Seminare
Lesona 14: Mataupu Faavae ma Feagaiga 5


Lesona 14

Mataupu Faavae ma Feagaiga 5

Folasaga

E ui lava ina leiloloa ia Matini Harisi itulau e 116 o tusitusiga i le taumafanafana o le 1828, ae sa tumau lava lona manao e fesoasoani i le oo mai o le Tusi a Mamona. Ia Mati 1829 na malaga mai ai Matini mai lona aiga i Niu Ioka e asiasi ia Iosefa ma Ema Samita i Haramoni, Penisilevania. A o i ai iina, na talosagaina ai e Matini se molimau na i ai ia Iosefa ia papatusi auro. Sa fesili Iosefa Samita i le Alii ma maua mai ai le faaaliga lea ua ta’ua nei o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5. I le faaaliga lenei, na tautino mai ai e le Alii, o le a valaauina ni molimau e toatolu e molimau atu e uiga i le Tusi a Mamona, ma logoina ai Matini i le mea e ao ona ia faia ina ia agavaa ai e avea ma se tasi o nei molimau.

Fautuaga mo le Aoaoina Atu

Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:1–22

O le a aumai e le Alii Lana afioga i aso e gata ai, ma o le a tautino atu ia molimau

Valaaulia tagata o le vasega e tali mai i fesili nei:

  • O le a se mea e na o lou faalogo i ai ae e te fia vaai i ai i ou lava mata? Aisea e te fia vaai ai i ai?

A uma ona tali mai ni nai tagata o le vasega, valaaulia tagata o le vasega e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:1, ma vaavaai mo le mea na manao Matini Harisi ia vaai i ai o ia lava. A uma ona faailoa mai e tagata o le vasega le mea na manao Matini e vaai i ai, e mafai ona e fesili atu ia i latou pe fia vaai i papatusi auro. Fai atu i se tagata se toatasi pe toalua o le vasega e faamalamalama a laua tali.

Ina ia fesoasoani i tagata o le vasega ia malamalama i le mafuaaga na saili ai e Matini se molimau faaopoopo o le i ai o papatusi, ia faamalamalama atu faapea, ia Mati 1829, na fuafua ai Matini e malaga mai lona aiga i Niu Ioka e asiasi ia Iosefa ma Ema Samita i Haramoni, Penisilevania. Ae peitai, sa le fiafia lona faletua o Lusi Harisi e uiga i le taimi ma le tupe na tuuto atu e lona toalua i le lolomiina o le Tusi a Mamona. Sa ita foi o ia ia Iosefa Samita ona o lona teenaina o ana talosaga na tuuina atu muamua e vaai i papatusi auro. Sa ia failaina se faitioga i le tulafono e faasaga ia Iosefa ma faapotopotoina ni tagata o e sa mananao e molimau na pepelo o ia e uiga i le i ai o papatusi. E faaopoopo atu i le taufaamatau o le moliaga e faasaga ia Iosefa, sa lapataia foi e nei tagata ia Matini, afai e le auai atu o ia faatasi ma i latou e molimau e uiga i le taufaasese ma le pepelo o Iosefa Samita, o le a faapea ona tausalaina faatasi Matini ma Iosefa ma o le a o faatasi ma ia i le falepuipui. I le taimi lea, e le’i vaai lava foi Matini ia i papatusi auro, e ui ina sa galue o ia o se tusiupu mo Iosefa. Ina ua malaga atu o ia i le fale o Iosefa, na faailoa atu e Matini lona manao e maua se molimau atili e uiga i le moni o papatusi auro. Atonu na talitonu o ia, afai e mafai ona vaai o ia lava i papatusi, o le a saunia o ia e molimau atu i le faamasinoga e uiga i lo latou i ai ma ta’umamaina ai o laua igoa ma Iosefa Samita mai le ta’upepeloina. Ina ua uma ona faalogo Iosefa i le talosaga a Matini e fia vaai i papatusi, sa ia ole atu i le Alii ma maua ai le faaaliga i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5.

Valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:2–3. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo le auala na ta‘u mai e le Alii ia Iosefa Samita e tali ai i le talosaga a Matini Harisi.

  • O le a le auala na ta’u mai e le Alii ia Iosefa e tali atu ai ia Matini?

  • Aisea na le mafai ai ona faaali atu e Iosefa Samita ia papatusi ia Matini Harisi?

