Laipelí
Lēsoni Ako ʻi ʻApí: 2 Tīmote 1–Hepelū 4 (ʻIuniti 27)


Lēsoní Ako ʻi ʻApí

2 Tīmote 1Hepelū 4 (ʻIuniti 27)

Nāunau ʻOku Teuteu maʻá e Faiako Ako ʻi ʻApí

Fakanounou ʻo e Ngaahi Lēsoni Ako Fakaʻaho ʻi ʻApí

ʻOku ʻikai fakataumuʻa ʻa e fakamatala nounou ko ʻeni ʻo e ngaahi meʻa ne hokó, tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni naʻe ako ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako e 2 Tīmote 1Hepelū 4 (ʻiuniti 27) ke akoʻi ko ha konga ho lēsoní. ʻOku nofotaha e lēsoni ʻokú ke akoʻí ʻi he niʻihi pē ʻo e ngaahi tokāteline mo e tefitoʻi moʻoni ko ʻení. Muimui ki he ngaahi ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo fakakaukauʻi e ngaahi fie maʻu hoʻo kau akó.

ʻAho 1 (2 Tīmote)

Naʻe ʻilo ʻe he kau akó mei he tohi ko ʻeni ʻa Paula kia Tīmoté e ngaahi moʻoni ko ʻení: ʻI heʻetau fekumi fakamātoato ke maʻu e Laumālié, ʻe lava ai ke tau ikunaʻi e manavaheé pea ʻikai mā ʻi heʻetau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí. ʻI heʻetau kātekina e ngaahi faingataʻá mo kei tui faivelenga ki he ʻEikí, te tau lava ʻo tokoniʻi kitautolu mo e niʻihi kehé ke maʻu ʻa e fakamoʻuí ʻo fakafou ʻia Sīsū Kalaisi. Kapau ʻoku tau fakamaʻa kitautolu mei he angahalá, te tau lava ai ʻo ngāue lelei ange maʻá e ʻEikí. Kapau te tau kei faivelenga ʻi he meʻa kotoa ʻoku fie maʻu ʻe he ʻEikí meiate kitautolú, te tau maʻu ha kalauni ʻo e māʻoniʻoní. Naʻe ako foki e kau akó fekauʻaki mo e ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo hotau kuongá ni pea mo e mahuʻinga ʻo e folofolá.

ʻAho 2 (Taitusi)

Naʻe ʻilo ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako e tohi ʻa Paula kia Taitusí, ko ha taki ʻo e Siasí ʻi Keliti, ʻi heʻetau puke maʻu e folofola ʻa e ʻOtuá, ʻe lava ai ke tau fakaʻaongaʻi e tokāteline moʻoní ke poupouʻi e niʻihi kehé ke nau moʻui ʻaki e ongoongolelei ʻa Sīsū Kalaisí pea ke fakafepakiʻi ʻa kinautolu ʻoku nau fakafepakiʻi iá. Naʻe poupouʻi ʻe Paula e kau muimui ʻo Sīsū Kalaisí ke nau hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ki he niʻihi kehé. Naʻá ne fakamoʻoniʻi foki naʻe foaki ʻe Sīsū Kalaisi Ia maʻatautolu koeʻuhí ke Ne lava ʻo huhuʻi mo fakamaʻa kitautolu.

ʻAho 3 (Filimone)

Naʻe ʻilo ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako e kole ʻa Paula kia Filimone ke nau ui e pōpula hola naʻe toki uluí ko honau tokoua ʻi he ongoongoleleí, ko kitautolú ko ha fanga tokoua mo e tuofafine ʻi he ongoongoleleí. Ne nau ako foki naʻe angaʻofa mo fakamolemoleʻi ʻe he kau ākonga ʻa Sīsū Kalaisí ʻa e niʻihi kehé.

ʻAho 4 (Hepelū 1–4)

Naʻe ʻilo ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako e tohi ʻa Paula ki he kakai Hepeluú, ha ngaahi tokāteline fekauʻaki mo e Fakamoʻuí, kau ai Hono fatongia ko e Tupuʻangá mo ʻEne tatau mo e Tamai Hēvaní. Naʻe tataki ʻe he ngaahi tokāteline ko ʻení e kau akó ke nau ʻiloʻi e foʻi moʻoni ko Sīsū Kalaisi e Kapiteni ʻo hotau fakamoʻuí. Ne nau toe ʻiloʻi foki koeʻuhí he naʻe mamahi ʻa Sīsū Kalaisi pea mo ʻahiʻahiʻi ʻi he meʻa kotoa pē, ʻoku mahino kiate Ia hotau tuʻungá pea ʻe lava ke tokoni mai ʻi he taimi ʻo ʻetau fie maʻú.

