Դաս 136

Վարդապետություն և Ուխտեր 129, 130․1–11, 22–23

Նախաբան

1843 թվականի փետրվարի 9-ին Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթը հրահանգներ տվեց, որպեսզի օգնի Սրբերին տարբերել սպասավորող հրեշտակների և հոգիների էությունը։ Այդ հրահանգները գրված են Վարդապետություն և Ուխտերի 129 բաժնում։ Վարդապետություն և Ուխտերի 130 բաժինը պարունակում է տարբեր վարդապետությունների վերաբերյալ Ջոզեֆ Սմիթի ուսմունքները, երբ նա Ռեյմուսում (Իլինոյս) 1843 թվականի ապրիլի 2-ին հանդիպում էր Սրբերի հետ։

Ուսուցման առաջարկներ

Վարդապետություն և Ուխտեր 129

Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթը հրահանգներ է տալիս սպասավորող հրեշտակների և հոգիների էությունը տարբերելու վերաբերյալ

Հարցրեք ուսանողներին, թե ինչ կպատասխանեին այն մարդուն, ով կցանկանար իմանալ, թե արդյոք Վերջին Օրերի Սրբերը հավատում են հրեշտակներին։ Ուսանողների պատասխաններից հետո, հանձնարարեք որևէ ուսանողի կարդալ Տասներկու Առաքյալների Քվորումից Երեց Ջեֆրի Ռ. Հոլլանդի հետևյալ միտքը.

«Սկզբից ի վեր ողջ տնտեսությունների ընթացքում Աստված օգտագործել է հրեշտակներին որպես Իր պատվիրակներ՝ հայտնելու սեր և մտահոգություն Իր զավակների հանդեպ:

Սովորաբար այսպիսի էակները տեսանելի չեն ։ Երբեմն նրանք տեսանելի են։ Սակայն, տեսանելի, թե ոչ տեսանելի, նրանք միշտ մոտիկ են։ Երբեմն նրանց հանձնարարությունները շատ վիթխարի են և կարևորություն ունեն ողջ աշխարհի համար։ Երբեմն ուղերձներն ավելի անձնական են։ Սովորաբար հրեշտակային սպասավորման նպատակն է նախազգուշացնել» («Հրեշտակների ծառայությունը» Ensign կամ Լիահոնա, նոյ. 2008, 29)։

Բացատրեք, որ 1839 թվականի սկզբից մինչև 1843թվականը,Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթը մի քանի մարդկանց հրահանգներ տվեց, որպեսզի օգնի նրանց տարբերել սպասավորող հրեշտակների և հոգիների էությունը։ Այդ հրահանգներից մի քանիսը գրված են Վարդապետություն և Ուխտերի 129 բաժնում։

Ուսանողներից մեկին հանձնարարեք բարձրաձայն կարդալ Վարդապետություն և Ուխտերի 129.1-3 հատվածները: Դասարանին հրավիրեք հետևել նրան և փնտրել հրեշտակների և հոգիների միջև եղած էական տարբերությունը։ (Կարող եք բացատրել, որ արդար բառը նշանակում է արդարամիտ։)

• Ինչպե՞ս են հրեշտակները տարբերվում հոգիներից։ (Հրեշտակներն ունեն մսից ու ոսկորից հարություն առած մարմին, իսկ հոգիները չունեն։)

Ուսանողներից մեկին հանձնարարեք բարձրաձայն կարդալ Վարդապետություն և Ուխտերի 129.4-7 հատվածները: Դասարանին հրավիրեք հետևել նրան և ուշադրություն դարձնել, թե ինչպես կարելի է տարբերակել հրեշտակներին արդար հոգիներից։ Հրավիրեք ուսանողներին կիսվել իրենց գտածով։

• Ի՞նչ ենք սովորում 7-րդ հատվածից Երկնային Հոր կողմից ուղարկված ճշմարիտ սուրհանդակների էության մասին։ (Ուսանողների պատասխաններից հետո կարող եք առաջարկել, որ հետևյալ վարդապետությունը գրեն իրենց սուրբ գրությունների լուսանցքում․ Երկնային Հոր կողմից ուղարկված ճշմարիտ սուրհանդակները չեն մոլորեցնի մեզ։)

