Laipelí
ʻIuniti 22, ʻAho 2: 1 Kolinitō 9–10


ʻIuniti 22: ʻAho 2

1 Kolinitō 9–10

Talateú

Naʻe lea ʻa e ʻAposetolo ko Paulá fekauʻaki mo e hohaʻa ʻa e Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó ki hono fakaʻaongaʻi e koloa ʻa e Siasí ke totongi ʻaki ʻene ngaahi fakamolé. Naʻá ne fakamatala ko e taumuʻa ʻo ʻene malangá ke fakamoʻui ʻa e fānau ʻa e ʻOtuá. Naʻá ne naʻinaʻi kiate kinautolu ke fakaʻehiʻehi mei he angahalá mo e fakatupu loto mamahi ki he niʻihi kehé mo ʻenau ngaahi tui fakalotú.

1 Kolinitō 9

ʻOku malangaʻaki ʻe Paula ʻa e ongoongoleleí koeʻuhí ke lava ʻo fakahaofi ai ia mo ʻene kau fanongó

Kuó ke ʻosi fiu feinga ke ke ʻā he pongipongí pea mole ai ha meʻa mahuʻinga? ʻOku ongo fēfē hoʻo fakatokangaʻi kuo mole iá, pe kuo ʻikai ke ke aʻusia ha meʻa mahuʻinga koeʻuhí ko e ʻikai ke ke mateuteú?

Ko e meʻa mahuʻinga taha ʻoku totonu ke tau ngāue ke maʻu ʻi he moʻuí ni ko e faingamālie ke maʻu ha tuʻunga feʻunga ki he moʻui taʻengatá.

  1. Tohi ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ʻa e ʻuhinga ʻokú ke fie maʻu ai ʻa e moʻui taʻengatá.

Hangē pē ko e hoko ʻa e fiu feinga ke ʻā he pongipongí ke mole pe ʻikai ke tau aʻusia ai ha ngaahi meʻa mahuʻinga, ʻe lava ke hoko hatau ngaahi tōʻonga ke ʻikai ke tau aʻusia ai ʻa e meʻa mahuʻinga tahá—moʻui taʻengatá. ʻI hoʻo ako ʻa e 1 Kolinitō 9, kumi ki ha tefitoʻi moʻoni te ne tokoniʻi koe ke ke ʻilo pe te ke fakapapauʻi fēfē te ke maʻu ʻa e moʻui taʻengatá.

Naʻe tali ʻe Paula ʻi he 1 Kolinitō 9:1–21 ha ngaahi fehuʻi mei he Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó. Naʻá ne tohi neongo ʻoku ʻi ai ʻene totonu ke tokoniʻi ʻe he kāingalotú ʻene ngaahi fie maʻu fakatuʻasinó, naʻe teʻeki ke ne fakafalala kiate kinautolu ke nau fua ʻene ngaahi fakamolé. Naʻá ne fakamatalaʻi ʻene tokoniʻi ʻa e kakai Siú, kakai Senitailé, mo ha taha pē naʻe vaivai ʻi he ongoongoleleí ke tali ʻa e ongoongoleleí ʻaki ʻene ngāue fakatatau ki he tūkunga ne nau ʻi aí kae ʻikai tukuhifo ai ʻa e ngaahi tuʻunga moʻui ʻo e ongoongoleleí.

Lau ʻa e 1 Kolinitō 9:17, ʻo kumi ki he founga naʻe malangaʻaki ʻe Paula ʻa e ongoongoleleí.

Lau ʻa e 1 Kolinitō 9:22–23, ʻo kumi ki he ʻuhinga naʻe fie malangaʻaki ai ʻe Paula ʻa e ongoongoleleí.

Fakakaukau ki ha taimi naʻá ke teuteu pe fakamālohisino ki ha meʻa ʻe fai. Naʻe lahi fēfē ho taimi tēpile teuteú pe polokalama fakamālohisinó? Naʻe fakaʻaiʻai fēfē koe ʻi haʻo ngāueʻi ha taumuʻa?

Naʻe pehē ʻe Paula ʻe lava ke ikunaʻi ʻe he kau lelé ʻa e fakatauele ke ʻoua ʻe fakamālohisinó ʻaki ʻenau nofotaha ki heʻenau taumuʻá. Lau ʻa e 1 Kolinitō 9:24–25, ʻo kumi ki he feʻauhi lele naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paula ke akoʻi ʻa e Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó.

Ko e hā ʻa e natula pe ʻulungaanga naʻe pehē ʻe Paula ʻoku fie maʻu ke maʻu ʻe he kau lelé kae lava ke nau ikuna?

