Laipelí
Lēsoni 28: Mātiu 25:1–13


Lēsoni 28

Mātiu 25:1–13

Talateú

ʻI hono akoʻi fakatāutaha ʻe Sīsū Kalaisí ʻEne kau ākongá ʻi he Moʻunga ʻo e ʻŌlivé fekauʻaki mo ʻEne Hāʻele ʻAngaua Maí, naʻá Ne akoʻi e talanoa fakatātā ʻo e kau tāupoʻoú ʻe toko hongofulú.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Mātiu 25:1–13

Naʻe akoʻi ʻe Sīsū ʻa e talanoa fakatātā ʻo e kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e fakamatala ko ʻeni ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá fekauʻaki mo ha talavou toki ʻosi ngāue fakafaifekau naʻá ne vahevahe ha aʻusia ʻi ha houalotu fakamoʻoni. Fakaafeʻi e kau akó ke fakakaukauloto ki he ongo ne nau mei maʻu kapau ko kinautolu ʻa e talavou ʻi he talanoá.

ʻĪmisi
Elder Jeffrey R. Holland

“Naʻá ne … fakamatala ki heʻene foki ki ʻapi mei ha teiti hili ha taimi nounou mei hono fakanofo ia ko ha kaumātuʻa ʻi he hoko hono taʻu 18. Naʻe hoko ha meʻa ʻi he teiti ko ʻení naʻe ʻikai ke ne laukau ʻaki. Naʻe ʻikai ke ne fakamatala ha fakaikiiki, pea naʻe ʻikai pē totonu ke ne fai ia ʻi ha haʻohaʻonga ʻo ha kakai. ʻOku aʻu ki he ʻahó ni ʻoku ʻikai ke u ʻiloʻi e natula ʻo e meʻa naʻe hokó, ka naʻe mahuʻinga ia ke ne uesia hono laumālié mo ʻene ongoʻi mahuʻingaʻia ʻiate iá.

“ʻI heʻene tangutu ʻo kiʻi fuoloa ʻi heʻene kaá ʻi he tauʻanga meʻalelé hono ʻapí, ʻo fakakaukau ki he meʻa kuo hokó pea ongoʻi mamahi moʻoni koeʻuhí ko e meʻa ne hoko, ne fakavavevave mai ʻa ʻene faʻē ne ʻikai kau ki he Siasí ki heʻene kaá. Naʻe vavae ʻa ʻene fakahoko ange naʻe tō e tehina ʻo e tamasiʻi ko ʻení ʻi honau ʻapí, pea naʻe tau lahi hono ʻulú pea ʻokú ne tete. Naʻe fetuʻutaki leva ʻa e tamai ne ʻikai kau ki he Siasí ki ha meʻalele faka-falemahaki, ka ʻe kiʻi taimi pea toki aʻu ange ha tokoni.

“Naʻá ne tangi ʻo pehē, ‘Haʻu ʻo fai ha meʻa.’ ‘ʻIkai ʻoku fai ʻi homou Siasí ha meʻa he taimi pehení? ʻOkú ke maʻu honau lakanga fakataulaʻeikí. Haʻu ʻo fai ha meʻa.’ …

“… ʻI he pō ko ʻení naʻe fie maʻu ʻe ha taha naʻá ne ʻofa ai ʻa ʻene tuí mo hono mālohí, ne ʻikai lava ʻe he talavoú ni ʻo fai ha meʻa. Koeʻuhí ko e ngaahi ongo ne toki fefaʻuhi mo iá pea mo e tukulolo ko ia naʻá ne ongoʻi naʻá ne faí—neongo pe ko e hā—ka naʻe ʻikai te ne lava ʻo kole ki he ʻEikí e tāpuaki naʻe fie maʻú” (“Ko e Loto Falala ʻo e Moʻui Taau,” Liahona, ʻEpeleli. 2014, 58–59).

  • Ko e hā naʻá ke mei fakakaukau ki ai kapau ko e talavou koe ʻi he tūkunga ko ʻení? Ko e hā ʻoku fuʻu mahuʻinga ai ke mateuteu maʻu peé?