Valaaulia tagata o le vasega e mafaufau loloto pe aisea na le faatagaina ai e le Alii ia faaali atu papatusi auro i le lalolagi. Valaaulia se tagata o le vasega e faitau le faamatalaga lenei mai ia Peresitene Iosefa Filitia Samita:

Ata
Peresitene Iosefa Filitia Samita

“E masani lava, a faalogo [tagata] … i le tala i le oo mai o le Tusi a Mamona, latou te fesili pe o i ai papatusi i se falemataaga lea e mafai ona vaai i ai. O nisi o i latou ua i ai ni atamai faasaienisi, ua [fautua mai] afai e mafai e le au atamamai ona vaai ma suesue i papatusi ma aoao e faitau i ai, ona mafai lea ona latou molimau mai i le moni o le Tusi a Mamona ma le faamaoni o Iosefa Samita, ma o le a faapea ona liliu ai le lalolagi atoa” (Church History and Modern Revelation, 2 vols. [1953], 1:40).

Vaevae le vasega i paga. Valaaulia paga taitasi e feauauai e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:5–10, ma vaavaai mo mafuaaga na ta‘u mai ai e le Alii ia Iosefa Samita e aua le faaalia papatusi i le lalolagi.

  • O a mafuaaga na tuuina mai e le Alii e le tatau ai ia Iosefa Samita ona faaali atu papatusi i le lalolagi? (Afai e le talitonu tagata i afioga a le Atua na faaali mai e ala mai ia Iosefa Samita, o le a latou le talitonu lava pe afai latou te vaai i papatusi [tagai i le MF&F 5:7]; ua taofia e le Alii ia papatusi mai le lalolagi mo se faamoemoega poto [tagai i le MF&F 5:9].)

  • O le a se mea ua tatou aoao mai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:10 e uiga i le valaauga tulaga ese o Iosefa Samita? (E ono faaaoga e tagata o le vasega ni upu eseese, ae ia mautinoa latou te faailoa mai le upumoni lenei: Na valaauina e le Alii ia Iosefa Samita e momoli atu Lana afioga i le lalolagi. Atonu e te manao e fautua atu i tagata o le vasega e tusi lenei upumoni i a latou tusitusiga paia i talane o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:10.)

  • Aisea e te manatu ai e taua ia i tatou le i ai o se molimau i lenei upumoni?

Valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:11. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mea na fetalai mai le Alii Na te faia e lagolago ai le molimau a Iosefa Samita e uiga i le Tusi a Mamona. A uma ona lipoti mai e tagata o le vasega mea na latou aoaoina, tusi le upumoni lenei i luga o le laupapa: O le mau a Molimau e Toatolu o le a tutu e avea ma faamaoniga i le moni o le Tusi a Mamona.

Valaaulia tagata o le vasega e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:11–15 ma vaavaai mo mea o le a faalogo i ai, vaai, ma tuuina atu i Molimau e Toatolu e fai. Fai atu i tagata o le vasega e faasoa mai mea na latou mauaina.

  • E faapefea ona fesoasoani le iloa, e faaopoopo atu ia Iosefa Samita, na valaauina e le Alii molimau e toatolu o e na vaai i papatusi ma faalogo o tautino mai e le Alii lo latou moni?

Faamalamalama atu e le gata i le faatonuina o Iosefa Samita ma Molimau e Toatolu e molimau atu, na tuuina mai foi e le Alii isi auala ina ia mafai ona tatou iloa ai le moni o le Tusi a Mamona. Valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:16–18. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mea na folafola mai e le Alii ia i latou o e talitonu i le Tusi a Mamona.

  • O le a le mea na fetalai mai le Alii o le a Ia auina mai i luga o i latou o e talitonu i Ana upu? (E mafai ona faaaoga e tagata o le vasega ni upu eseese, ae e tatau ona latou faailoa mai le mataupu faavae lenei: Afai o le a tatou talitonu i afioga a le Alii, o le a Ia faamautuina lo latou moni e ala i Lona Agaga.)

Ina ia fesoasoani i le vasega ia iloa le auala e mafai ona latou faaaogaina ai upumoni sa faaalia i luga, valaaulia se tagata o le vasega e faitau le saunoaga lenei a Peresitene Ezra Taft Benson. Fai atu i tagata o le vasega e faalogologo mo mea e tatau ona tatou faia i le taimi lava tatou te mauaina ai se molimau e uiga i le Tusi a Mamona.