ʻOku ʻuhinga ʻa e fakapotopoto ʻi he meʻa kotoa peé ki he fakaʻutoʻuta lelei pe mapuleʻi kita. Ko e moʻui taʻengatá ʻa e pale taʻe-faʻa-popo naʻe pehē ʻe Paula ʻe tolonga ʻo taʻengatá.

ʻOku tau ako ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení mei he 1 Kolinitō 9:25 : Kuo pau ke tau ako ke tau fakaʻutoʻuta lelei ʻi he meʻa kotoa pē ka tau maʻu ʻa e moʻui taʻengatá. Ka ʻe toki maʻu ʻa e moʻui taʻengatá ʻi he “ngaahi ngāue māʻoniʻoni, mo e ʻaloʻofa, mo e manavaʻofa” ʻa Sīsū Kalaisí (2 Nīfai 2:8) kae ʻikai makatuʻunga pē ʻi heʻetau fakaʻutoʻuta leleí.

  1. Tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá:

    1. Ko e hā ʻokú ke pehē ʻoku fie maʻu ai ke tau fakaʻutoʻuta lelei kae maʻu ʻa e moʻui taʻengatá?

    2. Ko e ngaahi tafaʻaki fē ʻi heʻetau moʻuí ʻoku fie maʻu ke tau fakaʻutoʻuta lelei ai kae lava ke tau maʻu ʻa e moʻui taʻengatá?

Lau ʻa e 1 Kolinitō 9:26–27, ʻo kumi pe naʻe fakamatalaʻi fēfē ʻe Paula ʻene feinga ke fakaʻutoʻuta lelei iá? ʻOku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea “tautea hoku sinó” ʻi he veesi 27 ki he akonakiʻi mamafa .

Ko e hā ʻokú ke pehē naʻe ʻuhinga ki ai ʻa Paula ʻi he veesi 27 ʻi heʻene tohi, “ʻOku ou tautea hoku sinó, ʻo fakamoʻulaloaʻi ia: telia naʻa ai ha meʻa, ʻo ka hili ʻeku malanga ki he kakaí, teu hoko ai ko e liʻaki”?

Fakakaukau ki he ngaahi lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Pilikihami ʻIongí:

ʻĪmisi
President Brigham Young

“He ʻikai ke ke lava ʻo maʻu ʻa e moʻui taʻengatá, kae ʻoua kuó ke fakamoʻulaloaʻi ho uʻá [holí] ki he laumālie ʻoku ʻi loto ʻiate koé, ʻa e laumālie ko ia naʻe foaki ʻe he Tamai Hēvaní. Ko ʻeku ʻuhingá ki he Tamai ʻa hotau ngaahi laumālié, ʻa e ngaahi laumālie ko ia naʻá ne fakahū ki he ngaahi tāpanekale ko ʻení [ngaahi sinó]. Kuo pau ke fakamoʻulaloaʻi kakato ʻa e ngaahi sinó ki he laumālié, ka ʻikai he ʻikai lava ke toe tuʻu homou ngaahi sinó ʻo maʻu ʻa e moʻui taʻengatá. … Fekumi fai-velenga, kae ʻoua kuó ke ʻomi kotoa ke nau moʻulaloa ki he fono ʻa Kalaisí” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Pilikihami ʻIongi [1997], 237).

“Kapau ʻe vaivai ʻa e laumālié ki he sinó, ʻe kovi leva [ʻa e laumālié]: ka ʻo ka vaivai ʻa e sinó ki he laumālié, ʻe hoko [ʻa e sinó] ʻo maʻa mo māʻoniʻoni” (Ngaahi Akonaki: Pilikihami ʻIongi, 239).

  1. Tali ‘a e fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá: Ko e hā ha ngaahi meʻa te ke lava ʻo fai ke tokoni ke vaivai ho sinó ki ho laumālié?

1 Kolinitō 10

ʻOku fakatokanga ʻa Paula ki he Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó ke nau fakaʻehiʻehi mei he angahalá mo e fakatupu loto mamahi ki he niʻihi kehé

ʻĪmisi
President James E. Faust

Naʻe peheni ʻa e fakatokanga ʻa Palesiteni Sēmisi E. Fausi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí: “Ko e taha ʻo e ngaahi muna ʻo e moʻuí ko e taimi ʻoku pehē ai [ʻe he fakafoʻituituí] ʻoku ʻikuʻingataʻá. ʻOku fuʻu tokolahi ha niʻihi ʻoku nau fakakaukau naʻe [ngaohi] kinautolu mei he ukameá pea ʻoku nau mālohi feʻunga ke matuʻuaki ha ʻahiʻahi pē. ʻOku nau takihalaʻi kinautolu ʻi heʻenau fakakaukau, ‘Heʻikai lava ʻo hoko mai ia kiate au’” (“It Can’t Happen to Me,” Ensign, Mē 2002, 46).