Բացատրեք, որ սատանան երբեմն փորձում է հայտնվել «հրեշտակի լույսի» ներքո, որպեսզի մոլորեցնի մարդկանց (տես ՎևՈւ 129․8)։ Բացի դրանից, սուրբ գրություններում նաև խոսվում է դևի հրեշտակների մասին։ Դրանք այն հոգիներն են, ովքեր հետևեցին Լյուցիֆերին և նախաերկրային կյանքում դուրս գցվեցին Աստծո ներկայությունից և նետվեցին ցած դեպի երկիր (Հայտ․ 12․1–9, 2 Նե. 9․9, 16, ՎևՈւ 29․36–37)» (Սուրբ գրքերի ուղեցույց «Հրեշտակներ» scriptures.lds.org)։ Մի առնչվեք Սատանային կամ չար ոգիներին վերաբերող խոսակցություններին կամ թույլ տվեք, որ խոսակցությունը գնա զգայացունց կամ շինծու նյութերի մասին։

Հեռու մնացեք զգայացունց կամ շինծու նյութերից կամ պատմություններից

Սովորաբար զգայացունց կամ շինծու (սխալ) մեջբերումներ կամ պատմություններ են պտտվում Եկեղեցու անդամների մեջ։ Կարևոր է հասկանալ, որ Հոգին չի կարող վկայել մի բանի մասին, որը սխալ կամ պատշաճ չէ։ Ուսուցանելու ընթացքում թույլ տվեք, որ Սուրբ Հոգին, ոչ զգայացունցը, ուսանողներին մոտեցնի Քրիստոսին։ Ձեռնպահ մնացեք այն պատմությունների քննարկումից, որոնք չեն վեհացնում կամ բարձրացնում:

Ուսանողներից մեկին հանձնարարեք բարձրաձայն կարդալ Վարդապետություն և Ուխտերի 129.8-9 հատվածները: Դասարանին հանձնարարեք հետևել և փնտրել, թե ինչպես ճանաչել այն չար հոգին, որը ցանկանում է մոլորեցնել՝ հայտնվելով որպես լույսի հրեշտակ։ (Բացատրեք, որ սպասավորություն բառը 9-րդ հատվածում վերաբերում է հրեշտակի կամ հոգու հայտնվելուն կամ այցելությանը։) Հրավիրեք ուսանողներին կիսվել իրենց սովորածով:

• Բացի այդ հատվածների հրահանգներից, ի՞նչ է Երկնային Հայրը տվել ձեզ, որպեսզի օգնի ձեզ տարբերել Սատանայի խաբկանքները։

Վարդապետություն և Ուխտեր 130․1–11, 22–23

Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթը հստակեցնում է մի քանի վարդապետություններ

Բացատրեք, որ 1843 թվականի ապրիլի 2-ին Ջոզեֆ Սմիթը Սրբերի հետ ցցի համաժողով անցկացրեց Ռեյմուսում (Իլինոյս), որը գտնվում էր Նավուից շուրջ 20 մղոն հարավ-արևելք։ Առավոտյան ժողովի ժամանակ Երեց Օրսոն Հայդը մի քարոզ կարդաց և ուսուցանեց մի սուրբ գրության հատվածի մեկնաբանությունը, որը նա սովորել էր մեկ այլ Եկեղեցու հետ իր առնչության ժամանակ։

• Ի՞նչ պատասխանատվություն էր կրում Մարգարեն այդ իրավիճակում: (Ճշտել որևէ կեղծ վարդապետություն, որն ուսուցանվում էր ժողովի ժամանակ)։

Բացատրեք, որ Եկեղեցու նախագահող ղեկավարները, ինչպես օրինակ՝ մարգարեները, ցցերի նախագահները և եպիսկոպոսները պատասխանատու են, որ ճիշտ վարդապետություններ ուսուցանվեն Եկեղեցու ժողովների ժամանակ։ Առավոտյան ժողովի ժամանակ Ջոզեֆ Սմիթը, Օրսոն Հայդը և մի քանի այլ մարդիկ ճաշեցին Ջոզեֆի քրոջ` Սոֆրոնիայի տանը։ Ճաշի ընթացքում Մարգարեն ասաց, որ նա «ցանկանում էր որոշ ճշգրտումներ մտցնել [Եղբայր Հայդի] քարոզի մեջ»։ Եղբայր Հայդը պատասխանեց․ «Դրանք երախտագիտությամբ կընդունվեն» (in History of the Church, 5:323)։