Ata
Peresitene Ezra Taft Benson

“E tatau ia i tatou taitoatasi ona maua a tatou lava molimau o le Tusi a Mamona e ala i le Agaga Paia. Ona tatau lea, ona faasoa atu a tatou molimau, faatasi ma le Tusi a Mamona, i isi ina ia mafai ai foi e isi, ona iloa e ala i le Agaga Paia e uiga i lona moni” (“O Le Tusi a Mamona ma le Mataupu Faavae ma Feagaiga,” Ensign, Me 1987, 84).

Tuu atu i tagata o le vasega ni nai minute e tusi ai i a latou api o le vasega po o api talaaga mo le suesueina o tusitusiga paia (1) a latou lava molimau o le Tusi a Mamona po o le (2) o mea e mafai ona latou faia e faateleina pe faamalosia ai a latou molimau e moni le Tusi a Mamona. Atonu e te manao e valaaulia ni nai tagata o le vasega e faasoa mai i le vasega mea na latou tusia.

Valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:21-22 , ae sui le igoa o “Iosefa” i lona lava igoa. Fai atu i le tagata o le vasega e aotele mai mea o loo aoao mai e le Alii i nei fuaiupu.

  • E mafai faapefea e se tasi ona aloese mai le gauai atu “i faatauanauga a tagata”?

  • O le a le mea na folafola mai e le Alii o le a maua e Iosefa Samita pe afai e faamaoni—e tusa lava pe “fasiotia” ai o ia? (Ola e faavavau.)

Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:23–35

E mafai ona valaauina Matini Harisi e avea ma se tasi o Molimau e Toatolu pe afai e salamo o ia

Afai e mafai, faaali atu i tagata o le vasega se matauila (pe tusi se ata i luga o le laupapa). Fesili atu po o le a le mea e tatau ona tatou faia ia ola ai le matauila. Ona tuu lea o le matauila i se moli. Sulu le moli ona ki lea. Ia faamalamalama atu, e pei lava ona i ai ni nai laasaga i le faaolaina o le matauila, sa aoaoina foi e Matini Harisi o le a i ai ni nai laasaga i le mauaina o le molimau e uiga i papatusi sa ia manao i ai mai le Alii.

Fai atu i tagata o le vasega e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:23-24, ma vaavaai mo folafolaga faatapulaa na tuuina mai e le Alii ia Matini Harisi e faaaoga ai upu afai ma le o le a. Valaaulia se tagata o le vasega e tusi mea na ia maua i luga o le laupapa. E mafai ona tusi e le tagata o le vasega se mea e pei o le “Afai o le a tatalo Matini Harisi ma le lotomaualalo, faatuatua, ma faamaoni, o le a tuuina mai e le Atua ia te ia e vaai i papatusi e pei ona sa ia manao i ai.” Faailoa atu, e ala mai i lenei folafolaga, sa ofoina mai ai e le Alii ia Matini Harisi le avanoa e avea ai ma se molimau o le Tusi a Mamona.

  • O le a sou manatu o le uiga o le tatalo i le lotomaualalo, faatuatua, ma le faamaoni?

Ina ia fesoasoani i tagata o le vasega e faailoa mai se upumoni mai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:24, fai atu ia te i latou e toe faaupu le faamatalaga o le “afai-o le a” i luga o le laupapa i se auala e mafai ai ona faatatau ia i tatou uma. E tatau ona faailoa mai e tagata o le vasega se mea e tutusa ma le upumoni lenei: Afai tatou te tatalo faamaoni i le lotomaualalo ma le faatuatua, o le a mafai ona tatou maua tali e tusa ai ma o tatou manaoga amiotonu.

  • O a auala e te manatu e ono saunia ai i tatou e le tatalo ma le lotomaualalo, faatuatua, ma le faamaoni ia maua tali mai le Alii?

  • O le a se taimi na e faalogoina pe faia ai se tatalo na e lagona sa ofoina atu i le lotomaualalo, faatuatua ma le faamaoni? O le a se mea na ese ai lenei tatalo mai isi tatalo na e faalogo i ai pe faia foi?

Valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:25-26 . Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mea na faamoemoeina e le Alii ia fai e Matini Harisi i le mavae ai ona avea ma molimau o le Tusi a Mamona. Fai atu i tagata o le vasega e lipoti mai mea ua latou mauaina.