Fakakaukau ki he ngaahi tūkunga ʻoku tukuange ai ʻe he kakaí kinautolu ke tuʻu lavea ngofua ʻi he ʻahiʻahí ʻi heʻenau fakakaukau ʻoku nau mālohi feʻunga ke matatali ia.

Hangē ko hono lekooti ʻi he 1 Kolinitō 10:1–5, naʻe lea ʻaki ʻe Paula ʻa e niʻihi ʻo e ngaahi meʻa naʻe aʻusia ʻe he fānau ʻo ʻIsilelí ʻi he taimi ʻo Mōsesé, ʻa ia naʻe totonu ke nau mālohi fakalaumālie ai. Neongo naʻe tāpuakiʻi kinautolu ʻe he ʻEikí ʻi he toafá pea nau mamata tonu ʻi ha ngaahi mana lahi, naʻe ʻikai leleiʻia ʻa e ʻEikí ki he tokolahi ʻo kinautolu pea naʻe tauteaʻi kinautolu.

Lau ʻa e 1 Kolinitō 10:6–11, ʻo kumi ki he meʻa naʻe fie maʻu ʻe Paula ke ako ʻe he Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó mei he sīpinga ʻa e kakai ʻIsileli ʻi he kuonga muʻá.

Naʻe fili ʻa e kakai ʻIsileli ʻi he kuonga muʻá ke nau fakavaivai ki he filí, neongo naʻe lahi ʻa e ngaahi tāpuaki naʻa nau maʻú. Naʻe fie fakatokanga ʻa Paula ki he Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó ke ʻoua naʻa nau toe fai ʻa e ngaahi angahala ʻa e kakai ʻIsileli ʻo e kuonga muʻá.

Lau ʻa e 1 Kolinitō 10:12, pea fakamatalaʻi nounou ʻa e pōpōaki ʻa Paulá ʻi hoʻo ngaahi lea pē ʻaʻaú:

Lau ʻa e 1 Kolinitō 10:13, ʻo kumi ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe Paula fekauʻaki mo e ʻahiʻahí. ʻE lava ke ke fakaʻilongaʻi ʻa e meʻa ʻokú ke maʻú.

Ko e hā te tau lava ʻo ako mei he veesi ko ʻení fekauʻaki mo e ʻahiʻahí?

Fakakaukau ki he fehuʻi ko ʻení: Kapau he ʻikai ke tuku ʻe he ʻOtuá ke ʻahiʻahiʻi kitautolu ʻo lahi ange ʻi he meʻa ʻoku malava ke tau tekeʻí, ko e hā naʻe fakavaivai ai ʻa e kakai ʻIsileli ʻi he kuonga muʻá ki he ʻahiʻahí?

Lau ʻa e 1 Kolinitō 10:14, ʻo kumi ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe Paula ke fai ʻe he Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó. Ko e tauhi tamapuá ko ha angahala naʻe fekuki mo e kakai ʻIsileli ʻi he kuonga muʻá kae pehē foki ki he Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó.

ʻOku tau ako mei he 1 Kolinitō 10:13–14 ʻe ʻomi ʻe he ʻOtuá ʻa e founga ke tau hao ai mei he ʻahiʻahí, ka kuo pau ke tau fili ke fakamavaheʻi kitautolu mei he ʻahiʻahí.

Lau ʻa e ʻAlamā 13:28, ʻo kumi ki he meʻa ʻe lava ke tau fai ke fakamavaheʻi ai kitautolu mei he ʻahiʻahí. Fakakaukau ke tohiʻi ʻa e potufolofola fekauʻaki ko ʻení ʻi ho folofolá ʻo ofi ki he 1 Kolinitō 10:13–14.

  1. Tali ʻa e ngaahi meʻá ni ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá:

    1. Tohi ha ʻuluʻi tohi ʻo ha nusipepa pe lea ʻi ha papa tuʻuaki ʻokú ne tala ki he kakaí ʻa e founga ʻe lava ke nau hao ai mei he ʻahiʻahí, ʻo makatuʻunga ʻi he meʻa kuó ke ako ʻi he 1 Kolinitō 10:13–14 mo e ʻAlamā 13:28.

    2. ʻE tokoni fēfē haʻatau anga-fakatōkilalo pea tokanga mo lotu maʻu pē ke tau fakamavaheʻi ai kitautolu mei he ʻahiʻahí?