ʻĪmisi
Parable of the Ten Virgins

Fakaʻaliʻali e fakatātā Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Kau Tāupoʻou ʻe Toko Hongofulú (Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí [2009], fika 53; vakai foki LDS.org). Fakamanatu ki he kau akó ne lolotonga e ʻi he Moʻunga ʻo e ʻŌlivé ʻa Sīsū Kalaisi mo ʻEne kau ākongá, naʻá Ne akoʻi kinautolu kau ki Heʻene Hāʻele ʻAngaua Maí (vakai, Mātiu 24). Naʻá ne fakahoko leva ʻa e talanoa fakatātā ʻo e kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú ke fakatātaaʻi e founga ke tau mateuteu ai ki Heʻene Hāʻele ʻAngaua Maí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Mātiu 25:1–4 Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo fekumi ki he ʻelemēniti ʻo e talanoa fakatātaá. Fakaafeʻi kinautolu ke lipooti e meʻa ʻoku nau maʻú. Hiki ʻa e ngaahi kupuʻi lea ko ení ʻi he palakipoé:

Ko e tangata taʻané

Kau tāupoʻou potó mo valé

Ngaahi māmá mo e loló

Fakamatalaʻi ange fakatatau ki he anga fakafonua ʻo e mali faka-Siú, naʻe ʻalu ʻa e tangata taʻané, fakataha mo hono ngaahi kaungāmeʻa ofí, ʻi he pō ko iá ki he fale ʻo e taʻahine taʻané ki he kātoanga malí. Hili e kātoanga malí, ʻe hoko atu leva ʻa e ongomeʻa malí ki he fale ʻo e tangata malí ki ha kātoanga kai. Naʻe fie maʻu ke toʻo ʻe he kau fakaafe ne kau ki he kātoangá haʻanau tūhulu pe maama ke fakamahinoʻi ʻenau kau ki he fakafiefia ʻo e malí pea mo tānaki atu ki he maama mo e fakaʻofoʻofa ʻo e taimi ko iá.

Fakaafeʻi ha fānau ako ʻe niʻihi ke nau taufetongi ʻi hono lau ʻa e Mātiu 25:5–13. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa ne fai ʻe he kau tāupoʻou poto ʻe nimá pea mo e meʻa ne fai ʻe he kau tāupoʻou vale ʻe nimá.

Te ke lava ʻo hulu ha konga ʻo e foʻi vitiō “They That Are Wise” (ʻA kinautolu ʻOku Potó) (taimi 0:00–5:46), ki he kau akó, kae ʻikai ke ʻai kinautolu ke lau ʻa e Mātiu 25:5–13, ʻa ia ʻoku fakaʻaliʻali ai ʻa e talanoa fakatātā ʻo e kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú. ʻOku maʻu e vitiō ko ʻení ʻi he Doctrine and Covenants and Church History Visual Resource DVDs pea ʻi he LDS.org. Kimuʻa pea hulu e foʻi vitioó, fakaafeʻi ha tokotaha ako ke kumi e meʻa ne fai ʻe he kau tāupoʻou poto ʻe nimá mo ia naʻe fai ʻe he kau tāupoʻou vale ʻe toko nimá.

  • Ko e hā naʻe fai ʻe he kau tāupoʻou poto ʻe nima? Ko e hā naʻe fai ʻe he kau tāupoʻou vale ʻe nimá?

Vakai ki he ngaahi kongokonga ʻo e talanoa fakatātaá ʻoku hiki he palakipoé. Kole ki he kalasí ke nau fokotuʻu mai e meʻa ʻoku nau pehē ʻoku fakafofongaʻi ʻe he konga takitaha.

Hiki ʻa e Sīsū Kalaisí ʻi he tafaʻaki ʻo e Tangata Taʻané ʻi he palakipoé. Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e ongo kupuʻi lea “pea ʻi he tuai mai ʻa e tangata taʻané” (veesi 5) mo e “pea tuʻapō mālie mo ʻene pā mai ʻa e kalanga” (veesi 6) ki he Hāʻele ʻʻAngaua Mai ʻa Sīsū Kalaisí.

  • Ko e hā ʻe lava ke tau ako fekauʻaki mo e Hāʻele ʻAngaua Mai ʻa Sīsū Kalaisí mei he ongo kupuʻi lea ko ʻení?

