Laipelí
ʻIuniti 24, ʻAho 1: 2 Kolinitō 8–9


ʻIuniti 24: ʻAho 1

2 Kolinitō 8–9

Talateú

Naʻe tohi ʻa Paula ki he Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó, ʻo fakamatala ki he foaki tauʻatāina ʻa e kāingalotu ʻo e Siasi ʻo Masitōniá kiate kinautolu ʻoku masivá. Naʻá ne poupouʻi ʻa e Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó ke nau muimui mo kinautolu ki he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí ʻaki haʻanau foaki ki he masivá. Naʻe akonaki ʻa Paula kau ki he ngaahi tāpuaki ʻoku maʻu ʻe kinautolu ʻoku nau vēkeveke ke foaki ki he masivá.

2 Kolinitō 8

ʻOku faleʻi ʻe Paula ʻa e Kau Māʻoniʻoní ke nau tokangaekina ʻa e masivá

ʻĪmisi
Elder Jeffrey R. Holland

Lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, mo fakakaukau pe ko e hā ʻa e lea ʻoku ʻikai ʻasi heni, ka ʻe hoko hano tānaki mai ke moʻoni ai ʻa e lea ko ʻení: “ʻI he hisitōliá kotoa, [kuo lau e] ____________________ ko e pole lahi taha ʻoku mafola taha ʻi he faʻahinga ʻo e tangatá. ʻOku mahino ko hono ngaahi faingataʻaʻiá ʻoku fakaesino, ka ko e maumau fakalaumālie mo fakaeloto te ne lava ʻo fakahokó mahalo ʻe toe fakamamahi ange” (“ʻIkai ko e Kau Kolekole Kotoa pē Kitautolu?” Ensign pe Liahona, Nōvema 2014, 40).

Tohiʻi ʻa e foʻi lea ko e masivesiva ʻi he lainé, pea toe lau ʻa e lea ʻa ʻEletā Hōlaní, mo fakakaukau ki hono ʻuhingá.

Ko e masivesivá ʻa e tūkunga ʻo e ʻikai maʻu ha koloa feʻunga ʻo fakatatau ki he fie maʻú, ʻa ia ʻe lava ke kau ai ʻa e paʻanga, koloa, pe maʻuʻanga tokoni. Ko e hā ʻe lava ke hoko ai ʻa e masivesivá ko ha pole faingataʻa?

Fakakaukau ki ha niʻihi ʻokú ke ʻilo te nau ala fie maʻu ha faʻahinga tokoni, ʻo kau ai ʻa e tokoni fakatuʻasino, fakaeloto, fakasōsiale, pe fakalaumālie. ʻI hoʻo ako ʻa e 2 Kolinitō 8–9, kumi ki ha ngaahi moʻoni ʻe lava ke tokoni ke mahino kiate koe, peá ke fakakakato ai ho ngafa ke tokoni ki he niʻihi kehe ʻoku nau fie maʻu tokoní.

Naʻe tala ʻe he ʻAposetolo ko Paulá ki he Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó ʻi he 2 Kolinitō 8:1–8 kuo foaki ʻe he kāingalotu ʻi Masitōniá ha tokoni lahi ki he masivá ke feau ʻenau ngaahi fie maʻu fakatuʻasinó (vakai, Ngaahi Mape ʻOku Kau ki he Tohi Tapú, fika 13, “Ko e Ngaahi Fononga Fakafaifekau ʻa e ʻAposetolo ko Paulá”). Naʻá ne fakamatalaʻi ko e fai eni ʻe he kāingalotu Masitōniá koeʻuhí ko ʻenau fie fai ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá. Naʻe poupouʻi ʻe Paula ʻa e Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó ke nau muimui ki he sīpinga ko ʻeni hono tokoniʻi e ngaahi fie maʻu ʻa e niʻihi kehé, ʻo makatuʻunga ʻi he ʻofa moʻoni.

  1. Tā ha laine mei ʻolunga ki lalo ʻi he vaeua mālie ʻo ha peesi ʻoku ʻatā ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ke maʻu ai ha kōlomu ʻe ua. Tohiʻi ʻa e foʻi lea ko e Koloaʻia ʻi ʻolunga ʻi he kōlomu ʻe taha, pea tohiʻi ʻa e foʻi lea ko e Masiva ʻi ʻolunga ʻi he kōlomu hono uá.

    Lau ʻa e 2 Kolinitō 8:9, ʻo kumi ki he meʻa naʻe pehē ʻe Paula naʻe fai ʻe Sīsū Kalaisi maʻá e Kau Māʻoniʻoní. Pea tali leva ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení, ʻo lisi ʻa e ngaahi talí ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ʻi lalo ʻi he ongo foʻi lea Koloaʻia mo e Masiva.

