Laipelí
Lēsoni 104: 1 Kolinitō 3–4


Lēsoni 104

1 Kolinitō 3–4

Talateú

Naʻe fakamatalaʻi ʻe Paula ki he Kāingalotu Kolinitoó e ngaahi fatongia ʻo e kau faifekaú ʻi hono langa hake e puleʻanga ʻo e ʻOtuá. Naʻá ne akoʻi ko honau ngaahi falelotú ko ha feituʻu ia ʻe lava ke nofoʻia ʻe he Laumālié pea naʻinaʻi kiate kinautolu ke ʻoua te nau fakakaukau ʻoku laka ange ha kakai ʻe niʻihi ʻi ha niʻihi kehe. (Fakatokangaʻi ange: ʻE fakamatalaʻi ʻi he lēsoni ki he 1 Kolinitō 6, ʻa e tokāteline ko hotau sino fakamatelié ʻoku hangē ha temipalé.)

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

1 Kolinitō 3

Ko e fakamatalaʻi ʻe Paula e ngaahi fatongia ʻo e kau faifekaú pea mo e kāingalotu ʻo e Siasí ʻi hono langa hake e puleʻanga ʻo e ʻOtuá.

Fakaafeʻi e kau akó ke fakakaukauloto ʻoku loto ha kaungāmeʻa ke ne toʻo ha kalasi fika faingataʻa ange, hangē ko e kalakulasí, ka ʻoku teʻeki ke ne toʻo e ngaahi kalasi ʻoku fie maʻu kimuʻá, hangē ko e ʻāsipá (algebra).

  • ʻOkú ke pehē ʻe lavameʻa fēfē ho kaungāmeʻá ʻi he kalasi fika faingataʻa angé? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke mahino e ngaahi tefitoʻi fakakaukau ʻo ha kaveinga kimuʻa pea toki lava ke ke taukei ʻi ha fakakaukau ʻoku toe faingataʻa angé?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e 1 Kolinitō 3:1–3. Kole ki he kau akó ke muimui ki ai, ʻo kumi e fakaʻuhinga naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paula ke fakahā ki he Kāingalotu ʻi Kolinitoó ne teʻeki ke nau mateuteu ki ha ngaahi moʻoni loloto ange ʻi he ongoongoleleí. Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea “kae hangē ki he fakakakano” ʻi he veesi 1 ki he tangata fakakakanó, pe “ko ha tokotaha ʻoku fili ke puleʻi ia ʻe he ngaahi holi, uʻa, mo e ngaahi ongo ʻo e kakanó kae ʻikai ʻe he ngaahi fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní. ʻE mahino ki he tokotaha peheé ʻa e ngaahi meʻa fakakakanó kae ʻikai ko e ngaahi meʻa fakalaumālié, “Tangata Fakakakanó,” scriptures.lds.org)

Hiki ʻa e ongo foʻi lea huʻakau mo e kakanoʻi manu ʻi he palakipoé.

  • Ko e fē ʻi he ongo meʻakaí ni te ke fafanga ki ha kiʻi pēpē? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā ʻoku fokotuʻu mai ʻe he kupuʻi lea “kau valevale ʻia Kalaisí” ʻi he veesi 1 fekauʻaki mo e matuʻotuʻa fakalaumālie ʻa e Kāingalotu Kolinitoó?

Ke tokoni ke mahino ki he kau akó naʻe teʻeki ke mateuteu e Kāingalotú ia ke maʻu ha moʻoni ʻoku lahi angé, fakamanatu kiate kinautolu naʻe ʻikai uouangataha ʻa e Kāingalotu ʻi Kolinitoó pea naʻe kau ha niʻihi ʻo kinautolu ki he tui mo e lotu faka-hītení (kau fakaʻotuamaté) ʻi heʻenau tauhi e ongoongoleleí. Fakamatalaʻi ange naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paula ha ngaahi lea fakatātā ke akoʻi ʻa e Kāingalotu ko ʻení ʻa hono mahuʻinga ʻo e uouangatahá, ke fakatonutonu e ngaahi tui mo e founga lotu halá, pea ke fakamālohia ʻenau tui ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.

