Molomona 9:9–11, 15–19 ‘o kau ki he anga ‘o e ‘Otuá. Hiki foki mo hoʻo tali ki he fehuʻi ko ‘ení: Ko e hā ha ngaahi meʻa ‘oku akoʻi atu ‘e he ngaahi veesi ko ‘ení ‘o kau ki he finangalo lelei mo e mālohi ‘o e ‘Otuá ke fakahoko ‘a e ngaahi mana ‘i he moʻui ‘a e kakai ‘o e ‘aho ní?

Lau ‘a e Molomona 9:20, pea kumi ki he ngaahi ‘uhinga ‘oku ‘ikai hoko ai ha ngaahi mana ki ha kakai ‘e niʻihi.

‘Oku akoʻi mai ‘e he ngaahi lea ‘a Molonai ‘oku tohi ‘i he Molomona 9:9–19 ‘a e tefitoʻi moʻoni ko ‘ení: Koeʻuhi ‘oku ‘ikai ke feliliuʻaki ‘a e ‘Otuá, te Ne tuku ke hoko ‘a e ngaahi maná ‘o fakatatau ki he tui ‘a ‘Ene fānaú. Te ke lava ‘o hiki ‘a e tefitoʻi moʻoni ko ‘ení ‘i hoʻo folofolá ‘i he tafaʻaki ‘o e Molomona 9:19–20.

‘Oku tau lava ‘o aʻusia ‘a e malohi fakaofo ‘o e ‘Otuá ‘i heʻetau moʻuí ‘i ha ngaahi founga lahi. Hili haʻane vakaiʻi ‘o e ngaahi mana maʻongoʻonga ‘oku fakamatalaʻi ‘i he folofolá, naʻe akoʻi ‘e Sisitā Sitinī S. Lainolo, ‘a ia naʻe kau ki he kau palesitenisī lahi ‘o e Palaimelí, ‘o pehē:

“ʻOku mahuʻinga tatau pē ‘a e ngaahi mana lalahi maʻongoʻongá” mo e “ngaahi mana fakafoʻituitui iiki ange” ‘oku akoʻi ai kitautolu ke tau tui ki he ‘Eikí. ‘Oku hoko mai ia ‘i he taimi ‘oku tau fakatokangaʻi ai pea talangofua ki he ngaahi fakahinohino ‘a e Laumālié ‘i heʻetau moʻuí. …

“ʻOku ou tui te tau lava kotoa pē ‘o fakamoʻoni ki he ngaahi mana iiki ko ‘ení. ‘Oku tau ‘iloʻi e fānau kuo nau lotu koeʻuhi ko haʻanau meʻa ‘oku puli, pea nau maʻu ia; ‘Oku tau ‘ilo ki ha toʻu tupu kuo nau maʻu ha mālohi ke nau tuʻu ko ha fakamoʻoni ‘o e ‘Otuá pea nau ongoʻi ‘a e mālohi ‘o e tokoni ‘a Hono toʻukupú. ʻOku tau ‘iloʻi ko hotau ngaahi kaumeʻa kuo nau totongi ‘enau vahehongofulú ‘aki ‘enau paʻanga ‘oku toé pea hoko ai ‘a e mana, ‘o nau lava ‘o totongi foki mo ‘enau totongi akó pe totongi falé pe ko ‘enau lava ‘o maʻu ha meʻakai maʻa honau fāmilí. ‘Oku tau lava ‘o talanoa ‘o kau ki he ngaahi meʻa ne aʻusia ‘i hono tali mai ‘o e ngaahi lotu mo e ngaahi tāpuaki fakataulaʻeiki ne foaki ‘a ia naʻe hoko ko ha fakalotolahi, pea ‘omi ha fakafiemālie, pe toe fakafoki mai ‘a e moʻui leleí. ‘Oku hanga ‘e he ngaahi mana ‘oku hoko fakaʻaho ko ‘ení ‘o ngaohi kitautolu ke tau maheni mo e toʻukupu ‘o e ‘Eikí ‘i heʻetau moʻuí” (“A God of Miracles,” Ensign, May 2001, 12).

  1. Hiki ki hoʻo tohinoa ako folofolá ha fakamatala ‘o kau ki ha meʻa naʻá ke aʻusia pe ko ha taha ‘okú ke ‘iloʻi ‘a ia’oku fakapapauʻi mai ai ‘oku kei hoko pē ‘a e ‘Otuá ‘i he ‘ahó ni ko e ‘Otua ‘o e ngaahi mana.

Molomona 9:21–37

‘Oku akonaki ‘a Molonai ‘o kau ki he lotú mo e taumuʻa ‘o e lekooti Nīfaí.

ʻĪmisi
finemui ‘oku fai ‘ene lotu

‘Okú ke lava ‘o manatu ki ha taimi ‘a ia naʻá ke ongoʻi ai hono fai atu ‘e he Tamai Hēvaní ‘a e tokoni naʻá ke fie maʻú koeʻuhí ko haʻo lotu? Lau ‘a e Molomona 9:21, pea kumi ki he meʻa naʻe akoʻi ‘e Molonai ‘o kau ki he lotu ki he Tamai Hēvaní ke Ne tokoni maí.