Talateú

ʻOku ʻomi ʻe he lēsoni ko ʻení e ngaahi kikite ʻa Paula kau ki he faingataʻa ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí kae ʻumaʻā hono kuongá. Naʻe fakahinohinoʻi ʻe Paula ʻa Tīmote mo e kau laukonga ʻi he kahaʻú ke nau tui faivelenga maʻu ai pē ki he ngaahi moʻoni kuo nau ʻosi ʻiloʻí, neongo e ngaahi faingataʻa ko ʻení, pea ke fakaʻaongaʻi e folofolá ko ha maʻuʻanga tokoni ʻo e mahinó, fakatonutonú, mo e fakahinohinó.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

2 Tīmote 3

Ko e fakamatalaʻi ʻe Paula e taimi fakatuʻutāmaki ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí

Kimuʻa pea kamata e kalasí, kole ki he ongo tamaiki ako pe toko tolu naʻa nau ʻuluaki aʻu maí ke takitaha tā ha fakatātā ʻi he palakipoé ʻo ha tūkunga fakatuʻutāmaki. Hili e kamata ʻa e kalasí, ʻeke ki he kalasí e fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ha ngaahi lea te ke fakaʻaongaʻi ke fakamatalaʻi ʻaki ʻa e ngaahi tūkunga kuo tā he palakipoé?

Fakamatalaʻi ange naʻe kikite ʻa Paula ki he ngaahi tūkunga ʻi hono kuongá mo hotau kuongá, ko ha konga ʻo ʻene Tohi hono Ua kia Tīmoté. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 2 Tīmote 3:1. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e founga hono fakamatalaʻi ʻe Paula e kuonga ʻoku tau moʻui aí.

  • Naʻe fakamatalaʻi fēfē ʻe Paula e kuonga ʻoku tau moʻui aí? (Kapau ʻe fie maʻu, fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea fakatuʻutāmakí ki he lahi ʻa e fakatuʻutāmaki.

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi fakatuʻutāmaki fakaeangamaʻa pe fakalaumālie kuó ke mamata ai ʻi hotau kuongá ni?

Vahevahe ʻa e fānau akó ke nau tauhoa. ʻOange ki he hoa takitaha ha tatau ʻo e saati ko ʻení. Fakaafeʻi e hoa takitaha ke lau e 2 Tīmote 3:2–7 pea tali e ngaahi fehuʻi ʻi he sātí. Fakahinohinoʻi kinautolu ke nau fakaʻaongaʻi e ngaahi futinoutí ke tokoniʻi kinautolu ʻi he ngaahi foʻi lea faingataʻá.

ʻĪmisi
handout

2 Tīmote 3:2–7

Tohi Lēsoni ʻa e Faiako Seminelí ʻi he Fuakava Foʻoú—Lēsoni Ako ʻi ʻApí (ʻIuniti 27)

Ko e hā ha sīpinga ʻe niʻihi ʻo e ngaahi tuʻunga ʻo e kuongá ni naʻe fakamatalaʻi ʻe Paulá?

Ko e fē ʻi he ngaahi tūkunga ko ʻení kuó ke mamata ai ʻi hotau kuongá ni? (Feinga ke ʻiloʻi ha foʻi tūkunga ʻe ua pe tolu.) Ko e hā ʻoku mātuʻaki fakatuʻutāmaki ai ʻa e ngaahi tūkunga ko ʻení?

Hili ha taimi feʻunga, fakaafeʻi e kau akó ke lipooti ki he kalasí e founga ne nau tali ʻaki e ngaahi fehuʻi ʻi he sātí, kau ai e ʻuhinga ʻoku mātuʻaki fakatuʻutāmaki ai e ngaahi tūkunga ko ʻení.

Kole ki he kau akó ke fakalaulauloto pe kuo nau hohaʻa ʻe ala uesia kinautolu ʻe ha niʻihi ʻo e ngaahi fakatuʻutāmaki naʻe lau ki ai ʻa Paula he ngaahi veesi ne nau akó.

  • Fakatatau ki he fakaʻosinga ʻo e 2 Tīmote 3:5, ko e hā naʻe poupouʻi ʻe Paula ʻa Tīmote ke ne fai ʻe lava ʻo tokoni kiate kitautolu ʻi hotau kuongá ni? (ʻOku totonu ke tau tafoki mei he faiangahalá.)

