Laipelí
Lēsoni Ako ʻi ʻApí: Luke 10:38–17:37 (ʻIuniti 11)


Lēsoni Ako ʻi ʻApí

Luke 10:38–17:37 (ʻIuniti 11)

Nāunau ʻOku Teuteu maʻá e Faiako Ako ʻi ʻApí

Fakanounou ʻo e Ngaahi Lēsoni Ako ʻi ʻApi Fakaʻahó

ʻOku ʻikai fakataumuʻa ʻa e fakamatala fakanounou ko ʻeni ʻo e ngaahi meʻa naʻe hokó, ngaahi tokāteliné mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni naʻe ako ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako e Luke 5:1–10:37 (ʻIuniti 11) ke akoʻi ko ha konga hoʻo lēsoní. ʻOku nofotaha pē e lēsoni ʻokú ke akoʻí ʻi he niʻihi pē ʻo e ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení. Muimui ʻi he ngaahi ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo fakakaukauʻi e fie maʻu ʻa hoʻo kau akó.

ʻAho 1 (Luke 10:38–12:59)

Naʻe ako ʻe he kau akó mei he ngaahi lea ʻa e Fakamoʻuí kia Maʻatá, kapau te tau fili ke līʻoa ki he ngaahi meʻa fakalaumālié kae ʻikai ko e ngaahi meʻa fakaemāmaní, te tau maʻu leva ʻa e ngaahi tāpuaki tuʻuloá. Naʻe akoʻi foki ʻe Sīsū kapau te tau toutou lotu mo fekumi ki he ngaahi tāpuaki ʻa e Tamai Hēvaní ʻi he taimi ʻo e faingataʻá, te Ne tali mai leva ʻetau lotú, ʻi Heʻene taimi mo ʻEne founga pē ʻAʻaná. Ko e ngaahi moʻoni kehe ne ako ʻe he kau akó ko e: ʻOku fekauʻi kitautolu ʻe he ʻEikí ke ʻoua ʻe mānumanu ki he ngaahi koloa fakamāmaní. Kapau te tau feinga ke ʻomi ʻa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá mo ʻEne māʻoniʻoní, te Ne tokoni ke feau ʻetau ngaahi fie maʻú mo teuteu ha potu maʻatautolu ʻi Hono puleʻangá.

ʻAho 2 (Luke 13–15)

Naʻe ako ʻe he kau akó ʻi he vahe ko ʻení, e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení: Kapau te tau feinga ke tokoni ki he kakai ʻoku masiva ange ʻiate kitautolú, ʻe fakapaleʻi leva kitautolu ʻe he ʻEikí ʻi he Toetuʻú. Kapau te tau fakamuʻomuʻa ha ngaahi meʻa kehe ʻi he ʻEikí mo ʻEne ongoongoleleí, ʻe mole meiate kitautolu e ngaahi tāpuaki ʻo e ongoongoleleí naʻa tau mei maʻú. Kuo pau ke loto fiemālie e kau ākonga ʻa Sīsū Kalaisí ke feilaulauʻi e meʻa kotoa pē ke muimui ʻiate Ia. ʻI heʻetau tokoniʻi e niʻihi kehé ke ongoʻi ha holi ke fakatomala, te tau ongoʻi fiefia pea ʻe fiefia ʻa e ngaahi langí.

ʻAho 3 (Luke 16)

Naʻe ako ʻe he kau akó mei he ngaahi talanoa fakatātā ʻo e tauhi taʻe-angatonú mo e tangata koloaʻiá mo Lāsalosí, kapau te tau fakapotopoto ʻo tokateu ki hotau kahaʻu taʻengatá pea angatonu ʻi hono fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi koloa fakamāmaní, ʻe tāpuekina kitautolu ʻaki ha ngaahi koloa ʻoku taʻengata. Ne nau ako foki ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení: Kapau te tau mānumanu pea ʻikai fakaʻaongaʻi angatonu ʻetau ngaahi koloa fakamāmaní, ʻe aʻu pē ʻo tau aʻusia e mamahí mo e fakaʻiseʻisá. ʻOku hoko mai e uluí ʻi he tui mo talangofua ki he ngaahi lea ʻa e kau palōfitá, kae ʻikai ko hono fakamoʻoniʻi e ngaahi maná, pe sio ki he kau ʻāngeló.