Vahevahe ʻa e kau akó ki ha ngaahi kulupu tautau toko tolu. Vahe ki he tokotaha kotoa pē ʻi he kulupú ha taha ʻo e ngaahi founga akoʻi ko ʻení. ʻOange ki he tokotaha ako takitaha ha laʻipepa tufa pe ko e founga akoʻi ʻoku vahe ange ki aí, pea ʻoange ki he kau akó ha ngaahi miniti siʻi ke nau lau ia. Hili ha taimi feʻunga, fakaafeʻi tokotaha ako takitaha ke fakaʻaongaʻi e founga akoʻí ke akoʻi ʻaki e ongo mēmipa kehe ʻi he kulupú. (Kapau he ʻikai lava e kulupu tautau toko tolú, ʻe lava ke ke tauhoa e kau akó ki ha ngaahi hoa pea vahe ange ha founga akoʻi ʻe ua ki ha taha ʻo e ongo tamaiki ako ʻi he hoa takitaha.)

ʻĪmisi
handout

Tokotaha ako 1

Tohi Lēsoni ʻo e Fuakava Foʻoú maʻá e Faiako Seminelí—Lēsoni 104

Fakaafeʻi hoʻo kulupú ke nau fakakaukauloto ne nau ʻi ha houalotu sakalamēniti ne talanoa ai ha taha ʻosi ngāue fakafaifekau fekauʻaki mo ʻene ngāue fakafaifekaú. Lolotonga ʻene leá, naʻá ne pehē naʻá ne papitaiso ha kakai ʻe niʻihi. Hili ha uike ʻe taha mei ai, ne lea ha taha ʻosi ngāue fakafaifekau kehe ʻi he houalotu sākalamēnití kau ki heʻene ngāue fakafaifekaú ʻo pehē naʻá ne akoʻi ha kakai tokolahi ʻa ia ne faifai ʻo nau toki papitaiso hili ʻene hiki ki ha ngaahi feituʻu kehe.

  • Te ke tali fēfē nai kapau ʻe pehē ʻe ha taha naʻe lavameʻa ange ʻa e faifekau naʻá ne papitaiso ha kakai ʻe niʻihi ʻi heʻene ngāué ʻi he faifekau naʻe faifai pea toki papi ʻene kau fiefanongó hili ʻene mavahe mei he feituʻu ko iá.

Hiki ʻa e ongo foʻi lea mo e fuʻifuʻi ʻi ha laʻipepa pea fakaʻaliʻali ia ki hoʻo kulupú. Fakamatalaʻi ange naʻe fakafehoanaki ʻe Paula ʻa e kau faifekaú ki he kakai ʻoku nau tō ʻa e ngaahi tengaʻi ʻakaú mo fuʻifuʻi ngoué. Fakamanatu ki hoʻomou kulupú kuo mavahevahe ʻa e Kāingalotu ʻi Kolinitoó ki ha ngaahi kulupu ʻo makatuʻunga pe ko hai naʻá ne papi kinautolú. Ne nau tui ki honau tuʻunga ʻi he Siasí ʻo fakatefito ʻi he mahuʻinga ʻo e tokotaha naʻá ne papitaiso kinautolú. (Vakai,1 Kolinitō 1:10–16.)

Taufetongi mo e kau mēmipa ʻi ho kulupú he lau leʻolahi mei he 1 Kolinitō 3:4–9. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e lea ʻa Paula fekauʻaki mo e kau faifekau ne nau akoʻi mo papitaiso e kakai ʻi Kolinitoó.

  • Fakatatau ki he veesi 5, ko e hā naʻe pehē ʻe Paula ʻi hono vā mo ʻApolosí? “Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e kau faifekaú ki he kau tamaioʻeiki.”