Fakamatalaʻi ange ʻoku fakafofongaʻi ʻe he kau tāupoʻou valé mo e potó fakatouʻosi, ʻa ia ne fakaafeʻi ki he kātoangá, ʻa e kāingalotu ʻo e Siasí (vakai Dallin H. Oaks, “Preparation for the Second Coming,” Ensign pe Liahona, May 2004, 8). Hiki ʻa e Kau Mēmipa ʻo e Siasí ʻi he tafaʻaki ʻo e Kau tāupoʻou poto mo vale ʻi he palakipoé.

Fakaafeʻi e kau akó ke toe vakaiʻi e Mātiu 25: 8–9 pea fakalaulauloto ʻuhinga ne ʻikai ʻoange ai ʻe he kau tāupoʻou potó ʻenau loló ki he kau tāpoʻou valé. Kole ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e lea ko ʻeni naʻe fai ʻe Palesiteni Sipenisā W. Kimipoló: Fakaafeʻi e kalasí ke nau fakafanongo ki he meʻa ʻe lava ke fakafofongaʻi ʻe he loló pea mo e ʻuhinga naʻe ʻikai lava ke vahevahe ai iá.

ʻĪmisi
President Spencer W. Kimball

“Naʻe ʻikai ko ha siokita pe taʻe ʻofa ʻeni. ʻOku ʻikai lava ke vahevahe ʻa e faʻahinga lolo ʻoku fie maʻu ke fakamaama ʻaki e halá pea fakamaama e fakapoʻulí. Ko e hā ha founga ʻe lava ai ʻe ha taha ʻo vahevahe e talangofua ki he tefitoʻi moʻoni ʻo e vahehongofulú; ha ʻatamai nonga mei he moʻui angatonú; ha ʻilo kuo tātānaki? Ko e hā ha founga ʻe lava ai ʻe ha taha ʻo vahevahe ʻa e tuí pe fakamoʻoní? Ko e hā ha founga ʻe lava ke vahevahe ai ʻe ha taha ʻa e tōʻonga fakakaukau pe angamaʻá, pe ha aʻusia ʻo ha misiona? Ko e hā ha founga ʻe lava ke vahevahe ai ʻe ha taha ʻa e ngaahi faingamālie ʻo e temipalé? Kuo pau ke ne takitaha feingaʻi ʻene lolo maʻana. …

“ʻI he talanoa fakatātaá, naʻe lava ke fakatau ʻa e loló ʻi he māketí. ʻOku tānaki ʻi heʻetau moʻuí ʻa e lolo ʻo e mateuteú ʻi he tulutā ki he tulutā ʻi he moʻui anga-māʻoniʻoní. … Ko e ngāue fakatāpuí mo e talangofuá ko ha tulutā ia ʻoku tānaki ki heʻetau tukuʻanga koloá” (Faith Precedes the Miracle [1972], 255–56)

  • Ko hā ʻoku fakafofongaʻi ʻe he lolo ʻi he talanoa fakatātaá? (Hiki e ngaahi talí ʻa e kau akó, hangē ko e teuteu fakalaumālié, fakamoʻoní, tuí, fakauluí, mo e aʻusiá, ʻi he tafaʻaki ʻo e Māmá mo e loló ʻi he palakipoé. Ke maʻu ha mahino kehe ki he fakataipe ʻo e loló, mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke lau ʻe he kau akó ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45:56–57 mo e fakamoʻoni fakafolofola Mātiu 25:8.)

  • Ko e hā ha moʻoni te tau lava ʻo ako mei he talanoa fakatātaá mo e ngaahi fakamatala ʻa Palesiteni Kimipolo fekauʻaki mo hono kole ʻo e ngaahi teuteu fakalaumālié? (Hili e tali ʻa e kau akó, hiki ʻa e moʻoni ko ʻení he palakipoé: He ʻikai lava ke tau kole e teuteu fakalaumālie ʻa e niʻihi kehé.)

  • Ko e hā e moʻoni ʻoku tau ako mei he talanoa fakatātā fekauʻaki mo e founga ke teuteu ai ki he Hāʻele ʻAngauá? (ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ha ngaahi lea kehe, kae fakapapauʻi ʻoku nau ʻiloʻi ʻa e moʻoni ko ʻení: ʻOku tau teuteu ki he Hāʻele ʻAngauá ʻaki hono fakatupulaki ʻetau fakamoʻoní mo e uluí ʻi he anga māʻoniʻoni fakaʻahó. Tohi ʻa e foʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé.)