ʻAho 4 (Luke 17)

Naʻe kole ʻe he Kau ʻAposetoló kia Sīsū ʻi he Luke 17, ke fakalahi ʻenau tuí. Naʻe ako ʻe he kau akó ʻe fakalahi ʻetau tuí ʻi heʻetau feinga ke fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku fekauʻi ʻe he Tamai Hēvaní pea ʻi heʻetau manatuʻi ʻoku tau moʻua maʻu pē kiate Ia. Naʻe ako foki ʻe he kau akó ʻoku tau maʻu e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻEikí ʻi heʻetau fai e meʻa kuó Ne fakahinohinoʻi kitautolu ke faí, pea ʻoku mahuʻinga ke fakahaaʻi e houngaʻia ʻi he ngaahi tāpuaki ʻoku tau maʻú.

Talateú

Naʻe tali ʻa e Fakamoʻuí ki he lāunga ʻa e kau Fālesí fekauʻaki mo ʻEne feohi mo e kau tānaki tukuhaú mo e kau faiangahalá ʻaki hono fai e ngaahi talanoa fakatātā ʻo e sipi heé, paʻanga molé, pea mo e foha maumau koloá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Luke 15

ʻOku fai ʻe Sīsū ʻa e ngaahi talanoa fakatātā ʻo e sipi naʻe molé, paʻanga molé, mo e foha maumau koloá.

Kamata e kalasí ʻaki hono ʻeke ange ki he kau akó pe kuo mole nai ha meʻa naʻe mahuʻinga kiate kinautolu.

  • Ko e hā naʻá ke loto fiemālie ke fai ke maʻu aí? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻene ʻuhinga ki ha taha ke “[hē]” fakalaumālie? (Tokoni ke mahino ki he kau akó ʻe lava ke ʻuhinga ʻeni kiate kinautolu kuo teʻeki ke nau maʻu e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisi kuo toe fakafoki maí pe ʻikai lolotonga moʻui ʻo fakatatau ki he ngaahi akonaki ʻa e ongoongoleleí.)

Fakaafeʻi e kalasí ke fakakaukau ki ha taha ʻoku nau ʻilo ʻoku hē fakalaumālie. Kole ange ke nau fakalaulauloto ki he anga ʻenau ongoʻi fekauʻaki mo e tokotahá ni.

Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻi he Luke 15 ʻa e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí fekauʻaki mo kinautolu ʻoku hē fakalaumālié. Fakaafeʻi e kau akó ke kumi ʻi he Luke 15 e ngaahi moʻoni ʻo kau ki he ongo ʻoku maʻu ʻe he Tamai Hēvaní fekauʻaki mo kinautolu ʻoku hē fakalaumālié mo e hotau ngaahi fatongia kiate kinautolú.

Kole ki ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Luke 15:1–2. Fakaafeʻi e kalasí ke muimuiʻi hono laú, ʻo kumi e meʻa naʻe lāunga ki ai e kau Fālesí mo e kau tangata tohí.

  • Ko e hā e ʻuhinga naʻe lāunga ai e kau Fālesí mo e kau tangata tohí?

  • Ko e hā ʻoku fakahā mai ʻe he lāunga ko ʻení fekauʻaki mo e kau Fālesí mo e kau tangata tohí?