  • Fakatatau ki he veesi 6–7, ko e hā e lea ʻa Paula fekauʻaki mo e kau faifekau ʻoku nau tō e tengaʻi ʻakau ʻo e ongoongoleleí mo e kau faifekau ʻoku nau tokoni ki he tupu ʻa e ngaahi tengaʻi ʻakau ko iá?

ʻO ka fie maʻu, fakamahinoʻi e ngaahi kupuʻi lea “Ko ia ʻoku ʻikai ko ha meʻa ʻa ia ʻoku tō, pe ko ia ʻoku fakaviviku” ʻi he veesi 7, pea fakamatalaʻi ange naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paula ʻa e ngaahi kupuʻi lea ko ʻení ke akoʻi ʻoku ʻikai mahuʻinga ange ha taha ʻo e ngaahi fatongia ko ʻení ʻi he fatongia ʻo e ʻOtuá.

  • ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e kupuʻi lea “ko e ʻOtuá ʻokú ne foaki hono tupú” (veesi 7)? (Ko e ʻOtuá, ʻokú Ne fakatupu e ngaahi liliu ʻi he loto ʻo e kakaí ʻa ia ʻoku fakatau ki he fakauluí, ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní, kae ʻikai ko kinautolu ʻoku akoʻi mo papitaisó.)

  • Ko e hā e foʻi moʻoni ʻe lava ke tau ako mei he 1 Kolinitō 3:6–7 fekauʻaki mo hotau fatongia mo e fatongia ʻo e ʻOtuá ʻi hono tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau ului ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí? Hili e tali ʻa hoʻomou kulupú, fakaafeʻi kinautolu ke hiki ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení ʻi heʻenau folofolá ʻi he tafaʻaki ʻo e 1 Kolinitō 3:6–7: Neongo ʻe lava ke tau tokoni ki he niʻihi kehé ke ako fekauʻaki mo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí, ka ʻoku ului e kakaí ʻi he mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.)

Fakamahinoʻi ange, kuo pau ke fai ʻe he kakaí honau fatongia ʻi hono fakamālohia ʻenau tuí mo muimui ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá ka nau toki maʻu e Laumālie Māʻoniʻoní pea ului.

  • ʻOkú ke pehē ʻoku tokoniʻi fēfē ʻe hono ʻiloʻi e foʻi moʻoni ko ʻení ʻa e Kāingalotu Kolinitoó ke nau uouangataha ange?

ʻEke ki hoʻo kulupú e founga ʻe lava ke tokoniʻi ai ʻe he foʻi moʻoni ko ʻení ʻenau tali ki he fakatātā fekauʻaki mo e ongo faifekau ne toki ʻosi maí.

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke mahino kiate kitautolu ko e Laumālie Māʻoniʻoní, kae ʻikai ko hotau mālohí, ʻoku fakauluí?

ʻĪmisi
Laʻipepa Tufa

Tokotaha Ako 2

Tohi Lēsoni ʻo e Fuakava Foʻoú maʻá e Faiako Seminelí—Lēsoni 104

Hiki ʻa e foʻi lea fakavaʻe ʻi ha laʻipepa, pea fakaʻaliʻali ia ki hoʻo kulupú.

  • Ko e hā ʻoku hoko ai ʻa e fakavaʻé ko ha konga mahuʻinga ʻo ha fale?

  • Ko e hā ʻe hoko kapau ʻoku ʻi ai ha palopalema ʻi he fakavaʻé?

Fakaafeʻi ha mēmipa ʻo hoʻo kulupú ke lau leʻolahi ʻa e 1 Kolinitō 3:10, pea kole ange ki he toenga ʻo e kulupú ke nau kumi e lea ʻa Paula fekauʻaki mo e ngaahi ngāue ʻa e kau faifekaú ʻi he lotolotonga ʻo e kakai Kolinitoó.