Valaaulia tagata o le vasega e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:27–28, 32, ma vaavaai mo ni fautuaga faaopoopo ma lapataiga na tuuina mai e le Alii ia Matini Harisi.

  • O le a le mea na fautuaina ma lapataia ai e le Alii ia Matini Harisi e fai?

  • O le a le fetalaiga a le Alii o le mea e tupu ia Matini Harisi pe afai e le faamaulalo o ia lava ma “maua se molimau” (MF&F 5:32) mai le Alii?

  • E mafai faapefea ona tatou faatatauina le fautuaga i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:32 ia i tatou lava?

Valaaulia tagata o le vasega e tusi i a latou api o le vasega po o api talaaga mo le suesueina o tusitusiga paia soo se uunaiga na oo mai ia i latou i le taimi o le lesona o le aso. E mafai ona e uunaia i latou e taulai atu i ni suiga faapitoa latou te lagona e manaomia ona latou faia, ina ia tatalo ai ma le lotomaualalo sili atu, faatuatua, ma le faamaoni ina ia mafai ona lelei atu le mauaina o tali mai le Alii.

Tala ma Faamatalaga o Talaaga

Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:7, 16. E oo mai se molimau moni e ala i le Agaga Paia

Na fautua mai Peresitene Gordon B. Hinckley i le faalagolago i na o faamaoniga faaletino pe faasaienitisi e lagolago ai lo tatou faatuatua i le Tusi a Mamona:

Ata
Peresitene Gordon B. Hinckley

“O le faamaoniga mo lona moni, mo lona lelei i se lalolagi ua matele i le manaomia o se faamaoniga, e le maua lea i le suesueina o toega o mea po o le suesueina o le tagata soifua, e ui lava o nei mea atonu e aoga i isi. E le maua foi i le suesuega o upu po o suesuega anamua, e ui o nei mea e ono faamaonia ai le moni. O le faamaoniga o lona moni ma le lelei o loo taoto lea i totonu o faavaa o le tusi lava ia. O le suega o lona moni o loo taatia lea i le faitauina o le tusi. O se tusi a le Atua. E ono fesiligia e tagata mafaufau lelei lona afuaga; ae o i latou o e ua faitauina ma le agaga tatalo, ua latou iloa e ala i le mana e sili atu i o latou lagona faalenatura, ua moni lea, ma ua i ai le afioga a le Atua, ma ua faataatitia mai ai upumoni faaola o le talalelei e faavavau, ma na ‘aumaia e ala i le meaalofa ma le mana o le Atua … i le faatalitonuina o tagata Iutaia ma nuu Ese o Iesu o le Keriso’ faaola (itulau autu o le Tusi a Mamona)” (“Four Cornerstones of Faith,” Ensign, Feb. 2004, 6).

Na aoao mai Peresitene Iosefa F. Samita e faapea, o se faailoaga o le upumoni e ala mai i le Agaga Paia, e sili atu ona mamana nai lo soo se mea e mafai ona tatou iloa e ala i o tatou lagona:

Ata
Peresitene Iosefa F. Samita

“E mafai ona tatou vaai i le tele o mea i o tatou mata faaletino, ae e mafai ona faaseseina. E mafai ona tatou faalogo i o tatou taliga, ae mafai ona faaseseina. O o tatou lagona faale natura e faigofie ona faaseseina. … Ae sei ou tau atu pe a faailoa mai e le Silisiliese o Ia lava i le tagata, e iloa o Ia e ala i le mana o le Agaga Paia, ae le o le vaai o mata faaletino po o taliga faaletino. E fetalai o Ia i tagata faapei o talanoa ia te ia e ese mai lona tino faaletino; Na te talanoa i le agaga. O lea, afai e fetalai mai ia te oe le Atua Silisiliese ma molimau i Lana upumoni e ala i le mana o le Agaga Paia, … o le a e iloa e faapei ona silafia e le Atua. E le o se mea ua na ona e talitonu i ai; o se mea ua fesootai atu ia te oe e ala i ou lagona masani, e mafai ai ona faaseseina oe; ae o le a fetalai atu le Atua i lou loto, i le agaga soifua, i le tagata faavavau, e faapei o le Atua, e le faaleagaina ma e faavavau“ (Aoaoga a Peresitene o le Ekalesia: Iosefa F. Samita [1998], 6).

Lolomi