Fakamatalaʻi ange naʻe tali ʻe he Fakamoʻuí ʻaki ha talanoa fakatātā ʻe tolu: ko e taha ki ha sipi hē, taha ki ha paʻanga mole, mo e taha ki ha foha ne mole. Kole ange ke nau tokanga ki he ʻuhinga naʻe mole ai ʻa e ngaahi meʻa ʻi he talanoa fakatātā takitaha pea mo e founga naʻe toe maʻu aí.

Fakamatalaʻi ange naʻe fakamatalaʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻi he ngaahi talanoa fakatātā ʻo e sipi heé mo e paʻanga molé, ʻa e fekumi ʻa e tauhisipí mo e fefine ne mole ʻene paʻangá ʻi he faivelenga lahi kae ʻoua kuó na maʻu ʻa ia ne molé.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Luke 15:4–6, 8–9. Kole ki he kalasí ke nau muimui ʻi hono laú, ʻo fekumi ki he anga e ongoʻi ʻa e tauhi-sipí mo e fefiné ʻi heʻena maʻu e sipí mo e paʻangá.

  • Ko e hā e faikehekehe ʻi he founga naʻe mole ai e sipí mo e paʻangá? (Naʻe hē e sipí ʻi heʻene muimui hono hala angamahení pea ʻikai ko hano foʻui, kae mole e paʻangá koeʻuhí ko e taʻetokanga ʻa e tokotaha naʻe ʻaʻaná [vakai, David O. McKay, ʻi he Conference Report, Apr. 1945, 120–22].)

  • Ko e hā e foʻi lea naʻe fakaʻaongaʻi ke fakamatalaʻi e ongoʻi ʻa e tauhi-sipí mo e fefiné?

Fakaafeʻi e kau akó ke lau fakalongolongo e Luke 15:7, 10, ʻo kumi e meʻa naʻe fakatatau ki ai ʻe he Fakamoʻuí e fiefia ʻa e tauhi-sipí mo e fefiné. (Ko e fiefia ʻi he langí ʻi ha tokotaha faiangahala ʻoku fakatomala.)

Fakamatalaʻi ange ko e talanoa fakatātā hono tolu ʻi he Luke 15 ko e talanoa ʻo ha foha maumau koloa (ʻuhinga ki ha taha ʻoku maumau mo fakavalevale), mo hono taʻoketé, mo ʻena tamaí.

Fakakaukau ke vahevahe ʻa e kau akó ki ha ngaahi kulupu tautau toko tolu. ʻOange ki he kulupu takitaha ha tatau ʻo e laʻipepa tufa ko ʻení. Fakaafeʻi kinautolu ke lau leʻolahi e Luke 15:11–32 ʻi heʻenau kulupú. Vahe ki ha tokotaha ako ke fakakaukau ki he talanoa fakatātaá mei he tafaʻaki ʻo e foha maumau koloá, ko e tokotaha ako fika uá ke fakakaukau ki ai mei he tafaʻaki ʻo e tamaí, mo e tokotaha ako hono tolú ke fakakaukau ki ai mei he tafaʻaki ʻo e taʻoketé.

Hili e lau ʻa e kau akó, kole ange ke nau aleaʻi e ngaahi fehuʻi ʻi he laʻipepa tufá ʻi heʻenau kulupú.

Kapau he ʻikai te ke kole ki he kau akó ke lau mo aleaʻi e talanoa fakatātaá, te ke lava ʻo huluʻi ange e foʻi vitiō “The Prodigal Son” (5:35) mei he The Life of Jesus Christ Bible Videos. ʻOange ki he tokotaha ako takitaha ha tatau ʻo e laʻipepa tufa ko ʻení, pea kole ki he kau akó ke kumi e tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi heʻenau sio he vitioó. ʻOku maʻu ʻa e vitiō ko ʻení ʻi he LDS.org.