    1. Ko e hā ʻa e ngaahi founga naʻe koloaʻia ai ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he moʻui ʻi he maama fakalaumālié?

    2. Ko e hā ʻa e ngaahi founga naʻe ala lau ai ʻokú Ne masiva lolotonga ʻEne moʻui ʻi he māmaní?

    3. ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e “ʻi he masiva [ʻa e Fakamoʻuí] [te tau] koloaʻia ai” ʻi he veesi 9 ?

Fakakaukau ne ʻosi hoko pē ʻa Sīsū Kalaisi ia ko e mēmipa ʻo e Toluʻi ʻOtuá ʻi he teʻeki ke ʻaloʻi maí, peá Ne ʻafio ʻi he tafaʻaki ʻo e Tamai Hēvaní ʻi he mafai, mālohi, mo e nāunau. ʻE lava ke tau maʻu ʻa e ngaahi koloa ʻo e moʻui taʻengatá, koeʻuhí naʻe hifo ʻa Sīsū Kalaisi, pe loto fakatōkilalo mo fakamāʻulaloʻi Ia, mei Hono taloni ʻi he maama fakalaumālié ʻo hoko mai ki māmani ke malanga, tā ha sīpinga, mo fakahoko ʻa e Fakaleleí (vakai 1 Nīfai 11:26–28).

Fakafuofua ki ha taʻu ʻe taha ki muʻa, naʻe tukupā ʻa e Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó ke ʻave ha koloa kuo tānaki maʻá e Kau Māʻoniʻoni masivesiva ʻi Selusalemá. Lau ʻa e 2 Kolinitō 8:10–11, ʻo kumi ki he meʻa naʻe faleʻi ʻe Paula ke fai ʻe he Kau Māʻoniʻoni ʻi he taimi ko iá. ʻOku ʻuhinga ʻa e ongo kupuʻi lea “[ke] fai” mo e “fakatoʻotoʻo ʻa hono faí” ki he fakatokanga ʻa Paula ke fai ʻe he Kau Māʻoniʻoní ʻa e meʻa naʻa nau ʻosi tukupā ki aí ke foaki ʻa e meʻa te nau malavá ki he Kau Māʻoniʻoni masivá, ʻo hangē ko hono ʻosi foaki ʻe he Fakamoʻuí ʻa e ngaahi koloa taʻengatá maʻanautolú.

Ko e tefitoʻi moʻoni ʻe taha ʻoku lava ke tau akó ko e te tau toe vēkeveke ange ke foaki ʻetau koloá maʻá e niʻihi kehé ʻi he taimi ʻe mahino ai kiate kitautolu ʻa e kotoa e meʻa ne foaki mai ʻe he Fakamoʻuí.

Fakakaukau ki he founga ʻe hoko ai hono fakatokangaʻi e hulufau e foaki kuo fai ʻe he Fakamoʻuí maʻatautolú ke ne fakaʻaiʻai kitautolu ke tau foaki kiate kinautolu ʻoku masivá.

  1. Tali ‘a e fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá: Ko e hā ha ngaahi meʻafoaki pau kuo ʻoatu ʻe he Fakamoʻuí maʻau, pea ʻoku nau ueʻi fakalaumālie fēfē nai koe ke ke foaki ki he niʻihi kehé?

Lau ʻa e 2 Kolinitō 8:12–15, ʻo kumi ki ha toe moʻoni naʻe akoʻi ʻe Paula ki he kakaí kau ki he mahuʻinga ʻo e fetokoniʻaki ʻi he ngaahi founga fakatuʻasinó.

ʻOku lava ke tau ako ha moʻoni ʻe taha mei he 2 Kolinitō 8:12–13 ʻoku fie maʻu ʻe he ʻOtuá ke tau loto fiemālie ke foaki ʻo aʻu pē ki he taimi ʻoku ʻikai ai ke ʻi ai ha meʻa ke foakí.

Ke toe mahino ange ʻa e ʻuhinga ʻo e moʻoni ko ʻení, lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Hōlaní, pea fakakaukau ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení: “Koloaʻia pe masiva, kuo pau ke tau “fai ʻa ia ʻoku tau lavá” ʻi he taimi ʻoku fie maʻu ai ʻe he niʻihi kehé ha meʻa” (“ʻIkai ko e Kau Kolekole Kotoa pē Kitautolu?” 41).

  • Ko e hā ʻe lava ke tau fai maʻá e niʻihi kehé, ʻo kapau ʻoku ʻikai ke tau maʻu ha meʻa ke ʻoange maʻanautolu?

  • Ko e hā ʻoku totonu ai ke tau fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻe lava ke tau fai maʻá e niʻihi kehé?

  • Fakatatau ki he 2 Kolinitō 8:14–15, ko hai ʻokú ne maʻu ʻa e leleí ʻi he taimi ʻoku foaki kotoa mo hokohoko ai ʻe he Kau Māʻoniʻoní ʻenau koloá?

