Potutusi
Faatomuaga i le Kolose


Faatomuaga i le Kolose

Aisea e Suesue ai Lenei Tusi?

Na tusi atu e Paulo le Tusi lenei i Kolose ona o se lipoti e faapea sa latou pauu atu i se mea sese ogaoga (tagai Bible Dictionary, “Pauline Epistles”). O aoaoga ma faiga masani sese i Kolose sa faatosinaina ai le Au Paia iina ma lamatia ai lo latou faatuatua. O ni uunaiga faaleaganuu faapena ua tuuina mai ai ni luitau mo tagata o le Ekalesia i aso nei. O se vaega o le taua o le tusi lenei, ua taoto lea i le faailoaina ma le faaalia o mea sese, ao faamamafa atu le paia ma galuega laveai a Iesu Keriso. O le suesueina o le tusi a Kolose, e mafai ona faaloloto ai lou liua i le Faaola ma maua le puipuiga mai mea taufaasese ma le agasala.

O Ai na Tusia Lenei Tusi?

O le Tusi i Kolose sa auina atu e Paulo ma Timoteo (tagai Kolose 1:1, 23; 4:18). O le mea moni sa tusilima e Paulo ana lava upu faafeiloai i le faaiuga o le tusi (tagai Kolose 4:18), e faailoa ai o se tusiupu, atonu o Timoteo, sa fesoasoani ia te ia i le tusiga o le tino o le tusi.

O Anafea ma o Fea na Tusia ai?

Sa tusia e Paulo le Tusi ia Kolose i le taimi o le faafalepuipuiga muamua o ia i Roma, pe a o le T.A. 60–62 (tagai Taiala i Tusitusiga Paia, “Pauline Epistles,” scriptures.lds.org). Atonu sa ia tusia i le vaitaimi lava foi lea sa ia tusia ai le Filipi, Efeso, ma Filemoni.

O Ai Na Tusia i Ai ma Aisea?

O lenei tusi sa tusi atu i le Au Paia faamaoni i Kolose, o se nofoaga i Take i aso nei. Sa faatonuina e Paulo le Au Paia i Kolose e faasoa atu le tusi i tagata o le Ekalesia i Laotikaia latalata ane (tagai Kolose 4:16).

Sa tusia e Paulo lenei tusi “ina ua uma ona asia o ia e Epafara, o se faievagelia o le Ekalesia i [Kolosee] [tagai Kolose 1:7–8]. Sa tau atu e Epafara ia Paulo, sa pauu atu tagata i Kolose i mea sese ogaoga—sa latou manatu ua sili i latou i lo isi tagata ona sa latou tausia lelei nisi o sauniga i le itu i fafo [tagai Kolose 2:16], taofia mai ia i latou nisi o manaoga faaletino, ma tapuai atu i agelu [tagai Kolose 2:18]. O nei faiga masani sa manatu ai tagata i Kolose ua faapaiaina i latou. Sa latou manatu foi ua latou sili atu lo latou malamalama i mealilo o le atulaulau nai lo isi tagata o le Ekalesia. I lana tusi, sa faasaoina ai e Paulo i latou e ala i le aoao atu o le faaolataga ua na o Keriso lava e oo mai ai, ma e tatau ona tatou atamamai ma auauna atu ia te Ia” (Guide to the Scriptures, “Colossians, Epistle to,” scriptures.lds.org).

O A Nisi o Vaaiga Iloga o Lenei Tusi?

I le Tusi i Kolose, sa tetee atu ai Paulo i aoaoga sese i Kolose i le faamamafaina o le paia, misiona laveai, ma le silisili ese o Iesu Keriso (tagai Kolose 1:15–23). Sa ia aoao atu o Keriso o le faatusa tonu lea o le Atua le Tama, o le Foafoa, o le Ao o le Ekalesia, o le uluai tagata ua toetu, ma o le Togiola. O ia “o le ulu ia o alii sili uma atoa ma faipule” (Kolose 2:10), ma ua Ia faataunuuina Lana misiona paia i lalo o le taitaiga a le Tama (tagai Kolose 1:19; 3:1).

Sa lapatai atu Paulo e faasaga ia i latou o e sa aoao atu e faapea, o le faaleagaga moni sa maua e ala i ni faiga faapitoa, fiafiaga, ma tipiga o le aai (tagai Kolose 2:16–18, 20, 23). Ae sa ia aoao atu, o le matua i le faaleagaga ma le malamalama o le Atua e faaalia e ala i le tuuina o “loto lava i mea i luga” (Kolose 3:2), aveesea o amioga e le amiotonu (tagai Kolose 3:5–9), ma le atiina ae o uiga faaKeriso (tagai Kolose 3:12–17). Na fautuaina e Paulo lana au faitau ina ia “faavaeina ma mausali” i le talalelei (Kolose 1:23) faapea foi ona “mauaa outou ma atiina ae ia [Iesu Keriso], ma ia faatumauina i le faatuatua” (Kolose 2:7).

Otootoga

Kolose 1:1–23. Ua faafeiloai e Paulo le Au Paia i Kolose ma folafola atu o Iesu Keriso o le Faaola, o le Ulumatua o foafoaga uma, o le Foafoa, ma le Alii o le atoatoa o mea paia uma, o le ua faaleleia ai le atulaulau. Ua uunaia e Paulo le Au Paia e faavae o latou faatuatua ia Iesu Keriso.

Kolose 1:24–2:23. Ua lapatai atu Paulo e faasaga i le talitonu i soo se manatu sese po o tu ma aga a tagata, e aofia ai le tapuai i agelu ma le soona teena i se tagata o mea autu e manaomia faaletino o se ituaiga o aoaiga faaleagaga.

Kolose 3:1–4:18. Ua apoapoai e Paulo le Au Paia e tuu o latou loto i mea o loo i luga, ia lafoai i agasala o o latou olaga sa i ai muamua, ma ia alofa mutimutivale le tasi i le isi. Ua ia tuuina atu faatonuga i auala e tatau ona tapuai ai le Au Paia, ona tuu atu lea o fautuaga i ava, tane, tamaiti, matua, auauna, ma matai. Ua ia faaiuina le Tusi i Kolose i faamalo, faafeiloaiga, ma faatonuga ma faamanuiaga faaiu.

Lolomi