Lau ‘a e fakamatala ko ‘ení pea kumi ki hono ‘uhinga ‘o e lotu ‘i he huafa ‘o Kalaisí: “ʻOku tau lotu ‘i he huafa ‘o Kalaisí ‘i he taimi ‘oku hoko ai ‘etau fakakaukaú ko e fakakaukau ‘a Kalaisí, pea ko e ngaahi meʻa ‘oku tau fakaʻamu ki aí ko e ngaahi meʻa ‘oku finangalo ki ai ‘a Kalaisí—pea ko e taimi ia ‘oku nofo ai ‘ene ngaahi leá ‘iate kitautolú (Sione 15:7). ‘Oku tau kole leva ‘a e ngaahi meʻa ‘oku lava ke foaki mai ‘e he ‘Otuá. ‘Oku lahi ha ngaahi lotu ‘oku ‘ikai tali mai koeʻuhí he naʻe ‘ikai fai ia ‘i he huafa ‘o Kalaisí; pea ‘oku ‘ikai te nau fakafofongaʻi ‘Ene fakakaukaú, ka ‘oku tupu ia mei he loto siokita ‘o e tangatá;” (Bible Dictionary, “Prayer”).

Fakakaukau ki hoʻo ngaahi lotu ‘aʻaú ‘o fakatatau ki he meʻa kuó ke toki laú. Ko e hā nai ha meʻa te ke lava ‘o fai koeʻuhi ke ke lotu fakamātoato ange ai ‘i he huafa ‘o Sīsū Kalaisí?

Naʻe ngāue ʻaki ‘e Molonai ‘a e akonaki naʻe fai ‘e Sīsū Kalaisi ki Heʻene kau ākonga Nīfaí, ke hoko ko e faʻifaʻitakiʻanga ‘o e kakai ‘oku nau tui ki he Fakamoʻuí pea nau lava ‘o fakahoko ha ngaahi maná. Hangē ko ia kuo hiki ‘i he Molomona 9:22–25, naʻe fekau ‘e he Fakamoʻuí ki Heʻene kau ākongá ke nau ‘alu ki he māmaní kotoa pē ‘o malanga ‘aki ‘a e ongoongoleleí, peá Ne talaʻofa kiate kinautolu ko e “ngaahi fakaʻilonga ‘eni ‘e hoko kiate kinautolu ‘oku tuí” (Molomona 9:24). Naʻe hoko atu leva ‘e Molonai ‘ene ngaahi akonaki ‘o kau ki he lotú.

  1. Lau ‘a e Molomona 9:27–29, pea kumi ke ‘iloʻi ‘a e meʻa naʻe akoʻi ‘e Molonai ‘o kau ki he founga ‘oku totonu ai ke tau lotu ‘i he tuí. Hiki ‘a e ngaahi meʻa naʻá ke ‘iloʻí ki hoʻo tohinoa ako folofolá. Hili ia peá ke hiki ha ngaahi sētesi ‘o kau ki ha founga te ke lava ai ‘o fakaʻaongaʻi ha taha ‘o e ngaahi akonaki ko ‘ení ke fakaleleiʻi hoʻo ngaahi lotú.

Te ke lava ‘o hiki ‘a e tefitoʻi moʻoni ko ‘ení ‘i he tafaʻaki ‘o e Molomona 9:27: Kapau te tau lotu ‘i he tui ki he Tamai Hēvaní ‘i he huafa ‘o Sīsū Kalaisí, te Ne foaki mai ha ngaahi tāpuaki kiate kitautolu ‘a ia te nau tokoniʻi kitautolu ke tau ngāueʻi hotau fakamoʻuí.

Na”e fakahā ‘e Molonai ‘i heʻene fakaʻosi ‘ene ngaahi leá, ‘a ‘ene tokanga ki ha kakai ‘e niʻihi ‘i he ngaahi ‘aho fakaʻosí ‘a ia te nau fakafisi ke tali ‘a e Tohi ʻa Molomoná koeʻuhi ko e fehalaaki ‘a kinautolu naʻa nau tohi iá (vakai ki he Molomona 9:30–34). Lau ‘a e Molomona 9:35–37, pea kumi ki he meʻa naʻe fakahā mai ‘e Molonai ‘o kau ki he ngaahi taumuʻa ‘o e Tohi ʻa Molomoná.

Fakakaukau ki he founga ‘oku hoko ai hono ‘omi ‘o e Tohi ʻa Molomoná ko ha fakamoʻoni ko e ‘Otuá ko e ‘Otua Ia ‘o e ngaahi mana pea ‘okú Ne tali mai ‘a e ngaahi lotú.

  1. Hiki ‘a e fakamatala ko ‘ení ‘i lalo ‘i he ngaahi ngāue ke fai he ‘ahó ni ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá:

    Kuó u ako ‘a e Molomona 9 peá u fakakakato ‘a e lēsoni ko ‘ení ‘i he (‘ahó ).

    Ko e ngaahi fehuʻi, fakakaukau, mo e ngaahi mahino makehe ‘oku ou fie vahevahe mo ʻeku faiakó:

Paaki