  • Ko e hā ʻoku pehē ʻe Paula naʻá ne fai lolotonga ʻene ngāue ko ha faifekau ʻi Kolinitoó?

  • Ko e hā hoʻo fakakaukau ki he ʻuhinga ʻa Paula ʻi heʻene pehē “ʻoku fokotuʻu ki ai ʻe ha tokotaha”?

Fakaafeʻi ha mēmipa ʻe taha ʻo hoʻo kulupú ke lau leʻolahi ʻa e 1 Kolinitō 3:11, pea kole ange ki he toenga ʻo hoʻo kulupú ke kumi pe ko e hā e fakavaʻe naʻe fakatoka ʻe Paula maʻá e Kāingalotu ʻi Kolinitoó.

  • Ko e hā e fakavaʻe naʻe fakatoka ʻe Paula lolotonga ʻene akoʻi ʻi Kolinitoó?

  • Fakatatau ki he veesi 11, ko hai ʻoku fie maʻu ke hoko ko e fakavaʻe ʻo ʻetau moʻuí? (Fakapapauʻi ʻoku ʻiloʻi ʻe hoʻo kulupú e foʻi moʻoni ko ʻení: Ko Sīsū Kalaisi ʻa e fakavaʻe kuo pau ke tau langa aí. Fakakaukau ke fakaafeʻi hoʻo kulupú ke fakaʻilongaʻi ʻa e foʻi moʻoni ko ʻeni ʻi he veesi 11.)

  • ʻE lava fēfē ke tokoniʻi kitautolu ʻe he langa ʻi he makatuʻunga ʻo Sīsū Kalaisí ke tau kātakiʻi e ngaahi ʻahiʻahí mo e ngaahi faingataʻá? (Vakai foki, Hilamani 5:12.)

  • ʻE anga fēfē haʻatau fakapapauʻi ʻoku langa ʻetau moʻuí ʻi he fakavaʻe ʻo Sīsū Kalaisí?

Fakaafeʻi ha mēmipa ʻo hoʻo kulupú ke vahevahe fekauʻaki mo ha taha ʻokú ne ʻilo ʻoku fakahaaʻi ʻe heʻene moʻuí ʻoku langa ʻi he makatuʻunga ʻo Sīsū Kalaisí. Kole ki he tokotaha akó ke ne fakamatalaʻi e founga kuo tāpuekina ai ʻe he langa ʻia Kalaisí ʻa e tokotahá ni.

Fakaafeʻi ʻa e mēmipa takitaha ʻo e kulupú ke fokotuʻu ha taumuʻa ʻe lava ke ne tokoniʻi ia ke langa ʻi he makatuʻunga ʻo Sīsū Kalaisí.

ʻĪmisi
handout

Tokotaha Ako 3

Tohi Lēsoni ʻo e Fuakava Foʻoú maʻá e Faiako Seminelí—Lēsoni 104

Hiki ʻa e foʻi lea temipale ʻi ha laʻipepa, pea fakaʻaliʻali ia ki hoʻo kulupú. Fakamatalaʻi ange naʻe talanoa fakatātā ʻa Paula ʻo ʻuhinga ki he temipalé. Hangē ko hono lekooti ʻi he 1 Kolinitō 3:16–17, naʻá ne fakaʻaongaʻi ʻa e foʻi lea temipalé ke ʻuhinga ki he ngaahi haʻofanga ʻo e Siasí.

Fakaafeʻi ha mēmipa hoʻo kulupú ke lau leʻolahi ʻa e 1 Kolinitō 3:16–17. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe pehē ʻe Paula naʻe fie maʻu ke mahino ki he kāingalotu ʻi Kolinitoó. Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e ʻa kimoutolu (veesi 16) ki he ngaahi haʻofanga ʻo e Siasí pea mo e kupuʻi lea “kapau ʻe maumau ʻe ha taha e fale tapu ʻo e ʻOtuá” (veesi 17) ki ha taha pē ʻoku feinga ke fakaʻauha e kakai ʻa e ʻOtuá.