ʻOange ki he kau akó ha tatau ʻo e laʻipepa tufa ko ʻení. Fakaafeʻi kinautolu ke lisi ʻi he laʻipepa tufá e ngaahi founga ʻe lava ke nau maʻu ai ʻa e “lolo” ʻo e mateuteu fakalaumālié.

ʻĪmisi
handout, Preparing for the Lord’s Second Coming

Ko e teuteu ki he Hāʻele ʻAngaua Mai ʻa e ʻEikí.

Tohi Lēsoni ʻo e Fuakava Foʻoú maʻá e Faiakó Seminelí—Lēsoni 28

Ke mateuteu ki he Hāʻele ʻAngaua Mai ʻa e ʻEikí, Te u tānaki ha “lolo” ki heʻeku “tūhulú” ʻaki:

ʻĪmisi
oil lamp

Hili ha taimi feʻunga, kole ki ha niʻhi ʻo e kau akó ke vahevahe haniʻihi ʻo ʻenau ngaahi fakakaukaú mo e kalasí.

Ke tokoni ke mahino ki he kau akó e ngaahi founga kehe te nau lava ke tānaki ai ha lolo ʻi ha tulutā ki he tulutā ʻi he moʻui māʻoniʻoní, fakakaukau ke huluʻi e toenga ʻo e foʻi vitiō “They That Are Wise” (ʻA Kinautolu ʻOku Potó) (time code 5:46–8:44). Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke tānaki ha ngaahi fakakaukau ki heʻeneu lisí ʻi heʻenau sio he vitiō.

Kole ki ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Mātiu 25:10–12. Fakaafeʻi e kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo fekumi ki he meʻa naʻe lea ʻaki ʻe he tangata taʻané ki he kau tāupoʻou valé. Kole ki he kau akó ke nau lipooti e meʻa ʻoku nau maʻú.

Fakamatalaʻi ange ʻoku fakamahinoʻi mai ʻe he Liliu ʻa Siosefa Sāmita, Mātiu 25: 11 ʻa e lea ʻa e tangata taʻané ʻo pehē, “Ye know me not” [ʻOku ʻikai te mou ʻilo au].

  • Ko e hā ʻoku talamai ʻe he fakamatala “ye know me not” [ʻoku ʻikai te mou ʻilo au] fekauʻaki mo e kau tāupoʻou vale ʻe toko nima? ʻOku faikehekehe fēfē hono ʻiloʻi e ʻEikí mo e ʻilo pē fekauʻaki mo iá?

  • Ko e hā te tau lava ʻo ako mei he veesi ko ʻení fekauʻaki mo e meʻa kuo pau ke tau fai ke mateuteu ki he hāʻele mai ʻa e ʻEikí? (Tokoni ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: Kuo pau ke tau ʻilo Ia ka tau mateuteu ki he Hāʻele mai ʻa e ʻEikí pea moʻui taau ke nofo maʻu ʻi Hono ʻaó.)

  • Ko e hā e ngaahi founga kuo ke feinga ai ke ʻilo lahi ange fekauʻaki mo e Fakamoʻuí?

Fakamanatu ki he kau akó ʻa e talanoa mei he kamataʻanga ʻo e lēsoní ki he tokotaha maʻu lakanga fakataulaʻeiki kei talavou ʻa ia naʻe taʻemateuteu ʻi ha taimi ne fie maʻu aí. Fakamatalaʻi ange naʻe fakavavevave atu ʻa e talavoú ni ki he fale ʻo ha tangata matuʻotuʻa ange ʻi hono uootí ʻa ia ne nofo ʻi he hala tatau pē. Naʻe tapuakiʻi ʻe he tangata matuʻotuʻá ʻa e tehiná ke tuʻu maʻu e tuʻunga naʻe ʻi aí kae ʻoua ke aʻu atu e kau ngāue fakafaitoʻó. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e fakamoʻoni ko ʻeni naʻe fai ʻe ʻEletā Hōlani:

ʻĪmisi
Elder Jeffrey R. Holland

“‘ʻOku ʻikai ha taha ʻoku teʻeki ke ne fehangahangai mo e meʻa naʻá ku fehangahangai mo ia ʻi he pō ko iá te ne ʻilo ʻa e ongoʻi mā mo e loto mamahi ne u maʻu ʻi he ʻikai ke u moʻui taau ke fakaʻaongaʻi ʻa e lakanga fakataulaʻeiki ko ia naʻá ku maʻú. Ko ha manatu fakamamahi lahi ange kiate au koeʻuhí ko hoku kiʻi tehiná naʻá ne fie maʻu aú pea mo ʻeku ongomātuʻa ʻofeina teʻeki siasí ʻa ia naʻá na manavasiʻi pea ʻi ai ʻena totonu ke ʻamanaki ki ha meʻa lahi ange meiate au. Naʻá ne pehē, ka ʻi heʻeku tuʻu ʻi muʻa ʻiate kimoutolu he ʻahó ní, ʻoku lava ke u palōmesi atu ʻeni.’ ‘ʻOku ʻikai ke u haohaoa, ka mei he pō ko iá ʻo fai atu ʻoku teʻeki ai ke u fai ha meʻa te ne taʻofi au mei haʻaku ʻalu ki he ʻEikí mo e loto-falala ʻo kolea ʻEne tokoní ʻi he taimi ʻoku fie maʻu aí. Naʻá ne pehē ko e moʻui taau fakatāutahá ko ha tau ʻi he māmani ʻoku tau ʻi a, ka ko ha tau ʻoku ou ikunaʻí. Ne tuʻo taha ʻeku ongoʻi e tuhu mai e nima ʻo e fakamalaʻiá, pea ʻoku ʻikai ke u loto ke toe maʻu ʻa e faʻahinga ongo ko iá ʻo kapau te u lava ʻo fai ha meʻa ki ai. Naʻá ne pehē, ko e moʻoni,’ ‘te u lava ʻo fai e meʻa kotoa pē ʻo kau ki ai’” (“Ko e Loto Falala ʻo e Moʻui Taaú,” 59).

Kole ki he kau akó ke fakalaulauloto ki he meʻa ʻoku fie maʻu ke nau faike nau mateuteu fakalaumālie ki he hāʻele mai ʻa e ʻEikí ke taau ke nofo maʻu ʻi Hono ʻaó. ʻE lava ke ke poupouʻi kinautolu ke nau siakaleʻi ha foʻi ngāue ʻe taha pe ua ne nau lisi ʻi he laʻi pepa tufá pea mo fokotuʻu ha taumuʻa ke ngāue ʻi ha ngaahi founga ʻe tupulaki ai ʻenau mateuteu fakalaumālié. Fakaafeʻi kinautolu ke ʻalu mo ʻenau laʻipepa tufá ki ʻapi ko ha fakamanatu ʻo ʻenau ngaahi taumuʻá.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Mātiu 25:1–4. Kau tāupoʻou potó mo valé

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa ia ʻoku fakafofongaʻi ʻe he kau tāupoʻou ʻe hongofulú:

“ʻOku mahino ʻoku fakafofongaʻi ʻe he kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú ʻa e kaingalotu ʻo e Siasi ʻo Kalaisí, he naʻe fakaafeʻi ʻa e taha kotoa pē ki he kātoanga taʻané pea naʻe ʻiloʻi ʻe he taha kotoa e meʻa naʻe fie maʻu kae hū ʻi he haʻu ʻa e tangata taʻané. Ka ko e vaeua pē naʻe mateuteu ʻi heʻene haʻú” (“Preparation for the Second Coming,” Ensign pe Liahona, May 2004, 8).

Mātiu 25:1–13. Ko e Tala-fakatātā ʻo e kau tāupoʻou ʻe toko hongofuú mo ʻetau ngaahi fakamoʻoní

Naʻe fakamatala ʻa ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

“ʻOku ou fie fakaʻaongaʻi he taimí ni ha taha ʻo hono ngaahi fakaʻuhingaʻi ʻo e talanoa fakatātā ʻo e kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú ke fakamamafaʻi ʻaki e fekauʻaki ʻa e fakamoʻoní mo e uluí. Naʻe ʻave ʻe ha kau tāupoʻou ʻe toko hongofulu, ʻa ia ko e toko nima naʻe poto kae vale honau toko nima, ʻenau ngaahi māmá ʻo ʻalu atu ke fakafetaulaki ki he tangata taʻané. Kātaki ʻo fakakaukau ki he ngaahi maama ʻa e kau tāupoʻoú ko e ngaahi maama ia ʻo e fakamoʻoní. Ne ʻave ʻe he kau tāupoʻou valé ʻenau ngaahi māmá kae ʻikai ʻave mo ha lolo. Fakakaukau ki he loló, ko e lolo ia ʻo e uluí. …