• Ի՞նչ ենք սովորում այն մասին, թե ինչպես Ջոզեֆ Սմիթը վարվեց այդ իրավիճակում։

• Ի՞նչ կարող ենք սովորել Մարգարեին տրված Օրսոն Հայդի պատասխանից։

Բացատրեք, որ առավոտյան իր ելույթի ժամանակ Օրսոն Հայդը սխալ էր մեկնաբանել Հովհաննեսի 14․23 հատվածը։ Հանձնարարեք ուսանողներից մեկին բարձրաձայն կարդալ այդ հատվածը։

Դասարանին տեղեկացրեք, որ երբ Օրսոն Հայդը կարդաց այդ հատվածը, նա մարդկանց ասաց, որ դա «մեր արտոնությունն է, որ Հայրը և Որդին ապրում են մեր սրտերում» (in History of the Church, 5:323)։ Վարդապետություն և Ուխտերի 130 բաժնում Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթը տալիս է այդ գաղափարի ճշգրտումը։ Այն պարունակում է նաև որոշ լրացուցիչ ուսմունքներ։

Ուսանողներից մեկին հանձնարարեք բարձրաձայն կարդալ Վարդապետություն և Ուխտերի 130.1-3 հատվածները: Հանձնարարեք ուսանողներին հետևել նրան և ուշադրություն դարձնել, թե ինչու է Օրսոն Հայդի Հովհաննեսի 14․23 հատվածի մեկնաբանությունը սխալ։ Հրավիրեք նրանց կիսվել իրենց մտքերով:

Բացատրեք, որ շատ մարդիկ այսօր հասկացողություն չունեն Աստծո մասին, կամ միգուցե Օրսոն Հայդի նման, ով անցյալում Քամբելայթի քարոզող էր, կեղծ ավանդույթների պատճառով սխալ ըմբռնում ունեն Աստվածության էության վերաբերյալ։ Մենք կարող ենք օգնել ուրիշներին հասկանալ Երկնային Հոր ճշմարիտ էությունը և իրենց հարաբերությունները Նրա հետ։

• Ինչպե՞ս կարող ենք բարությամբ և ըմբռնմամբ պատասխանել, երբ ավետարանը քննարկում ենք նրանց հետ, ովքեր կեղծ ավանդույթների պատճառով խառնել են գաղափարները։

Ուսանողներից մեկին հանձնարարեք բարձրաձայն կարդալ Վարդապետություն և Ուխտերի 130․22–23 հատվածները։ Դասարանին հանձնարարեք հետևել ՝ փնտրելով այն վարդապետությունները, որոնք նրանք կարող են բացատրել, երբ ուրիշներին ուսուցանում են Աստվածագլխի վերաբերյալ։

• Ի՞նչ վարդապետություններ են ուսուցանվել այդ հատվածներում։ (Ուսանողները պետք է բացահայտեն հետևյալ վարդապետությունները․ Երկնային Հայրը և Հիսուս Քրիստոսը առանձին անհատներ են` մսից ու ոսկորից մարմիններով։ Սուրբ Հոգին հոգեղեն անձնավորություն է։)

• Ձեր կարծիքով, ինչո՞ւ է կարևոր հասկանալ, որ Երկնային Հայրը և Հիսուս Քրիստոսը առանձին անհատներ են` մսից ու ոսկորից մարմիններով։

Որպեսզի օգնեք ուսանողներին հետագայում ավելի լավ հասկանալ Աստվածագլխի վարդապետությունը, հանձնարարեք նրանց աշխատել զույգերով։ Յուրաքանչյուր ուսանողի տրամադրեք հետևյալ հայտարարության մեկական օրինակ։ Հրավիրեք ուսանողներին այդ հայտարարությունն ուսումնասիրել իրենց զուգընկերոջ հետ և ընդգծել Հորը, Որդուն և Սուրբ Հոգուն վերաբերող այն ճշմարտությունները, որոնք հատկանշական են նրանց համար։