ʻĪmisi
handout, The Parable of the Prodigal Son

Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Foha Maumau Koloá

Tohi Lēsoni ʻa e Faiako Seminelí Fuakava Foʻoú—Lēsoni Ako ʻi ʻApí (ʻIuniti 11)

Ko e Foha Maumau Koloá

  • Ko e hā e meʻa naʻá ne tokoniʻi koe ke ke ʻiloʻi ai koe, pe fakatokangaʻi ʻa e tuʻunga fakamamahi naʻa ke ʻi aí?

  • Naʻe fēfē nai hoʻo ʻamanaki atu ki hano tali koe ʻe hoʻo tamaí ʻi hoʻo foki atu ki ʻapí?

  • Ko e hā nai e fakakaukau mo e ongo naʻá ke mei maʻu ʻi he fakafeangai naʻe fai atu ʻe hoʻo tamaí?

Ko e Tamaí

  • Ko e hā ne ke mei fakakaukau ki ai mo ongoʻi lolotonga e puli ho foha siʻisiʻí?

  • Ko e hā te ke talitali lelei ai ho foha maumau koloá ki ʻapi ʻi he founga naʻá ke fakahokó?

  • ʻI he taimi ne ʻita ai ho foha lahí ʻi he founga hoʻo fakafeangai ki hono tehiná, naʻá ke tokoni fēfē ke mahino kiate ia hoʻo ngaahi tōʻongá?

Ko e Taʻoketé

  • Ko e hā ne ke mei fakakaukau ki ai mo ongoʻi lolotonga e puli ho tehiná?

  • Ko e hā naʻe faingataʻa ai ke ke fiefia ʻi he foki mai ho tehiná?

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuó ke maʻu ʻi hoʻo faivelenga ki hoʻo tamaí?

  • Ko e hā naʻe hē ai e foha maumau koloá? (ʻI hono fakafehoanaki e sipí mo e paʻangá, naʻe hē e foha maumau koloá koeʻuhí ko ʻene angatuʻú.)

  • ʻI he mahino ko ia ʻoku fakafofongaʻi ʻe he tamai ʻi he talanoa fakatātā ko ʻení ʻa e Tamai Hēvaní, ko e hā te tau lava ʻo ako fekauʻaki mo e anga e tali ʻa e Tamai Hēvaní kiate kinautolu ʻoku foki kiate Ia ʻi he fakatomalá? (ʻOku totonu ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ha tefitoʻi moʻoni hangē ko ʻení: Kapau te tau foki ki he Tamai Hēvaní ʻi he fakatomala mo kumia ʻEne fakamolemolé, te Ne fiefia mo talitali lelei kitautolu. Hiki ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé.)

  • Naʻe mei tokoni fēfē ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení kiate kinautolu ʻoku ongoʻi hē fakalaumālié?

Fakamanatu ange ki he kau akó ʻa e taʻokete ʻi he talanoa fakatātaá.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe ʻita ai ʻa e taʻoketé?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, pea kole ki he kalasí ke fakafanongo ki he ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e ʻuhinga naʻe ʻita ai e taʻoketé:

ʻĪmisi
Elder Jeffrey R. Holland

“ʻI he ongoʻi ʻe he foha faivelenga ko ʻení—he ʻokú ne mātuʻaki faivelenga, ʻoku ʻikai fakahoungaʻi pea mahalo ʻoku mahulu hake ʻi heʻene fakaʻofaʻia pē ʻiate iá—ʻoku ngalo ai naʻe teʻeki ke ne ʻiloa ʻa e ʻulí pe lotofoʻí, manavaheé pe fehiʻa ʻiate kitá. ʻOku kamata ngalo ʻiate ia ko e ʻuhikiʻi pulu kotoa ʻi he fāmá ʻoku ʻaʻana ia pea pehē ki he ngaahi pulupulu kotoa pē ʻi he kōpate faʻoʻanga valá mo e foʻi mama kotoa pē ʻi he toloá. Naʻe kamata ngalo ʻiate ia kuó ne maʻu pea te ne kei maʻu maʻu ai pē ʻene totongí ko ʻene faivelengá. …