Naʻe siokita nai mo taʻe fie vahevahe e kau tāupoʻou poto ʻe toko nimá, pe naʻa nau fakahaaʻi totonu ange pē he ʻikai lava ʻo kole ke fakaʻaongaʻi ʻa e lolo ʻo e uluí? ʻE lava nai ke foaki ki ha taha kehe ʻa e mālohi fakalaumālie ʻoku maʻu tupu mei he talangofua maʻu pē ki he ngaahi fekaú? ʻE lava nai ke foaki ʻa e ʻilo naʻe maʻu ʻi hono ako mo e fakalaulauloto fakamātoato ki he folofolá, ki ha taha ʻokú ne fie maʻu? ʻE lava nai ke ʻave ʻa e melino ʻoku ʻomi ʻe he ongoongoleleí mei ha tokotaha Siasi faivelenga ki ha taha ʻokú ne aʻusia ha ʻahiʻahi pe faingataʻa lahi? Ko e tali mahino ki he ngaahi fehuʻi takitaha ko ʻení ko e ʻikai.

“Hangē ko hono fakamamafaʻi totonu ʻe he kau tāupoʻou potó, kuo pau ke tau ‘takitaha fakatau maʻatautolu.’ Naʻe ʻikai fakamatala ʻe he kau fafine ko ʻeni ne ueʻi fakalaumālié ki ha fefakatauʻaki fakapisinisi; ka ko ʻenau fakamamafaʻi hotau fatongia fakafoʻituitui ke tauhi ke kei ulo ʻetau maama ʻo e fakamoʻoní mo tauhi ha lolo feʻunga ʻo e uluí. ʻOku maʻu e lolo mahuʻingá ni ko e tulutā ki he tulutā—ʻʻi he ʻotu lea ki he ʻotu lea [mo e] akonaki ki he akonaki” (2 Nīfai 28:30), ʻi he faʻa kātaki mo e vilitaki. ʻOku ʻikai ha hala tuʻusi ki ai; ʻikai lava ʻi ha teuteu fakavavevave ʻi he miniti fakaʻosí.

“‘Ko ia, ke mo tui faivelenga, ʻo lotu maʻu ai pē, pea teuteuʻi mo tutu hoʻomo māmá, pea ke ʻiate kimoua ʻa e lolo, koeʻuhí ke mo mateuteu ʻi he hāʻele mai ʻa e Tangata Taʻané’ (T&F 33:17)” (“Ului ki he ʻEikí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2012, 109).

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Pulusi R. Makongikī ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e kau tāupoʻou ʻe hongofulú:

“Ko ha toko nima ne tōtōivi mo faivelenga, kae vaivai mo māmafana ha toko nima; ko e toko hongofulu ne nau maʻu ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí, ka ko e toko nima pē ai naʻe loto-toʻá” (Doctrinal New Testament Commentary, 3 vols. [1965–73], 1:685).

Mātiu 25:6. Ko e mahuʻinga ʻo e haʻu ʻa e tangata taʻané ʻi he tuʻuapoó

ʻE hāʻele mai ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he taimi ʻoku ʻikai ke tau ʻamanaki ai ki aí. Naʻe fakamatalaʻi ʻe Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo ʻo pehē:

“Naʻe ʻikai ke taʻe fie fakatau ʻe he kau tāupoʻou valé e loló. Naʻa nau ʻiloʻi ʻoku totonu ke ʻi ai haʻanau lolo. Naʻa nau fakatoloi pē, ʻo ʻikai ʻilo e taimi ʻe haʻu ai e ʻeiki taʻané. …

“ʻOku fuʻu tōmui ʻa e tuʻapoó ia kiate kinautolu ne fakatoloí” (Faith Precedes the Miracle[1972], 256).

Mātiu 25:7. Naʻe “tuʻu hake,” ʻa e kau taupoʻoú “ʻo teteu ʻenau tūhulú.”

ʻOku ʻuhinga e kupuʻi lea “teuteu ʻenau tūhulú” (Mātiu 25: 7) ki hono motuhi ʻe he kau taupoʻoú e vavae ʻo ʻenau ngaahi māmá ʻi ha founga te ne fakaʻatā ai ha maama ʻoku ulo ngingila.

Paaki