ʻE lava ke ʻikai ke ke malava ʻo fakamamaʻo maʻu pē mei he ʻahiʻahí. ʻOku fie maʻu ai ke tau fakapapauʻi he taimí ni ʻa ʻetau meʻa ʻe fai ʻi he taimi te tau fetaulaki ai mo e ʻahiʻahí. Lau ʻa e ngaahi lea ko ʻeni naʻe fai ʻe Palesiteni Sipenisā W. Kimipoló:

ʻĪmisi
President Spencer W. Kimball

“ʻOku faingofua taha pē hono fai ʻo e fili totonú ʻi he taimi ʻoku tau tomuʻa fakahoko ai kinautolu, pea mo tau fakakaukau maʻu pē ki he ngaahi taumuʻá; te ne fakasiʻisiʻi heni e faingataʻaʻia ʻi he aʻu ki he taimi ke fakahoko ai ha fili ʻi he taimi ʻoku tau helaʻia mo lahi ai hotau ʻahiʻahiʻí. …

“… Ko e taimi pē eni ke tau fili ai ke ʻoua naʻa tau fiemālie ʻi ha meʻa ʻe toe maʻulalo ange ʻi he faingamālie ko ia ke nofo taʻengata mo ʻetau Tamaí, koeʻuhí ko e fili kotoa pē ʻoku tau fai, ʻe lava ke uesia ai ʻetau loto fakapapau ko ia ʻoua naʻa tuku ha faʻahinga meʻa ke ne taʻofi kitautolu mei heʻetau aʻusia ʻetau taumuʻa taupotu tahá” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Sipenisā W. Kimipolo, [2006], 135–6).

“Fakatupulaki ʻa e mapuleʻi kitá koeʻuhí, ke ʻoua naʻa toe hela fakakaukauʻi ʻa e meʻa te mou fakahoko ʻi he taimi ʻoku mou toutou fehangahangai ai mo e faʻahinga ʻahiʻahi tataú. ʻOku fie maʻu ke mou fakakaukauʻi tuʻo taha pē ha ngaahi meʻa ʻe niʻihi!

“Ko ha tāpuaki mahuʻinga moʻoni ʻa ʻete tauʻatāina mei hano toutou fakakaukauʻi ha meʻa ke fakahoko ʻo ka hoko mai ʻa e ʻahiʻahí. Ko e meʻa maumau taimi pea fakatuʻutāmaki ʻaupito” (Ngaahi Akonaki: Sipenisā W. Kimipolo, 136).

“Ko e taimi ke siʻaki ai ʻa e ngaahi founga koví ko e ki muʻa pea nau kamatá. Ko e fakapulipuli ʻo e moʻui angaleleí ʻoku ʻi he fakaʻehiʻehí mo hono taʻofí. ʻOku meimei ko kinautolu ʻoku nau tukulolo ki he koví, ko kinautolu ia kuo nau fokotuʻu kinautolu ʻi ha tuʻunga ʻoku faingofua hono ofeʻí” (Ngaahi Akonaki: Sipenisā W. Kimipolo, 136).

Fakakaukau ki he ngaahi ʻahiʻahi ʻoku lahi hoʻo faʻa fekuki mo iá. Ko e hā ʻa e ngaahi liliu ʻe lava ke ke fai ke fakamamaʻo ai mei he ʻahiʻahí ke ʻoua naʻá ke fetaulaki mo ia?

Tuku ha taimi ke ke lau ha kaveinga ʻe taha ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ʻe lava ke tokoni kiate koe ke ke ʻilo ʻa e founga ke fakamavaheʻi ai koe mei he ʻahiʻahí. Fakakaukau ke tohi ha taumuʻa ʻo fakatatau ki he meʻa naʻá ke laú pea toʻotoʻo maʻu pē ia ʻi ha vahaʻa taimi ke tokoni ke fakamanatu kiate koe ke ke hola mei he ʻahiʻahí.

Naʻe fakahinohino ʻe Paula ʻa e Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó ʻi he 1 Kolinitō 10:15–33 ke fakaʻapaʻapaʻi ʻa e ngaahi angafai ʻa e ngaahi tui fakalotu ʻa e niʻihi kehé kae ʻoua ʻe siʻaki ai ʻenau tuí, pea naʻá ne toe tohi ai ko ʻene malangá ke tokoni ke fakahaofi ha tokolahi.

  1. Hiki ʻa e fakamatala ko ʻení ʻi lalo ʻi he ngaahi ngāue ke fai he ʻahó ni ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá:

    Kuó u ako ʻa e 1 Kolinitō 9–10 peá u fakakakato ʻa e lēsoni ko ʻení ʻi he (ʻahó).

    Ko ha ngaahi fehuʻi, fakakaukau, mo e ʻilo makehe ʻoku ou fie vahevahe mo ʻeku faiakó:

Paaki