  • Fakatatau ki he veesi 16, ko e hā naʻe fie maʻu ʻe Paula ke mahino ki he kāingalotu ʻo e Siasí ʻo kau ki honau ngaahi haʻofangá?

Neongo ʻoku ngalingali ʻuhinga ʻa e 1 Kolinitō 3:16–17 ki he sino ʻo e Siasí ko ha haʻofanga, ʻe lava foki ke fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi veesi ko ʻení ki hotau sino fakamatelié.

  • ʻE lava fēfē nai ke fakaʻaongaʻi mo e 1 Kolinitō 3:16–17 ki hotau sino fakamatelié? Ko e hā e ngaahi nunuʻa ʻo hono fakaʻuliʻi hotau sino?

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e 1 Kolinitō 3:18–23 ʻaki hono fakamatalaʻi ange ki hoʻo kulupú naʻe akoʻi ʻe Paula ʻa e Kāingalotú ʻoku maʻu ʻa e poto moʻoní ʻia Sīsū Kalaisi pea ko e poto fakaemāmaní ko e “vale ia ki he ʻOtuá” (veesi 19).

Hili ha taimi feʻunga, fakaafeʻi ha kau ako tokosiʻi ke nau lipooti ʻa e meʻa ne nau ako ʻi heʻenau ngaahi kulupú pea mo e meʻa te nau fai ko ha ola ʻo e meʻa ne nau akó.

1 Kolinitō 4

Ko e tala ʻe Paula ki he kāingalotu ʻi Kolinitoó ke ʻoua te nau fakakaukau ʻoku lelei ange ha kakai ʻe niʻihi ʻi ha niʻihi kehé.

Fakamatalaʻi ange ʻoku fakatefito ʻi he akonaki ʻa Paula ʻoku lekooti ʻi he 1 Kolinitō 4:1–3, ʻoku hangē ne fakamāuʻi ʻe ha kāingalotu ʻe niʻihi ʻo e Siasí ʻi Kolinitoó e ngaahi ngāue ʻa Paula ko ha faifekau mo ha taki ʻo e Siasí. Mahalo ne nau fehuʻia ʻene fakamāú pe fakakaukau naʻe mei lelei ange ha taha kehe ia.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Kolinitō 4:3–5. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e founga tali ʻa Paula ki heʻenau ngaahi fakamāú.

  • Naʻe tali fēfē ʻe Paula ʻenau ngaahi fakamāú?

  • Ko e hā naʻe ʻikai hohaʻa ai ʻa Paula ki he fakamaau ʻa e niʻihi kehé?

  • Ko e hā ha foʻi moʻoni ʻe lava ke tau ako mei he veesi 5 fekauʻaki mo e founga ʻe fakamaauʻi ai kitautolu ʻe he ʻEikí? (Mahalo ʻe fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ha ngaahi lea kehe, kae fakapapauʻi ʻoku nau ʻilo ha foʻi moʻoni tatau mo ʻení: ʻE fakamaauʻi totonu kitautolu ʻe he ʻEikí koeʻuhí ʻokú Ne ʻafioʻi ʻa e meʻa kotoa pē, ʻo kau ai e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi holi ʻo hotau lotó.)

  • ʻE lava fēfē ke tokoniʻi ʻe he tui ki he foʻi moʻoni ko ʻení ha taha ʻoku fakamaauʻi taʻetotonu?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 1 Kolinitō 4:6-7, pea kole ki he kalasí ke kumi e meʻa naʻe akoʻi ʻe Paula ki he Kāingalotú fekauʻaki mo honau vā mo e kāingalotu kehe ʻo e Siasí, kau ai e kau taki ʻo e Siasí.