Fakamatalaʻi ange ʻe lava ke tau maʻu ha tokoni mo ha maluʻi neongo e mamafa e ngaahi tūkunga fakahohaʻa ko ʻení. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e 2 Tīmote 3:14–15. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe akoʻi ʻe Paula ʻe lava ʻo tokoni mai kiate kitautolu ke tau tafoki mei he ngaahi fakatuʻutāmaki ko ʻení.

  • Ko e hā naʻe akoʻi ʻe Paula fekauʻaki mo hono fakafepakiʻi e ngaahi fakatuʻutāmaki naʻá ne fakamatalaʻí?

  • ʻOkú ke pehē ko e ʻuhinga ki he hā ʻa e veesi 14 “ke tuʻumaʻu pe ʻa koe ʻi he ngaahi meʻa ʻa ia kuo akonekina ai koe, pea kuó ke ʻilo pau ki ai”?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau kumi ha tefitoʻi moʻoni mei he 2 Tīmote 3:14–15 fekauʻaki mo e founga ke ikunaʻi ʻaki e ngaahi faingataʻa fakalaumālie ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí. (Hili e tali ʻa e kau akó, tohi ʻeni ʻi he palakipoé: Kapau te tau hokohoko atu ʻi he ngaahi moʻoni kuo tau ako mei he ngaahi maʻuʻanga tokoni falalaʻangá mo e folofolá, te tau ikunaʻi ʻa e ngaahi fakatuʻutāmaki fakalaumālie ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí.

  • ʻE lava fēfē ʻa e fakafala ʻi he folofolá pea ʻi he ngaahi moʻoni kuo tau akó ʻo tokoniʻi kitautolu ke ikunaʻi ʻa e ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo hotau kuongá?

  • Ko e fē ha taimi kuó ke fili ai ke falala ki he ngaahi moʻoni kuó ke akó? Ko e hā nai ha founga ne faitāpuekina ai koe ʻi hono fakahoko ia? (Te ke lava ʻo tuku ke tali ʻe he kau akó ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi heʻenau tohinoa ako folofolá pe pepa ki he kalasí, pea ke fakaafeʻi leva ha kau ako ʻe niʻihi ke vahevahe e meʻa ne nau hiki ʻi he kalasí.)

Fakamanatu ki he kau akó ko ha veesi fakataukei folofola ʻa e 2 Tīmote 3:15–17. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 2 Tīmote 3:15–17, pea kole ki he kalasí ke nau kumi e meʻa naʻe akoʻi ʻe Paula fekauʻaki mo e folofolá. Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke fakaʻilongaʻi ʻe he kau akó e meʻa ʻoku nau maʻú.

  • Ko e hā naʻe akoʻi ʻe Paula fekauʻaki mo hono ako e folofolá ʻe lava ke ne tokoniʻi kitautolu ʻi hotau kuongá ni? (Tokoni ki he kalasí ke nau ʻilo e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: ʻI heʻetau ako e folofolá, ʻe lava ke tau ʻilo e tokāteliné mo maʻu ha fakatonutonu mo ha fakahinohino te ne tokoniʻi kitautolu ke tau tupulaki ʻo haohaoa.) Tohi ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé.)

Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki ha taimi—ne tokoniʻi ai kinautolu ʻe ha potufolofola kuo nau ako ʻi he Fuakava Foʻoú—ʻi ha taha ʻo e ngaahi founga ko ʻení:

  1. Ke mahino e tokāteline ʻo e ongoongoleleí

  2. ʻI hono fakatonutonuʻi ha meʻa ʻi heʻenau fakakaukaú, ngaahi filí, pe tōʻonga naʻe ʻikai totonú

  3. ʻI hono ʻoange ha tali ki ha lotu pe ʻoange ha fakahinohino ki he founga ke fakaleleiʻi ʻaki ha palopalema

ʻOange ha taimi ki he kau akó ke fakakaukauʻi ha ngaahi aʻusia, pea fakaafeʻi leva ha kau ako tokosiʻi ke vahevahe mo e kalasí e meʻa ne nau fakakaukau ki aí.

  • Fakakaukau ki he meʻa kuo tau ako fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e folofolá, ʻokú ke pehē ko e hā ʻoku poupouʻi ai kitautolu ke ako fakaʻaho kinautolú?

ʻOange ki he kau akó ha tatau ʻo e fakamatala ko ʻeni ʻa ʻEletā Lisiate G. Sikoti ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Hongofulu Mā Uá. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ia, pea kole ki he kalasí ke kumi e faleʻi mo e talaʻofa ʻa ʻEletā Sikoti kau ki he folofolá.