«Աստված Հայրը․ Հիմնականում Հայրն է, կամ Էլոհիմը, որին դիմում ենք Աստված տիտղոսով։ Նրան անվանում ենք Հայր, որովհետև նա մեր հոգիների Հայրն է։ Հայր Աստվածը տիեզերքի Գերագույն Կառավարիչն է: Նա ամենազոր է … , ամենագետ է… , և ամենուրեք ներկա է իր Հոգով։ … Մարդկությունն առանձնահատուկ կապ ունի Աստծո հետ, ինչը մարդուն առանձնացնում է բոլոր մյուս ստեղծված բաներից. տղամարդիկ և կանայք Աստծո հոգեղեն զավակներն են։

Աստված Որդին․ Աստված, որը հայտնի է որպես Եհովա՝ Որդին է՝ Հիսուս Քրիստոսը։ … Հիսուսը գործում է Հոր ղեկավարությամբ և կատարելապես ներդաշնակ է նրա հետ։ Բոլոր մարդիկ նրա եղբայրներն ու քույրերն են, քանի որ նա Էլոհիմի հոգեղեն զավակներից ավագն է: [Նա է Քավիչը, ով տառապեց բոլոր մարդկանց մեղքերի ու ցավերի համար և բոլորի համար հաղթահարեց ֆիզիկական մահը։]

Աստված սուրբ Հոգին․ Սուրբ Հոգին նույնպես Աստված է և նրան դիմում են Հոգի, Աստծո Հոգի և այլ նմանատիպ անուններով ու տիտղոսներով [ինչպես օրինակ՝ Մխիթարիչ]։ Սուրբ Հոգու օգնությամբ մարդը կարող է իմանալ Հայր Աստծո կամքը և իմանալ, որ Հիսուսը Քրիստոսն է» (Սուրբ գրքերի ուղեցույց, «Աստված, Աստվածագլուխ» scriptures.lds.org)։ Սուրբ Հոգու հիմնական դերը Հայր Աստծո և Հիսուս Քրիստոսի մասին վկայելն է։ Սուրբ Հոգին ուսուցանում և հաստատում է ճշմարտությունը։

Երբ ուսանողներն ավարտեն այդ հանձնարարությունը, մի քանիսին խնդրեք կիսվել իրենց ընդգծածով և բացատրել, թե ինչու այդ ճշմարտություններն առանձնացրին։ Այդ վարժությունը կարող եք ավարտել՝ հրավիրելով մեկ կամ երկու ուսանողի դասարանի հետ կիսվել Աստվածագլխի վերաբերյալ իրենց վկայություններով։

Որպեսզի օգնեք ուսանողներին բացահայտել մեկ այլ վարդապետություն, որը Ջոզեֆ Սմիթը Ռեյմուսում ուսուցանեց Սրբերին, հանձնարարեք նրանց կրկնել Վարդապետություն և Ուխտերի 130․2 հատվածը, ուշադրություն դարձնելով, թե ինչ ասաց նա մեր հարաբերությունների մասին։

• Ի՞նչ է նշանակում հարաբերություն։ (Հարաբերությունը վերաբերում է մեր անձնական փոխգործակցության և հարաբերությունների էությանը։)

• Ի՞նչ ուսուցանեց Ջոզեֆ Սմիթը երկնքում մեր հարաբերությունների մասին։ (Ուսանողները կարող են տարբեր բառերով պատասխանել, սակայն նրանք պետք է արտահայտեն հետևյալ ճշմարտությունը․ Հարաբերությունները, որոնք մենք կարող ենք ունենալ երկնքում նույնն են, ինչոր մենք վայելում ենք երկրում, բայց նրանք կզուգակցվեն հավերժական փառքով։)

• Ինչպե՞ս կարող է այս ճշմարտությունն ազդել ուրիշների հետ ունեցած ձեր փոխհարաբերությունների վրա։

Հանձնարարեք որևէ ուսանողի բարձրաձայն կարդալ Առաջին Նախագահությունից Նախագահ Հենրի Բ․ Այրինգի հետևյալ վկայությունը՝ հավերժական հարաբերությունների մասին․