  • Fakatatau ki he veesi 6, ko e hā naʻe tala ʻe Paula ki he Kāingalotu ʻo e Siasí ke ʻoua naʻa nau fai ʻi haʻanau ʻilo ha ngaahi faikehekehe ʻi he kau faifekaú mo e kau taki ʻo e Siasí? (ʻOku ʻikai totonu ke nau “fielahi” ʻi he loto-hīkisia mo fakakaukau ʻoku lelei ange ha kakai ʻe niʻihi ʻi he niʻihi kehé.)

  • Makatuʻunga ʻi he fehuʻi ʻa Paula ʻoku lekooti ʻi he veesi 7, ko hai naʻá ne foaki ki he kakaí ha ngaahi talēniti mo ha ngaahi mālohi kehekehe?

  • ʻE lava fēfē ke tokoniʻi kitautolu ʻe he akonaki ʻa Paulá ʻi heʻetau fakakaukau ki he kau taki mo e kau faiako ʻo e Siasí?

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e 1 Kolinitō 4:8–21 ʻaki hono fakamatalaʻi ange naʻe talaange ʻe Paula ki he Kāingalotu ʻi Kolinitoó naʻe ui ʻa e Kau ʻAposetolo ʻa Sīsū Kalaisí ke nau mamahi koeʻuhí ko e fai angahala ʻa e māmaní. ʻOku fakamaauʻi ʻe he māmaní ʻa e Kau ʻAposetolo mo e kau taki ʻo e Siasí ko ha “kau vale” (veesi 10) ʻi heʻenau fekumi ke muimui ʻia Kalaisí.

Fakaʻosiʻaki haʻo fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni naʻe akoʻi he lēsoni ko ʻení.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

1 Kolinitō 3:16–17. “Ko e fale tapu ʻo e ʻOtuá ʻa kimoutolu”

“Naʻe akoʻi ʻe Paula, ‘ʻIkai ʻoku mou ʻilo ko e fale tapu ʻo e ʻOtuá ʻa kimoutolu?’ (1 Kolinitō 3:16). Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paula ʻa e kimoutolu ʻi he veesi ko ʻení, ko ha fetongi nauna tokolahi, ʻo ʻuhinga ki he Kāingalotu Kolinitoó fakalukufua ko e temipale ʻo e ʻOtuá. Ko e ʻuhinga ʻa Paulá ki he hoko e ngaahi haʻofanga ʻo e Siasí ko ha ngaahi temipale ʻa ia ʻe lava ke nofo ai e Laumālie ʻo e ʻOtuá (vakai, 2 Kolinitō 6:16; ʻEfesō 2:21). ʻOku kiʻi kehe ʻa e fakaʻuhinga ko ʻení mei he fakaʻuhinga naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paula kimui ange ʻi he 1 Kolinitō 6:19, ʻi heʻene fakafehoanaki e sino fakamatelié ki ha temipale” (New Testament Student Manual [Church Educational System manual, 2014], [00] 365).

1 Kolinitō 4:9–10. Ko e mate ʻa e Kau ʻAposetoló

“ʻI he taimi naʻe akoʻi ai ʻe Paula naʻe ‘tuku pau ki he maté’ ʻa e Kau ʻAposetoló (1 Kolinitō 4:9), naʻá ne pehē ai ʻoku tataki ʻa hono uiuiʻi ko e ʻAposetoló ki heʻene maté. Naʻá ne fakamatalaʻi foki naʻe ʻi ai ha niʻihi tokolahi ʻi Kolinitō ne nau pehē ʻoku nau poto mo mālohi kae vale, vaivai, mo fehiʻanekinaʻi ʻa Paula mo e kau ʻAposetolo kehé.(vakai, 1 Kolinitō 4:10). ʻE aofangatuku ʻaki ha tokoni ʻa e ongo meʻa ʻe ua ko ʻení—ko e mate ʻa e kau ʻAposetoló mo hono fakafisingaʻi ʻe he kāingalotu ʻo e Siasí ʻa e mafai fakaeʻaposetoló—ki he Hē Fakaʻaufuli mei he Moʻoní” (New Testament Student Manual [Church Educational System manual, 2014], [00] 365).

Paaki