Fakalaulauloto ki he ngaahi founga ʻoku maʻu ai ʻe he tokotaha kotoa pē ʻa e leleí ʻi he taimi ʻoku tau loto kotoa ai ke foakí.

Lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Hōlaní, ʻo kumi ki he founga ʻe lava ke tokoniʻi ai kitautolu ʻe he ʻEikí ke foaki ki he masivá ʻi he loto ʻofá: “ʻOku ʻikai ke u ʻiloʻi pau pe ʻe anga fēfē haʻamou takitaha fakahoko homou fatongia kiate kinautolu ʻoku ʻikai pe ʻikai ke nau lava ʻo tokoniʻi kinautolú. Ka ʻoku ou ʻiloʻi ʻoku ʻafioʻi ia ʻe he ʻOtuá, pea te Ne tokoniʻi mo tataki koe ʻi hoʻo ngāue ʻofa faka-ākongá kapau ʻokú ke holi mo lotua mo feinga maʻu pē ke tauhi ha fekau kuó Ne toutou ʻomi kiate kitautolu” (“ʻIkai ko e Kau Kolekole Kotoa pē Kitautolu?” 41).

Fakatokangaʻi ʻa e lea ʻa ʻEletā Hōlaní, ʻoku totonu ke tau “holi mo lotua mo feinga maʻu pē ke [kumi ha ngaahi founga]” ke tokoni ai ki he niʻihi kehé. Ko e foaki ʻaukaí, ngaahi ngāue fakalotofonuá, mo e ngaahi faingamālie tokoni fakaetangatá, ʻa e founga ʻe niʻihi kuo fokotuʻu ʻe he Siasí ke lava ai ke tau feau ʻa e ngaahi fie maʻu ʻa e masivá. Te ke lava ʻo fakakaukau ki ha toe founga kehe ʻe lava ke fakahoko ai eni?

  1. Tohi ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá kau ki ha taimi naʻá ke tokoniʻi ai ha taha naʻe fie maʻu tokoni, pea mo e ongo naʻá ke maʻu koeʻuhí ko hoʻo fai iá. ʻE lava ke ke toe tohi ha meʻa ʻe taha ʻokú ke palani ke fai ʻo makatuʻunga ʻi he meʻa naʻe akoʻi ʻe Paula kau ki hono tokoniʻi ʻo e niʻihi kehé mo ʻenau fie maʻú.

Hangē ko hono lekooti ʻi he 2 Kolinitō 8:16–24, naʻe lea ʻa Paula ki he Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó kau kia Taitusi mo ha ongo tangata kehe ʻe toko ua, ʻa ia naʻe fekau ke omi ʻo tānaki ʻa e ngaahi tokoni ʻofa maʻá e Kau Māʻoniʻoni ʻi Selusalemá. Naʻe lea ʻaki ʻe Paula ʻene falala ki he Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó pea fakamatala ko ʻenau foaki lahí ko e fakamoʻoni ia ʻo ʻenau ʻofa ki he niʻihi kehé.

2 Kolinitō 9

ʻOku akonaki ʻa Paula kau ki he ngaahi tāpuaki ʻo e hoko ko ha tokotaha foaki moʻoni

Naʻe hokohoko atu hono fakahīkihikiʻi ʻe Paula ʻa e Kau Māʻoniʻoni ʻi Kolinitoó (vakai 2 Kolinitō 9:1–5). Naʻá ne talaange kuó ne fekauʻi atu ʻa Taitusi mo ha niʻihi kehe ke fakapapauʻi ʻenau loto ke foaki tauʻatāina maʻá e masivá.

Fakakaukau pe kuó ke ʻosi foaki pe fai ha meʻa ki ha taha ʻi hono fakakounaʻi, pe taʻeloto ki ai. Ko e hā ʻoku faʻa faingataʻa ai ke tau fiefia ʻi haʻatau foaki hotau taimí, paʻangá, pe ngaahi koloa kehé, ke tokoni ki he niʻihi kehé.

Lau ʻa e 2 Kolinitō 9:6–7 ʻo kumi ki he fakataipe naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paula ke akoʻi ʻaki ʻa e kāingalotu ʻo e Siasí ʻi Kolinitoó kau ki he foaki taʻetotongí.

ʻOku ʻuhinga ʻa e tūtuuʻí ki he afuhi pe tō ha tenga. Ko hai e kau tūtuuʻi ʻi he fakatātā ko ʻení?

Fakakaukau ki he founga ʻoku tatau ai ʻa e foaki ki he niʻihi kehé mo e tūtuuʻi ha ngaahi tenga ʻi ha ngoue. Ko e hā ʻe hoko kapau te tau tūtuuʻi fakafeʻunga pē? Ko e hā ʻe hoko ʻi he taimi te tau tūtuuʻi ai ke lahi ʻa e ngaahi tengá?