ʻĪmisi
Elder Richard G. Scott

“ʻOua te ke moʻulaloa ki he loi ʻa Sētané tokua ʻoku ʻikai ke ʻi ai hao taimi ke ako e folofolá. Fili ke tuku ha taimi ke ako ai kinautolu. ʻOku mahuʻinga ange ʻa e keinanga ʻi he folofola ʻo e ʻOtuá he ʻaho kotoa peé ʻi he mohé, akó, ngāué, polokalama televīsoné, vaʻinga vitioó pe mītia fakasōsialé. Mahalo ʻoku fie maʻu ke ke ʻilo e meʻa ʻoku mahuʻinga kiate koé, ke ke tuku ha taimi ke ako e folofola ʻa e ʻOtuá. Kapau ʻoku pehē, fai ia!

“… ʻI hoʻo fakatapui ha taimi, fakatāutaha mo fakafāmili, he ʻaho kotoa pē ke ako e folofola ʻa e ʻOtuá, te ke maʻu e nongá ʻi hoʻo moʻuí” (“Fakamuʻomuʻa Hoʻo Ngāueʻi e Tuí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2014, 93).

Fakamoʻoni ki he malu mo e nonga ʻoku maʻu ʻe kinautolu ʻoku hokohoko atu ʻi he ngaahi moʻoni ʻoku maʻu ʻi he folofolá.

Fakaafeʻi e kau akó ke pelu tolu ha laʻipepa ʻo faʻu ha ʻotu ʻe tolu. Kole ange ke tukuange e laʻipepá pea tohi ʻa e Tokāteliné ʻi ʻolunga ʻi he ʻotu ʻuluakí, Valokí mo e fakatonutonú ʻi ʻolunga ʻi he ʻotu hono uá, mo e Fakahinohino ʻi he māʻoniʻoní ʻi ʻolunga ʻi he ʻotu hono tolú.

Fakaafeʻi e kau akó ke fakaʻaongaʻi ʻa e pepa ko ʻení ko ha meʻa fakaʻilonga tohi ʻi heʻenau folofolá ʻi ha uike ʻe taha, ʻo tohi ʻi he konga totonú he taimi kotoa pē ʻoku nau lau ai ha potufolofola ʻokú ne fakahoko ha taha ʻo e ngaahi taumuʻa ko ʻení. Hangē ko ʻení, ʻi he ʻuluʻi tohi ʻo e “Tokāteliné”, ʻe lava ke hiki ʻe he kau akó ha fakamoʻoni fakafolofola pea mo e tokāteline pe tefitoʻi moʻoni ʻoku nau ako mei he fakamoʻoni ko iá. ʻI lalo he ʻuluʻi tohi “Valoki mo fakatonutonú”, ʻe lava ke nau tohi e fakamoʻoni fakafolofolá mo e founga ʻoku fakatonutonu ai ʻe he potufolofolá e ngaahi fakakaukau halá. Pea ʻi lalo ʻi he “Fakahinohino ʻi he māʻoniʻoni,” ʻe lava ke nau hiki ai e potufolofola ʻokú ne ʻoange kiate kinautolu ha fakakaukau ki he ngaahi ngāue lelei ʻe lava ke nau faí.

Poupouʻi e kau akó ke nau omi mo ʻenau pepa ki he kalasí ʻi ha uike ʻe taha ke lipooti ʻenau ngaahi aʻusiá. Mahalo te ke fie fakapipiki ha kiʻi fakamanatu ʻi hoʻo folofolá pe tohi lēsoní ke aleaʻi nounou hono toe vakaiʻi e founga ne nau ngāue ʻaki ai e veesi fakataukei folofola ko ʻení.

ʻIuniti Hoko (Hepelū 5Sēmisi 1)

Poupouʻi e kau akó ke kumi e tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi heʻenau ako e ʻiuniti hokó: ʻOku ui fēfē e kau talavoú ki he lakanga fakataulaʻeikí? Ko hai ʻoku fakamatala ki ai e tohi ʻa Hepeluú, ʻokú ne maʻu ha tui lahí? ʻOkú ke ʻiloʻi ha taha ʻo e kau tangata mo e fafine naʻá ke ako ki ai ʻi he ʻiuniti ko ʻení? Ko e hā e veesi folofola naʻe lau ʻe Siosefa Sāmita ʻo ne tataki ia ke “kole ki he ʻOtuá,” ʻo hoko ai e ʻUluaki Māta-Meʻa-Hā-Maí? Ko e hā e tui fakalotu haohaoa?

Paaki