«Հավերժական ընտանիքների մասին գիտելիքի վերականգնման շնորհիվ մենք ավելի մեծ հույսով ու բարությամբ ենք լցված մեր ընտանեկան կապերի հանդեպ։ Այս կյանքի մեծագույն ուրախությունը ընտանիքի հետ է կապված, այդպես կլինի և գալիք աշխարհներում։ Ես այնքան երախտապարտ եմ այն վստահության համար, որ հավատարիմ լինելու դեպքում, նույն հարաբերությունը, որը մենք վայելում ենք այժմ այս կյանքում, կտևի հավերժ գալիք աշխարհում` հավերժական փառքի մեջ» [տես ՎևՈւ 130․2] («Ճշմարիտ և կենդանի Եկեղեցի» Ensign կամ Լիահոնա, մայիս 2008, 22)։

Հանձնարարեք ուսանողներին խորհել ուրիշների հետ ունեցած իրենց հարաբերությունների մասին` հատկապես իրենց ընտանիքի անդամների հետ։ Հրավիրեք նրանց նպատակ դնել այդ հարաբերություններն ամրացնելու համար։

Որպեսզի օգնեք ուսանողներին բացահայտել այլ վարդապետություններ, որոնք Մարգարեն ուսուցանեց այդ ժողովի ժամանակ, հանձնարարեք մի քանի ուսանողների հերթով բարձրաձայն կարդալ Վարդապետություն և Ուխտերի 130․4–11։

• Ի՞նչ ենք սովորում հրեշտակների մասին 4-7-րդ հատվածներից։

• Ի՞նչ ենք սովորում 9-րդ հատվածից մեր երկրի ապագայի մասին։

Կարող եք բացատրել, որ ըստ 10–11-րդ հատվածների, բոլոր նրանք, ովքեր կժառանգեն սելեստիալ արքայությունը, կստանան Ուրիմն ու Թումիմը, որոնց օգնությամբ նրանք կսովորեն և կհասկանան երկնային բաները։ Մարգարեն չի մանրամասնել այդ ուսմունքը։

Բացատրական և պատմական տեղեկություն

Վարդապետություն և Ուխտերի 129․8-9 հատվածներ։ «Դևը լինի՝ որպես լույսի հրեշտակ»

«Սատանան փորձում է խաբել՝ կեղծելով այն լույսը, որն ուղեկցում է կատարյալ դարձված արդար մարդու ոգուն։ Կատարյալ դարձված արդար մարդը, ով որպես սուրհանդակ հայտնվում է, կհայտնվի իր փառքի մեջ «քանի որ դա միակ ձևն է, որով նա կարող է երևալ» (ՎևՈւ 129․6)։ Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթը մի անգամ ասել է․ «Ամբարիշտ ոգիներն ունեն իրենց սահմանները, սահմանափակումները … և բավականին ակնհայտ է, որ նրանք ունեն իշխանություն, որը ոչ ոք չի կարող կառավարել, բացի քահանայությունից» (in History of the Church, 4:576)։

Մարգարեն ուսուցանել է, որ երբ դևը տալիս է ձեռքը սեղմելու համար․ «նա կառաջարկի իր ձեռքը» (ՎևՈւ 129․8)։ Մահկանացուն ոչինչ չի զգա, քանի որ դևը առանց մարմնի հոգի է։ Այդ կերպով նա կարող է տարբերվել արդար ոգուց կամ Աստծո կողմից ուղարկված հրեշտակից։ Արդար մարդը չի փորձի խաբել (տես ՎևՈւ 129․7), Սատանայի հրեշտակը ձեռնպահ չի մնա խաբելուց» (Doctrine and Covenants Student Manual, 2nd ed. [Church Educational System manual, 2001], 321)։

Վարդապետություն և Ուխտեր 130․9։ Ո՞րն է այս երկրի և նրա վրա ապրողների ճակատագիրը։

Նախագահ Բրիգամ Յանգն ուսուցանել է.