“… Kuó ne maʻu ʻa e meimei meʻa kotoa pē ʻi ha founga fakaʻofoʻofa, ko ʻene ngāue mālohí, ka ʻoku ʻikai te ne maʻu e meʻa ʻe taha te ne ngaohi ia ko e tangata kakato ʻa e ʻEikí naʻá ne meimei aʻusiá. Kuo teʻeki ke ne maʻu ʻa e manavaʻofá mo e ʻaloʻofá, ʻa e fakakaukau ʻo e ʻofa faka-Kalaisí ke vakai ʻoku ʻikai ko ha foki mai ʻeni ha fili. Ko hono tehina eni. …

“Ko e moʻoni kuo nofo pōpula ʻa e tehina ko ʻení—ko ha pōpula ʻo e angahalá, fakavalevalé, mo e moveuveú. Ka naʻe nofo pōpula foki mo hono taʻoketé. Kuo teʻeki te ne lava ʻo vetekina ia mei heʻene fakapōpulaʻi iá. ʻOku lōmekina ia ʻe he meheká. ʻOkú ne ongoʻi ʻoku ʻikai fakahoungaʻi ia ʻe heʻene tamaí pea kuo leʻeia ia ʻe hono tehiná, ka ʻoku ʻikai ko hono moʻoní ia” (“The Other Prodigal,” Ensign, May 2002, 63).

  • Fakatatau kia ʻEletā Hōlani, ko e hā naʻe ʻita ai ʻa e taʻoketé? Ko e hā ha ngaahi founga naʻe hē foki ai mo e taʻoketé?

  • Ko e hā ʻoku fie maʻu ke tau manatuʻi ʻi heʻetau mamata ki he ʻaloʻofa mo hono tāpuakiʻi ʻe he ʻOtuá ʻa kinautolu ʻoku fakatomala pea tafoki kiate Iá?

  • Ko e hā e tefitoʻi moʻoni te tau lava ʻo ako mei he talanoa fakatātā ko ʻení fekauʻaki mo e hoko ʻo hangē ko ʻetau Tamai ʻi Hēvaní? (ʻOku totonu ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ha tefitoʻi moʻoni hangē ko ʻení: Te tau lava ʻo hoko ʻo hangē ko ʻetau Tamai Hēvaní ʻi hono tali ʻaki e manavaʻofá mo e fiefiá e taimi ʻoku fakatomala ai e niʻihi kehé.)

Fakamanatu ki he kau akó ʻa e tokotaha ne nau fakakaukau ki ai ʻi he kamata e kalasí ʻa ia ʻe ala hē fakalaumālié. Poupouʻi kinautolu ke fakakaukauʻi ʻi he faʻa lotu ʻa e founga te nau ala tokoni ai ki he tokotaha ko iá ke fakatomala pea ʻunu ofi ange ki he Tamai Hēvaní. Fakaafeʻi kinautolu ke fakakaukau foki ki he ngaahi founga ʻe malava ke nau hē ai pea fie maʻu ke fakatomala pea foki ki he Fakamoʻuí.

ʻIuniti Hokó (Luke 18Sione 1)

Fakaafeʻi e kau akó ke fakalaulauloto ki ha taimi naʻe ngaohikovia ai kinautolu ʻe ha taha mo e anga ʻenau ongoʻí. Fakamatalaʻi ange ʻi heʻenau ako ʻa e ʻiuniti hokó, te nau ako ki he founga naʻe fili ʻe he Fakamoʻuí ke talia ʻaki kinautolu ne nau ngaohikovia Iá. Kole ange ke nau fakatokangaʻi ʻa e ngaahi fakaikiiki kehe ʻi he fakamatala ʻa Luke ʻo kau ki he mamahi ʻa Sīsū Kalaisi ʻi Ketesemaní mo e meʻa naʻe kai ʻe Sīsū hili ʻEne Toetuʻú.

Paaki