Fakatatau ki he 2 Kolinitō 9:7, ko e hā ʻa e founga tūtuuʻi ʻoku ʻamanaki mai ʻa e ʻEikí te tau tūtuuʻi pe foaki ʻakí?

ʻOku tau ako ʻa e moʻoni ko ʻení mei he 2 Kolinitō 9:6–7 : Kapau te tau foaki maʻanautolu ʻoku masivá ʻi he loto fiefia, ʻe tāpuakiʻi lahi kitautolu ʻe he ʻOtuá.

ʻE lava fēfē ʻe heʻetau foaki loto fiefia ki he niʻihi kehé ʻo tataki kitautolu ke tau maʻu ʻo toe lahi ange?

Lau ʻa e 2 Kolinitō 9:8–10, ʻo kumi ki he ngaahi tāpuaki naʻe pehē ʻe Paula ʻe maʻu ʻe he Kau Māʻoniʻoní, ʻo kapau te nau foaki ʻi he loto fiefia. Fakaʻilongaʻi pe tohiʻi ʻi hoʻo folofolá ha konga ʻo e ngaahi kupuʻi lea naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paula ke fakamatalaʻi ʻaki e founga ʻoku tāpuakiʻi ai ʻe he ʻEikí ʻa kinautolu ʻoku nau foaki ʻi he loto fiefiá.

Fakatokangaʻi ʻoku fakahaaʻi mai ʻi he ngaahi kupuʻi lea naʻe fakamatalaʻi ʻaki ʻe Paula e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻEikí, te tau maʻu ʻa e ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí, ʻa ia ʻoku kau ai ʻa e ngaahi tāpuaki fakatuʻasino ke feau ʻetau ngaahi fie maʻú.

Fakatatau ki he 2 Kolinitō 9:10, ko hai “[ia] ʻokú ne foaki ʻa e tengaʻi ʻakaú ki he tūtuuʻí”? ʻE tokoni fēfē ʻetau manatuʻi ʻa e feituʻu naʻe ʻomi mei ai ʻa e tengá ke tau foaki ai ʻi he loto fiefiá?

Lau ʻa e 2 Kolinitō 9:11–15, ʻo kumi ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe Paula kau ki he Kau Māʻoniʻoni ʻoku nau foaki mo maʻu ʻi he loto fiefiá?

  1. Tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá: Fakatatau ki he 2 Kolinitō 9:11–15, ko e hā ʻa e ongo ʻoku maʻu ʻe kinautolu ʻoku foaki tauʻatāina ʻenau koloá pea mo kinautolu ʻoku nau maʻu ʻa e koloa ko iá ki he ʻOtuá? (Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi pe tohiʻi ha kupuʻi lea kau ki he houngaʻiá ʻoku hā ʻi he ngaahi veesi ko ʻení.)

Fakakaukau ke tohiʻi ʻi hoʻo folofolá ʻa e moʻoni ko ʻení ʻo ofi ki he 2 Kolinitō 9:11–15 : ʻE tokoniʻi kitautolu ke tau ongoʻi houngaʻia ki he ʻOtuá ʻi heʻetau fakatokangaʻi ʻa e ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻi hono tāpuekina kitautolú.

  1. Tali ‘a e fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá: Ko e fē ha taimi kuó ke ongoʻi houngaʻia ai ki he ʻOtuá ʻi he hili hoʻo ʻilo ʻa e ngaahi tāpuaki kuó Ne ʻomi maʻau koeʻuhí ko hoʻo ngāue mo foaki loto fiefia ki he niʻihi kehé? (Fakakaukau ke tānaki atu hoʻo fakamoʻoní ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni mo e ngaahi moʻoni kuo maʻu ʻi he 2 Kolinitō 8–9.)

Ke tokoni ke ke fakaʻaongaʻi ʻa e lēsoni ko ʻení, fakakaukau ki ha ngaahi founga ʻe lava ke ke tokoniʻi ai ha taha ʻoku fie maʻu tokoni he uiké ni (hangē ko ha taha ʻi ho fāmilí). Fokotuʻu ha taumuʻa pau ke tokoni ki he tokotaha ko iá, pea tohi ia ʻi ha lauʻi pepa.

  1. Hiki ʻa e fakamatala ko ʻení ʻi lalo ʻi he ngāue ke fai ki he ʻaho ní ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá:

    Kuó u ako ʻa e 2 Kolinitō 8–9 peá u fakakakato ʻa e lēsoni ko ʻení ʻi he (ʻahó).

    Ko e ngaahi fehuʻi, fakakaukau mo e ngaahi mahino makehe ʻoku ou fie vahevahe ki heʻeku faiakó:

Paaki