«Երբ այն [երկիրը] դառնա սելեստիալ, այն նման կլինի արևին և կպատրաստվի Սրբերի բնակությանը և ետ կբերվի դեպի Հոր և Որդու ներկայությունը։ Այդ ժամանակ այն չի լինի անթափանց մարմին, ինչպես այժմ է, այլ այն նման կլինի երկնակամարի աստղերին՝ լի լույսով ու փառքով, այն կլինի լուսեղեն մի մարմին։ Հովհաննեսը սելեստիալ վիճակում այն համեմատել է ապակե ծովի հետ» (“Sermon,” Deseret News, Jun. 15, 1859, 114)։

Շուրջ երկու տարի անց նա ասել է․

«Երբ այս երկիրը մաքրվի ու սրբագործվի կամ դառնա սելեստիալ, այն կդառնա ապակե ծովի նման և այն մարդը, ով կնայի դրա մեջ կիմանա անցյալի, ներկայի և գալիք բաների մասին։ Չնայած ոչ ոք, բացի սելեստիալ էակներից, չի կարող վայելել այդ արտոնությունը․ նրանք կնայեն երկրի մեջ և իրենց սրտի ցանկություններն ի ցույց կդրվեն նրանց՝ նման այն բանին, երբ դեմքը երևում է հայելու մեջ նայելիս» (“Remarks,” Deseret News, Jul. 3, 1861, 137)։

Վարդապետություն և Ուխտեր 130․22-23։ Աստվածագլուխ

Տասներկու Առաքյալների Քվորումից Երեց Ջեֆրի Ռ․ Հոլլանդը հաստատապես հայտարարել է Աստվածագլխի իրականության մասին։

«Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցում մեր առաջին և ամենակարևոր հավատքի հանգանակն է․ «Մենք հավատում ենք Աստծուն` Հավիտենական Հորը, Նրա Որդուն` Հիսուս Քրիստոսին և Սուրբ Հոգուն» [Հավատո Հանգանակ 11]։ Մենք հավատում ենք, որ Նրանք մեկ են մարդկային ընտանիքի փրկության համար գործելակերպով, մեթոդներով և պարտավորություններով: Մենք հավատում ենք, որ Նրանք լցված են ողորմության և սիրո, արդարության և շնորհի, համբերության, ներողամտության և փրկագնման նույն աստվածային զգացումով: Կարծում եմ, ճիշտ կլինի ասել` մենք հավատում ենք, որ նրանք մեկ են` ամեն մի էական և հավերժական հատկանիշով, բացի հավատալուց, որ Նրանք երեք անձնավորություն են` միավորված մեկ էության մեջ, Երրորդության մի հասկացություն, որը երբեք չի ուսուցանվել սուրբ գրքերում, որովհետև այն ճիշտ չէ։

Իսկապես, ինչպես արձանագրում է Harper’s Bible Dictionary անունը կրող մի շատ հարգված սկզբնաղբյուր. «Երրորդության պաշտոնական վարդապետությունը, ինչպես այն սահմանվեց չորրորդ և հինգերորդ դարերի եկեղեցու ժողովների ժամանակ, հնարավոր չէ գտնել [Նոր Կտակարանում]» [Paul F. Achtemeier, ed. (1985), 1099; emphasis added]։

Այսպիսով, որևէ քննադատություն, որ Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Եկեղեցին չի հավատում Աստծո, Հիսուսի և Սուրբ Հոգու ժամանակակից Քրիստոնեական տեսակետին, դատողություն է ոչ թե Քրիստոսի հանդեպ մեր պարտավորության մասին, այլ ավելի շուտ ընդունում (ճիշտ է, կարող եմ ավելացնել), որ Աստվածագլխի մեր տեսակետը տարբերվում է Նոր Կտակարանին հաջորդող ժամանակաշրջանի Քրիստոնեության պատմությունից և վերադառնում այն վարդապետությանը, որն ուսուցանվեց անձնապես Հիսուսի կողմից։

Մենք հայտարարում ենք, որ ակնհայտ է սուրբ գրություններից, որ Հայրը, Որդին և Սուրբ Հոգին առանձին անձնավորություններ են, երեք աստվածային էակներ» («Միակ ճշմարիտ Աստվածը և Հիսուս Քրիստոսը, որին Նա ուղարկեց» Ensign կամ Լիահոնա, նոյ 2007, 40, 41)։